Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində oğurluq — 1993-cü ilin iyulunda Bakıdakı Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində oğurluq hadisəsi. Bu zaman ümumilikdə 304 əşya oğurlanıb. Oğurlanmış əşyalara 274 sənət əsəri və 30 orta əsr miniatürü daxildir. Onlardan ən qiymətlisi təxminən 10 milyon dollar dəyərində olan Albrext Dürerin Qadın Hamamı əsəri idi. Digər oğurlanmış sənət əsərlərinə Rembrandt, Antonio Van Deyk, Nikola Pussen, Yakob van Röysdal və Jan-Fransua Mille və başqaları tərəfindən hazırlanmış əsərlər daxil idi. Əsərlər qaçaqmalçılıq yolu ilə ABŞ-a aparılıb, və sonradan oradan tapılıb. 2001-ci ildə on iki sənət əsəri əvvəlki nümayiş yerlərinə, Almaniyadakı Bremen muzeyinə, qalanları isə Azərbaycana qaytarıldı.
Zəmin
Almaniyaya qaytarılan sənət əsərləri 1820-1860-cı illər arasında Bremen muzeyi tərəfindən satın alınmışdı. 1943-cü ildə İkinci Dünya müharibəsi zamanı sənət əsərləri Karnzou qalasına saxlanmaq üçün köçürülmüş 1520 xəzinə arasında idi. İrəliləyən sovet qoşunları qalanı ələ keçirdikdən sonra rəsmlər yoxa çıxdı. ABŞ Gömrük Xidmətinin istintaq idarəsinin keçmiş baş məsləhətçisi Pol Braunun sözlərinə görə, sovet hakimiyyəti rəsmləri Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyinə köçürüb. 1993-cü ildə muzey rəsmləri nümayiş etdirməyi planlaşdırdığını elan etdi və bu almanların rəsmləri geri istəməsi ilə nəticələndi. Azərbaycan və Almaniya repatriasiya müzakirəsinə 1993-cü ilin iyulunda oğurluq hadisəsi baş verdikdə başlayıb.
Oğurluq
Oğurluğun ilkin hallarını muzeyin Qərbi Avropa və Rusiya incəsənəti şöbəsinin o zamankı müdiri Ziyadxan Əliyev izah edib. Onun sözlərinə görə, muzeyin əməkdaşı Cəbrayıl Babayev muzeyin direktorundan muzeyin Qrafika Fondunun açarını alıb. Babayev rəsmləri fonddan toplayıb muzeyin direktorunun evinə aparıb. Ertəsi gün muzeyin direktorunun xahişi ilə Babayev əsərləri Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin 325№-li otağına aparıb. Otaqda o vaxt Kərim Tahirovun rəhbərlik etdiyi Muzeylər və Kitabxanalarla əməkdaşlıq şöbəsi yerləşirdi. Lakin Babayev ifadəsində sənət əsərlərini ondan alan şəxsin kimliyini açıqlamayıb. Əsərlər daha sonra Azərbaycandan qaçaqmalçılıq yolu ilə ABŞ-a aparılıb.
ABŞ Gömrük İdarəsinin məlumatına görə, 1995-ci ildə azərbaycanlı olimpiya güləşçisi Aydın İbrahimov, onun keçmiş həyat yoldaşı Natəvan Ələsgərova və keçmiş yapon güləşçisi Masatsuqu Koqa İstanbuldakı Swissôteldəki Çin restoranında əsərlərin almanlara fidyə qarşılığında qaytarılmasını təşkil etmək görüşüblər. Ziyadxan Əliyev muzey işçilərini oğurluqda günahlandırıb, qeyd edib ki, İbrahimov cinayət məsuliyyətindən yayınan təşkilatçılar arasında olmayıb.
İstintaq orqanlarına əvvəlcə deyilib ki, oğurlanmış sənət əsərlərinin dəyəri azdır. Onların həqiqi olub-olmadığını müəyyən etmək üçün Azərbaycanın o vaxtkı mədəniyyət naziri Polad Bülbüloğlu istintaq orqanlarından xəbərsiz 4 nəfərdən ibarət ekspert komissiyası təşkil edib. Komissiyaya iki sənət konservatoru Natiq Səfərov və Gülşən Hacıyeva daxil idi. Mütəxəssislər oğurlanan əsərlərin muzey dəyərinin olmadığını, lakin daha ehtiyatlı davranmaq son nəticəyə yalnız fiziki-kimyəvi ekspertizadan sonra gəlmək mümkün olduğunu bildiriblər. Buna baxmayaraq, daha iki ekspertin rəyi üstünlük təşkil edib ki, bu da oğurlanmış sənət əsərlərinin heç bir muzey dəyərinin olmaması ilə bağlı yekun nəticədə öz əksini tapıb. Bu fikirləri televiziyada Polad Bülbüloğlu bildirib. Bülbüloğlu daha sonra oğurlanan əsərlərin qiymətli olduğunu etiraf edib.
