Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Dəstək
www.wikimedia.az-az.nina.az
  • Vikipediya

Cırtdan begemot Cücə begemodu və ya cırtdan begemot Choeropsis liberiensis kiçik bir begemotdur və vətəni Qərbi Afrikanı

Cırtdan begemot

Cırtdan begemot
www.wikimedia.az-az.nina.azhttps://www.wikimedia.az-az.nina.az

Cırtdan begemot – Cücə begemodu və ya cırtdan begemot (Choeropsis liberiensis) kiçik bir begemotdur və vətəni Qərbi Afrikanın meşələrində və bataqlıqlarında, ilk növbədə Liberiyada, Syerra Leone, Qvineya və Fil Dişi Sahilində məskunlaşır. Vətəni Nigeriyadır.

Cırtdan begemot
image
Elmi təsnifat
XƏTA: yoxdur{{Hexaprotodon}}, taksonun sistematikasını təsvir etməlidir .
Növ:
Cırtdan begemot
Beynəlxalq elmi adı
Hexaprotodon liberiensis
Range map
image
image
Şəkil
axtarışı
FW  77328
image

Cırtda begemot quruya uyğunlaşa bilir, lakin begemot kimi dərisini nəm və bədən istiliyini sərin saxlamaq üçün suda yaşayır. Cütləşmə və doğum suda və ya quruda baş verə bilir. Cırtdan begemot ot yeyəndir. Bu səbəbdən meşələrdə tapdığı qıjılar, enliyarpaqlı bitkilər, otlar və meyvələrlə qidalanır.

Cırtdan begemotları 19-cu əsrə qədər Qərbi Afrikadan kənarda tanınmırdı. 20-ci əsrin əvvəllərində zooparklara təqdim edilmişdir. Onlar əsirlikdə yaxşı çoxalırlar və tədqiqatların böyük əksəriyyəti zoopark nümunələrindən əldə edilir. Növlərin əsirlikdə sağ qalması vəhşi təbiətdən daha çox təmin edilir; 2015-ci ildəki qiymətləndirmədə, Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının təxminlərinə görə, təbiətdə 2500-dən az cırtdan begemot qalmaqdadır.

Taksonomiyası

Erkək piqme begemotu öküz, dişi inək balası dana kimi tanınır. Hippopotami qrupu sürü və ya şiş kimi tanınır. Bundan əlavə, bəzi taksonomistlər Anthracotheroidea və ya Hippopotamoidea superfamilyasında begemot və antrakoterləri qruplaşdırırlar.

Heyvan haqqında anlayış inkişaf etdikcə cırtdan begemot cinsinin taksonomiyası dəyişdi.Samuel G. Morton heyvanı əvvəlcə Hippopotamus minor kimi təsnif etdi, lakin sonradan onun öz cinsini təmin etmək üçün kifayət qədər fərqli olduğunu müəyyən etdi və onu Choeropsis adlandırdı. 1977-ci ildə Shirley C. Coryndon, cücə begemotun əsasən Asiyada yaşayan tarixdən əvvəlki begemotlardan ibarət olan Hexaprotodon cinsi ilə yaxından əlaqəli olduğunu irəli sürdü.

Hexaprotodon, Hippopotamidae filogeniyasının hərtərəfli araşdırılmasından sonra. Bunun əvəzinə o, cücə begemotun fərqli bir cins olduğunu təklif etdi və heyvanı Xoeropsisə qaytardı.

Nigeriya cırtdan begemotu

Nigeriya cırtdan begemotu Niger çayının deltasında, xüsusən yaxınlığında yerləşirdi, lakin 1940-cı illərin əvvəllərində İngilis müstəmləkə zabiti Yan Heslop tərəfindən qorunan muzey nümunələrinin toplanmasından sonra heç bir etibarlı hesabat yoxdur. Nigeriya cücə begemotları Rivers ştatında, İmo ştatında və Nigeriyanın Bayelsa əyalətində görülüb və ya vurulub. Bəzi yerli populyasiyalar bu növün bir vaxtlar mövcud olduğunu bilsələr də, onun bölgədəki tarixi zəif sənədləşdirilmişdir.

Təkamül

Piqme begemotunun təkamülü ən çox onun daha böyük qohumu kontekstində öyrənilir. Hər iki növün Suidae (donuzlar) və ya Tayassuidae (pekkaries) ailəsi ilə çox yaxından əlaqəli olduğuna inanılırdı, lakin son 10 ildə aparılan araşdırmalar cücə begemotların və begemotların cetaceanlarla (balinalar və delfinlər) ən yaxın qohum olduğunu müəyyən etdi. Hippos və balinalar 60 milyona yaxın digər artiodaktillərdən budaqlanan ortaq bir yarı su əcdadını paylaşırdılar. Bu fərziyyə edilən əcdad, ehtimal ki, altı milyon il sonra iki qola ayrıldı. Bilinən ən qədim hippopotamid, Afrikada 16 ilə 8 mya arasında yaşamış Kenyapotamus cinsidir. Kenyapotamus yalnız fraqmentar fosillər vasitəsilə tanınır, lakin ölçüsünə görə C. liberiensis ilə oxşar idi.

