Pienini (pol. Pieniny; slovak. Pieniny) — Polşanın cənub-şərqində, Slovakiyanın isə şimal-şərq hissəsində yerləşən dağ silsiləsi. Silsilə Qərbi Beskid dağlarının şərq hissəsi hesab olunur. Dəniz səviyyəsindən ən yüksək zirvəsi — Velki-Skalki dağıdır ki, onun da hündürlüyü 1050 metr təşkil edir. Ən tanınmış zirvələrindən biri də Tri Korona dağıdır (982 m).
Pienini | |
---|---|
pol. Pieniny; slovak. Pieniny | |
| |
Ümumi məlumatlar | |
Mütləq hündürlüyü | 1050 m |
Sahəsi | 750 km² |
Yerləşməsi | |
Ölkə | |
Yerləşməsi | Polşa, Slovakiya |
| |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ümumi məlumat
Dağ massivi 3 hissədən ibarətdir — Spisske Pienini, Mərkəzi Pienini (Polşa ərazisində) və Kiçik Pienini (Polşa və Slovakiya ərazilər). Dağlar əsasən əhəngdaşı və dolomit mənşəli süxurlardan təşkil olunub.
Pienini dağ silsiləsi bir neçə geoloji epoxalar boyu dəniz dibində formalaşmışdır. Təbaşir dövründə toplanmış çöküntü qatı yüksəlməyə başlamışdır. Paleogenin əvvəlində ikinci tektonik qalxma mərhələsi başlamışdır. Üçüncü mərhələ isə paleogenin sonu, neogenin əvvələrinə təsadüf edir. Yekunda mürəkkəb qurluşlu tektonik quruluş formalaşmışdır.
Tektonik qalxma prosesləri ilə yanaşı eroziya prosesləri massivi süxurlarında təmizləmiş və ərazinin gələcək modelini formalaşdırmağa başlamışdır. Dağların zirvələri yura dövrünün daha davaml süxurlardan təşkil olunmuşdur.
Massivin vadiləri və aşırımları iqlimə daha həssas olan təbaşirin və paleogenin süxurlarından ibarətdir. Ərazidə mağaralar azdır və ölçüləri kiçikdir. Çaylar üstünlük təşkil edir və dərin kəsilmiş yamaclara malikdir. dən çox dərin yarğanlar mövcuddur.
Ərazinin ən tanınmış çay dərəsi Dunaes çay dərsidir. Ərazidə milli park fəaliyyət göstərir. Pienini silsiləsinin şimal sərhəddindəki ərazilər vulkanik mənşəlidir.
Reginon digər ərazilərindən fərqli olaraq massivin iqlimi daha mülayimdir. Orta illik temperatur vadilərdə 6,3 °C , zirvələrdə isə 4 °C-dir.
İstinadlar
- Словарь географических названий Чехословакии. — М.: ЦНИИГАиК, 1984. — С. 173.
- Инструкция по русской передаче географических названий Чехословакии. — М.: Наука, 1977. — С. 16.
- "Vysoké skalky - Peakbagger.com". web.archive.org. 2020-08-15. Archived from the original on 2020-08-15. İstifadə tarixi: 2024-05-11.
- Józef Nyka. Pieniny (polyak). 2006. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pienini pol Pieniny slovak Pieniny Polsanin cenub serqinde Slovakiyanin ise simal serq hissesinde yerlesen dag silsilesi Silsile Qerbi Beskid daglarinin serq hissesi hesab olunur Deniz seviyyesinden en yuksek zirvesi Velki Skalki dagidir ki onun da hundurluyu 1050 metr teskil edir En taninmis zirvelerinden biri de Tri Korona dagidir 982 m Pieninipol Pieniny slovak PieninyTri Korona daginin gorunusuUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 1050 mSahesi 750 km Yerlesmesi49 24 00 sm e 20 25 00 s u Olke Polsa SlovakiyaYerlesmesi Polsa SlovakiyaPieniniPienini Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi melumatDag massivi 3 hisseden ibaretdir Spisske Pienini Merkezi Pienini Polsa erazisinde ve Kicik Pienini Polsa ve Slovakiya eraziler Daglar esasen ehengdasi ve dolomit menseli suxurlardan teskil olunub Pienini dag silsilesi bir nece geoloji epoxalar boyu deniz dibinde formalasmisdir Tebasir dovrunde toplanmis cokuntu qati yukselmeye baslamisdir Paleogenin evvelinde ikinci tektonik qalxma merhelesi baslamisdir Ucuncu merhele ise paleogenin sonu neogenin evvelerine tesaduf edir Yekunda murekkeb qurluslu tektonik qurulus formalasmisdir Tektonik qalxma prosesleri ile yanasi eroziya prosesleri massivi suxurlarinda temizlemis ve erazinin gelecek modelini formalasdirmaga baslamisdir Daglarin zirveleri yura dovrunun daha davaml suxurlardan teskil olunmusdur Massivin vadileri ve asirimlari iqlime daha hessas olan tebasirin ve paleogenin suxurlarindan ibaretdir Erazide magaralar azdir ve olculeri kicikdir Caylar ustunluk teskil edir ve derin kesilmis yamaclara malikdir den cox derin yarganlar movcuddur Erazinin en taninmis cay deresi Dunaes cay dersidir Erazide milli park fealiyyet gosterir Pienini silsilesinin simal serheddindeki eraziler vulkanik menselidir Reginon diger erazilerinden ferqli olaraq massivin iqlimi daha mulayimdir Orta illik temperatur vadilerde 6 3 C zirvelerde ise 4 C dir IstinadlarSlovar geograficheskih nazvanij Chehoslovakii M CNIIGAiK 1984 S 173 Instrukciya po russkoj peredache geograficheskih nazvanij Chehoslovakii M Nauka 1977 S 16 Vysoke skalky Peakbagger com web archive org 2020 08 15 Archived from the original on 2020 08 15 Istifade tarixi 2024 05 11 Jozef Nyka Pieniny polyak 2006 ISBN 83 915859 4 8