Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
NHIndustries NH90; Orta ölçülü, iki mühərrikli, çox məqsədli hərbi vertolyotdur. NHIndustries tərəfindən istehsal edilmişdir. İlk prototip ilk uçuşunu 1995-ci ilin dekabrında etmişdir. O vaxtdan bəri on dörd ölkə ümumilikdə 573 helikopter sifariş etmişdir. Bu vertolyotların tədarükünə 2006-cı ildən başlanmışdır. Vertolyotun adı "NATO Helicopter 90's" (90-cı illərə aid NATO Helikopteri) adının qısaltmasından irəli gəlir.
| NHIndustries NH90 | |
|---|---|
 | |
| Tipi | vertolyot |
| İstehsalçı | Airbus Helicopters |
| İlk uçuş | 18 dekabr 1995 |
| İstismarçılar | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Konstruksiya və inkişafı
1985-ci ildə Fransa, Qərbi Almaniya, İtaliya, Hollandiya və İngiltərə bir araya gələrək 1990-cı illərdə istifadə edilmək məqsədi ilə NATO üçün, döyüş bölgəsinə daşınma və gəmi əleyhinə/sualtı döyüş helikopterləri istehsal etməyə çalışdılar. Bununla birlikdə İngiltərə 1987-ci ildə qrupdan ayrıldı. 1 sentyabr 1992-ci ildə NHIndustries NH90 modeli üçün NAHEMA (NATO Helicopter Manegement Agency) ilə konstruksiya və inkişaf müqaviləsi imzalandı. Bu təşkilat dörd iştirakçı ölkəni təmsil edirdi: Almaniya, Fransa, İtaliya və Hollandiya. 2001-ci ildə Portuqaliyada bu agentliyə qoşuldu. Vertolyotun konstruksiya işləri 1993-cü ildə başladı. İlk prototip, PT1 tipi ilk sınaq uçuşunu 18 dekabr 1995-ci ildə etmişdir. İkinci prototip PT2 ilk uçuşunu 19 mart 1997-ci ildə, üçüncü prototip PT3 isə ilk uçuşunu 27 noyabr 1998-ci ildə etmişdir.
NH90-ın iki əsas növü istehsal edildi: Taktik Nəqliyyat Helikopteri (TNH) və NATO Freqat Helikopteri (NFH). Bu əsas növlərə baxmayaraq, sifariş verən ölkələrin əksəriyyəti bəzi xüsusi dəyişikliklərin edilməsini istədi. Proqramda 1990-cı illərdə bir sıra texniki və maliyyə problemləri var idi. Bundan sonra tərəfdaş ölkələr 2000-ci ilin iyun ayında 366 kimi böyük bir istehsalı reallaşdırdılar. Bunun ardınca Avropa, Asiya və Okeaniya ölkələrindən sifarişlər gəldi. İlk sifarişlərin təhvili 2006-cı ilin sonunda, proqramın istehsal prosesindəki iki illik pozğunluqdan sonra həyata keçirilmişdir. Finlandiya tərəfindən tələb edilən dəyişikliklərin daxil olduğu dizayn 19 fevral 2008-ci ildə qəbul edildi, beləliklə NH90 helikopterləri son formasını aldı.
İstismar tarixçəsi
Sifarişlər
Skandinaviya ölkələri
2001-ci ildə üç Skandinaviya ölkəsi vertolyotlardan alınması üçün müqavilə imzaladı.
İsveç bu helikopterlərdən 18-ni (daha yeddisini almaq ehtimalı ilə), Norveçi 14-ünü (daha onunu almaq ehtimalı ilə), 20-sini isə Finlandiya sifariş etmişdir.
2011-ci ilin dekabr ayında Norveçə birinci NH90 helikopterləri təslim edildi.
Yunanıstan
2003-cü ilin avqustunda Yunanıstan 20 ədəd NH90 (daha 10 ədəd alınma ehtimalı ilə) sifariş verdi. Onlardan dördü 2012-ci ilin martında Yunanıstan Silahlı Qüvvələrinə təslim edildi. Bu helikopterlər Yunanıstan Ordusunda təlim üçün istifadə olunur.
Avstraliya
Avstraliya 2005-ci ildə 12 NH90 sifariş vermişdi ki, hissələrinə ayrılaraq ordu sıralarından çıxardığı UH-1 Iroquoisləri əvəz etsin. Bu say 2006-cı ilin iyun ayında Avstraliya Müdafiə Nazirliyi tərəfindən artırıldı. Digər hissələrinə ayrılmış vertolyotların yerini tutmaq üçün 34 əlavə vertolyot da sifariş edildi. Bununla da sifariş edilmiş vertolyotlarını sayı 46-ya çatdırıldı. Bu vertolyotlardan dördü Avropada istehsal edildi. qalan 42-ni Avustrailian Aerospace (Eurocopter törəmə şirkəti) istehsal etdi. Avstraliyada NH90-lara MRH90 (Multi Role Helicopter (Çoxməqsədli Helikopter)) də deyilir.