Təsviri

Piqme begemotları begemotla eyni ümumi formaya malikdirlər. Bununla belə, cırtdan begemotun boyu normal begemotun yalnız yarısı qədərdir. Yetkin piqme begemotları çiyinlərində təxminən 75–100 sm (2.46–3.28 fut) hündürlükdə dayanır, uzunluğu 150–175 sm (4.92–5.74 fut) və çəkisi 180–275 kq (397–606 lb. Onların əsirlikdəki ömürləri 30 ildən 55 ilə qədərdir, baxmayaraq ki, vəhşi təbiətdə bu qədər uzun müddət yaşamaq ehtimalı azdır.

Dərisi yaşılımtıl-qara və ya qəhvəyi rəngdədir, bədənin aşağı hissəsində kremli boz rəngə kölgə salır. Onların dərisi adi begemotlara çox bənzəyir, bir neçə santimetr qalınlığında dermis üzərində nazik epidermis var. Cırtdan begemotlar adi begemotlarla eyni qeyri-adi ifrazata malikdirlər, bədənlərinə çəhrayı rəng verir və ifrazat nə tər, nə də qan olsa da bəzən "qan təri" kimi təsvir edilir. Begemotların dərisi tez quruyur və çatlayır, buna görə də hər iki növ suda çox vaxt keçirir. Mütənasib olaraq, cırtdan begemotunun ayaqları və boynu daha uzun, başı isə daha kiçikdir.

Piqme begemotunun orbitləri və burun dəlikləri daha az tələffüz olunur, bu, dərin suda daha az vaxt keçirməyin uyğunlaşmasıdır (burada aydın orbitlər və burun dəlikləri adi begemotların nəfəs almasına və görməsinə kömək edir). Adi begemotdan daha çox yerüstü həyatına uyğunlaşmalarına baxmayaraq, cırtdan begemotlar hələ də bütün digər cüt ayaqlı heyvanlardan daha çox suda yaşayırlar. Piqme begemotların qulaqları və burun dəlikləri suyun altında qalmağa kömək edən güclü əzələ qapaqlarına malikdir və dərinin fiziologiyası suyun mövcudluğundan asılıdır.

Həyat tərzləri

Piqme begemotunun davranışı adi begemotdan bir çox cəhətdən fərqlənir. Davranışlarının çoxu tapirə daha çox bənzəyir, baxmayaraq ki, bu, konvergent təkamülün təsiridir. Adi begemot soyğunçu olsa da, cücə begemotları ya tək, ya da kiçik qruplar halında, adətən cütləşmiş cütlük və ya ana və buzov şəklində yaşayırlar. Piqme begemotları qarşılaşdıqları zaman döyüşməkdənsə, bir-birlərinə məhəl qoymurlar. Sahə tədqiqatları erkək cırtdan begemotların 1,85 km2-dən (460 akr), dişilərin əhatə dairəsinin isə 0,4 ilə 0,6 km2 (100–150 akr) arasında olduğunu təxmin etdi.

Cırtdan begemotlar günün çox hissəsini çaylarda gizlənərək keçirirlər. Onlar yeni yerə köçməzdən əvvəl bir neçə gün ardıcıl olaraq eyni yerdə dincəlirlər. Adi begemot kimi, cücə begemot da qidalanmaq üçün günorta vaxtı sudan çıxır. Cırtdan begemot gündə təxminən altı saat qida axtarmağa sərf edir. Cırtdan begemotlar ot yeyəndir. Cırtdan begemotunun qidalanmasının əsas hissəsi ferns, enliyarpaqlı bitkilər və meşə döşəməsinə düşmüş meyvələrdən ibarətdir.

Cırtdan begemot üçün cinsi yetkinlik üç ildən beş yaşa qədər olur. Doğmaq üçün ən gənc yaş İsveçrənin Bazel Zooparkında üç il üç aylıq bir buzov doğuran cüce begemotdur. Dişi cücə begemotunun östrus dövrü orta hesabla 35,5 gün, östrusun özü isə 24 ilə 48 saat arasında davam edir. Hamiləlik müddəti 190 ilə 210 gün arasında dəyişir və adətən tək bala doğulur, baxmayaraq ki, əkizlərin meydana gəldiyi bilinir.

Adi begemot yalnız suda doğur və cütləşir, cücə begemotlar isə həm quruda, həm də suda cütləşərək doğur. Gənc cücə hipposlar demək olar ki, dərhal üzə bilər. Doğuş zamanı cücə begemotlarının çəkisi 4,5–6,2 kq (9,9–13,7 lb), kişilərin çəkisi isə dişilərdən təxminən 0,25 kq (0,55 funt) çoxdur. Piqme begemotları altı ilə səkkiz aylıq yaş arasında tam süddən kəsilir; süddən kəsməmişdən əvvəl anaları yemləmək üçün suyu tərk edərkən müşayiət etmirlər, əksinə suda özləri gizlənirlər. Ana gündə təxminən üç dəfə gizləndiyi yerə qayıdır və buzovu əmizdirməyə çağırır. Əmizdirmə ananın yan yatması ilə baş verir.

İnsanlar üçün təhlükəli sayılmasa da və ümumiyyətlə itaətkar olsa da, Piqme begemotları bəzən çox aqressiv ola bilirlər.

