Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qobustan (əvvəlki adı: Mərəzə) — Azərbaycan Respublikasının Qobustan rayonunun Qobustan şəhər inzibati ərazi dairəsində şəhər. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 25 aprel 2008-ci il tarixli, 592-IIIQ saylı Qərarı ilə Qobustan rayonunun Mərəzə qəsəbə inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Mərəzə qəsəbəsi Qobustan qəsəbəsi adlandırılmış, Mərəzə qəsəbə inzibati ərazi dairəsi Qobustan qəsəbə inzibati ərazi dairəsi hesab edilmişdir. Nərimankənd kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Nərimankənd kəndi Qobustan qəsəbəsi ilə birləşdirilmiş, Nərimankənd kəndi və Nərimankənd kənd inzibati ərazi dairəsi Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidlərinin Dövlət reyestrindən çıxarılmışdır. Qobustan qəsəbə inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Qobustan qəsəbəsinə şəhər statusu verilmiş, Qobustan qəsəbə inzibati ərazi dairəsi Qobustan şəhər inzibati ərazi dairəsi hesab edilmişdir.
| Şəhər | |
| Qobustan | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 771 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
"Mərəzə" adının mənşəyi haqqında
Şəhərin əvvəlki adı Mərəzə olmuşdur. Mərəzə şəhəri Qobustan rayonunun əsas magistral yolunun yaxınlığında, Şamaxı şəhərinin 27 km cənub-şərqində yerləşir. XVII əsrdə yaşamış türk səyyahı Övliya Çələbi Mərəzə haqqında yazırdı:
"Pir Mərizat Sultan mənzilində bu həqir pirin asitanəsinə mehman olduq. Pir “Mərizat” adını daşısa da, əhali arasında “Pir Mərzə”, “Pir Mirza” da adlanır. Amma səhihi “Pir Mərizat”dır, yəni “Diri Baba” adı ilə afaqi-İran və Turanda məşhurdur. Lakin “Mərizat” sözü fars danışıq dilində “bükülmüş” mənasını verir. Həqiqətdə isə yüksək bir dağın ətəyində böyük, əzəmətli asitanə içrə bir guşədə səccadənişin olub şərəfli vücudları yun xirqələri ilə kəmər bağlayıb çöməlib oturur. Müqəddəs simaları qibləyə baxır. Mübarək başı sövmənin bir qayasına dayanıb durur. Hələ də vücudu bəyaz pambıqtək çürüməyib tər-təzə qalır...”
Məşhur Şıx düzü kurqanları, b.e.ə. 1-8-ci əsrlərə aid olan, indiki Dağ Kolanı kəndinin qədim ticarət yollarında yerləşmiş qədim insan məskənlərinin qalıqları, şəhərin ətrafındakı Diri Baba türbəsi (15-ci əsr); şəhərin lap mərkəzində yerləşən Şah Abbas Karvansarasının qalıqları göstərir ki, bu yerlərdə ən qədim dövrlərdə insan məskənləri olmuşdur.
Mərkəzi Dövlət Tarix Arxivindəki çar Rusiyasına dair sənədlərə görə, xanlıqlar dövründə və daha sonrakı tarixi mərhələlərdə Qəbiristan mahalına daxil olan Mərəzəli obasının əhalisi rəncbərlik və maldarlıqla məşğul olurdu. Şirvan xanlığının çar Rusiyasına ilhaq edilməsi ilə Mərəzə obasının ərazisinə molokanların köçürülməsi prosesi başlayır. Tarixi faktlara istinad edərək, molokanların və duxaborların provaslav dininin qayda və qanunlarına riayət etmədikləri üçün daim təqibə məruz qaldıqlarını söyləyə bilərik.