Hollandiya
Proqramın əsas dəstəkçilərindən biri olan Hollandiyanın 20 sifarişi mövcuddur. Bununla birlikdə, dizaynda edilən dəyişikliklər sonuncu vertolyotu Hollandiyanın istəyindən daha ağır etmişdir. Hollandiyanın istəklərinə uyğun olaraq dəyişiklik edilib-edilməyəcəyi məlum deyil.
Səudiyyə Ərəbistanı
Səudiyyə hökuməti, 2006-cı ilin iyul ayında 64 NH90 əldə etmək üçün müqavilə imzalamışdır.
Almaniya
Almaniya Hərbi Dəniz Qüvvələri 2009-cu ildə yeni Dəniz Helikopteri üçün 30 ədəd NFH istehsal etmişdir.
Digər ölkələr
Yeni Zelandiya hökuməti, hava qüvvələrindəki UH-1 Iroqious filosunu əvəz edəcəkə 8 ədəd (biri ehtiyat hissə üçün) NH90 almaq üçün müqavilə imzalamışdır. 2007-ci ildə Parisdəki hava sərgisi zamanı Belçika 20 noyabr 2007-ci ildə 10 NH90 (4 NFH, 4TTH + 2 alınma ehtimalı) almaq üçün müqavilə imzaladı. Beləliklə, NAHEMA-da altıncı ölkə oldu.
İlk çatdırılmalar
İlk NH90-lar 2006-cı ilin sonlarında Almaniya Silahlı Qüvvələrinə təslim edildi. Bunu 2007-ci ildə İtaliya və Finlandiya izlədi.
Xüsusiyyətləri
Ümumi xüsusiyyətləri
- Ekipaj: 2 pilot (NFH modellərində sensor operatoru da ola bilər)
- Daşıma qabiliyyəti: 20 əsgər və ya 12 xərək və ya 2 NATO paleti və ya 4000 kq-a kimi xarici yük daşıma
- Uzunluq: 16.180 metr
- Pər çapı: 16.30 metr
- Hündürlük: 5.23 metr
- Boş çəkisi: 6,400 kq
- Apara biləcəyi maksimum çəki: 4,200 kq
- Maksimum uçuş çəkisi: 10,600 kg
- Motor: 2 × Rolls-Royce Turbomeca RTM322–01/9 turboshaft, 1,662 kW (2,230 shp) və ya 2 × General Electric T700-T6E turboshaft, 1,577 kW (2,115 shp)
Performans
- Maksimum sürət: 300 (km/s) (162 knot)
- Mənzil: TTH'de 800 km, NFH modelində 1000 km
- Maksimum hündürlük: 6,000 m (20.000 ft)
- Dırmaşma sürəti: 8 (m/s)
Sursat
- Raketlər: anti-dənizaltı və/və ya hava-yer tipli raket (NFH versiyasında), 2 ədəd qapı silahı
İstinadlar
- World Air Forces 2014. 2014.
- World Air Forces 2008. 2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
NHIndustries NH90 Orta olculu iki muherrikli cox meqsedli herbi vertolyotdur NHIndustries terefinden istehsal edilmisdir Ilk prototip ilk ucusunu 1995 ci ilin dekabrinda etmisdir O vaxtdan beri on dord olke umumilikde 573 helikopter sifaris etmisdir Bu vertolyotlarin tedarukune 2006 ci ilden baslanmisdir Vertolyotun adi NATO Helicopter 90 s 90 ci illere aid NATO Helikopteri adinin qisaltmasindan ireli gelir NHIndustries NH90Tipi vertolyotIstehsalci Airbus HelicoptersIlk ucus 18 dekabr 1995Istismarcilar Avstraliya Belcika Vikianbarda elaqeli mediafayllarKonstruksiya ve inkisafi1985 ci ilde Fransa Qerbi Almaniya Italiya Hollandiya ve Ingiltere bir araya gelerek 1990 ci illerde istifade edilmek meqsedi ile NATO ucun doyus bolgesine dasinma ve gemi eleyhine sualti doyus helikopterleri istehsal etmeye calisdilar Bununla birlikde Ingiltere 1987 ci ilde qrupdan ayrildi 1 sentyabr 1992 ci ilde NHIndustries NH90 modeli ucun NAHEMA NATO Helicopter Manegement Agency ile konstruksiya ve inkisaf muqavilesi imzalandi Bu teskilat dord istirakci olkeni temsil edirdi Almaniya Fransa Italiya ve Hollandiya 2001 ci ilde Portuqaliyada bu agentliye qosuldu Vertolyotun konstruksiya isleri 1993 cu ilde basladi Ilk prototip PT1 tipi ilk sinaq ucusunu 18 dekabr 1995 ci ilde etmisdir Ikinci prototip PT2 ilk ucusunu 19 mart 1997 ci ilde ucuncu prototip PT3 ise ilk ucusunu 27 noyabr 1998 ci ilde etmisdir NH90 in iki esas novu istehsal edildi Taktik Neqliyyat Helikopteri TNH ve NATO Freqat Helikopteri NFH Bu esas novlere baxmayaraq sifaris veren olkelerin ekseriyyeti bezi xususi deyisikliklerin edilmesini istedi Proqramda 1990 ci illerde bir sira texniki ve maliyye problemleri