Qoruqlar

Cırtdan begemotu bəbirlər, pitonlar və timsahlar öldürə bilər. Bunun nə qədər tez-tez baş verdiyi bilinmir. C. liberiensis 2007-ci ildə Evolutionarily Distinct and Global Endangered (EDGE) layihəsi tərəfindən ən yaxşı 10 "fokus növ"dən biri kimi müəyyən edilmişdir. Bəzi qismi Syerra Leonedəki Qola Meşə Qoruğu kimi qorunan ərazilərdə yaşayır.

İsveçrədəki Bazel Zooparkı beynəlxalq damazlıq kitabçasına malikdir və dünyanın zooparklarında sərbəst şəkildə böyüyən bütün qorunan cırtdan begemot populyasiyasını əlaqələndirir. 1970–1991-ci illər arasında əsirlikdə doğulmuş cırtdan begemotların sayı iki dəfədən çox artmışdır. Zooparklardakı növlərin sağ qalması vəhşi təbiətdəki növlərin sağ qalmasından daha çoxluq təşkil edir. Qoruqda saxlanılan olan cırtdan hippo 42 ildən 55 ilə qədər, vəhşi təbiətdən daha uzun yaşayır. 1919-cu ildən bəri zooparklarda doğulan cüce begemotların yalnız 41 faizi kişidir.

Tarixi və folklorda yeri

Adi begemot klassik antik dövrdən avropalılara məlum olsa da, cücə begemotu 19-cu əsrə qədər Qərbi Afrikada öz əhatə dairəsi xaricində tanınmırdı. Gecədə, meşədə yaşadıqları üçün, onlar da öz sıralarında zəif tanınırdılar. Liberiyada bu heyvan ənənəvi olaraq su inəyi kimi tanınırdı. Növün bir neçə kəlləsi amerikalı təbiət alimi Samuel G. Mortona Liberiyanın Monroviya şəhərində rezidenturada olarkən ona göndərilib. Morton bu növü ilk dəfə 1843-cü ildə təsvir etmişdir. 1927-ci ildə Firestone Tires şirkətindən Harvey Firestone ABŞ prezidenti Calvin Coolidge-ə cüce begemot Billiyə hədiyyə etdi. Kulidc Billini Vaşinqtondakı Milli Zooparka bağışladı. Zooparkdan verilən məlumata görə, Billi bu gün ABŞ zooparklarındakı cücər begemotlarının çoxunun ortaq əcdadıdır.

Həmçinin bax

  • Begemot
  • Begemotlar

Xarici keçid

  • Pygmy hippo caught on camera in Liberia
  • Rare Pygm hippos caght on film
  • Zoological Society of London

