Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sunda Krallığı (sunda. ᮊᮛᮏᮃᮔ᮪ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ Karacaan Sunda) 669-dan 1579-cu ilə qədər Yava adasının qərb hissəsində yerləşən hinduist Sunda Krallığını indiki Banten, Cakarta, Qərbi Yava ərazisi və Mərkəzi Yavanın qərb hissəsi əhatə edirdi. Sunda Krallığı paytaxtını öz tarixi ərzində bir neçə dəfə köçürmüşdü.Şərqdə Qaluhla (Kavali) qərbdə Pakuan Pacacaran arasında dəyişmişdi.:379
| Tarixi dövlət | |
| Sunda Krallığı | |
|---|---|
| Karajaan Sunda | |
 Sunda Krallığının ərazisi | |
  | |
| Dilləri | Sunda dili, sanskrit |
| Rəsmi dilləri | Sunda,sanskrit,cirebon |
| Dövlət dini | Hinduizm,buddizm və Sunda Vivitan |
| İdarəetmə forması | Mütləq monarxiya |
| Maharaca | |
| • 669-723 | Tarusbava |
| • 612-702 | Vretikandayun |
| • 702-709 | Mandiminyak |
| • 709-716 | Sena/Bratasena |
| • 716-723 | Purbasora |
| • 1482-1521 | Kral Silivanqi |
| Davamiyyət | |
| → | |
İlkin tarixi qeydlərdən Bucanqqa Manik əlyazmasına görə krallığın şərq sərhədi Pamalı çayı (Ci Pamali bugünkü Brebes çayıdır) və Mərkəzi Yavada Serayu (Ci Sarayu) idi. Sunda Krallığına aid mənbələrin əksəriyyəti 16-cı əsrdəki ilkin tarixi qeydlərdən gəlir. Onun sakinləri əsasən eponalı etnik Sundalılar idi, əksəriyyəti isə hinduizm dininə məxsus idi.
Etimologiya
Sunda adı sanskrit önşəkilçisindən gəlir - "yaxşılıq" və ya "yaxşı keyfiyyətə malikdir" deməkdir. Məsələn nümunə qızıl təsvir etmək üçün suvarna (yanan: "yaxşı rəng" )dir. Sunda həmşinin Hindu tanrısı Vişnu üçün başqa bir addır. Sanskritdə Sundara (erkək) və ya Sundari (qadın) sözü "gözəl" və ya "mükəmməllik" deməkdir. Sunda sözü parlaq, yüngül, təmiz, təmiz və ağ deməkdir.
Sunda adı həmçinin Sunda və Upasunda hind mifologiyasında Brahmadan enerji almaq imkanı qazanan güclü Asura qardaşlarından biri kimi tanınır. Güclü Asura qardaşları dünyanı fəth etmək və tanrılara hədə-qorxu gəlmək üçün yola çıxdılar. Sonda onlar Tilottama (Hindu mifologiyasında təsvir edilmiş bir Apsara (göy pəri).) görə bir-birləri ilə vuruşdular. Sunda və Upasundanın hekayəsi Mahabharata I: Adi Parva kitabında yazılıb. Bununla yanaşı bu Sunda eposunun bu hind mifindən olub-olmadığı tam aydın deyil.
Göründüyü kimi 10-cu əsrdə "Sunda" adı əcnəbilər tərəfindən əsasən erkən hind araşdırmaçıları, Malay Srivicayan tacirləri, müstəmləkəçilər, həmçinin Yavanın qonşuları tərəfindən Yavanın Qərb hissələrini müəyyən etmək üçün toponim kimi istifadə edilmişdir. "854 Saka"ya (932-ci il) aid Juru Pangambat yazısı bunu təsdiqlədi. Daha sonra bu ad Kedridən olan Horren yazısında (11-ci əsr) qeyd edilən yavalılar tərəfindən qərb qonşusunu, həmçinin rəqib və düşmənlərini müəyyən etmək üçün istifadə edirdilər .
XII əsrin əvvəllərində Çin qaynaqları Banten və Sunda Kalapa limanlarına istinad edən Sin-t'o (Sunda) bibər limanının olduğunu bildirmişdir. XVI-XVI əsrdə tərəfindən krallığın birləşməsindən sonra Sunda adı eponalı toponimadan bir krallığı və xalqını müəyyən edən bir ada keçdi. Beləliklə, sonradan sunda xalqının etnogenezinə doğum, ad və şəxsiyyət verildi.
Tarixşünaslıq
Sundalı xalqlar arasında səltənətin öyrənilməsi Sunda Pantun şifahi xalq ənənəsi Sunda Pacacaranın qızıl dövrü haqqında poetik ayələrin və Sundanın ən məşhur kralının Prabu Silivanqinin əfsanəsi ilə canlı saxlanılmışdır.
