Belçikada təhsil — Avropanın ən qabaqcıl təhsil sistemlərindən biri.
Ali təhsil sistemi
Ümumi prnsiplər
Belçika ali təhsil sistemi üçün xarakterik ənənə tədris prosesi ilə elmi tədqiqatların sıx bağlılığıdır. Universitetlərin büdcəsinin 40% elmi tədqiqatlara ayrılır. Onun maliyyələşməsi Sənaye və Kənd təsərrüfatında Elmi Tədqiqatlara dəstək İnstitutuna dövlət və nazirliklərdən ayırmalar və müxtəlif şirkət, fond və təşkilatlardan könüllü yardım xətti ilə gedir.
Belçikanın ali təhsil sisteminin qədim tarixi vardır. İlk universitet – Luven Katolik Universiteti 1425-ci ildə yaranıb. Вu 1517-ci ildə Erazm Rotterdam Luvendə Üç Dil Məktəbi (ivrit, və yunan dilləri) yaradır. Buna bənzər məktəb – Paris Fransız Kolleci sonradan yaranır.
Xüsusiyyətləri
Belçikada ali təhsil iki yarımsistem üzərində qurulub. Onlar müvafiq olaraq fransız dilli və flamand dilli vilayətlərin təhsil nazirliklərinə tabedirlər. Təhsil sistemi mərkəzləşməsinə görə fransız və alman təhsil modelinə yaxındır.
Ali təhsil sistemi universitet və qeyri-universitet sektorlarına bölünür. Belçika ali məktəblərinə qəbul planı yoxdur, sadəcə müəyyən edilmiş sənədləri təqdim etmək kifayətdir. Ancaq müəyyən nüfuzlu universitetlər müsabiqəli qəbul imtahanları keçirirlər. Avropa Birliyinin abituriyentləri qəbul zamanı üstünlüyə malikdirlər.
Ali məktəblər statusuna görə dövlət və qeyri-dövlət universitetlərinə bölünürlər. Dövlət universitetləri (onlar "rəsmi" də adlanırlar) ənənəvi olaraq akademik humanitar və təbiət elmləri üzrə ali təhsil verirlər. Qeyri-dövlət universitetləri (onlar "müstəqil" və "azad" adlanırar)bunlarla yanaşı spesifik, ixtisas və dini ali təhsil də verirlər. Müstəqil universitetlərin çoxu böyük təsirə mlik olan Roma katolik kilsəsi tərəfindən yaradılıb.
10,3 milyon nəfərlik əhalisi olan Belçikanın 180 ali məktəbində 280 min tələbə təhsil alır. Ali məktəblər universitet və qeyri-universitet təhsili verən məktəblərə bölünürlər. Universitet tipli ali məktəblər universitetlərə (Təhsilin Beynəlxalq Standart Siniflşdirilməsinə gərə — ISCED 5A) və ali məktəblərə (ISCED 5B) bölünürlər.
Qeyri-universitet təhsili "qısa" və "uzunmüddətli" sikllərə bölünürlər (ISCED 4). "Qısa" ali təhsil 2–3 il çəkir (tibb və incəsənət üzrə 4 il ola bilir). "Uzunmüddətli" ali təhsil hərəsi 2 il olmaqla 2 səviyyədən ibarətdir.
2004–2005-ci təhsil ilindən Belçika hökuməti ali təhsili "bakalavr-magistr-doktor" sisteminə keçirdi. Universitetlərdə minimum təhsil müddəti 4 ildir. Bəzi ixtisaslarda bu 10-12 il də çəkə bilər. Akademik il iki semestrə bölünür: sentyabr/yanvar və fevral/iyun.
Belçikada bakalavr dərəcəsi ixtisaslı və akademik olur. İxtisaslı müəyyən vərdişlərin və professinallığın əldə edilməsini nəzərdə tutur. Akademik dərəcəli bakalvratura isə tələbəni elmi tədqiqatlar üzrə magistraturaya hazırlayır.