İstinad

  1. Ransom, C.; Robinson, P. T.; Collen, B. (2015). "Choeropsis liberiensis". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e. T10032A18567171. doi:10.2305/IUCN. UK.2015–2. RLTS. T10032A18567171.en. Retrieved 27 August 2021.
  2. Stroman, H. R.; Slaughter, L. M. "The care and breeding of the Pygmy hippopotamus (Choeropsis liberiensis) in captivity". International Zoo Yearbook. 12 (1). January 1972: 126–131. doi:10.1111/j.1748-1090.1972.tb02296.x.
  3. "Arxivlənmiş surət". 2023-05-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-08. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
  4. "Arxivlənmiş surət". 2023-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-08. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
  5. Ransom, C.; Robinson, P. T.; Collen, B. (2015). "Choeropsis liberiensis". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e. T10032A18567171. doi:10.2305/IUCN. UK.2015–2. RLTS. T10032A18567171.en. Retrieved 27 August 2021.
  6. Boisserie, Jean-Renaud (2005). "The phylogeny and taxonomy of Hippopotamidae (Mammalia: Artiodactyla): a review based on morphology and cladistic analysis". Zoological Journal of the Linnean Society. 143: 1–26. doi:10.1111/j.1096–3642.2004.00138.x.
  7. Eltringham, S. Keith (1999). The Hippos. London: Academic Press. .
  8. Robinson, Phillip T. River Horses and Water Cows Archived 2009–03–26 at the Wayback Machine. Hippo Specialist Group of the World Conservation Union Archived 2007–07–17 at the Wayback Machine. Retrieved on 2007–07–30.
  9. Coryndon, Shirley C. (1977). "The taxonomy and nomenclature of the Hippopotamidae (Mammalia, Artiodactyla) and a description of two new fossil species". Proceedings of the Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. 80 (2): 61–88.
  10. Boisserie, Jean-Renaud (2005). "The phylogeny and taxonomy of Hippopotamidae (Mammalia: Artiodactyla): a review based on morphology and cladistic analysis". Zoological Journal of the Linnean Society. 143: 1–26. doi:10.1111/j.1096–3642.2004.00138.x.
  11. Boisserie, Jean-Renaud; Fabrice Lihoreau; Michel Brunet (February 2005). "The position of Hippopotamidae within Cetartiodactyla". Proceedings of the National Academy of Sciences. 102 (5): 1537–1541. Bibcode:2005PNAS..102.1537B. doi:10.1073/pnas.0409518102. PMC 547867. PMID 15677331.
  12. Boisserie, Jean-Renaud; Fabrice Lihoreau; Michel Brunet (March 2005). "Origins of Hippopotamidae (Mammalia, Cetartiodactyla): towards resolution". Zoologica Scripta. 34 (2): 119–143. doi:10.1111/j.1463–6409.2005.00183.x. S2CID 83768668.
  13. Eltringham, S. Keith (1999). The Hippos. London: Academic Press. .
  14. Scientists find missing link between the dolphin, whale and its closest relative, the hippo". Science News Daily. 2005–01–25. Archived from the original on 2007–03–04. Retrieved 2008–08–23.
  15. Gatesy, J (1 may 1997). "More DNA support for a Cetacea/Hippopotamidae clade: the blood-clotting protein gene gamma-fibrinogen". Molecular Biology and Evolution. 14 (5): 537–543. doi:10.1093/oxfordjournals.molbev.a025790. PMID 9159931.
  16. Ursing, B. M.; U. Arnason (1998). "Analyses of mitochondrial genomes strongly support a hippopotamus-whale clade". Proceedings of the Royal Society. 265 (1412): 2251–5. doi:10.1098/rspb.1998.0567. PMC 1689531. PMID 9881471.
  17. Boisserie, Jean-Renaud; Fabrice Lihoreau; Michel Brunet (March 2005). "Origins of Hippopotamidae (Mammalia, Cetartiodactyla): towards resolution". Zoologica Scripta. 34 (2): 119–143. doi:10.1111/j.1463–6409.2005.00183.x. S2CID 83768668.
  18. Macdonald, D. (2001). The New Encyclopedia of Mammals. Oxford University Press, Oxford. ISBN 978–0198508236
  19. Eltringham, S. Keith (1999). The Hippos. London: Academic Press. .
  20. "Pygmy Hippo fact sheet". National Zoological Park. Archived from the original on 2008–08–25. Retrieved 2008–08–23.
  21. Eltringham, S. Keith (1999). The Hippos. London: Academic Press. .
  22. Pygmy Hippo fact sheet". National Zoological Park. Archived from the original on 2008–08–25. Retrieved 2008–08–23.
  23. Pygmy Hippo fact sheet". National Zoological Park. Archived from the original on 2008–08–25. Retrieved 2008–08–23.
  24. Robinson, Phillip T. River Horses and Water Cows Archived 2009–03–26 at the Wayback Machine. Hippo Specialist Group of the World Conservation Union Archived 2007–07–17 at the Wayback Machine. Retrieved on 2007–07–30.
  25. Robinson, Phillip T. River Horses and Water Cows Archived 2009–03–26 at the Wayback Machine. Hippo Specialist Group of the World Conservation Union Archived 2007–07–17 at the Wayback Machine. Retrieved on 2007–07–30.
  26. Eltringham, S. Keith (1999). The Hippos. London: Academic Press. .
  27. Zschokke, Samuel (2002). "Distorted Sex Ratio at Birth in the Captive Pygmy Hippopotamus, Hexaprotodon Liberiensis". Journal of Mammalogy. 83 (3): 674–681. doi:10.1644/1545–1542(2002)083<0674:DSRABI>2.0. CO;2.
  28. Zschokke, Samuel (2002). "Distorted Sex Ratio at Birth in the Captive Pygmy Hippopotamus, Hexaprotodon Liberiensis". Journal of Mammalogy. 83 (3): 674–681. doi:10.1644/1545–1542(2002)083<0674:DSRABI>2.0. CO;2.
  29. Álvarez, Juan (2023–02–05). "Are Pygmy Hippos Aggressive? Are Dangerous as The Common?". WWWILDNATURE. Retrieved 2023–05–18.
  30. Look, Anne (8 may 2012). "Poaching in Liberia's Forests Threatens Rare Animals". Voice of America. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 5 November 2014.
  31. Boisserie, Jean-Renaud (2005). "The phylogeny and taxonomy of Hippopotamidae (Mammalia: Artiodactyla): a review based on morphology and cladistic analysis". Zoological Journal of the Linnean Society. 143: 1–26. doi:10.1111/j.1096–3642.2004.00138.x.
  32. Protection for 'weirdest' species". BBC. 2007–01–16. Retrieved 2008–08–23.
  33. Administrator. "Gola Forest Reserve". Visit Sierra Leone. Archived from the original on 2010–03–08.
  34. "Pygmy Hippo fact sheet". National Zoological Park. Archived from the original on 2008–08–25. Retrieved 2008–08–23.
  35. "Pygmy Hippo fact sheet". National Zoological Park. Archived from the original on 2008–08–25. Retrieved 2008–08–23.
  36. Zschokke, Samuel (2002). "Distorted Sex Ratio at Birth in the Captive Pygmy Hippopotamus, Hexaprotodon Liberiensis". Journal of Mammalogy. 83 (3): 674–681. doi:10.1644/1545–1542(2002)083<0674:DSRABI>2.0. CO;2.
  37. Robinson, Phillip T. River Horses and Water Cows Archived 2009–03–26 at the Wayback Machine. Hippo Specialist Group of the World Conservation Union Archived 2007–07–17 at the Wayback Machine. Retrieved on 2007–07–30.
  38. Robinson, Phillip T. River Horses and Water Cows Archived 2009–03–26 at the Wayback Machine. Hippo Specialist Group of the World Conservation Union Archived 2007–07–17 at the Wayback Machine. Retrieved on 2007–07–30.
  39. Jablonski, Nina G. (2004). "The hippo's tale: how the anatomy and physiology of Late Neogene Hexaprotodon shed light on Late Neogene environmental change". Quaternary International. 117 (1): 119–123. Bibcode:2004QuInt.117..119J. doi:10.1016/S1040–6182(03)00121–6.

wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer

Cirtdan begemot Cuce begemodu ve ya cirtdan begemot Choeropsis liberiensis kicik bir begemotdur ve veteni Qerbi Afrikanin meselerinde ve bataqliqlarinda ilk novbede Liberiyada Syerra Leone Qvineya ve Fil Disi Sahilinde meskunlasir Veteni Nigeriyadir Cirtdan begemotElmi tesnifatXETA taksonomik sablon yoxdur Hexaprotodon taksonun sistematikasini tesvir etmelidir Nov Cirtdan begemotBeynelxalq elmi adiHexaprotodon liberiensisRange mapSekil axtarisiFW 77328 Cirtda begemot quruya uygunlasa bilir lakin begemot kimi derisini nem ve beden istiliyini serin saxlamaq ucun suda yasayir Cutlesme ve dogum suda ve ya quruda bas vere bilir Cirtdan begemot ot yeyendir Bu sebebden meselerde tapdigi qijilar enliyarpaqli bitkiler otlar ve meyvelerle qidalanir Cirtdan begemotlari 19 cu esre qeder Qerbi Afrikadan kenarda taninmirdi 20 ci esrin evvellerinde zooparklara teqdim edilmisdir Onlar esirlikde yaxsi coxalirlar ve tedqiqatlarin boyuk ekseriyyeti zoopark numunelerinden elde edilir Novlerin esirlikde sag qalmasi vehsi tebietden daha cox temin edilir 2015 ci ildeki qiymetlendirmede Beynelxalq Tebieti Muhafize Ittifaqinin texminlerine gore tebietde 2500 den az cirtdan begemot qalmaqdadir TaksonomiyasiErkek piqme begemotu okuz disi inek balasi dana kimi taninir Hippopotami qrupu suru ve ya sis kimi taninir Bundan elave bezi taksonomistler Anthracotheroidea ve ya Hippopotamoidea superfamilyasinda begemot ve antrakoterleri qruplasdirirlar Heyvan haqqinda anlayis inkisaf etdikce cirtdan begemot cinsinin taksonomiyasi deyisdi Samuel G Morton heyvani evvelce Hippopotamus minor kimi tesnif etdi lakin sonradan onun oz cinsini temin etmek ucun kifayet qeder ferqli oldugunu mueyyen etdi ve onu Choeropsis adlandirdi 1977 ci ilde Shirley C Coryndon cuce begemotun esasen Asiyada yasayan tarixden evvelki begemotlardan ibaret olan Hexaprotodon cinsi ile yaxindan elaqeli oldugunu ireli surdu Hexaprotodon Hippopotamidae filogeniyasinin herterefli arasdirilmasindan sonra Bunun evezine o cuce begemotun ferqli bir cins oldugunu teklif etdi ve heyvani Xoeropsise qaytardi Nigeriya cirtdan begemotu Nigeriya cirtdan begemotu Niger cayinin deltasinda xususen yaxinliginda yerlesirdi lakin 1940 ci illerin evvellerinde Ingilis mustemleke zabiti Yan Heslop terefinden qorunan muzey numunelerinin toplanmasindan sonra hec bir etibarli hesabat yoxdur Nigeriya cuce begemotlari Rivers statinda Imo statinda ve Nigeriyanin Bayelsa eyaletinde gorulub ve ya vurulub Bezi yerli populyasiyalar bu novun bir vaxtlar movcud oldugunu bilseler de onun bolgedeki tarixi zeif senedlesdirilmisdir Tekamul Piqme begemotunun tekamulu en cox onun daha boyuk qohumu kontekstinde oyrenilir Her iki novun Suidae donuzlar ve ya Tayassuidae pekkaries ailesi ile cox yaxindan elaqeli olduguna inanilirdi lakin son 10 ilde aparilan arasdirmalar cuce begemotlarin ve begemotlarin cetaceanlarla balinalar ve delfinler en yaxin qohum oldugunu mueyyen etdi Hippos ve balinalar 60 milyona yaxin diger artiodaktillerden budaqlanan ortaq bir yari su ecdadini paylasirdilar Bu ferziyye edilen ecdad ehtimal ki alti milyon il sonra iki qola ayrildi Bilinen en qedim hippopotamid Afrikada 16 ile 8 mya arasinda yasamis Kenyapotamus cinsidir Kenyapotamus yalniz fraqmentar fosiller vasitesile taninir lakin olcusune gore C liberiensis ile oxsar idi TesviriPiqme begemotlari begemotla eyni umumi formaya malikdirler Bununla bele cirtdan begemotun boyu normal begemotun yalniz yarisi qederdir Yetkin piqme begemotlari ciyinlerinde texminen 75 100 sm 2 46 3 28 fut hundurlukde dayanir uzunlugu 150 175 sm 4 92 5 74 fut ve cekisi 180 275 kq 397 606 lb Onlarin esirlikdeki omurleri 30 ilden 55 ile qederdir baxmayaraq ki vehsi tebietde bu qeder uzun muddet yasamaq ehtimali azdir Derisi yasilimtil qara ve ya qehveyi rengdedir bedenin asagi hissesinde kremli boz renge kolge salir Onlarin derisi adi begemotlara cox benzeyir bir nece santimetr qalinliginda dermis uzerinde nazik epidermis var Cirtdan begemotlar adi