Curu Panqambat, Cayabupati, Kavali və Batutulis kimi yazılı abidələr səltənəti qeyd edir. Sunda Krallığına aid əksər mənbə və qeydlər sonrakı dövrlərdən 15-dən 16-cı əsrə qədər olan Bucanqqa Manik, Sanqhyanq Sıksakanda ng Karesian, Carita Parahyanqan və Kidunq Sunda kimi əlyazmalardan gəldi.
Sunda padşahlığının tarixi Vanqsakerta əlyazmalar kolleksiyasındakı bir kitab olan Pustaka Racyaracya i Bhumi Nusantarada da ətraflı şəkildə qeyd olunur. Halbuki "Vanqsakerta" əlyazmaları tarixən tarixçilər arasında etibarlı tarixi bir mənbə kimi təsdiq olunmayıb, çünki bu mübahisəli əlyazma psevdoxistiyanı (tarixli qeydləri təhrif etmək və ya yanlış təqdim etməyə çalışır, tez-tez qanuni tarixi tədqiqatlarda istifadə olunanlara bənzər metodlardan istifadə edir.) saxtalaşdırmaqdan şübhələnir.
İstinadlar
- Marwati Djoened Poesponegoro; Nugroho Notosusanto. Sejarah Nasional Indonesia: Zaman Kuno (Indonesian). Balai Pustaka. 2008. ISBN . 26 March 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 3 June 2018.
- Glashoff, Klaus. "Sunda, Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit". spokensanskrit.org. 2020-12-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-06-04.
- "Sunda in Sanskrit Dictionary". Sanskrit Dictionary. İstifadə tarixi: 20 November 2014.
- Kurnia, Iwan. (Indonesian). Kasundaan.org. 14 avqust 2007. 31 avqust 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 oktyabr 2011.
- www.wisdomlib.org. "Sunda, Śunda, Shunda: 6 definitions". www.wisdomlib.org. 2022-09-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-06-04.
- Iguchi, Masatoshi. Java Essay: The History and Culture of a Southern Country (ingilis). Troubador Publishing Ltd. 2017-01-25. ISBN .
- Ekajati, Edi Suhardi. Kebudayaan Sunda: Zaman Pajajaran (indoneziya). Pustaka Jaya. 2005. ISBN .
- Lubis, Nina H. "Kontroversi Tentang Naskah Wangsakerta". Humaniora (indoneziya). 14 (1). 2012-08-03: 20–26. doi:10.22146/jh.v14i1.741. ISSN 2302-9269. 2020-12-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-04.
- . Radar Cirebon (indoneziya). 2013-12-14. 2018-09-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sunda Kralligi sunda ᮊᮛᮏᮃᮔ ᮞ ᮔ ᮓ Karacaan Sunda 669 dan 1579 cu ile qeder Yava adasinin qerb hissesinde yerlesen hinduist Sunda Kralligini indiki Banten Cakarta Qerbi Yava erazisi ve Merkezi Yavanin qerb hissesi ehate edirdi Sunda Kralligi paytaxtini oz tarixi erzinde bir nece defe kocurmusdu Serqde Qaluhla Kavali qerbde Pakuan Pacacaran arasinda deyismisdi 379Tarixi dovletSunda KralligiKarajaan SundaSunda Kralliginin erazisi 669 1579Dilleri Sunda dili sanskritResmi dilleri Sunda sanskrit cirebonDovlet dini Hinduizm buddizm ve Sunda VivitanIdareetme formasi Mutleq monarxiyaMaharaca 669 723 Tarusbava 612 702 Vretikandayun 702 709 Mandiminyak 709 716 Sena Bratasena 716 723 Purbasora 1482 1521 Kral SilivanqiDavamiyyetIndoneziya Ilkin tarixi qeydlerden Bucanqqa Manik elyazmasina gore kralligin serq serhedi Pamali cayi Ci Pamali bugunku Brebes cayidir ve Merkezi Yavada Serayu Ci Sarayu idi Sunda Kralligina aid menbelerin ekseriyyeti 16 ci esrdeki ilkin tarixi qeydlerden gelir Onun sakinleri esasen eponali etnik Sundalilar idi ekseriyyeti ise hinduizm dinine mexsus idi EtimologiyaSunda skripti ile yazilmis Sunda sozu Sunda adi sanskrit onsekilcisinden gelir yaxsiliq ve ya yaxsi keyfiyyete malikdir demekdir Meselen numune qizil tesvir etmek ucun suvarna yanan yaxsi reng dir Sunda hemsinin Hindu tanrisi Visnu ucun basqa bir addir Sanskritde Sundara erkek ve ya Sundari qadin sozu gozel ve ya mukemmellik demekdir Sunda sozu parlaq yungul temiz