Son illər Belçikaya xaricilər daha çox biznes təhsili almaq üçün gəlirlər. Ölkənin 3 biznes məktəbi Avropanın reytinq cədvəlində ön yerlərdə gedirlər.
Təhsil haqqı
Bir tələbənin bir illik universitetlərə 4–5,5 min ABŞ dollarına başa gəlir. Bunun böyük hissəsini hökumətdən, fondlardan və kilsələrdən aldıqlarına görə tələbələr tam təhsil haqqı deyil, ancaq "qeydiyyat haqqı"nı ödəyirlər. Avropa Birliyinin üzvü olmayan ölkələrdən olan tələbələr ilə 420–800 ABŞ dolları ödəyirlər.
ixtisasdan asılı olaraq 5-15 min avro təşkil edir. Həmçinin laborator xərclərin də ödənilməsi də mümükndür, dərsliklər üçün də ilə 400 ABŞ dolları xərc ödənir.
Belçikada universitet tələbələrinə maddi yardım sistemi vardır. Ölkənin fransızdilli hissəsində birinci dəfə ali məktəbə daxil olana və 17 yaşdan yuxarı olana yardım edilir. Əgər tələbə ailə başçısının himayəsində üç ailə üzvü olan ailədəndirsə və onun illik gəliri 890 min Belçika frankıdırsa (24 min dollar, 1996-97-ci illərin məlumatı) ona yardım düşür. Rəsmi yardım ilə 63 – 131 min Belçika frankıdır. Orta yardım həcmi 920 dollardır.
Təhsil almaq üçün ssuda ailədə 3 uşaq olan və illik gəiri 1,15 mln. belç.fr.(31 min dollar) olan tələbələrə verilir. Bu zaman tələbənin yaşı 35-dən aşağı olmalıdır. Ssuda təhsilin sonuna kimi 4% -lə qaytarılmalıdır. Həcmi bir tələbəyə 800-1350 dollar, orta ssuda həcmi 270 dollardır. Ssuda 10 dəfəyə qaytarılır.
Xaricilərin təhsil alma imkanı
Belçika universitetlərində xaricilər üçün ötən ilki qəbulun 2% qədər yer ayrılır. Bu imkana düşmək üçün ən azı qəbula 10 ay qalmış arzu edilən universitetin elektron poçtuna meraciət etmək lazımdır. Bu rəqəm çərçivəsinə düşə bilməyənlər azı təhsil haqqının yarısı həcmində təhsil haqqı keçirməlidirlər.
Bu rəqəm humanitar fakültələr üçün ilə 2 150 ABŞ dollardan, tibb fakültəsində 6 750 dollaradək olur.
Tələb edilən şərtlər
Qəbul üçün aşağıdakı sənədlər tələb edilir:
- Orta təhsil haqqında sənəd və ya universal beynəlxalq sertifikat və ya öz ölkəsində ali təhsil haqqında diplom ya 1-2 kurs bitirməsi haqqında arayış;
- Maliyyə təminatının təsdiqi. Bildirilməlidir ki, tələbənin xərclərini valideynləri və ya sponsorlar çəkəcək.Bu sənəd belçika səfirliti tərəfindən təsdiq edilməlidir. Və ya tələbəyə hansısa proqram əsasında təqaüd veriləcəyi barədə sertifikat;
- Belçika universitetlərinin birində qeydiyyat barəsində razılıq;
- Məhkum edilməməsi barədə arayış;
- Belçika səfirliyi tərəfindən sağlamlığı təsdiq edən arayış;
- Pasport.
Təqaüd imkanları
Xarici tələbələr təhsil haqqını ya öz imkanları ilə ödəməli, ya da müxtəlif beynəlxalq təşkilatların təqaüd proqramlarından əldə etməlidirlər ( məsələn, NATO, UNESCO, Ərzaq və kənd təsərrüfatı üzrə BMT, Avropa Birliyi, Avropa Kosmik Tədqiqatlar Təşkilatı, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı və s.). şrtlərlə bu təşkilatların saytlarında tanış olmaq olar.