begemotlarla eyni qeyri adi ifrazata malikdirler bedenlerine cehrayi reng verir ve ifrazat ne ter ne de qan olsa da bezen qan teri kimi tesvir edilir Begemotlarin derisi tez quruyur ve catlayir buna gore de her iki nov suda cox vaxt kecirir Mutenasib olaraq cirtdan begemotunun ayaqlari ve boynu daha uzun basi ise daha kicikdir Piqme begemotunun orbitleri ve burun delikleri daha az teleffuz olunur bu derin suda daha az vaxt kecirmeyin uygunlasmasidir burada aydin orbitler ve burun delikleri adi begemotlarin nefes almasina ve gormesine komek edir Adi begemotdan daha cox yerustu heyatina uygunlasmalarina baxmayaraq cirtdan begemotlar hele de butun diger cut ayaqli heyvanlardan daha cox suda yasayirlar Piqme begemotlarin qulaqlari ve burun delikleri suyun altinda qalmaga komek eden guclu ezele qapaqlarina malikdir ve derinin fiziologiyasi suyun movcudlugundan asilidir Heyat terzleriPiqme begemotunun davranisi adi begemotdan bir cox cehetden ferqlenir Davranislarinin coxu tapire daha cox benzeyir baxmayaraq ki bu konvergent tekamulun tesiridir Adi begemot soyguncu olsa da cuce begemotlari ya tek ya da kicik qruplar halinda adeten cutlesmis cutluk ve ya ana ve buzov seklinde yasayirlar Piqme begemotlari qarsilasdiqlari zaman doyusmekdense bir birlerine mehel qoymurlar Sahe tedqiqatlari erkek cirtdan begemotlarin 1 85 km2 den 460 akr disilerin ehate dairesinin ise 0 4 ile 0 6 km2 100 150 akr arasinda oldugunu texmin etdi Cirtdan begemotlar gunun cox hissesini caylarda gizlenerek kecirirler Onlar yeni yere kocmezden evvel bir nece gun ardicil olaraq eyni yerde dincelirler Adi begemot kimi cuce begemot da qidalanmaq ucun gunorta vaxti sudan cixir Cirtdan begemot gunde texminen alti saat qida axtarmaga serf edir Cirtdan begemotlar ot yeyendir Cirtdan begemotunun qidalanmasinin esas hissesi ferns enliyarpaqli bitkiler ve mese dosemesine dusmus meyvelerden ibaretdir Cirtdan begemot ucun cinsi yetkinlik uc ilden bes yasa qeder olur Dogmaq ucun en genc yas Isvecrenin Bazel Zooparkinda uc il uc ayliq bir buzov doguran cuce begemotdur Disi cuce begemotunun ostrus dovru orta hesabla 35 5 gun ostrusun ozu ise 24 ile 48 saat arasinda davam edir Hamilelik muddeti 190 ile 210 gun arasinda deyisir ve adeten tek bala dogulur baxmayaraq ki ekizlerin meydana geldiyi bilinir Adi begemot yalniz suda dogur ve cutlesir cuce begemotlar ise hem quruda hem de suda cutleserek dogur Genc cuce hipposlar demek olar ki derhal uze biler Dogus zamani cuce begemotlarinin cekisi 4 5 6 2 kq 9 9 13 7 lb kisilerin cekisi ise disilerden texminen 0 25 kq 0 55 funt coxdur Piqme begemotlari alti ile sekkiz ayliq yas arasinda tam sudden kesilir sudden kesmemisden evvel analari yemlemek ucun suyu terk ederken musayiet etmirler eksine suda ozleri gizlenirler Ana gunde texminen uc defe gizlendiyi yere qayidir ve buzovu emizdirmeye cagirir Emizdirme ananin yan yatmasi ile bas verir Insanlar ucun tehlukeli sayilmasa da ve umumiyyetle itaetkar olsa da Piqme begemotlari bezen cox aqressiv ola bilirler QoruqlarCirtdan begemotu bebirler pitonlar ve timsahlar oldure biler Bunun ne qeder tez tez bas verdiyi bilinmir C liberiensis 2007 ci ilde Evolutionarily Distinct and Global Endangered EDGE layihesi terefinden en yaxsi 10 fokus nov den biri kimi mueyyen edilmisdir Bezi qismi Syerra Leonedeki Qola Mese Qorugu kimi qorunan erazilerde yasayir Isvecredeki Bazel Zooparki beynelxalq damazliq kitabcasina malikdir ve dunyanin zooparklarinda serbest sekilde boyuyen butun qorunan cirtdan begemot populyasiyasini elaqelendirir 1970 1991 ci iller arasinda esirlikde dogulmus cirtdan begemotlarin sayi iki defeden cox artmisdir Zooparklardaki novlerin sag qalmasi vehsi tebietdeki novlerin sag qalmasindan daha coxluq teskil edir Qoruqda saxlanilan olan cirtdan hippo 42 ilden 55 ile qeder vehsi tebietden daha uzun yasayir 1919 cu ilden beri zooparklarda dogulan cuce begemotlarin yalniz 41 faizi kisidir Tarixi ve folklorda yeriAdi begemot klassik antik dovrden avropalilara melum olsa da cuce begemotu 19 cu esre qeder Qerbi Afrikada oz