temiz ve ag demekdir Sunda adi hemcinin Sunda ve Upasunda hind mifologiyasinda Brahmadan enerji almaq imkani qazanan guclu Asura qardaslarindan biri kimi taninir Guclu Asura qardaslari dunyani feth etmek ve tanrilara hede qorxu gelmek ucun yola cixdilar Sonda onlar Tilottama Hindu mifologiyasinda tesvir edilmis bir Apsara goy peri gore bir birleri ile vurusdular Sunda ve Upasundanin hekayesi Mahabharata I Adi Parva kitabinda yazilib Bununla yanasi bu Sunda eposunun bu hind mifinden olub olmadigi tam aydin deyil Gorunduyu kimi 10 cu esrde Sunda adi ecnebiler terefinden esasen erken hind arasdirmacilari Malay Srivicayan tacirleri mustemlekeciler hemcinin Yavanin qonsulari terefinden Yavanin Qerb hisselerini mueyyen etmek ucun toponim kimi istifade edilmisdir 854 Saka ya 932 ci il aid Juru Pangambat yazisi bunu tesdiqledi Daha sonra bu ad Kedriden olan Horren yazisinda 11 ci esr qeyd edilen yavalilar terefinden qerb qonsusunu hemcinin reqib ve dusmenlerini mueyyen etmek ucun istifade edirdiler XII esrin evvellerinde Cin qaynaqlari Banten ve Sunda Kalapa limanlarina istinad eden Sin t o Sunda biber limaninin oldugunu bildirmisdir XVI XVI esrde terefinden kralligin birlesmesinden sonra Sunda adi eponali toponimadan bir kralligi ve xalqini mueyyen eden bir ada kecdi Belelikle sonradan sunda xalqinin etnogenezine dogum ad ve sexsiyyet verildi TarixsunasliqSundali xalqlar arasinda seltenetin oyrenilmesi Sunda Pantun sifahi xalq enenesi Sunda Pacacaranin qizil dovru haqqinda poetik ayelerin ve Sundanin en meshur kralinin Prabu Silivanqinin efsanesi ile canli saxlanilmisdir Curu Panqambat Cayabupati Kavali ve Batutulis kimi yazili abideler selteneti qeyd edir Sunda Kralligina aid ekser menbe ve qeydler sonraki dovrlerden 15 den 16 ci esre qeder olan Bucanqqa Manik Sanqhyanq Siksakanda ng Karesian Carita Parahyanqan ve Kidunq Sunda kimi elyazmalardan geldi Sunda padsahliginin tarixi Vanqsakerta elyazmalar kolleksiyasindaki bir kitab olan Pustaka Racyaracya i Bhumi Nusantarada da etrafli sekilde qeyd olunur Halbuki Vanqsakerta elyazmalari tarixen tarixciler arasinda etibarli tarixi bir menbe kimi tesdiq olunmayib cunki bu mubahiseli elyazma psevdoxistiyani tarixli qeydleri tehrif etmek ve ya yanlis teqdim etmeye calisir tez tez qanuni tarixi tedqiqatlarda istifade olunanlara benzer metodlardan istifade edir saxtalasdirmaqdan subhelenir IstinadlarMarwati Djoened Poesponegoro Nugroho Notosusanto Sejarah Nasional Indonesia Zaman Kuno Indonesian Balai Pustaka 2008 ISBN 979407408X 26 March 2022 tarixinde Istifade tarixi 3 June 2018 Glashoff Klaus Sunda Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit spokensanskrit org 2020 12 02 tarixinde Istifade tarixi 2018 06 04 Sunda in Sanskrit Dictionary Sanskrit Dictionary Istifade tarixi 20 November 2014 Kurnia Iwan Indonesian Kasundaan org 14 avqust 2007 31 avqust 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 oktyabr 2011 www wisdomlib org Sunda Sunda Shunda 6 definitions www wisdomlib org 2022 09 09 tarixinde Istifade tarixi 2018 06 04 Iguchi Masatoshi Java Essay The History and Culture of a Southern Country ingilis Troubador Publishing Ltd 2017 01 25 ISBN 9781784628857 Ekajati Edi Suhardi Kebudayaan Sunda Zaman Pajajaran indoneziya Pustaka Jaya 2005 ISBN 9789794193341 Lubis Nina H Kontroversi Tentang Naskah Wangsakerta Humaniora indoneziya 14 1 2012 08 03 20 26 doi 10 22146 jh v14i1 741 ISSN 2302 9269 2020 12 04 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 04 Radar Cirebon indoneziya 2013 12 14 2018 09 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 06 03