1904-cü ilə qədər Şamaxı qəzasının təxminən 10 kəndində molokanlar və subbotniklər yaşayırdılar. Şamaxıda və qəza kəndlərində 14 min xristian təriqətçisi (12600 nəfəri molokan olmaqla) vardı. Tarixi faktlara görə, 1918-ci ilin aprel və may aylarında ermənilərin Mərəzəyə iki hücumu 400 evin yandırılması, 300 nəfərin vəhşicəsinə qətlə yetirilməsi ilə nəticələnmişdir. O vaxtdan kəndin adı dəyişilmiş, “Nərimankənd”, daha sonra isə “Stalinkənd” adlandırılmışdır
Artıq “Rus Mərəzəsi” və “Tatar Mərəzəsi” adlanan Mərəzə kəndinin əhalisi haqqında Bakı quberniyasının Şamaxı qəzası Qəbiristan dairəsinin pristavı F.A.Deminski də öz kitabının “Rus Mərəzəsi” kəndi bölümündə bəzi açıqlamalar verir: "Təriqətçi molokanlardır. Kənd yerləşdiyi yerə görə adlanır. Küçələrdə köhnə qəbiristanlığın yerləri gözə çarpır. Buradan zamanında çoxlu işğalçı orduları, səfirlər, səyyahlar İrandan, Gürcüstandan və Şirvandan gəlib, şimala gedib, geri qayıdıblar. Arxeoloji cəhətdən çox maraqlı yerdir..”
1993-cü ildən sonra rus-molokan əsilli əhalinin böyük əksəriyyəti Rusiyaya köçmüşdür. Onların az bir hissəsi, əsasən də yaşlı nəslin nümayəndələri hələ də burada yaşayır və ənənəvi şəkildə təsərrüfatla, xüsusilə bostançılıqla məşğul olurlar. "Tatar Mərəzəsi"ndə yaşayan əhalinin bir hissəsi "Rus Mərəzəsi"nə köçmüş, maldarlıqla məşğul olan elat hissəsi isə Qobustan qəsəbəsinin Duvannı kəndində - ənənəvi qışlaq yerində yerləşmişdir.
Mərəzə qəsəbəsi 25 aprel 2008-ci ildən Qobustan şəhəri adlandırılır. Nərimankənd kəndi Qobustan qəsəbəsi ilə birləşdirilmiş və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidlərinin və inzibati ərazi dairələrinin Dövlət reyestrindən çıxarmişdır.
Mədəniyyəti
Mərəzə xalçaları
Burada lap qədimdən xalça toxumaqla məşğul olurdular. Yerli "Mərəzə", "Çuxanlı", "Çemcemli" xalçalarının naxışları butun dünyada məşhurdur. "Nabur" xalçalarını isə eyni adlı kənddə hələ də əl ilə toxuyurlar.
 |  |  |  |
Turizm
Mərəzə kiçik şəhərdir. Burada mehmanxana yoxdur. Ona görə də burada yaşamaq üçün otaq və ya xüsusi ev kirayələmək olar. Sizin arzunuzdan asılı olaraq ev sahibləri xörək bişirmək qayğılarını da öz üzərlərinə götürə bilərlər.
 |  |  |  |
| Diribaba türbəsinin sağdan görüntüsü. | Diri Baba türbəsi yaxınlığındakı qədim mağaraların uzaqdan görüntüsü. | Diri Baba türbəsi yaxınlığındakı qədim məzarlıqdan bir görüntü. | Diri Baba türbəsi yaxınlığındakı qədim məzarlıqdan bir görüntü. |
Əhalisi
37.137 nəfər
Texniki problemlərə görə qrafiklər müvəqqəti olaraq söndürülüb. |
| |||||||||
İstinadlar
- "Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Standartı. İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı — 2019. Bakı: 2020, səh. 70" (PDF). 2022-01-28 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-02.
- "Azərbaycan Respublikasının Qobustan rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 25 aprel 2008-ci il tarixli, 592-IIIQ saylı Qərarı". 2022-10-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-11.
- "Azərbaycan Respublikasının Qobustan rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunu. Bakı şəhəri, 25 aprel 2008-ci il. № 592-IIIQ". 2022-10-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-11.
