Sonqkok, ya peçi və ya kopiah ənənəvi müsəlman kişilər arasında İndoneziya, Bruney, Malayziya, Sinqapur, cənubi Filippin və cənubi Tailandda çox rast gəlinən papaqdır. Qara və ya naxışlı keçədən, pambıqdan və ya məxmərdən hazırlanan kəsilmiş koni şəklindədir. Bayramlarda və cənazə mərasimlərində, əsasən Ramazan bayramı və Qurban bayramı kimi bayram günlərində formal geyim kimi kişilər geyinirlər. İndoneziyada peçi isə milliyyətçi dünyəvi hərəkat ilə əlaqələndirilir.
[[Fayl:Tunku abd rahman.jpg | 160px]] | |||||||||
Adlar
Malay arxipelağının etnik Malay mədəniyyət sahəsində sonqkok adlanır.Yavada isə kopiah və ya kopeah adlanır. İndoneziyada "peci" adı ilə geniş yayılmışdır, baxmayaraq ki, peci daha ellips formasına malikdir və bəzən bəzədilir.Peçi adı ehtimal ki, holland sözcüklərindən olan petjedən əldə edilmişdi və ədəbi olaraq "kiçik şapka" deməkdir və ya bəlkə də Türk fəsindən əldə edilmişdir. Bütün adlar eyni obyektə aiddir.
Mənşə
Sonqkokun mənşəyi 1826-cı ildə Osmanlılar tərəfindən qəbul edilmiş və sonradan Cənubi Asiya və Malay arxipelağına (indi İndoneziya, Malayziya və Bruney adlanır) yayılmışdır. Sonqkok Afrikanın bəzi yerlərində Osmanlı İmperiyası dövründə istifadə edilmişdi. Bir Bruney qəzetində hesabatda yanlış bir şəkildə bildirilir ki, sonqkok 13-cü əsrdə Malay arxipelağında bölgədə İslamın gəlməsi ilə normal olub. Sonqkok sözünün ən erkən yazılı sözü Siair Siti Zubaidaha aiddir (1840). Ənənəvi üçbucaq Tenqkolok və ya destarın ənənəvi Malay təbəqəsi Malay zadəganları və sultan ailəsi ilə əlaqəli olsa da, sonqkok isə ənənəvi yerli uləmalar tərəfindən geyilən islamla əlaqəli ənənəvi Malay kişi kostyumlarının bir hissəsinə çevrilmişdir.
Malaya Ordusuna aid Royal Malay Alayı Britaniya hakimiyyəti dövründən bəri formasının bir qismi olaraq sonqkokdan istifadə edir.
Mövcud istifadə
Ənənəvi olaraq sonqkok müsəlman kişilərin baş örtüyü kimi əlaqələndirilir. Bununla yanaşı İndoneziyada sonqkok Sukarno tərəfindən məşhur olan dünyəvi millətçi çağırışlarla milli baş geyimi halına gəldi. 20-ci əsrin əvvəllərində indoneziyalı milliyyətçi hərəkat fəallar Sukarno, Məhəmməd Hatta və Aqus Səlim kimilər peçidən istifadə etdi. İndoneziyanın ilk prezidenti kimi Sukarno indiki indoneziyalı milli kişilərin baş geyimi kimi pecinin daha kəskin qara qəhvəyi növünü populyar etdi və indoneziyalı kişi prezidentlərdən bu yana rəsmi prezidentlik geyiminin bir hissəsi kimi oldu. İndoneziya rəsmi sarayının gözətçiləri də formaların bir hissəsi kimi peçi taxdılar. İndoneziya müstəqillik günü mərasimində Paskibraqa (İndoneziya dilində: pasukan kibar bendera pusaka) və ya bayrağı qaldıran heyətə də peci geyindirir. Hətta arxası əyri formada olan qadın peci versiyası da var. Betavi əhalisi adətən, ənənəvi baş geyimləri kimi sonqkoku geyirlər, adətən tünd qırmızı rənglidir.
