Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Elpistostegalia və ya , Devon dövründə yaşamış, qədim aid olan fosil heyvanları sinfidir. Bu heyvanlar sudan quruya keçidin əsas mərhələlərini təmsil edərək, ilk tetrapodların (dördayaqlıların) əcdadları hesab edilir. Onların bədən quruluşu və digər anatomik xüsusiyyətləri quru həyatına uyğunlaşmağın ilkin mərhələlərini nümayiş etdirir.
| Elpistostegalia | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Elpistostegalia | ||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
| ||||||
Tarixi və Kəşfi
Elpistostegalia qrupuna aid olan fosillər ilk dəfə 20-ci əsrin əvvəllərində aşkar edilmişdir. Bu qrupun ən tanınmış nümayəndələrindən biri ki, bu heyvanın qalıqları 2004-cü ildə Arktik Kanadada tapılmışdır. Tiktaalik, həm balıq xüsusiyyətlərinə, həm də tetrapod xüsusiyyətlərinə malikdir, bu da onu quruya keçid dövrünün mühüm keçid forması edir.
Morfologiya və Anatomik Xüsusiyyətlər
Elpistostegalia üzvləri uzun, yastı bədənə, geniş kafatüyə, və nisbətən güclü üzgəclərə malik olmuşlar. Onların pəncələrində sümük strukturları, gələcəkdə dördayaqlıların ətraflarına bənzəyən şəkildə formalaşmağa başlamışdır. Bu xüsusiyyətlər quru həyatına uyğunlaşmanın ilkin mərhələlərini təmsil edir. Bu heyvanların tənəffüs sistemi də hibrid xüsusiyyətlər göstərir, çünki həm suda, həm də quruda nəfəs almaq qabiliyyətinə malik ola biləcəkləri düşünülür.
Əhəmiyyəti
Elpistostegalia qrupu paleontologiya və evrim tədqiqatları üçün əhəmiyyətli bir mərhələni təmsil edir. Bu qrup, sudan quruya keçidin təkamül prosesini izah edən mühüm bir keçid formasıdır. Tiktaalik kimi fosillər, təkamül nəzəriyyəsinin əyani sübutları olaraq qəbul edilir və canlıların dəniz mühitindən çıxaraq quru həyatına keçidini izah edən ən yaxşı nümunələrdən biridir.
Növlər
Elpistostegalia qrupuna bir neçə növ daxildir, lakin bunların arasında ən tanınmışı Digər tanınmış növlər isə Panderichthys və Elpistostegedir. Bu növlərin hər biri sudan quruya keçid mərhələsində müxtəlif anatomik xüsusiyyətlər göstərir.
Nəticə
Elpistostegalia qrupu, canlıların sudan quruya keçidini izah edən, təkamül tarixinin mühüm bir dövrünü təmsil edir. Bu qrupun nümayəndələri, xüsusilə Tiktaalik, təkamül prosesinin necə baş verdiyini və canlıların quru mühitinə uyğunlaşmasının necə formalaşdığını anlamaq üçün əvəzolunmazdır. Bu fosillər təkcə paleontologiya sahəsində deyil, həm də biologiyanın bir çox digər sahələrində mühüm məlumatlar təmin edir.
İstinadlar
- Daeschler, E. B., Shubin, N. H., & Jenkins, F. A. (2006). "A Devonian tetrapod-like fish and the evolution of the tetrapod body plan." Nature, 440(7085), 757–763.
- Bu məqalə Tiktaalik adlı Elpistostegalia nümayəndəsinin kəşfi və onun tetrapodların təkamülü üçün əhəmiyyəti haqqında geniş məlumat verir. Məqalə təkamül prosesini və sudan quruya keçidin mərhələlərini izah edir.
- Cloutier, R., & Ahlberg, P. E. (1996). "Morphology, characters, and the interrelationships of basal sarcopterygians." In Stiassny, M. L. J., Parenti, L. R., & Johnson, G. D. (Eds.), Interrelationships of Fishes. Academic Press.