Eyni zamanda xarici vətəndaşın öz ölkəsi ilə belçika arasında təhsil və elm sahəsində əməkdaşlıq sazişi də ola bilər. Bu saziş də pulsuz təhsilə imkan verə bilər.
Belçikanın fransız və flamand vilayətlərinin özlərinin də bakalavr və magistr dərəcəsində təhsil alan xarici təşkilatlar üçün təqaüd proqramı da vardır. Bü təqaüdlərə namizəd olanlar öz ölkələrinin universitetlərində 4-5-ci kurslarında təhsil almalı, İingilis və ya Belçika dillərindən birini bilməli. Diplom işinin layihəsini hazırlamalıdırlar. Bu təqaüd yenidən verilmədən 3-10 ay üçün nəzərdə tutulur.
Bu saytda Belçikada təhsil üçün qrant verən rəsmi idarələrin siyahısı vardır [1].
Tibbi xidmət
Belçikada tibbi xidmət çox bahadır. Pulsuz ancaq xesusi hallarda ilk tibbi yardım göstərilir. Uzunmeddətli yaşayış üçün beynəlxalq tibbi sığorta tələb edilir.
Təhsil müddətində iş imkanı
Avropa Birliyindən olmayan ölkələrdən olan tələbənin işləməsi üçün işləmək üçün rəsmi razılıq aınmalıdır (work permit). Bu razılıq tədris ili ərzində həftədə 20 saatdan çox olmayaraq işləməyə icazə verir. Bayram və bazar genlərində bütün iş günü işləmək olar.
Belçikada yaşayış qiymətləri
Təhsil haqqından başqa xarici tələbə digər xərcləri də nəzərə almalıdır. Universitet yataqxanasında yaşamaq tələbəyə universitetin tipindən və yerləməsindən asılı olaraq ayda 150–300 avroya başa gələcək. Ayrıca mənzil kirayələmək yerindən asılı olaraq kommunal xərclərsiz aya 300 – 800 avro xərc aparacaq. Mənzil i iki nəfər tutarsa bu xərci iki dəfə azaldacaq.
Bir aya yemək xərci 100–200 avro, mobil rabitə xərci — 10–25 avro, internetdən istifadə40 avroya başa gələcək. Kluba giriş 20 avrodur. Tibbi sığorta aya 60 avroya başa gələir.
Həftədə 20 saat işləməklə aya 1000 avro qazanmaq olar.
hesablamalara görə belçikanın fransız dilli hissəsində xərclər ilə 5309 avro, flamand hissəsində — 4870 avro edəcək.
Viza rejimi
belçika – şengen müqaviləsinin üzvüdür. Avropa Birliyinin üzvü omayan ölkələr üçün viz tələb edilir. Bunun üçün Belçikanın xarici ölkələrindəki səfirliklərinin konsul şöbəsinə mürəciət etmək lazımdır. Viza verilməsinə 3-14 gün tələb edilir..Ancaq konsul şöbəsi müəyyən məslələri aydınla.dırmaq üçün Belçikanın Xarici İşlər Nazirliyinə müraciət etdikdə bu zaman uzana bilər. Viza almaq üçün səfərdən 3-4 həftə əvvəl sənədləri vermək düzgün olar.
Tələb edilən sənədlər:
2 viza anketi və 2 rəngli fotoşəkil;
Təhsil haqqında sənəd: attestat, diplom, dil kursu haqqında sertifikat (əgər varsa);
Universitetdən qəbul haqqında göndəriş;
Pasport;
Bankdan Belçikada sərf etmək üçün maliyyə vəsaiti olması barədə arayış;
Belçikada yaşayış yeri və ya yataqxanada bronu haqqında sənəd;
Tibbi arayış;
Təhsilə gedənin yaşı 21-dən çoxdursa məhkum olunmaması barədə arayış;
15 yaşı tamam olmayanın valideynlərindən onun səfərinə razılıq barəsində notariusda təsdiq edilmiş ərizəsi.
Eyni zamanda səfirlik digər sənədlər tələb edə, həmçinin söhbətə dəvət edə bilər.
