Komandor adaları (rus. Командорские острова) — Rusiyanın şərqində Sakit okeanın Berinq dənizinin cənub-qərbində yerləşir. İnzibati cəhətdən Kamçatka diyarının Aleut rayonu ərazisində yerləşir. Arxipelaq onu ilk dəfə 1741-ci ildə kəşf etmiş Vitus Berinqin ekspedisiyasının gəmisi şərəfinə adlandırılmışdır. Arxipelaqın ən iri adası Berinq adasıdır. Adada Berinqin qəbri yerləşir. Şimal turizminin inkişafına geniş imkanlar vardır.
Komandor adaları | |
---|---|
rus. Командорские острова | |
Ümumi məlumatlar | |
Ümumi sahəsi |
|
Hündür nöqtəsi | 751 m |
Əhalisi | 676 nəfər (2010-cu il) |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Rusiya |
Akvatoriya | |
| |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Adalara ilk ayaq basanlar 1741-ci ildə İkinci Kamçatka ekspedisiyası zamanı olmuşlar. Hətta onların gəmisi Berinq adası yaxınlığında qəzaya uğramışdır. Mednı adası isə Yemelyan Basov tərəfinfən aşkarlanmışdır.
Ada haqqında məlumatlar artıq XVIII əsrdən məlumat verilmişdir.
Coğrafiyası
Komandor adaları Aleut adalarının davamı hesab edilir. Bu arxipelaqlar arasında olan məsafə 370 km təşkil edir. Arxipelaqln sahəsi 1848 km² təşkil edir. Kamçatka yarımadasından Kamçatka boğazı ilə ayrılır. Eni 200 km təşkil edir. Berinq və Mednı adaları arasında Admiral Kuzneçov boğazı yerləşir.
Tərkibi
Arxipelaqın tərkibi:
İri adaları:
Kiçik adalar və qayalıqlar:
- Berinq adası ətrafında:
- Toporkov adası
- Ariy Kamen
- (Yemelyanovski)
- (Polovinka)
- Mednı adası ətrafında:
Geologiya və relyefi
Adalar əsasən Bazalt və Andezitdən ibarətdir. Güçlü seysmik aktiv bölgədə yerləşir. Relyefi dağlıqdır. Ən hündür nöqtəsi 751 metr təşkil edir. Sahilləri qayalıq və az girintili çıxıntılıdır.
İqlimi
İqlimi qışda sərin və yayı isə yumşaqdır. Avqust ayının orta temperaturu +10°S, fevral ayının isə -4°S təşkil edir. Minimum temperatur -24, maksimal temperatur isə +23°S təşkil edir. Orta illik temperatur +2,1°S təşkil edir. İl ərzində 500 mm yağıntı düşür. Qışda sahil suları donur.
Flora
Ərazidə əsasən dağ tundra bitkiləri yayılmışdır. Sıx meşələri demək olar ki, yoxdur. Bəzən Söyüd bitkiləri ilə böyük kolluqlar əmələ gətirir. Burada Ardıc, İtburnu, Quşarmudu, Tozağacı, Rododendron, Baldırğan, Akonit və başqa bitkilər yayılmışdır.
Fauna
Fauna baxımından olduqca kasıbdır burada cəmi 6 növ məməli yaşayır. Mavi peseç endemik canlısıdır. Bu növ özü iki yarımnövə bölünür (Mednovski və Berinq peseçi). Digərləri boz sıçovul, ev sıçanı, və Şimal maralıdır. Adların marallarla məskunlaşılması dəfələrlə cəhdlər göstərilmişdir. 1200-1500 baş maralın yaşaması ehtimal edilir. Sularında Şimal dəniz pişiyi, Şimal dəniz şiri, Dəniz samuru, Steyneqer suitisi, Kaşalot, Osa, delfinlər, Dəniz donuzları, Seyval, Finval, Qozbel balina, Yapon balinası və başqaları yayılmışdır. Quş bazarlarını görmək olar.
Xüsusiyyətləri
Əhalisi (Ruslar, Aleutlar və Kreollar) əsasən dəniz sahələrində çalışırdılar. Burada Balina və Qütb tülküsü ovu həyata keçirilir.
1993-ci ildə adalarda Komandor dövlət qoruğu yaradılmışdır.
İnzibati-ərazi bölgüsü
İnzibati cəhətdən Aleut rayonu ərazisinə daxildir.
Yaşayış məntəqələri
Nikolskoye kəndi Berinq adasında yerləşir və adalarda yeganə yaşayış məntəqəsidir. 2010-ci il məlumatına əsasən burada 676 nəfər yaşayır.