Qaytarılması və həbslər
Ziyadxan Əliyevin sözlərinə görə, Azərbaycan hüquq-mühafizə orqanları nisbətən tez, təxminən bir həftə ərzində şübhəlilərin izinə düşüb.
1997-ci ilin yayında Koqa ailə yadigarı adlandırdığı həmin oğurlanmış rəsmlərin fotoşəkillərini nümayiş etdirərək Tokiodakı Almaniya səfirliyində onları 12 milyon dollara geri satmağı təklif etdi. Almanlar Koqaya satmağa çalışdığı rəsmlərin oğurlandığını bildirdikdə, o, bunların heç bir halda yadigar olmadığını söylədi və tələb olunan qiyməti 6 milyon dollara endirdi və böyrək transplantasiyası üçün lazım olduğunu söylədi. Təklifi yenə rədd edildiyi üçün oranı tərk etdi.
1997-ci ilin sentyabrında Nyu-Yorkdakı Grand Hyatt otelində Koqa Kunsthalle Bremen-in kuratoru Anne Rover-Kann və özünü onun tərəfdaşı kimi təqdim edən ABŞ Gömrük İdarəsinin məxfi agenti ilə görüşdü. Koqa adi bir manila zərfindən Dürer və Rembrandt rəsmlərini çıxardığı an həbs olundu.
1997-ci ilin oktyabrında Ələsgərova həbsdən xəbər tutdu və əsərlərin qalan hissəsindən narahat oldu. Buna görə də tez Nyu-Yorka uçdu və orada Gömrük agentləri müşahidə qrupu toplayana qədər Con Kennedi adına Beynəlxalq Hava Limanında saxlanıldı. Ancaq onu əvvəlki evliliyindən olan oğlu qaçırdıb. ABŞ Gömrük İdarəsinin məlumatına görə, Ələsgərovanın oğlu avtomobili təhlükəli sürərək təqibdən qaçmağa çalışdığı üçün onları saxlamağa məcbur olublar. Ələsgərova həbs edilib, oğlu isə sərbəst buraxılıb. Ələsgərova 1999-cu ilin iyununda 11 ay müddətinə həbs edilib. Koqa isə günahını etiraf edib, lakin böyrək çatışmazlığından əziyyət çəkdiyi üçün 1999-cu ilin martında Tokioda 64 yaşında vəfat edib.
Tapılmayan əsərlər daha sonra digər azərbaycanlı güləşçinin Nyu-Yorkun 540 Ocean Parkway ünvanındakı mənzilinin şkafından və çarpayısından götürülüb. ABŞ Gömrük Xidmətinin məlumatına görə, onun oğurluqdan xəbəri yox idi, sadəcə İbrahimova kömək edirdi. 2001-ci ildə on iki sənət əsəri Almaniyaya, qalanları isə Azərbaycana qaytarılıb.
2006-cı ilin sentyabrında İbrahimov Azərbaycanda təslim olub və ona 7 il şərti cəza verilib.
İstinadlar
- "Кража века. 17 лет спустя. Часть 1" [Əsrin oğurluğu. 17 il sonra. 1-ci hissə] (rus). Azadlıq Radiosu. 17 iyul 2010. 2023-07-30 tarixində . İstifadə tarixi: 5 noyabr 2020.
- Ralph Blumenthal. "Twice Stolen, Twice Found: A Case of Art On the Lam" [İki dəfə oğurlandı, iki dəfə tapıldı: Oğurlanmış sənət əsəri işi]. New York Times. 19 iyul 2001. 2023-07-30 tarixində . İstifadə tarixi: 5 noyabr 2020.
- "Кража века. 17 лет спустя. Часть 2" [Əsrin oğurluğu. 17 il sonra. 2-ci hissə] (rus). Azadlıq Radiosu. 10 avqust 2010. 2023-07-30 tarixində . İstifadə tarixi: 5 noyabr 2020.
- "Полад БЮЛЬ-БЮЛЬОГЛУ: что бы ни пропало из музея – ценность" [Polad BÜLBÜLOĞLU: Muzeydən oğurlanan olan hər şey dəyərlidir]. Exo (rus). 2001. 2023-07-30 tarixində . İstifadə tarixi: 6 noyabr 2020.
