Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cəmcəmli — Azərbaycan Respublikasının Qobustan rayonunun Cəmcəmli kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
| Cəmcəmli | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Kənd dağətəyi ərazidədir, etnotoponimdir. Əhali Güney Azərbaycandan və Quzey Qafqazdan gələn tayfalarla və yerli tayfalar qarışığıdır. Kənd əhalisi etnik olaraq azərbaycanlılardır.
Toponimikası
Cəmcəmli dağətəyi ərazidədir. Etnotoponimdir.
Coğrafiyası və iqlimi
Təqribən 500 illik tarixə malik olan Cəmcəmli kəndi Bakı şəhərindən 102, Qobustan rayonunun mərkəzindən 10 kilometrlik bir məsafədə yerləşir. Kənd dəniz səviyyəsindən 725 metr yüksəklikdədir. Ərazisi şimaldan Qobustan şəhəri, şərqdən Dərəkənd, qərbdən Sədəfli, cənubdan Göydərə, Poladlı kəndləri ilə həmsərhəddir.
Əhalisi
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 1237 nəfər əhali yaşayır.
İqtisadiyyatı
Yerli əhali əsasən taxılçılıq və heyvandarlıqla məşğuldur.
Kəndin içməli su mənbəyi azdır. Sarı qaya və dağdakı su mənbələri cüzi miqdarda içməli su verir ki, bunların də təminatı çox azdır. Səfaralı quyusu, Şor bulaq, Leyli bulağı kimi su mənbələri heyvandarlıq üçün istifadə etməyə nisbətən yararlıdır. Kəndin cənub hissəsindən kiçik Zəngi çayı axır. Yavanı dağı, Muradağa, Daşarası, Onbeşsecan, Almuradlı, Yazyurdu, Qalağ, Çalaxarmanı, Qəzləplər, Pirsaat çayı sahəsində yerləşən Gümüşdü adlanan torpaq sahələri mövcuddur.
Cəmcəmli kəndi şimaldan, şərqdən, qərbdən və cənubdan dini ziyarətgahlarla əhatə olunmuşdur. Bu ziyarətgahlar el arasında Yavanı baba, Dəmrov piri, Piççə piri. Qorxu piri, Tək pir, Sarılıq piri, Pirli gədik adlanır. Rəvayətə görə bunlar 7 qardaş olub və müqəddəs şəxsiyyətlər imiş. Kəndin köhnə və təzə qəbiristanlıqlarında İsmayıl əfəndi, Abdulla baba, Nuru babanın məzarları bu gün də camaatın müqəddəs ziyarətgahıdır.
Kənd 190-a yaxın təsərrüfatı birləşdirməklə 9546 hektar torpaq sahəsinə malikdir. Bu sahənin 1800 hektarı əkinçilik üçün tam yararlıdır. Cəmcəmli camaatı bürünc dövründən yaşayış məskəni olan Qalağlı kəndi ərazisində məskunlaşmışdır.
Rəvayətə görə təqribən 550 il əvvəl Qalağlı kəndinə ilan karvanı gəlir. İlanlar yerli camaata, mal-heyvana böyük ziyan vurur, ölənlərin sayı günü-gündən artır. Vahiməyə düşmüş camaat öz dədə-baba yurdlarını tərk etmək məcburiyyətində qalır. Qalağlı camaatı var-yoxlarını götürüb Pirsaat boyu hərəkət edərək Ağsu ərazisinə qədər gedir. El ağsaqqalı Ağalı kişinin arabaya qoşulmuş kəllərindən biri yolda ölür. Çox qüvvətli və qamətli olan Ağalı kişi ölmüş kəlin əvəzinə arabaya qoşulur. Köçkünlər Girdimançaya çatanda burada böyük bir qoz ağacının altında dincəlmək üçün əylənirlər. Bu yerin şəraiti camaatın xoşuna gəlir və burada məskunlaşmağı qərara alırlar, yeni məskən “Kəlağalı” adlandırılır. Hazırda Girdimançayın sol sahilində körpüyə yaxın kənd buradan getmiş camaatın kəndidir.