Belçikada qalmaq imkanı
Belçika qanunları ölədəd qalmaq isətəyənlərə imkan verir. Vətəndaş olmaq üçün öllkədə 3 il daimi yaşamaq kifayətdir. Ali məktəbdən sonra iş tapmaqla ölkədə qalmaq olar. Ancaq işəgötürən Əmək Nazirliyinə isbat etməlidir ki, ölkədə və Avropa Birliyi ölkələrindən bu işə maraq göstərən yoxdur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2012-08-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-06-26.
- . 2011-02-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-06-26.
- . 2011-06-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-06-26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Belcikada tehsil Avropanin en qabaqcil tehsil sistemlerinden biri Ali tehsil sistemiUmumi prnsipler Belcika ali tehsil sistemi ucun xarakterik enene tedris prosesi ile elmi tedqiqatlarin six bagliligidir Universitetlerin budcesinin 40 elmi tedqiqatlara ayrilir Onun maliyyelesmesi Senaye ve Kend teserrufatinda Elmi Tedqiqatlara destek Institutuna dovlet ve nazirliklerden ayirmalar ve muxtelif sirket fond ve teskilatlardan konullu yardim xetti ile gedir Belcikanin ali tehsil sisteminin qedim tarixi vardir Ilk universitet Luven Katolik Universiteti 1425 ci ilde yaranib Vu 1517 ci ilde Erazm Rotterdam Luvende Uc Dil Mektebi ivrit ve yunan dilleri yaradir Buna benzer mekteb Paris Fransiz Kolleci sonradan yaranir Xususiyyetleri Belcikada ali tehsil iki yarimsistem uzerinde qurulub Onlar muvafiq olaraq fransiz dilli ve flamand dilli vilayetlerin tehsil nazirliklerine tabedirler Tehsil sistemi merkezlesmesine gore fransiz ve alman tehsil modeline yaxindir Ali tehsil sistemi universitet ve qeyri universitet sektorlarina bolunur Belcika ali mekteblerine qebul plani yoxdur sadece mueyyen edilmis senedleri teqdim etmek kifayetdir Ancaq mueyyen nufuzlu universitetler musabiqeli qebul imtahanlari kecirirler Avropa Birliyinin abituriyentleri qebul zamani ustunluye malikdirler Ali mektebler statusuna gore dovlet ve qeyri dovlet universitetlerine bolunurler Dovlet universitetleri onlar resmi de adlanirlar enenevi olaraq akademik humanitar ve tebiet elmleri uzre ali tehsil verirler Qeyri dovlet universitetleri onlar musteqil ve azad adlanirar bunlarla yanasi spesifik ixtisas ve dini ali tehsil de verirler Musteqil universitetlerin coxu boyuk tesire mlik olan Roma katolik kilsesi terefinden yaradilib 10 3 milyon neferlik ehalisi olan Belcikanin 180 ali mektebinde 280 min telebe tehsil alir Ali mektebler universitet ve qeyri universitet tehsili veren mekteblere bolunurler Universitet tipli ali mektebler universitetlere Tehsilin Beynelxalq Standart Siniflsdirilmesine gere ISCED 5A ve ali mekteblere ISCED 5B bolunurler Qeyri universitet tehsili qisa ve uzunmuddetli sikllere bolunurler ISCED 4 Qisa ali tehsil 2 3 il cekir tibb ve incesenet uzre 4 il ola bilir Uzunmuddetli ali tehsil heresi 2 il olmaqla 2 seviyyeden ibaretdir 2004 2005 ci tehsil ilinden Belcika hokumeti ali tehsili bakalavr magistr doktor sistemine kecirdi Universitetlerde minimum tehsil muddeti 4 ildir Bezi ixtisaslarda bu 10 12 il de ceke biler Akademik il iki semestre bolunur sentyabr yanvar ve fevral iyun Belcikada bakalavr derecesi ixtisasli ve akademik