Santo Kyoden (山東 京伝, 13 sentyabr 1761, Kiba[d], Tokio – 27 oktyabr 1816) – Edo dövründə yaşamış Yaponiya yazıçısı, ukiyo-e sənətçisi, illüstrator, və mağaza sahibi.
Santo Kyoden | |
---|---|
yap. 山東京伝 | |
Doğum tarixi | 13 sentyabr 1761 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 27 oktyabr 1816(55 yaşında) |
Dəfn yeri |
|
Fəaliyyəti | şair, yazıçı, esseist, rəssam, incəsənət xadimi, qrafika ustası[d] |
Fəaliyyət illəri | 1778–1815 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Əsl adı İvase Samuru (岩瀬 醒) olan Kyoden yaradıcılığında Kitao Masanobu (北尾 政寅) təxəllüsündən istifadə etmişdir. Əsasən və janrlarında yazsa da, , , və janrlarında da əsərlər yaratmışdır. Bütün həyatını şəhərində keçirmişdir.
Şəxsi həyatı
1761-ci ildə şəhərində bir oğlu kimi dünyaya gəlmişdir. Ev və təhsili almışdır. 29 yaşında rayonundan olan Okiku ilə evlənsə də, həyat yoldaşı 4 il sonra ölmüşdür. 1800-cü ildə ikinci dəfə evlənmiş, bu dəfə də həyat yoldaşını Yoşivara arasından seçmişdir. İkinci həyat yoldaşı Yuri 1818-ci ildə ölmüşdür. Cütlüyün heç vaxt uşağı olmamışdır.
Kyodenin qardaşı Kyozen də yazıçı olmuşdur. O, janrında əsərlərin və Kyodenin həyatından bəhs edən bir xronikanın müəllifidir. Kyodenin yaşca kiçik iki bacısı var idi: Kinu və . Yone və janrlarında yazmış, Kurotobi Şikibu təxəllüsündən istifadə etmişdir.
Kyoden Edonun yaşamış və 33 yaşında burada bir tütün mağazası açmışdır. 1795-ci ildə Edonun qərb regionları olan , və 3 aylıq səyahətə çıxmışdır. Kyoden 1816-cı ildə ürək xəstəliyindən ölmüşdür. Deyilənə görə ölümünü sürətləndirən faktorlardan biri ədəbi mübahisələrin birində özündən çıxması olmuşdur. Keçmiş tələbəsi və ədəbi rəqibi Takizava Bakin onun ən böyük tənqidçisi idi.
Yaradıcılığı
Kyoden ilk ədəbi töhfələrini janrında vermişdir. 1775-ci ildə yanında gedərək ukiyo-e sənətini öyrənmiş, növbəti illərdə 130-a yaxın kibyoşi yazmış və çəkmişdir. Bu dövr 1780-ci ildən 1806-cı ilə kimi davam etmişdir. O, "Kokubyaku mizukaqami" əsərinə çəkdiyi illüstrasiyalara görə dövlət tərəfindən cərimə olunmuşdur. Bu əsər satirik olduğu üçün dövlət məmurlarının böyük qəzəbinə səbəb olmuşdu. Onun ən məşhur kibyoşisi olan "Edo umare uvaki no kabayaki" 1785-ci ildə çəkdiyi 6 kibyoşidən biri idi. Bu kibyoşinin qəhrəmanı Enciro gülməli, üçbucaq formasında burunla təsvir olunmuşdur. Bu burun forması daha sonra "Kyoden burnu" kimi tanınmışdır. Kyoden 1808-ci ilə kimi kibyoşi çəkməyə davam etmişdir, lakin 1809-cu ildən etibarən bu janrı tərk etmişdir.
Kyoden 1785-ci ildə yazmağa başlamış, növbəti 5 il ərzində bu janrda tanınmış əsərlər yaratmışdır. Ən məşhuru olan "Tsuqen somaqaki" (1787) əyləncə kvartallarını təsvir edir. 1790-cı ildə şoqunluq tərəfindən aparılan islahatlardan sonra şarebon kimi satirik janrlar senzuraya məruz qalmışdır. Kyoden 1791-ci ildə yazdığı üç şarebonun ("Şoqi kinuburui", "Nişiki no ura" və "Şikake bunko") didaktik oxu materialı olduğunu qeyd etsə də, rəsmilər qane olmamış və Kyoden 50 günlük dustaqlığa məhkum edilmişdir. Nəşrçisi isə ağır cərimə olunmuşdur. Buna baxmayaraq, bu üç şarebon populyar olmuş, Kyodenin məşhurluğu daha da artmışdır.
Kyoden 1790-cı ildə "Tsuzoku Dayseyden" adlı ilk yazmış, 1799-1813-cü illərdə 10 yomihonun müəllifi olmuşdur. Onların çoxu populyar olmuşdur."Sakurahime zenden akebonozoşi" (1805) və "Mukaşiqatari inzauma byoşi" (1806) ən tanınmış yomihonlarıdır.