ehate dairesi xaricinde taninmirdi Gecede mesede yasadiqlari ucun onlar da oz siralarinda zeif taninirdilar Liberiyada bu heyvan enenevi olaraq su ineyi kimi taninirdi Novun bir nece kellesi amerikali tebiet alimi Samuel G Mortona Liberiyanin Monroviya seherinde rezidenturada olarken ona gonderilib Morton bu novu ilk defe 1843 cu ilde tesvir etmisdir 1927 ci ilde Firestone Tires sirketinden Harvey Firestone ABS prezidenti Calvin Coolidge e cuce begemot Billiye hediyye etdi Kulidc Billini Vasinqtondaki Milli Zooparka bagisladi Zooparkdan verilen melumata gore Billi bu gun ABS zooparklarindaki cucer begemotlarinin coxunun ortaq ecdadidir Hemcinin baxBegemotBegemotlarXarici kecidPygmy hippo caught on camera in Liberia Rare Pygm hippos caght on filmZoological Society of LondonIstinadRansom C Robinson P T Collen B 2015 Choeropsis liberiensis IUCN Red List of Threatened Species 2015 e T10032A18567171 doi 10 2305 IUCN UK 2015 2 RLTS T10032A18567171 en Retrieved 27 August 2021 Stroman H R Slaughter L M The care and breeding of the Pygmy hippopotamus Choeropsis liberiensis in captivity International Zoo Yearbook 12 1 January 1972 126 131 doi 10 1111 j 1748 1090 1972 tb02296 x Arxivlenmis suret 2023 05 11 tarixinde Istifade tarixi 2023 10 08 redundant parameters redundant parameters redundant parameters Arxivlenmis suret 2023 07 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 10 08 redundant parameters redundant parameters redundant parameters Ransom C Robinson P T Collen B 2015 Choeropsis liberiensis IUCN Red List of Threatened Species 2015 e T10032A18567171 doi 10 2305 IUCN UK 2015 2 RLTS T10032A18567171 en Retrieved 27 August 2021 Boisserie Jean Renaud 2005 The phylogeny and taxonomy of Hippopotamidae Mammalia Artiodactyla a review based on morphology and cladistic analysis Zoological Journal of the Linnean Society 143 1 26 doi 10 1111 j 1096 3642 2004 00138 x Eltringham S Keith 1999 The Hippos London Academic Press ISBN 978 0 85661 131 5 Robinson Phillip T River Horses and Water Cows Archived 2009 03 26 at the Wayback Machine Hippo Specialist Group of the World Conservation Union Archived 2007 07 17 at the Wayback Machine Retrieved on 2007 07 30 Coryndon Shirley C 1977 The taxonomy and nomenclature of the Hippopotamidae Mammalia Artiodactyla and a description of two new fossil species Proceedings of the Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen 80 2 61 88 Boisserie Jean Renaud 2005 The phylogeny and taxonomy of Hippopotamidae Mammalia Artiodactyla a review based on morphology and cladistic analysis Zoological Journal of the Linnean Society 143 1 26 doi 10 1111 j 1096 3642 2004 00138 x Boisserie Jean Renaud Fabrice Lihoreau Michel Brunet February 2005 The position of Hippopotamidae within Cetartiodactyla Proceedings of the National Academy of Sciences 102 5 1537 1541 Bibcode 2005PNAS 102 1537B doi 10 1073 pnas 0409518102 PMC 547867 PMID 15677331 Boisserie Jean Renaud Fabrice Lihoreau Michel Brunet March 2005 Origins of Hippopotamidae Mammalia Cetartiodactyla towards resolution Zoologica Scripta 34 2 119 143 doi 10 1111 j 1463 6409 2005 00183 x S2CID 83768668 Eltringham S Keith 1999 The Hippos London Academic Press ISBN 978 0 85661 131 5 Scientists find missing link between the dolphin whale and its closest relative the hippo Science News Daily 2005 01 25 Archived from the original on 2007 03 04 Retrieved 2008 08 23 Gatesy J 1 may 1997 More DNA support for a Cetacea Hippopotamidae clade the blood clotting protein gene gamma fibrinogen Molecular Biology and Evolution 14 5 537 543 doi 10 1093 oxfordjournals molbev a025790 PMID 9159931 Ursing B M U Arnason 1998 Analyses of mitochondrial genomes strongly support a hippopotamus whale clade Proceedings of the Royal Society 265 1412 2251 5 doi 10 1098 rspb 1998 0567 PMC 1689531 PMID 9881471 Boisserie Jean Renaud Fabrice Lihoreau Michel Brunet March 2005 Origins of Hippopotamidae Mammalia Cetartiodactyla towards resolution Zoologica Scripta 34 2 119 143 doi 10 1111 j 1463 6409 2005 00183 x S2CID 83768668 