- Bu kitab bölümü Elpistostegalia qrupunun morfoloji xüsusiyyətlərini və onların digər lobqanadlı balıqlarla olan əlaqələrini tədqiq edir. Kitab, həmçinin bu qrupun təkamüldəki rolunu izah edir.
- Shubin, N. H., Daeschler, E. B., & Jenkins, F. A. (2008). "The pectoral fin of Tiktaalik roseae and the origin of the tetrapod limb." Nature, 456(7222), 636–638.
- Bu məqalə Tiktaalik roseae-nin pektoral üzgəc quruluşu və onun tetrapod ətraflarının mənşəyi haqqında mühüm məlumatlar təqdim edir. Məqalədə Elpistostegalia qrupunun təkamüldəki rolu ətraflı izah edilir.
- Coates, M. I., & Ruta, M. (2007). "Skeletons in transition: form, function, and the fossil record of tetrapod origins." In: Palaeontology, 50(4), 1131–1156.
- Bu məqalə tetrapodların mənşəyini və Elpistostegalia qrupunun sümüklü balıqlardan dördayaqlılara keçiddə oynadığı rolu müzakirə edir. Məqalə Elpistostegalia fosillərinin forması, funksiyası və təkamüldəki mövqeyini izah edir.
- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA). (2021). "Azərbaycanın Devon dövrü fauna və florası." AMEA nəşriyyatı.
- Bu mənbədə Azərbaycanın Devon dövrünə aid fauna və flora qalıqları haqqında məlumat verilir, Elpistostegalia qrupuna aid olan növlərin bu bölgədəki izləri haqqında geniş məlumatlar təqdim olunur.
- Daeschler, E. B., Shubin, N. H., & Jenkins, F. A. (2006). "A Devonian tetrapod-like fish and the evolution of the tetrapod body plan." Nature, 440(7085), 757–763. Bu məqalə Tiktaalik adlı Elpistostegalia nümayəndəsinin kəşfi və onun tetrapodların təkamülü üçün əhəmiyyəti haqqında geniş məlumat verir. Məqalə təkamül prosesini və sudan quruya keçidin mərhələlərini izah edir.
- Shubin, N. H., Daeschler, E. B., & Jenkins, F. A. (2008). "The pectoral fin of Tiktaalik roseae and the origin of the tetrapod limb. Arxivləşdirilib 2024-02-14 at the Wayback Machine" Nature, 456(7222), 636–638. Bu məqalə Tiktaalik roseae-nin pektoral üzgəc quruluşu və onun tetrapod ətraflarının mənşəyi haqqında mühüm məlumatlar təqdim edir. Məqalədə Elpistostegalia qrupunun təkamüldəki rolu ətraflı izah edilir.
- Cloutier, R., & Ahlberg, P. E. (1996). "Morphology, characters, and the interrelationships of basal sarcopterygians." In Stiassny, M. L. J., Parenti, L. R., & Johnson, G. D. (Eds.), Interrelationships of Fishes. Academic Press. Bu kitab bölümü Elpistostegalia qrupunun morfoloji xüsusiyyətlərini və onların digər lobqanadlı balıqlarla olan əlaqələrini tədqiq edir. Kitab, həmçinin bu qrupun təkamüldəki rolunu izah edir.
- Coates, M. I., & Ruta, M. (2007). "Skeletons in transition: form, function, and the fossil record of tetrapod origins." In: Palaeontology, 50(4), 1131–1156. Bu məqalə tetrapodların mənşəyini və Elpistostegalia qrupunun sümüklü balıqlardan dördayaqlılara keçiddə oynadığı rolu müzakirə edir. Məqalə Elpistostegalia fosillərinin forması, funksiyası və təkamüldəki mövqeyini izah edir.
- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA). (2021). "Azərbaycanın Devon dövrü fauna və florası." AMEA nəşriyyatı. Bu mənbədə Azərbaycanın Devon dövrünə aid fauna və flora qalıqları haqqında məlumat verilir, Elpistostegalia qrupuna aid olan növlərin bu bölgədəki izləri haqqında geniş məlumatlar təqdim olunur.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Elpistostegalia ve ya Devon dovrunde yasamis qedim aid olan fosil heyvanlari sinfidir Bu heyvanlar sudan quruya kecidin esas merhelelerini temsil ederek ilk tetrapodlarin dordayaqlilarin ecdadlari hesab edilir Onlarin beden qurulusu ve diger anatomik xususiyyetleri quru heyatina uygunlasmagin ilkin merhelelerini numayis etdirir ElpistostegaliaElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz ObazoaRanqsiz OpisthokontaRanqsiz HolozoaRanqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad NephrozoaTipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad OlfactoresYarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad EugnathostomataKlad TeleostomiKlad EuteleostomiKlad XoanlarKlad RhipidistiaKlad Klad Klad ElpistostegaliaBeynelxalq elmi adiElpistostegaliaSekil axtarisiFW 219423Tarixi ve KesfiQaliqlarin tapildigi bolge Elpistostegalia qrupuna aid olan fosiller ilk defe 20 ci esrin evvellerinde askar edilmisdir Bu qrupun en taninmis numayendelerinden biri ki bu heyvanin qaliqlari 2004 cu ilde Arktik Kanadada tapilmisdir Tiktaalik hem baliq xususiyyetlerine hem de tetrapod xususiyyetlerine malikdir bu da onu quruya kecid dovrunun muhum kecid formasi edir Morfologiya ve Anatomik XususiyyetlerElpistostegalia uzvleri uzun yasti bedene genis kafatuye ve nisbeten guclu uzgeclere malik olmuslar Onlarin pencelerinde sumuk strukturlari gelecekde dordayaqlilarin etraflarina benzeyen sekilde formalasmaga baslamisdir Bu xususiyyetler quru heyatina uygunlasmanin ilkin merhelelerini temsil edir Bu heyvanlarin teneffus sistemi de hibrid xususiyyetler gosterir cunki hem suda hem de quruda nefes almaq qabiliyyetine malik ola bilecekleri dusunulur EhemiyyetiElpistostegalia qrupu paleontologiya ve evrim tedqiqatlari ucun ehemiyyetli bir merheleni temsil edir Bu qrup sudan quruya kecidin tekamul prosesini izah eden muhum bir kecid formasidir Tiktaalik kimi fosiller tekamul nezeriyyesinin eyani subutlari olaraq qebul edilir ve canlilarin deniz muhitinden cixaraq quru heyatina kecidini izah eden en yaxsi numunelerden biridir NovlerElpistostegalia qrupuna bir nece nov daxildir lakin bunlarin arasinda en taninmisi Diger taninmis novler ise Panderichthys ve Elpistostegedir Bu novlerin her biri sudan quruya kecid merhelesinde muxtelif anatomik xususiyyetler gosterir NeticeElpistostegalia qrupu canlilarin sudan quruya kecidini izah eden tekamul tarixinin muhum bir dovrunu temsil edir Bu qrupun numayendeleri xususile Tiktaalik tekamul prosesinin nece bas verdiyini ve canlilarin quru muhitine uygunlasmasinin nece formalasdigini anlamaq ucun evezolunmazdir Bu fosiller tekce paleontologiya sahesinde deyil hem de biologiyanin bir cox diger sahelerinde muhum melumatlar temin edir IstinadlarDaeschler E B Shubin N H amp Jenkins F A 2006 A Devonian tetrapod like fish and the evolution of the tetrapod body plan Nature 440 7085 757 763 Bu meqale Tiktaalik adli Elpistostegalia numayendesinin kesfi ve onun tetrapodlarin tekamulu ucun