Həmçinin bax
Mənbə
- БСЭ[ölü keçid]
- Komandor adaları (Aleut rayonu) 2011-02-09 at the Wayback Machine
- Авторские фотографии Командор 2009-06-19 at the Wayback Machine
- Официальный сайт Администрации Алеутского муниципального района
- Aleut rayonunun ictimai qəzeti, «Aleut ulduzu» 2011-05-24 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Komandor adalari rus Komandorskie ostrova Rusiyanin serqinde Sakit okeanin Berinq denizinin cenub qerbinde yerlesir Inzibati cehetden Kamcatka diyarinin Aleut rayonu erazisinde yerlesir Arxipelaq onu ilk defe 1741 ci ilde kesf etmis Vitus Berinqin ekspedisiyasinin gemisi serefine adlandirilmisdir Arxipelaqin en iri adasi Berinq adasidir Adada Berinqin qebri yerlesir Simal turizminin inkisafina genis imkanlar vardir Komandor adalarirus Komandorskie ostrovaUmumi melumatlarUmumi sahesi 1 846 km Hundur noqtesi 751 mEhalisi 676 nefer 2010 cu il Yerlesmesi54 40 00 sm e 167 50 09 s u Olke RusiyaAkvatoriya Sakit okeanKomandor adalariKomandor adalariKomandor adalari Kamcatka diyari Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiAdalara ilk ayaq basanlar 1741 ci ilde Ikinci Kamcatka ekspedisiyasi zamani olmuslar Hetta onlarin gemisi Berinq adasi yaxinliginda qezaya ugramisdir Medni adasi ise Yemelyan Basov terefinfen askarlanmisdir Ada haqqinda melumatlar artiq XVIII esrden melumat verilmisdir CografiyasiKomandor adalari Aleut adalarinin davami hesab edilir Bu arxipelaqlar arasinda olan mesafe 370 km teskil edir Arxipelaqln sahesi 1848 km teskil edir Kamcatka yarimadasindan Kamcatka bogazi ile ayrilir Eni 200 km teskil edir Berinq ve Medni adalari arasinda Admiral Kuznecov bogazi yerlesir TerkibiKomandor adalari ABS herbi xeritesi 1954 il Arxipelaqin terkibi Iri adalari Berinq adasi Medni adasi Kicik adalar ve qayaliqlar Berinq adasi etrafinda Toporkov adasi Ariy Kamen Yemelyanovski Polovinka Medni adasi etrafinda Sivuci Kamen Sivuci Kamen VostocniGeologiya ve relyefiAdalar esasen Bazalt ve Andezitden ibaretdir Guclu seysmik aktiv bolgede yerlesir Relyefi dagliqdir En hundur noqtesi 751 metr teskil edir Sahilleri qayaliq ve az girintili cixintilidir IqlimiIqlimi qisda serin ve yayi ise yumsaqdir Avqust ayinin orta temperaturu 10 S fevral ayinin ise 4 S teskil edir Minimum temperatur 24 maksimal temperatur ise 23 S teskil edir Orta illik temperatur 2 1 S teskil edir Il erzinde 500 mm yaginti dusur Qisda sahil sulari donur FloraErazide esasen dag tundra bitkileri yayilmisdir Six meseleri demek olar ki yoxdur Bezen Soyud bitkileri ile boyuk kolluqlar emele getirir Burada Ardic Itburnu Qusarmudu Tozagaci Rododendron Baldirgan Akonit ve basqa bitkiler yayilmisdir FaunaFauna baximindan olduqca kasibdir burada cemi 6 nov memeli yasayir Mavi pesec endemik canlisidir Bu nov ozu iki yarimnove bolunur Mednovski ve Berinq peseci Digerleri boz sicovul ev sicani ve Simal maralidir Adlarin marallarla meskunlasilmasi defelerle cehdler gosterilmisdir 1200 1500 bas maralin yasamasi ehtimal edilir Sularinda Simal deniz pisiyi Simal deniz siri Deniz samuru Steyneqer suitisi Kasalot Osa delfinler Deniz donuzlari Seyval Finval Qozbel balina Yapon balinasi ve basqalari yayilmisdir Qus bazarlarini gormek olar XususiyyetleriEhalisi Ruslar Aleutlar ve Kreollar esasen deniz sahelerinde calisirdilar Burada Balina ve Qutb tulkusu ovu heyata kecirilir 1993 ci ilde adalarda Komandor dovlet qorugu yaradilmisdir Inzibati erazi bolgusuInzibati cehetden Aleut rayonu erazisine daxildir Yasayis menteqeleriNikolskoye kendi Berinq adasinda yerlesir ve adalarda yegane yasayis menteqesidir 2010 ci il melumatina esasen burada 676 nefer yasayir Hemcinin baxBobroviye daslariMenbeBSE olu kecid Komandor adalari Aleut rayonu 2011 02 09 at the Wayback Machine Avtorskie fotografii Komandor 2009 06 19 at the Wayback Machine Oficialnyj sajt Administracii Aleutskogo municipalnogo rajona Aleut rayonunun ictimai qezeti Aleut ulduzu 2011 05 24 at the Wayback Machine