- "Qobustan rayonunun Mərəzə bələdiyyəsinin Nizamnaməsinə dəyişikliklər". 2022-04-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-06-12.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Qobustan deqiqlesdirme Qobustan evvelki adi Mereze Azerbaycan Respublikasinin Qobustan rayonunun Qobustan seher inzibati erazi dairesinde seher Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 25 aprel 2008 ci il tarixli 592 IIIQ sayli Qerari ile Qobustan rayonunun Mereze qesebe inzibati erazi dairesi terkibindeki Mereze qesebesi Qobustan qesebesi adlandirilmis Mereze qesebe inzibati erazi dairesi Qobustan qesebe inzibati erazi dairesi hesab edilmisdir Nerimankend kend inzibati erazi dairesi terkibindeki Nerimankend kendi Qobustan qesebesi ile birlesdirilmis Nerimankend kendi ve Nerimankend kend inzibati erazi dairesi Azerbaycan Respublikasinin erazi vahidlerinin Dovlet reyestrinden cixarilmisdir Qobustan qesebe inzibati erazi dairesi terkibindeki Qobustan qesebesine seher statusu verilmis Qobustan qesebe inzibati erazi dairesi Qobustan seher inzibati erazi dairesi hesab edilmisdir SeherQobustan40 32 sm e 48 56 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 771 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 9 556 nef 2019 Resmi dili Azerbaycan diliXeriteni goster gizle Qobustan Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi Mereze adinin menseyi haqqinda Seherin evvelki adi Mereze olmusdur Mereze seheri Qobustan rayonunun esas magistral yolunun yaxinliginda Samaxi seherinin 27 km cenub serqinde yerlesir XVII esrde yasamis turk seyyahi Ovliya Celebi Mereze haqqinda yazirdi Pir Merizat Sultan menzilinde bu heqir pirin asitanesine mehman olduq Pir Merizat adini dasisa da ehali arasinda Pir Merze Pir Mirza da adlanir Amma sehihi Pir Merizat dir yeni Diri Baba adi ile afaqi Iran ve Turanda meshurdur Lakin Merizat sozu fars danisiq dilinde bukulmus menasini verir Heqiqetde ise yuksek bir dagin eteyinde boyuk ezemetli asitane icre bir gusede seccadenisin olub serefli vucudlari yun xirqeleri ile kemer baglayib comelib oturur Muqeddes simalari qibleye baxir Mubarek basi sovmenin bir qayasina dayanib durur Hele de vucudu beyaz pambiqtek curumeyib ter teze qalir Meshur Six duzu kurqanlari b e e 1 8 ci esrlere aid olan indiki Dag Kolani kendinin qedim ticaret yollarinda yerlesmis qedim insan meskenlerinin qaliqlari seherin etrafindaki Diri Baba turbesi 15 ci esr seherin lap merkezinde yerlesen Sah Abbas Karvansarasinin qaliqlari gosterir ki bu yerlerde en qedim dovrlerde insan meskenleri olmusdur Merkezi Dovlet Tarix Arxivindeki car Rusiyasina dair senedlere gore xanliqlar dovrunde ve daha sonraki tarixi merhelelerde Qebiristan mahalina daxil olan Merezeli obasinin ehalisi rencberlik ve maldarliqla mesgul olurdu Sirvan xanliginin car Rusiyasina ilhaq edilmesi ile Mereze obasinin erazisine molokanlarin kocurulmesi prosesi baslayir Tarixi faktlara istinad ederek molokanlarin ve duxaborlarin provaslav dininin qayda ve qanunlarina riayet etmedikleri ucun daim teqibe meruz qaldiqlarini soyleye bilerik 1904 cu ile qeder Samaxi qezasinin texminen 10 kendinde molokanlar ve subbotnikler yasayirdilar Samaxida ve qeza kendlerinde 14 min xristian teriqetcisi 12600 neferi molokan olmaqla vardi Tarixi