olur Ixtisasli mueyyen verdislerin ve professinalligin elde edilmesini nezerde tutur Akademik dereceli bakalvratura ise telebeni elmi tedqiqatlar uzre magistraturaya hazirlayir Son iller Belcikaya xariciler daha cox biznes tehsili almaq ucun gelirler Olkenin 3 biznes mektebi Avropanin reytinq cedvelinde on yerlerde gedirler Tehsil haqqi Bir telebenin bir illik universitetlere 4 5 5 min ABS dollarina basa gelir Bunun boyuk hissesini hokumetden fondlardan ve kilselerden aldiqlarina gore telebeler tam tehsil haqqi deyil ancaq qeydiyyat haqqi ni odeyirler Avropa Birliyinin uzvu olmayan olkelerden olan telebeler ile 420 800 ABS dollari odeyirler ixtisasdan asili olaraq 5 15 min avro teskil edir Hemcinin laborator xerclerin de odenilmesi de mumukndur derslikler ucun de ile 400 ABS dollari xerc odenir Belcikada universitet telebelerine maddi yardim sistemi vardir Olkenin fransizdilli hissesinde birinci defe ali mektebe daxil olana ve 17 yasdan yuxari olana yardim edilir Eger telebe aile bascisinin himayesinde uc aile uzvu olan ailedendirse ve onun illik geliri 890 min Belcika frankidirsa 24 min dollar 1996 97 ci illerin melumati ona yardim dusur Resmi yardim ile 63 131 min Belcika frankidir Orta yardim hecmi 920 dollardir Tehsil almaq ucun ssuda ailede 3 usaq olan ve illik geiri 1 15 mln belc fr 31 min dollar olan telebelere verilir Bu zaman telebenin yasi 35 den asagi olmalidir Ssuda tehsilin sonuna kimi 4 le qaytarilmalidir Hecmi bir telebeye 800 1350 dollar orta ssuda hecmi 270 dollardir Ssuda 10 defeye qaytarilir Xaricilerin tehsil alma imkaniBelcika universitetlerinde xariciler ucun oten ilki qebulun 2 qeder yer ayrilir Bu imkana dusmek ucun en azi qebula 10 ay qalmis arzu edilen universitetin elektron poctuna meraciet etmek lazimdir Bu reqem cercivesine duse bilmeyenler azi tehsil haqqinin yarisi hecminde tehsil haqqi kecirmelidirler Bu reqem humanitar fakulteler ucun ile 2 150 ABS dollardan tibb fakultesinde 6 750 dollaradek olur Teleb edilen sertler Qebul ucun asagidaki senedler teleb edilir Orta tehsil haqqinda sened ve ya universal beynelxalq sertifikat ve ya oz olkesinde ali tehsil haqqinda diplom ya 1 2 kurs bitirmesi haqqinda arayis Maliyye teminatinin tesdiqi Bildirilmelidir ki telebenin xerclerini valideynleri ve ya sponsorlar cekecek Bu sened belcika sefirliti terefinden tesdiq edilmelidir Ve ya telebeye hansisa proqram esasinda teqaud verileceyi barede sertifikat Belcika universitetlerinin birinde qeydiyyat baresinde raziliq Mehkum edilmemesi barede arayis Belcika sefirliyi terefinden saglamligi tesdiq eden arayis Pasport Teqaud imkanlari Xarici telebeler tehsil haqqini ya oz imkanlari ile odemeli ya da muxtelif beynelxalq teskilatlarin teqaud proqramlarindan elde etmelidirler meselen NATO UNESCO Erzaq ve kend teserrufati uzre BMT Avropa Birliyi Avropa Kosmik Tedqiqatlar Teskilati Umumdunya Sehiyye Teskilati ve s srtlerle bu teskilatlarin saytlarinda tanis olmaq olar Eyni zamanda xarici vetendasin oz olkesi ile belcika arasinda tehsil ve elm sahesinde emekdasliq sazisi de ola biler Bu sazis de pulsuz tehsile imkan vere biler Belcikanin fransiz ve flamand vilayetlerinin ozlerinin de bakalavr ve magistr