Macdonald D 2001 The New Encyclopedia of Mammals Oxford University Press Oxford ISBN 978 0198508236 Eltringham S Keith 1999 The Hippos London Academic Press ISBN 978 0 85661 131 5 Pygmy Hippo fact sheet National Zoological Park Archived from the original on 2008 08 25 Retrieved 2008 08 23 Eltringham S Keith 1999 The Hippos London Academic Press ISBN 978 0 85661 131 5 Pygmy Hippo fact sheet National Zoological Park Archived from the original on 2008 08 25 Retrieved 2008 08 23 Pygmy Hippo fact sheet National Zoological Park Archived from the original on 2008 08 25 Retrieved 2008 08 23 Robinson Phillip T River Horses and Water Cows Archived 2009 03 26 at the Wayback Machine Hippo Specialist Group of the World Conservation Union Archived 2007 07 17 at the Wayback Machine Retrieved on 2007 07 30 Robinson Phillip T River Horses and Water Cows Archived 2009 03 26 at the Wayback Machine Hippo Specialist Group of the World Conservation Union Archived 2007 07 17 at the Wayback Machine Retrieved on 2007 07 30 Eltringham S Keith 1999 The Hippos London Academic Press ISBN 978 0 85661 131 5 Zschokke Samuel 2002 Distorted Sex Ratio at Birth in the Captive Pygmy Hippopotamus Hexaprotodon Liberiensis Journal of Mammalogy 83 3 674 681 doi 10 1644 1545 1542 2002 083 lt 0674 DSRABI gt 2 0 CO 2 Zschokke Samuel 2002 Distorted Sex Ratio at Birth in the Captive Pygmy Hippopotamus Hexaprotodon Liberiensis Journal of Mammalogy 83 3 674 681 doi 10 1644 1545 1542 2002 083 lt 0674 DSRABI gt 2 0 CO 2 Alvarez Juan 2023 02 05 Are Pygmy Hippos Aggressive Are Dangerous as The Common WWWILDNATURE Retrieved 2023 05 18 Look Anne 8 may 2012 Poaching in Liberia s Forests Threatens Rare Animals Voice of America Archived from the original on 4 March 2016 Retrieved 5 November 2014 Boisserie Jean Renaud 2005 The phylogeny and taxonomy of Hippopotamidae Mammalia Artiodactyla a review based on morphology and cladistic analysis Zoological Journal of the Linnean Society 143 1 26 doi 10 1111 j 1096 3642 2004 00138 x Protection for weirdest species BBC 2007 01 16 Retrieved 2008 08 23 Administrator Gola Forest Reserve Visit Sierra Leone Archived from the original on 2010 03 08 Pygmy Hippo fact sheet National Zoological Park Archived from the original on 2008 08 25 Retrieved 2008 08 23 Pygmy Hippo fact sheet National Zoological Park Archived from the original on 2008 08 25 Retrieved 2008 08 23 Zschokke Samuel 2002 Distorted Sex Ratio at Birth in the Captive Pygmy Hippopotamus Hexaprotodon Liberiensis Journal of Mammalogy 83 3 674 681 doi 10 1644 1545 1542 2002 083 lt 0674 DSRABI gt 2 0 CO 2 Robinson Phillip T River Horses and Water Cows Archived 2009 03 26 at the Wayback Machine Hippo Specialist Group of the World Conservation Union Archived 2007 07 17 at the Wayback Machine Retrieved on 2007 07 30 Robinson Phillip T River Horses and Water Cows Archived 2009 03 26 at the Wayback Machine Hippo Specialist Group of the World Conservation Union Archived 2007 07 17 at the Wayback Machine Retrieved on 2007 07 30 Jablonski Nina G 2004 The hippo s tale how the anatomy and physiology of Late Neogene Hexaprotodon shed light on Late Neogene environmental change Quaternary International 117 1 119 123 Bibcode 2004QuInt 117 119J doi 10 1016 S1040 6182 03 00121 6

Nəşr tarixi: İyun 28, 2024, 22:13 pm
Ən çox oxunan
  • Fevral 01, 2025

    Bəşşar Cəfəri

  • Yanvar 30, 2025

    Bərdic (şəhər)

  • Yanvar 30, 2025

    Bəcirəvan (şəhər)

  • Yanvar 24, 2025

    Böyük Səlcuq memarlığı

  • Fevral 01, 2025

    Böyük Səhra artezian hövzəsi

Gündəlik

  • Stoaçılıq

  • Ellinizm

  • Hücumçu (futbol)

  • Emin Mahmudov (futbolçu)

  • 2006 FİFA Dünya Kuboku

  • Bakı

  • HƏMAS–İsrail müharibəsi

  • Devid Linç

  • Nathuram Qodse

  • Windows Vista

NiNa.Az - Studiya

  • Vikipediya

Bülletendə Qeydiyyat

E-poçt siyahımıza abunə olmaqla siz həmişə bizdən ən son xəbərləri alacaqsınız.
Əlaqədə olmaq
Bizimlə əlaqə
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Bütün hüquqlar qorunur.
Müəllif hüququ: Dadaş Mammedov
Yuxarı