Girdimançay — Kürün sol qoludur. İsmayıllı, Ağsu və Kürdəmir rayonları ərazisindən axır.
Girdimançay | |
---|---|
| |
Ölkə | Azərbaycan |
Mənsəbi | Kür |
Uzunluğu | 88 km |
Hövzəsinin sahəsi | 727 km² |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ümumi məlumat
Uzunluğu 88 km, hövzəsinin sahəsi 727 km²-dir. Başlanğıcını Babadağ aşırımının 1 km cənub-şərqindən (2900 m) alaraq süni kanal vasitəsilə Kürə tökülür. İllik axımı qar (24%), yağış (39%) və yeraltı (37%) sulardan əmələ gəlir. Orta illik su sərfi 4,20 ml/san-dir. Axımının 36%-i yazda, 25%-i yayda, 24%-i payız-da, 15%-i isə qışda keçir. İntensiv suvarma dövründə (iyul, avqust aylarında) keçən axım illik axımın 15%-ni təşkil edir. Çayda ən çox su yaz-yay daşqını dövründə müşahidə edilir. Daşqın dövründə keçən su sərfi orta illik su sərfindən 15–20 dəfə çox olur. Çayda ən az su (4–6%) yanvar-fevral aylarında keçir. Çayın asılı gətirmələr sərfi 10,6 kq/san, orta lillənməsi isə 2500 q/kub m-dir. Suyu sulfatlı-natriumlu olmaqla minerallaşması 500--.1000 mq/l, orta minerallaşması isə 560 mq/l-dir.
Qaraməryəm yaylası qarşısında çay bir neçə qola ayrılıb Şirvan düzünə çıxır və əkin sahələrinin suvarılmasından geniş istifadə edilir. Çayda tez-tez küclü sellər baş verir.
Toponimikası
İsmayıllı, Ağsu və Kürdəmir rayonları ərazisində çay. Kürün sol qoludur. Baş Qafqaz silsiləsinin, Babadağın c. yamaclarından (2900 m. yüksəklikdən) başlanıb, Qaraməryəm yaylası qarşısında bir neçə qola ayrılır və Şirvan düzünə çıxır. Aşağı axınında suyu kanalla Ağsuçaya axıdılır. Çayda sel hadisələri olur. Hidronim erkən orta əsrlərdə mövcud olmuş, Qafqaz Albaniyasının tərkibinə daxil olan Girdiman tarixi vilayətinin adındandır.
Vilayətin adı isə Girdiman qalasının adından alınmışdır. Tədqiqatçıların ehtimalına görə, bu qala İsmayıllı rayonunun Talıstan kəndi yaxınlığında, Ağçayın sahilində, sıldırım qaya üzərində yerləşən Cavanşir qalasıdır. Fələki ġirvani (XII əsr) bu qalanı Girdimanqala adlandırmışdı. Erməni mənbələrində Qardman kimi adı çəkilən bu əyalət Uti nahiyəsinin 6 əyalətindən biri olub, Girdiman hökmdarlığının mərkəzi idi. Bəzi tədqiqatçılar toponimin İran mənşəli karta(qala) sözündən və məkan bildirən -man şəkilçisindən olduğunu söyləyirlər.
Mənbə
- Girdimançay
Xarici keçidlər
- Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. iki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Girdimancay Kurun sol qoludur Ismayilli Agsu ve Kurdemir rayonlari erazisinden axir GirdimancayLahic qesebesi yaxinliginda Ismayilli rayonu Olke AzerbaycanMensebi KurUzunlugu 88 kmHovzesinin sahesi 727 km menbeyi mensebiGirdimancay Azerbaycanin fiziki xeritesinde 40 59 34 sm e 48 17 01 s u 40 09 25 sm e 48 02 50 s u Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi melumatUzunlugu 88 km hovzesinin sahesi 727 km dir Baslangicini Babadag asiriminin 1 km cenub serqinden 2900 m alaraq suni kanal vasitesile Kure tokulur Illik aximi qar 24 yagis 39 ve yeralti 37 sulardan emele gelir Orta illik su serfi 4 20 ml san dir Aximinin 36 i yazda 25 i yayda 24 i payiz da 15 i ise qisda kecir Intensiv suvarma dovrunde iyul avqust aylarinda kecen axim illik aximin 15 ni teskil edir Cayda en cox su yaz yay dasqini dovrunde musahide edilir Dasqin dovrunde kecen su serfi orta illik su serfinden 15 20 defe cox olur Cayda en az su 4 6 yanvar fevral aylarinda kecir Cayin asili getirmeler serfi 10 6 kq san orta lillenmesi ise 2500 q kub m dir Suyu sulfatli natriumlu olmaqla minerallasmasi 500 1000 mq l orta minerallasmasi ise 560 mq l dir Qarameryem yaylasi qarsisinda cay bir nece qola ayrilib Sirvan duzune cixir ve ekin sahelerinin suvarilmasindan genis istifade edilir Cayda tez tez kuclu seller bas verir ToponimikasiIsmayilli Agsu ve Kurdemir rayonlari erazisinde cay Kurun sol qoludur Bas Qafqaz silsilesinin Babadagin c yamaclarindan 2900 m yukseklikden baslanib Qarameryem yaylasi qarsisinda bir nece qola ayrilir ve Sirvan duzune cixir Asagi axininda suyu kanalla Agsucaya axidilir Cayda sel hadiseleri olur Hidronim erken orta esrlerde movcud olmus Qafqaz Albaniyasinin terkibine daxil olan Girdiman tarixi vilayetinin adindandir Vilayetin adi ise Girdiman qalasinin adindan alinmisdir Tedqiqatcilarin ehtimalina gore bu qala Ismayilli rayonunun Talistan kendi yaxinliginda Agcayin sahilinde sildirim qaya uzerinde yerlesen Cavansir qalasidir Feleki ġirvani XII esr bu qalani Girdimanqala adlandirmisdi Ermeni menbelerinde Qardman kimi adi cekilen bu eyalet Uti nahiyesinin 6 eyaletinden biri olub Girdiman hokmdarliginin merkezi idi Bezi tedqiqatcilar toponimin Iran menseli karta qala sozunden ve mekan bildiren man sekilcisinden oldugunu soyleyirler MenbeGirdimancayVikianbarda Girdimancay ile elaqeli mediafayllar var Xarici kecidlerAzerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti iki cildde I cild Baki Serq Qerb 2007