Kyoden dairələrinin aktiv üzvü olmuş, tez-tez ədəbi mübahisələrdə iştirak etmişdir. Ömrünün sonlarında erkən Edo dövrünün mədəniyyəti ilə maraqlanmış, bu haqda "Kinsey kiseki ko" (1804) və "Kottoşu" (1814-15) adlı əsərlər yazmışdır.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France Kyōden Santō // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Bibliothèque nationale de France Masanobu Kitao // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Kodansha Encyclopedia of Japan
Ədəbiyyat
- Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). VII cild. Tokio: Kodansha. 1983. səh. 18. ISBN . İstifadə tarixi: 17 iyul 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Santo Kyoden 山東 京伝 13 sentyabr 1761 Kiba d Tokio 27 oktyabr 1816 Edo dovrunde yasamis Yaponiya yazicisi ukiyo e senetcisi illustrator ve magaza sahibi Santo Kyodenyap 山東京伝Dogum tarixi 13 sentyabr 1761 1761 09 13 Dogum yeri Kiba d Koto Tokio YaponiyaVefat tarixi 27 oktyabr 1816 1816 10 27 55 yasinda Defn yeri Ryoqoku Ekoin d Fealiyyeti sair yazici esseist ressam incesenet xadimi qrafika ustasi d Fealiyyet illeri 1778 1815 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Esl adi Ivase Samuru 岩瀬 醒 olan Kyoden yaradiciliginda Kitao Masanobu 北尾 政寅 texellusunden istifade etmisdir Esasen ve janrlarinda yazsa da ve janrlarinda da eserler yaratmisdir Butun heyatini seherinde kecirmisdir Sexsi heyati1761 ci ilde seherinde bir oglu kimi dunyaya gelmisdir Ev ve tehsili almisdir 29 yasinda rayonundan olan Okiku ile evlense de heyat yoldasi 4 il sonra olmusdur 1800 cu ilde ikinci defe evlenmis bu defe de heyat yoldasini Yosivara arasindan secmisdir Ikinci heyat yoldasi Yuri 1818 ci ilde olmusdur Cutluyun hec vaxt usagi olmamisdir Kyodenin qardasi Kyozen de yazici olmusdur O janrinda eserlerin ve Kyodenin heyatindan behs eden bir xronikanin muellifidir Kyodenin yasca kicik iki bacisi var idi Kinu ve Yone ve janrlarinda yazmis Kurotobi Sikibu texellusunden istifade etmisdir Kyoden Edonun yasamis ve 33 yasinda burada bir tutun magazasi acmisdir 1795 ci ilde Edonun qerb regionlari olan ve 3 ayliq seyahete cixmisdir Kyoden 1816 ci ilde urek xesteliyinden olmusdur Deyilene gore olumunu suretlendiren faktorlardan biri edebi mubahiselerin birinde ozunden cixmasi olmusdur Kecmis telebesi ve edebi reqibi Takizava Bakin onun en boyuk tenqidcisi idi YaradiciligiMuellifi oldugu qravurlerden biri Baliqlari yemleyen iki qadin Kyoden ilk edebi tohfelerini janrinda vermisdir 1775 ci ilde yaninda gederek ukiyo e senetini oyrenmis novbeti illerde 130 a yaxin kibyosi yazmis ve cekmisdir Bu dovr 1780 ci ilden 1806 ci ile kimi davam etmisdir O Kokubyaku mizukaqami eserine cekdiyi illustrasiyalara gore dovlet terefinden cerime olunmusdur Bu eser satirik oldugu ucun dovlet memurlarinin boyuk qezebine sebeb olmusdu Onun en meshur kibyosisi olan Edo umare uvaki no kabayaki 1785 ci ilde cekdiyi 6 kibyosiden biri idi Bu kibyosinin qehremani Enciro gulmeli ucbucaq formasinda burunla tesvir olunmusdur Bu burun formasi daha sonra Kyoden burnu kimi taninmisdir Kyoden 1808 ci ile kimi kibyosi cekmeye davam etmisdir lakin 1809 cu ilden etibaren bu janri terk etmisdir Kyoden 1785 ci ilde yazmaga baslamis novbeti 5 il erzinde bu janrda taninmis eserler yaratmisdir En meshuru olan Tsuqen somaqaki 1787 eylence kvartallarini tesvir edir 1790 ci ilde soqunluq terefinden aparilan islahatlardan sonra sarebon kimi satirik janrlar senzuraya meruz qalmisdir Kyoden 1791 ci ilde yazdigi uc sarebonun Soqi kinuburui Nisiki no ura ve Sikake bunko didaktik oxu materiali oldugunu qeyd etse de resmiler qane olmamis ve Kyoden 50 gunluk dustaqliga mehkum edilmisdir Nesrcisi ise agir cerime olunmusdur Buna baxmayaraq bu uc sarebon populyar olmus Kyodenin meshurlugu daha da artmisdir Kyoden 1790 ci ilde Tsuzoku Dayseyden adli ilk yazmis 1799 1813 cu illerde 10 yomihonun muellifi olmusdur Onlarin coxu populyar olmusdur Sakurahime zenden akebonozosi 1805 ve Mukasiqatari inzauma byosi 1806 en taninmis yomihonlaridir Kyoden dairelerinin aktiv uzvu olmus tez tez edebi mubahiselerde istirak etmisdir Omrunun sonlarinda erken Edo dovrunun medeniyyeti ile maraqlanmis bu haqda Kinsey kiseki ko 1804 ve Kottosu 1814 15 adli eserler yazmisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France Kyōden Santō BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Bibliotheque nationale de France Masanobu Kitao BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Kodansha Encyclopedia of JapanEdebiyyatKodansha Encyclopedia of Japan ingilisce VII cild Tokio Kodansha 1983 seh 18 ISBN 0 87011 627 4 Istifade tarixi 17 iyul 2022