faktlara gore 1918 ci ilin aprel ve may aylarinda ermenilerin Merezeye iki hucumu 400 evin yandirilmasi 300 neferin vehsicesine qetle yetirilmesi ile neticelenmisdir O vaxtdan kendin adi deyisilmis Nerimankend daha sonra ise Stalinkend adlandirilmisdir Artiq Rus Merezesi ve Tatar Merezesi adlanan Mereze kendinin ehalisi haqqinda Baki quberniyasinin Samaxi qezasi Qebiristan dairesinin pristavi F A Deminski de oz kitabinin Rus Merezesi kendi bolumunde bezi aciqlamalar verir Teriqetci molokanlardir Kend yerlesdiyi yere gore adlanir Kucelerde kohne qebiristanligin yerleri goze carpir Buradan zamaninda coxlu isgalci ordulari sefirler seyyahlar Irandan Gurcustandan ve Sirvandan gelib simala gedib geri qayidiblar Arxeoloji cehetden cox maraqli yerdir 1993 cu ilden sonra rus molokan esilli ehalinin boyuk ekseriyyeti Rusiyaya kocmusdur Onlarin az bir hissesi esasen de yasli neslin numayendeleri hele de burada yasayir ve enenevi sekilde teserrufatla xususile bostanciliqla mesgul olurlar Tatar Merezesi nde yasayan ehalinin bir hissesi Rus Merezesi ne kocmus maldarliqla mesgul olan elat hissesi ise Qobustan qesebesinin Duvanni kendinde enenevi qislaq yerinde yerlesmisdir Mereze qesebesi 25 aprel 2008 ci ilden Qobustan seheri adlandirilir Nerimankend kendi Qobustan qesebesi ile birlesdirilmis ve Azerbaycan Respublikasinin erazi vahidlerinin ve inzibati erazi dairelerinin Dovlet reyestrinden cixarmisdir MedeniyyetiMereze xalcalari Burada lap qedimden xalca toxumaqla mesgul olurdular Yerli Mereze Cuxanli Cemcemli xalcalarinin naxislari butun dunyada meshurdur Nabur xalcalarini ise eyni adli kendde hele de el ile toxuyurlar Esas meqale Mereze xalcalariSirvan xalcaciliq mektebine aid Mereze xalcalariTurizm Mereze kicik seherdir Burada mehmanxana yoxdur Ona gore de burada yasamaq ucun otaq ve ya xususi ev kirayelemek olar Sizin arzunuzdan asili olaraq ev sahibleri xorek bisirmek qaygilarini da oz uzerlerine goture bilerler Qobustan seheri Diribaba turbesi Diribaba turbesinin sagdan goruntusu Diri Baba turbesi yaxinligindaki qedim magaralarin uzaqdan goruntusu Diri Baba turbesi yaxinligindaki qedim mezarliqdan bir goruntu Diri Baba turbesi yaxinligindaki qedim mezarliqdan bir goruntu Ehalisi37 137 nefer Texniki problemlere gore qrafikler muveqqeti olaraq sondurulub Il Sayi2012 8 1002019 9 556Istinadlar Azerbaycan Respublikasi Dovlet Statistika Komitesi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Standarti Inzibati erazi bolgusu tesnifati 2019 Baki 2020 seh 70 PDF 2022 01 28 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 05 02 Azerbaycan Respublikasinin Qobustan rayonunun inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklikler edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 25 aprel 2008 ci il tarixli 592 IIIQ sayli Qerari 2022 10 14 tarixinde Istifade tarixi 2022 10 11 Azerbaycan Respublikasinin Qobustan rayonunun inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklikler edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin qanunu Baki seheri 25 aprel 2008 ci il 592 IIIQ 2022 10 14 tarixinde Istifade tarixi 2022 10 11 Qobustan rayonunun Mereze belediyyesinin Nizamnamesine deyisiklikler 2022 04 01 tarixinde Istifade tarixi 2015 06 12 Hemcinin baxSirvan xalcaciliq mektebi