var idi Bundan sonra terefdas olkeler 2000 ci ilin iyun ayinda 366 kimi boyuk bir istehsali reallasdirdilar Bunun ardinca Avropa Asiya ve Okeaniya olkelerinden sifarisler geldi Ilk sifarislerin tehvili 2006 ci ilin sonunda proqramin istehsal prosesindeki iki illik pozgunluqdan sonra heyata kecirilmisdir Finlandiya terefinden teleb edilen deyisikliklerin daxil oldugu dizayn 19 fevral 2008 ci ilde qebul edildi belelikle NH90 helikopterleri son formasini aldi NH 90 in pilot kabinesiNH 90 NATO Freqat Helikopteri NFH Istismar tarixcesiSifarisler Skandinaviya olkeleri Finlandiya ordusuna mexsus NH90 2001 ci ilde uc Skandinaviya olkesi vertolyotlardan alinmasi ucun muqavile imzaladi Isvec bu helikopterlerden 18 ni daha yeddisini almaq ehtimali ile Norveci 14 unu daha onunu almaq ehtimali ile 20 sini ise Finlandiya sifaris etmisdir 2011 ci ilin dekabr ayinda Norvece birinci NH90 helikopterleri teslim edildi Yunanistan 2003 cu ilin avqustunda Yunanistan 20 eded NH90 daha 10 eded alinma ehtimali ile sifaris verdi Onlardan dordu 2012 ci ilin martinda Yunanistan Silahli Quvvelerine teslim edildi Bu helikopterler Yunanistan Ordusunda telim ucun istifade olunur Avstraliya Avstraliya 2005 ci ilde 12 NH90 sifaris vermisdi ki hisselerine ayrilaraq ordu siralarindan cixardigi UH 1 Iroquoisleri evez etsin Bu say 2006 ci ilin iyun ayinda Avstraliya Mudafie Nazirliyi terefinden artirildi Diger hisselerine ayrilmis vertolyotlarin yerini tutmaq ucun 34 elave vertolyot da sifaris edildi Bununla da sifaris edilmis vertolyotlarini sayi 46 ya catdirildi Bu vertolyotlardan dordu Avropada istehsal edildi qalan 42 ni Avustrailian Aerospace Eurocopter toreme sirketi istehsal etdi Avstraliyada NH90 lara MRH90 Multi Role Helicopter Coxmeqsedli Helikopter de deyilir Hollandiya Proqramin esas destekcilerinden biri olan Hollandiyanin 20 sifarisi movcuddur Bununla birlikde dizaynda edilen deyisiklikler sonuncu vertolyotu Hollandiyanin isteyinden daha agir etmisdir Hollandiyanin isteklerine uygun olaraq deyisiklik edilib edilmeyeceyi melum deyil Seudiyye Erebistani Seudiyye hokumeti 2006 ci ilin iyul ayinda 64 NH90 elde etmek ucun muqavile imzalamisdir Almaniya Almaniya Herbi Deniz Quvveleri 2009 cu ilde yeni Deniz Helikopteri ucun 30 eded NFH istehsal etmisdir Diger olkeler Yeni Zelandiya hokumeti hava quvvelerindeki UH 1 Iroqious filosunu evez edeceke 8 eded biri ehtiyat hisse ucun NH90 almaq ucun muqavile imzalamisdir 2007 ci ilde Parisdeki hava sergisi zamani Belcika 20 noyabr 2007 ci ilde 10 NH90 4 NFH 4TTH 2 alinma ehtimali almaq ucun muqavile imzaladi Belelikle NAHEMA da altinci olke oldu Ilk catdirilmalarIlk NH90 lar 2006 ci ilin sonlarinda Almaniya Silahli Quvvelerine teslim edildi Bunu 2007 ci ilde Italiya ve Finlandiya izledi XususiyyetleriUmumi xususiyyetleri Ekipaj 2 pilot NFH modellerinde sensor operatoru da ola biler Dasima qabiliyyeti 20 esger ve ya 12 xerek ve ya 2 NATO paleti ve ya 4000 kq a kimi xarici yuk dasima Uzunluq 16 180 metrAlmaniya Silahli Quvvelerine mexsus NH90 bir Wolf cipini dasiyarkenPer capi 16 30 metr Hundurluk 5 23 metr Bos cekisi 6 400 kq Apara bileceyi maksimum ceki 4 200 kq Maksimum ucus cekisi 10 600 kg Motor 2 Rolls Royce Turbomeca RTM322 01 9 turboshaft 1 662 kW 2 230 shp ve ya 2 General Electric T700 T6E turboshaft 1 577 kW 2 115 shp Performans Maksimum suret 300 km s 162 knot Menzil TTH de 800 km NFH modelinde 1000 km Maksimum hundurluk 6 000 m 20 000 ft Dirmasma sureti 8 m sSursat Raketler anti denizalti ve ve ya hava yer tipli raket NFH versiyasinda 2 eded qapi silahiIstinadlarWorld Air Forces 2014 2014 World Air Forces 2008 2008