Malayziyada ənənəvi kişi malay geyimlər bir sonqkok, köynək, uyğun şalvar və bacu melayu adlanan bel örtüyündən ibarətdir. Bir "Devan Undanqan Neqeri" (13 Malayziya Ştatın hər birinin dövlət rəhbərliklərinin qanunvericilik şöbəsi) və ya "Devan Rakyat" (Seçki Komissiyası tərəfindən tərtib edilən federal seçki dairələrində seçkilər zamanı seçilmiş üzvlərdən ibarət olan Malayziya parlamentinin aşağı palatası) üzvü kimi məcburi koda uyğun sonqkok geyinmək tələb olunur.
Sinqapurda rəsmi olaraq dünyəvi dövlət və bütün dini baş geyimləri geyilməməsinə icazə verilmədiyi üçün sonqkokun dövlət məktəblərində formanın bir hissəsi kimi istifadə edilməsinə icazə verilmir. Mədrəsələrdə standart formanın bir hissəsidir.
Sonqkok Sulu Sultanlığının fasiləsiz hicrətində də rol oynayıb.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Hendri F. Isnaeni. "Nasionalisme Peci" (Indonesian). Yahoo Indonesia News. 10 September 2010. 10 September 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 10 September 2010.
- Rozan Yunos. . The Brunei Times. 23 September 2007. 5 December 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 April 2016.
- Abdullah Mubarok. (Indonesian). Inilah.com. 21 February 2016. 13 April 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 April 2016.
- "Syair Siti Zubaidah MCP text". 2019-12-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-14.
- Journal of the Society for Army Historical Research. Society for Army Historical Research. 1996. 2020-06-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-14.
- Yusep Hendarsyah. . Kompasiana. 28 aprel 2011. 12 avqust 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 mart 2012.
- Hubungan Etnik di Malaysia (malay). ITBM. 2011. 127–. ISBN . 2020-06-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-14.
- . www.royalsultanateofsulu.com. 6 October 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 September 2014.
Xarici linklər
- Vikianbarda Sonqkok ilə əlaqəli mediafayllar var.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sonqkok ya peci ve ya kopiah enenevi muselman kisiler arasinda Indoneziya Bruney Malayziya Sinqapur cenubi Filippin ve cenubi Tailandda cox rast gelinen papaqdir Qara ve ya naxisli keceden pambiqdan ve ya mexmerden hazirlanan kesilmis koni seklindedir Bayramlarda ve cenaze merasimlerinde esasen Ramazan bayrami ve Qurban bayrami kimi bayram gunlerinde formal geyim kimi kisiler geyinirler Indoneziyada peci ise milliyyetci dunyevi herekat ile elaqelendirilir Fayl Tunku abd rahman jpg 160px Indoneziya lideri Sukarno peci ile Malayziya lideri Tunku Abdul Rahman sonqkokla AdlarMalay arxipelaginin etnik Malay medeniyyet sahesinde sonqkok adlanir Yavada ise kopiah ve ya kopeah adlanir Indoneziyada peci adi ile genis yayilmisdir baxmayaraq ki peci daha ellips formasina malikdir ve bezen bezedilir Peci adi ehtimal ki holland sozcuklerinden olan petjeden elde edilmisdi ve edebi olaraq kicik sapka demekdir ve ya belke de Turk fesinden elde edilmisdir Butun adlar eyni obyekte aiddir MenseSinqapur adasinda sungu praktikasinda sonqkoku geyinen Kral Malay Alayi Rejimen Askar Melayu DiRaja kisileri 1941 Sonqkokun menseyi 1826 ci ilde Osmanlilar terefinden qebul edilmis ve sonradan Cenubi Asiya ve Malay arxipelagina indi Indoneziya Malayziya ve Bruney adlanir yayilmisdir Sonqkok Afrikanin bezi yerlerinde Osmanli Imperiyasi dovrunde istifade edilmisdi Bir Bruney qezetinde hesabatda yanlis bir sekilde bildirilir ki sonqkok 13 cu esrde