Kəlağalı kəndinin Cəmcəmlidən (indi də cəmcəmlilər Qalağlını “kənd yeri” adlandırırlar) getmiş axırıncı sakini Nəsrəddin adlı sakin olub. Qalan nəsil yeni nəslin nümayəndəsidir. Köhnə və təzə kənlər hər tərəfdən kəmər daş qalaqları ilə əhatə olunub. Bu bir növ təbii istehkam rolunu oynayıb. Düşməndən, qaçaq-quldurdan gizlənmək üçün kəndin əlverişli mövqeyi olub. Hazırda Cəmcəmli camaatınm dialektində “Qalağ”, “Qaralağın arxası”, “Qalağın üstü”, “Qalağ yolu” kimi söz birləşmələri işlədilir.
Cəmcəmli kənd əhalisinin 85-90 faizi Quba ərazisindən gəlmədirlər. Kəndin ilk sakinləri Paşalı təbəhi, Həşimli təbəhi, Tarverdi təbəhi, Bəylər təbəhi və Qıraq məhlə təbəhi Qubada yaşamışlar. Bunlar yaxın qohum-əmizadə olublar. Daxili çəkişmə zamanı bu əqrəba ilə başqa əqrəba arasında ədavət düşüb. Ehtimal olunur ki, Paşa kişi bu ədavətdə son qoymaq üçün ailə uşağını övladlarını götürüb Qubanın Zeyid kəndindən xeyli uzaqlaşıb məhz indiki Cəmcəmli kəndində məskunlaşmalı olublar. Paşaya hörmət bəsləyən əqrəba öz yurdlarını tərk edib hazırkı Cəmcəmli kənd ərazisini özlərinə məskən seçmişdilər. Bir-birinə xəbər verərək hissə-hissə bütün əqrəba gəlib burada məskunlaşıblar. Axırıncı ailə gəlib çıxdıqdan sonra bu kəndin adını Cəmcəmli adlandırıblar–yəni cəmləşdik. Təxminən 18ci əsrin sonları köç başlayıb.
(Xəritəyə baxsaq Zeyid kəndindən Cəmcəmli kəndinə düz xət boyunca yəni dağlarla məsafə 100 kilometrə yaxındır.Həmin dövrdə bu yolu gəlmək üçün mütləq bir səbəb olubmuş)
Kənd formalaşdıqdan sonra camaat əsasən heyvandarlıqla məşğul olub. Yayda yaylağa, qışda qışlağa köçən kənd sakinləri köç arasındakı müddətdə Cəmcəmlidə yaşayar və əkinçilik sahəsinə də müəyyən qədər fikir verərmişlər.
Köçəri və yarımköçəri həyat tərzi keçirən Cəmcəmli camaatı tədricən həyat tərzini yüksəltməklə inkişaf yoluna qədəm qoyur. Bununla yanaşı, qaçaq-quldur tez-tez kəndə hücum edərmiş.
1918-ci il erməni soyqırımı bu kənddən də yan keçməyib.
Kənd sosial həyatında Hacı Ədil Abdulla oğlunun rolu böyük olub.
Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Cəmcəmli camaatı öz həyat tərzini yeni quruluşa uyğunlaşdırmışdır. Köçəri həyat tərzi öz yerini daimi həyat tərzinə təhvil verir. Camaat əkinçilik və heyvandarlıqla məşğul olub. Hal-hazırda əhalinin müəyyən hissəsi Ceyildağ və Müçük neft mədənlərində fəhləliklə məşğul olurlar.
1932-ci ildə Cəmcəmli kəndində kolxoz təşkil edilir. О vaxt Çeyildaq neft mədənində mədən müdiri işləyən Feyzulla İsmayılov Cəmcəmli kəndinin ilk kolxoz sədri seçilir.
1933-cü ildə Cəmcəmli kəndində ibtidai məktəb açılır. İlk məktəb müdiri Sündü kənd sakini Gülməmməd Gülməmmədov olmuşdur. 1937-ci ildə məktəb 7 illik məktəbə çevilir.
Kəndin mədəniyyət evinin özünəməxsus tarixi var. Kənd sakinlərinin məlumatına görə sovet hakimiyyəti qurulmazdan əvvəl kəndin yüzbaşısı Qoçəli Əziz oğlu məscid tikdirmək məqsədilə indiki mədəniyyət evinin inşasını başlayır. Qoçəli cavankən dünyasmı dəyişir. Yarımçıq qalmış məscidin inşasını Qoçəlinin əmisi Hacı Ədil başa çatdırır və məscid camaatın istifadəsinə verilir. 1940-cı ildə buradan Azərbaycan Respublikasının Ali Sovetinə deputat seçilmiş Leyla Babazadə seçicilərlə görüş keçirərkən məscidin klub kimi istifadə olunması üçün məscidin daxilində müəyyən dəyişikliklər edilməsinə nail olur və məscidi “Leyla Babazadə adına klub” adlandırırlar.