derecesinde tehsil alan xarici teskilatlar ucun teqaud proqrami da vardir Bu teqaudlere namized olanlar oz olkelerinin universitetlerinde 4 5 ci kurslarinda tehsil almali Iingilis ve ya Belcika dillerinden birini bilmeli Diplom isinin layihesini hazirlamalidirlar Bu teqaud yeniden verilmeden 3 10 ay ucun nezerde tutulur Bu saytda Belcikada tehsil ucun qrant veren resmi idarelerin siyahisi vardir 1 Tibbi xidmet Belcikada tibbi xidmet cox bahadir Pulsuz ancaq xesusi hallarda ilk tibbi yardim gosterilir Uzunmeddetli yasayis ucun beynelxalq tibbi sigorta teleb edilir Tehsil muddetinde is imkani Avropa Birliyinden olmayan olkelerden olan telebenin islemesi ucun islemek ucun resmi raziliq ainmalidir work permit Bu raziliq tedris ili erzinde heftede 20 saatdan cox olmayaraq islemeye icaze verir Bayram ve bazar genlerinde butun is gunu islemek olar Belcikada yasayis qiymetleri Tehsil haqqindan basqa xarici telebe diger xercleri de nezere almalidir Universitet yataqxanasinda yasamaq telebeye universitetin tipinden ve yerlemesinden asili olaraq ayda 150 300 avroya basa gelecek Ayrica menzil kirayelemek yerinden asili olaraq kommunal xerclersiz aya 300 800 avro xerc aparacaq Menzil i iki nefer tutarsa bu xerci iki defe azaldacaq Bir aya yemek xerci 100 200 avro mobil rabite xerci 10 25 avro internetden istifade40 avroya basa gelecek Kluba giris 20 avrodur Tibbi sigorta aya 60 avroya basa geleir Heftede 20 saat islemekle aya 1000 avro qazanmaq olar hesablamalara gore belcikanin fransiz dilli hissesinde xercler ile 5309 avro flamand hissesinde 4870 avro edecek Viza rejimi belcika sengen muqavilesinin uzvudur Avropa Birliyinin uzvu omayan olkeler ucun viz teleb edilir Bunun ucun Belcikanin xarici olkelerindeki sefirliklerinin konsul sobesine mureciet etmek lazimdir Viza verilmesine 3 14 gun teleb edilir Ancaq konsul sobesi mueyyen mesleleri aydinla dirmaq ucun Belcikanin Xarici Isler Nazirliyine muraciet etdikde bu zaman uzana biler Viza almaq ucun seferden 3 4 hefte evvel senedleri vermek duzgun olar Teleb edilen senedler 2 viza anketi ve 2 rengli fotosekil Tehsil haqqinda sened attestat diplom dil kursu haqqinda sertifikat eger varsa Universitetden qebul haqqinda gonderis Pasport Bankdan Belcikada serf etmek ucun maliyye vesaiti olmasi barede arayis Belcikada yasayis yeri ve ya yataqxanada bronu haqqinda sened Tibbi arayis Tehsile gedenin yasi 21 den coxdursa mehkum olunmamasi barede arayis 15 yasi tamam olmayanin valideynlerinden onun seferine raziliq baresinde notariusda tesdiq edilmis erizesi Eyni zamanda sefirlik diger senedler teleb ede hemcinin sohbete devet ede biler Belcikada qalmaq imkaniBelcika qanunlari oleded qalmaq iseteyenlere imkan verir Vetendas olmaq ucun ollkede 3 il daimi yasamaq kifayetdir Ali mektebden sonra is tapmaqla olkede qalmaq olar Ancaq isegoturen Emek Nazirliyine isbat etmelidir ki olkede ve Avropa Birliyi olkelerinden bu ise maraq gosteren yoxdur Hemcinin baxBelcika universitetlerinin siyahisiIstinadlar Arxivlenmis suret 2012 08 25 tarixinde Istifade tarixi 2011 06 26 2011 02 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 06 26 2011 06 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 06 26