ehemiyyeti haqqinda genis melumat verir Meqale tekamul prosesini ve sudan quruya kecidin merhelelerini izah edir Cloutier R amp Ahlberg P E 1996 Morphology characters and the interrelationships of basal sarcopterygians In Stiassny M L J Parenti L R amp Johnson G D Eds Interrelationships of Fishes Academic Press Bu kitab bolumu Elpistostegalia qrupunun morfoloji xususiyyetlerini ve onlarin diger lobqanadli baliqlarla olan elaqelerini tedqiq edir Kitab hemcinin bu qrupun tekamuldeki rolunu izah edir Shubin N H Daeschler E B amp Jenkins F A 2008 The pectoral fin of Tiktaalik roseae and the origin of the tetrapod limb Nature 456 7222 636 638 Bu meqale Tiktaalik roseae nin pektoral uzgec qurulusu ve onun tetrapod etraflarinin menseyi haqqinda muhum melumatlar teqdim edir Meqalede Elpistostegalia qrupunun tekamuldeki rolu etrafli izah edilir Coates M I amp Ruta M 2007 Skeletons in transition form function and the fossil record of tetrapod origins In Palaeontology 50 4 1131 1156 Bu meqale tetrapodlarin menseyini ve Elpistostegalia qrupunun sumuklu baliqlardan dordayaqlilara kecidde oynadigi rolu muzakire edir Meqale Elpistostegalia fosillerinin formasi funksiyasi ve tekamuldeki movqeyini izah edir Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi AMEA 2021 Azerbaycanin Devon dovru fauna ve florasi AMEA nesriyyati Bu menbede Azerbaycanin Devon dovrune aid fauna ve flora qaliqlari haqqinda melumat verilir Elpistostegalia qrupuna aid olan novlerin bu bolgedeki izleri haqqinda genis melumatlar teqdim olunur Daeschler E B Shubin N H amp Jenkins F A 2006 A Devonian tetrapod like fish and the evolution of the tetrapod body plan Nature 440 7085 757 763 Bu meqale Tiktaalik adli Elpistostegalia numayendesinin kesfi ve onun tetrapodlarin tekamulu ucun ehemiyyeti haqqinda genis melumat verir Meqale tekamul prosesini ve sudan quruya kecidin merhelelerini izah edir Shubin N H Daeschler E B amp Jenkins F A 2008 The pectoral fin of Tiktaalik roseae and the origin of the tetrapod limb Arxivlesdirilib 2024 02 14 at the Wayback Machine Nature 456 7222 636 638 Bu meqale Tiktaalik roseae nin pektoral uzgec qurulusu ve onun tetrapod etraflarinin menseyi haqqinda muhum melumatlar teqdim edir Meqalede Elpistostegalia qrupunun tekamuldeki rolu etrafli izah edilir Cloutier R amp Ahlberg P E 1996 Morphology characters and the interrelationships of basal sarcopterygians In Stiassny M L J Parenti L R amp Johnson G D Eds Interrelationships of Fishes Academic Press Bu kitab bolumu Elpistostegalia qrupunun morfoloji xususiyyetlerini ve onlarin diger lobqanadli baliqlarla olan elaqelerini tedqiq edir Kitab hemcinin bu qrupun tekamuldeki rolunu izah edir Coates M I amp Ruta M 2007 Skeletons in transition form function and the fossil record of tetrapod origins In Palaeontology 50 4 1131 1156 Bu meqale tetrapodlarin menseyini ve Elpistostegalia qrupunun sumuklu baliqlardan dordayaqlilara kecidde oynadigi rolu muzakire edir Meqale Elpistostegalia fosillerinin formasi funksiyasi ve tekamuldeki movqeyini izah edir Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi AMEA 2021 Azerbaycanin Devon dovru fauna ve florasi AMEA nesriyyati Bu menbede Azerbaycanin Devon dovrune aid fauna ve flora qaliqlari haqqinda melumat verilir Elpistostegalia qrupuna aid olan novlerin bu bolgedeki izleri haqqinda genis melumatlar teqdim olunur