- "В США найдены 274 предмета, украденные из Музея искусств Азербайджана" [ABŞ-da Azərbaycan İncəsənət Muzeyindən oğurlanan 274 əşya tapılıb] (rus). Regnum. 25 dekabr 2006. İstifadə tarixi: 5 noyabr 2020.
Xarici keçidlər
- U.S. v. Aleskerova
- "«Əsrin oğurluğu». 325-ci otağın sirri". Azadlıq Radiosu (az.). 28 iyul 2010.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan Milli Incesenet Muzeyinde ogurluq 1993 cu ilin iyulunda Bakidaki Azerbaycan Milli Incesenet Muzeyinde ogurluq hadisesi Bu zaman umumilikde 304 esya ogurlanib Ogurlanmis esyalara 274 senet eseri ve 30 orta esr miniaturu daxildir Onlardan en qiymetlisi texminen 10 milyon dollar deyerinde olan Albrext Durerin Qadin Hamami eseri idi Diger ogurlanmis senet eserlerine Rembrandt Antonio Van Deyk Nikola Pussen Yakob van Roysdal ve Jan Fransua Mille ve basqalari terefinden hazirlanmis eserler daxil idi Eserler qacaqmalciliq yolu ile ABS a aparilib ve sonradan oradan tapilib 2001 ci ilde on iki senet eseri evvelki numayis yerlerine Almaniyadaki Bremen muzeyine qalanlari ise Azerbaycana qaytarildi Durerin Qadin Hamami eseri o zaman Azerbaycan Milli Incesenet Muzeyinde saxlanilirdiZeminAlmaniyaya qaytarilan senet eserleri 1820 1860 ci iller arasinda Bremen muzeyi terefinden satin alinmisdi 1943 cu ilde Ikinci Dunya muharibesi zamani senet eserleri Karnzou qalasina saxlanmaq ucun kocurulmus 1520 xezine arasinda idi Irelileyen sovet qosunlari qalani ele kecirdikden sonra resmler yoxa cixdi ABS Gomruk Xidmetinin istintaq idaresinin kecmis bas meslehetcisi Pol Braunun sozlerine gore sovet hakimiyyeti resmleri Azerbaycan Milli Incesenet Muzeyine kocurub 1993 cu ilde muzey resmleri numayis etdirmeyi planlasdirdigini elan etdi ve bu almanlarin resmleri geri istemesi ile neticelendi Azerbaycan ve Almaniya repatriasiya muzakiresine 1993 cu ilin iyulunda ogurluq hadisesi bas verdikde baslayib OgurluqMuzeyin binasi Ogurlugun ilkin hallarini muzeyin Qerbi Avropa ve Rusiya inceseneti sobesinin o zamanki mudiri Ziyadxan Eliyev izah edib Onun sozlerine gore muzeyin emekdasi Cebrayil Babayev muzeyin direktorundan muzeyin Qrafika Fondunun acarini alib Babayev resmleri fonddan toplayib muzeyin direktorunun evine aparib Ertesi gun muzeyin direktorunun xahisi ile Babayev eserleri Azerbaycan Medeniyyet Nazirliyinin 325 li otagina aparib Otaqda o vaxt Kerim Tahirovun rehberlik etdiyi Muzeyler ve Kitabxanalarla emekdasliq sobesi yerlesirdi Lakin Babayev ifadesinde senet eserlerini ondan alan sexsin kimliyini aciqlamayib Eserler daha sonra Azerbaycandan qacaqmalciliq yolu ile ABS a aparilib ABS Gomruk Idaresinin melumatina gore 1995 ci ilde azerbaycanli olimpiya gulescisi Aydin Ibrahimov onun kecmis heyat yoldasi Natevan Elesgerova ve kecmis yapon gulescisi Masatsuqu Koqa Istanbuldaki Swissoteldeki Cin restoraninda eserlerin almanlara fidye qarsiliginda qaytarilmasini teskil etmek gorusubler Ziyadxan Eliyev muzey iscilerini ogurluqda gunahlandirib qeyd edib ki Ibrahimov cinayet mesuliyyetinden yayinan teskilatcilar arasinda olmayib Istintaq orqanlarina evvelce deyilib ki ogurlanmis senet eserlerinin deyeri azdir Onlarin heqiqi olub olmadigini mueyyen etmek ucun Azerbaycanin o vaxtki medeniyyet naziri Polad Bulbuloglu istintaq orqanlarindan xebersiz 4 neferden ibaret ekspert komissiyasi teskil edib Komissiyaya iki senet konservatoru Natiq Seferov ve Gulsen Haciyeva daxil idi Mutexessisler ogurlanan eserlerin muzey deyerinin olmadigini lakin