Malay arxipelaginda bolgede Islamin gelmesi ile normal olub Sonqkok sozunun en erken yazili sozu Siair Siti Zubaidaha aiddir 1840 Enenevi ucbucaq Tenqkolok ve ya destarin enenevi Malay tebeqesi Malay zadeganlari ve sultan ailesi ile elaqeli olsa da sonqkok ise enenevi yerli ulemalar terefinden geyilen islamla elaqeli enenevi Malay kisi kostyumlarinin bir hissesine cevrilmisdir Malaya Ordusuna aid Royal Malay Alayi Britaniya hakimiyyeti dovrunden beri formasinin bir qismi olaraq sonqkokdan istifade edir Movcud istifadeIndoneziya bayragini qaldiran qizlar heyeti Paskibra terefinden geyinilen eyri arxali pecinin qadin versiyasi Enenevi olaraq sonqkok muselman kisilerin bas ortuyu kimi elaqelendirilir Bununla yanasi Indoneziyada sonqkok Sukarno terefinden meshur olan dunyevi milletci cagirislarla milli bas geyimi halina geldi 20 ci esrin evvellerinde indoneziyali milliyyetci herekat feallar Sukarno Mehemmed Hatta ve Aqus Selim kimiler peciden istifade etdi Indoneziyanin ilk prezidenti kimi Sukarno indiki indoneziyali milli kisilerin bas geyimi kimi pecinin daha keskin qara qehveyi novunu populyar etdi ve indoneziyali kisi prezidentlerden bu yana resmi prezidentlik geyiminin bir hissesi kimi oldu Indoneziya resmi sarayinin gozetcileri de formalarin bir hissesi kimi peci taxdilar Indoneziya musteqillik gunu merasiminde Paskibraqa Indoneziya dilinde pasukan kibar bendera pusaka ve ya bayragi qaldiran heyete de peci geyindirir Hetta arxasi eyri formada olan qadin peci versiyasi da var Betavi ehalisi adeten enenevi bas geyimleri kimi sonqkoku geyirler adeten tund qirmizi renglidir Malayziyada enenevi kisi malay geyimler bir sonqkok koynek uygun salvar ve bacu melayu adlanan bel ortuyunden ibaretdir Bir Devan Undanqan Neqeri 13 Malayziya Statin her birinin dovlet rehberliklerinin qanunvericilik sobesi ve ya Devan Rakyat Secki Komissiyasi terefinden tertib edilen federal secki dairelerinde seckiler zamani secilmis uzvlerden ibaret olan Malayziya parlamentinin asagi palatasi uzvu kimi mecburi koda uygun sonqkok geyinmek teleb olunur Sinqapurda resmi olaraq dunyevi dovlet ve butun dini bas geyimleri geyilmemesine icaze verilmediyi ucun sonqkokun dovlet mekteblerinde formanin bir hissesi kimi istifade edilmesine icaze verilmir Medreselerde standart formanin bir hissesidir Sonqkok Sulu Sultanliginin fasilesiz hicretinde de rol oynayib Hemcinin baxFesIstinadlarHendri F Isnaeni Nasionalisme Peci Indonesian Yahoo Indonesia News 10 September 2010 10 September 2014 tarixinde Istifade tarixi 10 September 2010 Rozan Yunos The Brunei Times 23 September 2007 5 December 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 April 2016 Abdullah Mubarok Indonesian Inilah com 21 February 2016 13 April 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 April 2016 Syair Siti Zubaidah MCP text 2019 12 20 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 14 Journal of the Society for Army Historical Research Society for Army Historical Research 1996 2020 06 22 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 14 Yusep Hendarsyah Kompasiana 28 aprel 2011 12 avqust 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 mart 2012 Hubungan Etnik di Malaysia malay ITBM 2011 127 ISBN 978 983 068 579 3 2020 06 22 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 14 www royalsultanateofsulu com 6 October 2014 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 September 2014 Xarici linklerVikianbarda Sonqkok ile elaqeli mediafayllar var