Böyük Vətən müharibəsində Cəmcəmli kəndindən 105 nəfər iştirak edib, onlardan 55-i geri qayıtmayıb. 1985-ci il Mayın 9-da kənddə 1941-45 müharibə qurbanlarının xatirəsinə "Əsgər" abidəsi açılıb. Abidənin tikilib istifadəyə verilməsində o zamanlar kənd orta məktəbinin direktoru olan Seyidməmməd Mikayılov gərgin əmək sərf etmişdi.
Kəndin Qarabağ müharibəsində də dörd şəhidi var:
- Babaşov Rauf Afət oğlu - 1991-ci il dekabr ayının 25-də Xocalı rayonunun Kərkicahan qəsəbəsi uğrunda gedən döyüşlərdə şəhid olub.
- Hidayətov Ramil Biləsuvar oğlu - 1994-cü ildə Tərtər rayonu uğrunda gedən qanlı döyüşlərdə şəhid olmuşdur.
- Hüseynquliyev Fuad Hüseynqulu oğlu - 1994-cü il dekabrın 28-də Ağdam rayonunun Papravənd kəndi uğrunda gedən döyüşlərdə həyatını qurban vermişdir.
- Tapdıqov Əmrah Rəşid oğlu - 1998-ci il dekabr ayının 17-də Üçoğlan kəndində hərbi xidmətini yerinə yetirərkən düşmən gülləsinə tuş gəlmişdir.
Qarabağ müharibəsində itkin düşənlər:
- Cavadov Anar Əlisəfa oğlu - 1994-cü il fevral ayında itkin düşüb.
- Əmirov Vasif Sərxan oğlu - 1994-cü ildə itkin düşüb.
Kəndə 2003-cü ilin oktyabrın 9-da qaz xətti çəkilib.
Kənddə orta məktəb, klub, kitabxana, poçt və bir sıra digər məişət obyektləri fəaliyyət göstərir.
Din
mKənddə Cəmcəmli kənd məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.
İstinadlar
- "Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Standartı. İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı — 2019. Bakı: 2020, səh. 70" (PDF). 2022-01-28 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-02. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
- ”Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”. İki cilddə. I cild. Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, səh. 172. (az.)
- Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
- Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629
- MÜSƏLMAN DİNİ İCMALAR - 2018-ci ildə qeydiyyatdan keçənlər 2019-12-08 at the Wayback Machine. scwra.gov.az (az.)
Həmçinin bax
 | Qobustan rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cemcemli Azerbaycan Respublikasinin Qobustan rayonunun Cemcemli kend inzibati erazi dairesinde kend Cemcemli40 28 08 sm e 48 53 59 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Cemcemli Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiKend dageteyi erazidedir etnotoponimdir Ehali Guney Azerbaycandan ve Quzey Qafqazdan gelen tayfalarla ve yerli tayfalar qarisigidir Kend ehalisi etnik olaraq azerbaycanlilardir ToponimikasiCemcemli dageteyi erazidedir Etnotoponimdir Cografiyasi ve iqlimiTeqriben 500 illik tarixe malik olan Cemcemli kendi Baki seherinden 102 Qobustan rayonunun merkezinden 10 kilometrlik bir mesafede yerlesir Kend deniz seviyyesinden 725 metr yukseklikdedir Erazisi simaldan Qobustan seheri serqden Derekend qerbden Sedefli cenubdan Goydere Poladli kendleri ile hemserheddir Ehalisi2009 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kendde 1237 nefer ehali yasayir IqtisadiyyatiYerli ehali esasen taxilciliq ve heyvandarliqla mesguldur Kendin icmeli su menbeyi azdir Sari qaya ve dagdaki su menbeleri cuzi miqdarda icmeli su verir ki bunlarin de teminati cox azdir Sefarali quyusu Sor bulaq Leyli bulagi kimi su menbeleri heyvandarliq ucun istifade etmeye nisbeten yararlidir Kendin cenub hissesinden kicik Zengi cayi axir Yavani dagi Muradaga Dasarasi Onbessecan Almuradli Yazyurdu