daha ehtiyatli davranmaq son neticeye yalniz fiziki kimyevi ekspertizadan sonra gelmek mumkun oldugunu bildiribler Buna baxmayaraq daha iki ekspertin reyi ustunluk teskil edib ki bu da ogurlanmis senet eserlerinin hec bir muzey deyerinin olmamasi ile bagli yekun neticede oz eksini tapib Bu fikirleri televiziyada Polad Bulbuloglu bildirib Bulbuloglu daha sonra ogurlanan eserlerin qiymetli oldugunu etiraf edib Qaytarilmasi ve hebslerZiyadxan Eliyevin sozlerine gore Azerbaycan huquq muhafize orqanlari nisbeten tez texminen bir hefte erzinde subhelilerin izine dusub 1997 ci ilin yayinda Koqa aile yadigari adlandirdigi hemin ogurlanmis resmlerin fotosekillerini numayis etdirerek Tokiodaki Almaniya sefirliyinde onlari 12 milyon dollara geri satmagi teklif etdi Almanlar Koqaya satmaga calisdigi resmlerin ogurlandigini bildirdikde o bunlarin hec bir halda yadigar olmadigini soyledi ve teleb olunan qiymeti 6 milyon dollara endirdi ve boyrek transplantasiyasi ucun lazim oldugunu soyledi Teklifi yene redd edildiyi ucun orani terk etdi 1997 ci ilin sentyabrinda Nyu Yorkdaki Grand Hyatt otelinde Koqa Kunsthalle Bremen in kuratoru Anne Rover Kann ve ozunu onun terefdasi kimi teqdim eden ABS Gomruk Idaresinin mexfi agenti ile gorusdu Koqa adi bir manila zerfinden Durer ve Rembrandt resmlerini cixardigi an hebs olundu 1997 ci ilin oktyabrinda Elesgerova hebsden xeber tutdu ve eserlerin qalan hissesinden narahat oldu Buna gore de tez Nyu Yorka ucdu ve orada Gomruk agentleri musahide qrupu toplayana qeder Con Kennedi adina Beynelxalq Hava Limaninda saxlanildi Ancaq onu evvelki evliliyinden olan oglu qacirdib ABS Gomruk Idaresinin melumatina gore Elesgerovanin oglu avtomobili tehlukeli surerek teqibden qacmaga calisdigi ucun onlari saxlamaga mecbur olublar Elesgerova hebs edilib oglu ise serbest buraxilib Elesgerova 1999 cu ilin iyununda 11 ay muddetine hebs edilib Koqa ise gunahini etiraf edib lakin boyrek catismazligindan eziyyet cekdiyi ucun 1999 cu ilin martinda Tokioda 64 yasinda vefat edib Tapilmayan eserler daha sonra diger azerbaycanli gulescinin Nyu Yorkun 540 Ocean Parkway unvanindaki menzilinin skafindan ve carpayisindan goturulub ABS Gomruk Xidmetinin melumatina gore onun ogurluqdan xeberi yox idi sadece Ibrahimova komek edirdi 2001 ci ilde on iki senet eseri Almaniyaya qalanlari ise Azerbaycana qaytarilib 2006 ci ilin sentyabrinda Ibrahimov Azerbaycanda teslim olub ve ona 7 il serti ceza verilib Istinadlar Krazha veka 17 let spustya Chast 1 Esrin ogurlugu 17 il sonra 1 ci hisse rus Azadliq Radiosu 17 iyul 2010 2023 07 30 tarixinde Istifade tarixi 5 noyabr 2020 Ralph Blumenthal Twice Stolen Twice Found A Case of Art On the Lam Iki defe ogurlandi iki defe tapildi Ogurlanmis senet eseri isi New York Times 19 iyul 2001 2023 07 30 tarixinde Istifade tarixi 5 noyabr 2020 Krazha veka 17 let spustya Chast 2 Esrin ogurlugu 17 il sonra 2 ci hisse rus Azadliq Radiosu 10 avqust 2010 2023 07 30 tarixinde Istifade tarixi 5 noyabr 2020 Polad BYuL BYuLOGLU chto by ni propalo iz muzeya cennost Polad BULBULOGLU Muzeyden ogurlanan olan her sey deyerlidir Exo rus 2001 2023 07 30 tarixinde Istifade tarixi 6 noyabr 2020 V SShA najdeny 274 predmeta ukradennye iz Muzeya iskusstv Azerbajdzhana ABS da Azerbaycan Incesenet Muzeyinden ogurlanan 274 esya tapilib rus Regnum 25 dekabr 2006 Istifade tarixi 5 noyabr 2020 Xarici kecidlerU S v Aleskerova Esrin ogurlugu 325 ci otagin sirri Azadliq Radiosu az 28 iyul 2010