Qalag Calaxarmani Qezlepler Pirsaat cayi sahesinde yerlesen Gumusdu adlanan torpaq saheleri movcuddur Cemcemli kendi simaldan serqden qerbden ve cenubdan dini ziyaretgahlarla ehate olunmusdur Bu ziyaretgahlar el arasinda Yavani baba Demrov piri Picce piri Qorxu piri Tek pir Sariliq piri Pirli gedik adlanir Revayete gore bunlar 7 qardas olub ve muqeddes sexsiyyetler imis Kendin kohne ve teze qebiristanliqlarinda Ismayil efendi Abdulla baba Nuru babanin mezarlari bu gun de camaatin muqeddes ziyaretgahidir Kend 190 a yaxin teserrufati birlesdirmekle 9546 hektar torpaq sahesine malikdir Bu sahenin 1800 hektari ekincilik ucun tam yararlidir Cemcemli camaati burunc dovrunden yasayis meskeni olan Qalagli kendi erazisinde meskunlasmisdir Revayete gore teqriben 550 il evvel Qalagli kendine ilan karvani gelir Ilanlar yerli camaata mal heyvana boyuk ziyan vurur olenlerin sayi gunu gunden artir Vahimeye dusmus camaat oz dede baba yurdlarini terk etmek mecburiyyetinde qalir Qalagli camaati var yoxlarini goturub Pirsaat boyu hereket ederek Agsu erazisine qeder gedir El agsaqqali Agali kisinin arabaya qosulmus kellerinden biri yolda olur Cox quvvetli ve qametli olan Agali kisi olmus kelin evezine arabaya qosulur Kockunler Girdimancaya catanda burada boyuk bir qoz agacinin altinda dincelmek ucun eylenirler Bu yerin seraiti camaatin xosuna gelir ve burada meskunlasmagi qerara alirlar yeni mesken Kelagali adlandirilir Hazirda Girdimancayin sol sahilinde korpuye yaxin kend buradan getmis camaatin kendidir Kelagali kendinin Cemcemliden indi de cemcemliler Qalaglini kend yeri adlandirirlar getmis axirinci sakini Nesreddin adli sakin olub Qalan nesil yeni neslin numayendesidir Kohne ve teze kenler her terefden kemer das qalaqlari ile ehate olunub Bu bir nov tebii istehkam rolunu oynayib Dusmenden qacaq quldurdan gizlenmek ucun kendin elverisli movqeyi olub Hazirda Cemcemli camaatinm dialektinde Qalag Qaralagin arxasi Qalagin ustu Qalag yolu kimi soz birlesmeleri isledilir Cemcemli kend ehalisinin 85 90 faizi Quba erazisinden gelmedirler Kendin ilk sakinleri Pasali tebehi Hesimli tebehi Tarverdi tebehi Beyler tebehi ve Qiraq mehle tebehi Qubada yasamislar Bunlar yaxin qohum emizade olublar Daxili cekisme zamani bu eqreba ile basqa eqreba arasinda edavet dusub Ehtimal olunur ki Pasa kisi bu edavetde son qoymaq ucun aile usagini ovladlarini goturub Qubanin Zeyid kendinden xeyli uzaqlasib mehz indiki Cemcemli kendinde meskunlasmali olublar Pasaya hormet besleyen eqreba oz yurdlarini terk edib hazirki Cemcemli kend erazisini ozlerine mesken secmisdiler Bir birine xeber vererek hisse hisse butun eqreba gelib burada meskunlasiblar Axirinci aile gelib cixdiqdan sonra bu kendin adini Cemcemli adlandiriblar yeni cemlesdik Texminen 18ci esrin sonlari koc baslayib Xeriteye baxsaq Zeyid kendinden Cemcemli kendine duz xet boyunca yeni daglarla mesafe 100 kilometre yaxindir Hemin dovrde bu yolu gelmek ucun mutleq bir sebeb olubmus Kend formalasdiqdan sonra camaat esasen heyvandarliqla mesgul olub Yayda yaylaga qisda qislaga kocen kend sakinleri koc arasindaki muddetde Cemcemlide yasayar ve ekincilik sahesine de mueyyen qeder fikir verermisler Koceri ve yarimkoceri heyat terzi keciren Cemcemli camaati tedricen heyat terzini yukseltmekle inkisaf yoluna qedem qoyur Bununla yanasi qacaq quldur tez tez kende hucum edermis 1918 ci il ermeni soyqirimi bu kendden de yan kecmeyib Kend sosial heyatinda Haci Edil Abdulla oglunun rolu boyuk olub Azerbaycanda sovet hakimiyyeti qurulduqdan sonra Cemcemli camaati oz heyat terzini yeni qurulusa uygunlasdirmisdir Koceri heyat terzi oz yerini daimi heyat terzine tehvil verir Camaat ekincilik ve heyvandarliqla mesgul olub Hal hazirda ehalinin mueyyen hissesi Ceyildag ve Mucuk neft medenlerinde fehlelikle mesgul olurlar 1932 ci ilde Cemcemli kendinde kolxoz teskil edilir O vaxt Ceyildaq neft medeninde meden mudiri isleyen Feyzulla Ismayilov Cemcemli kendinin ilk kolxoz sedri secilir 1933 cu ilde Cemcemli kendinde ibtidai mekteb acilir Ilk mekteb mudiri Sundu kend sakini Gulmemmed Gulmemmedov olmusdur 1937 ci ilde mekteb 7 illik mektebe cevilir Kendin medeniyyet evinin ozunemexsus tarixi var Kend sakinlerinin melumatina gore sovet hakimiyyeti qurulmazdan evvel kendin yuzbasisi Qoceli Eziz oglu mescid tikdirmek meqsedile indiki medeniyyet evinin insasini baslayir Qoceli cavanken dunyasmi deyisir Yarimciq qalmis mescidin insasini Qocelinin emisi Haci Edil basa catdirir ve mescid camaatin istifadesine verilir 1940 ci ilde buradan Azerbaycan Respublikasinin Ali Sovetine deputat secilmis Leyla Babazade secicilerle gorus kecirerken mescidin klub kimi istifade olunmasi ucun mescidin daxilinde mueyyen deyisiklikler edilmesine nail olur ve mescidi Leyla Babazade adina klub adlandirirlar Boyuk Veten muharibesinde Cemcemli kendinden 105 nefer istirak edib onlardan 55 i geri qayitmayib 1985 ci il Mayin 9 da kendde 1941 45 muharibe qurbanlarinin xatiresine Esger abidesi acilib Abidenin tikilib istifadeye verilmesinde o zamanlar kend orta mektebinin direktoru olan Seyidmemmed Mikayilov gergin emek serf etmisdi Kendin Qarabag muharibesinde de dord sehidi var Babasov Rauf Afet oglu 1991 ci il dekabr ayinin 25 de Xocali rayonunun Kerkicahan qesebesi ugrunda geden doyuslerde sehid olub Hidayetov Ramil Bilesuvar oglu 1994 cu ilde Terter rayonu ugrunda geden qanli doyuslerde sehid olmusdur Huseynquliyev Fuad Huseynqulu oglu 1994 cu il dekabrin 28 de Agdam rayonunun Papravend kendi ugrunda geden doyuslerde heyatini qurban vermisdir Tapdiqov Emrah Resid oglu 1998 ci il dekabr ayinin 17 de Ucoglan kendinde herbi xidmetini yerine yetirerken dusmen gullesine tus gelmisdir Qarabag muharibesinde itkin dusenler Cavadov Anar Elisefa oglu 1994 cu il fevral ayinda itkin dusub Emirov Vasif Serxan oglu 1994 cu ilde itkin dusub Kende 2003 cu ilin oktyabrin 9 da qaz xetti cekilib Kendde orta mekteb klub kitabxana poct ve bir sira diger meiset obyektleri fealiyyet gosterir DinmKendde Cemcemli kend mescidi dini icmasi fealiyyet gosterir Istinadlar Azerbaycan Respublikasi Dovlet Statistika Komitesi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Standarti Inzibati erazi bolgusu tesnifati 2019 Baki 2020 seh 70 PDF 2022 01 28 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 05 02 redundant parameters redundant parameters redundant parameters Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti Iki cildde I cild Baki Serq Qerb 2007 seh 172 az Azerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu Serq qerb Baki 2007 seh 427 Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 Seh 629 MUSELMAN DINI ICMALAR 2018 ci ilde qeydiyyatdan kecenler 2019 12 08 at the Wayback Machine scwra gov az az Hemcinin bax Qobustan rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin