Ziyadxan Əliyev (1 iyul 1948, Şamxor) — sənətşünas, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycan təsviri sənətinin müxtəlif sahələrini, onun inkişaf tendensiyalarını, ayrı-ayrı sənətkarların yaradıcılığının ardıcıl araşdırmaçısı. Əməkdar incəsənət xadimi.
Ziyadxan Əliyev | |
---|---|
Əliyev Ziyadxan Alxan oğlu | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Şəmkir, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Elm sahələri | rəngkarlıq, heykəltaraşlıq və memarlıq |
Elmi dərəcəsi |
|
İş yerləri | Azerbaycan Dövlət Ressamlıq Akademiyasi Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı “Tənqid və sənətşünaslıq” bölməsinin sədri |
Təhsili | Ə.Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq məktəbi İ.Y.Repin adına Sankt-Peterburq Rəngkarlıq, Heykəltaraşlıq və Memarlıq İnstitutu |
Üzvlüyü | |
Mükafatları |
Həyatı
Ziyadxan Əliyev 1948-ci il iyul ayının 1-də Şəmkirdə anadan olmuşdur. Sonradan ailəsi Şamaxı rayonuna köçmüşdür. O, 1974-cü ildə Ə. Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq məktəbini fərqlənmə diplomu ilə bitirib. Sonradan İ. Y. Repin adına Sankt-Peterburq Rəngkarlıq, Heykəltaraşlıq və Memarlıq İnstitutunun sənətşünaslıq fakültəsində (1976–1982) təhsil almışdır. 1984-cü ildən Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının, 1987-ci ildən isə bu təşkilatın Rəyasət Heyətinin üzvüdür.
Fəaliyyəti
Sənətşünaslıq fəaliyyətinə 1980-ci ildə Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyində başlayan Z. Əliyev, əvvəlcə elmi işçi, sonra isə "Qərbi Avropa və rus incəsənəti" elmi şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışıb. Burada 1993-cü ilə qədər davam edən fəaliyyəti dövründə dünya və milli təsviri sənətimizin öyrənilməsi, təbliği sahəsində səmərəli fəaliyyət göstərib. Həmin illərdə onun tədqiqatları sayəsində indiyə kimi elmə naməlum qalmış fransız barbizonçusu Jül Düprenin, rus impressionisti Konstantin Korovinin, holland rəssamı Frans Xalsın, flamand rəssamı Piter Klassın, məşhur Azərbaycan rəssamı usta Qənbər Qarabağinin və görkəmli memar Zivərbəy Əhmədbəyovun rəngkarlıq və qrafik əsərlərinin dəqiq atribusiya nəticəsində müəllifliyi müəyyən olunub.
Ədəbi fəaliyyəti
Ziyadxan Əliyev Azərbaycan təsviri sənətin müxtəlif sahələrinə aid çoxsaylı elmi və publisistik məqalələrin müəllifidir. Tələbə illərində "Qobustan" jurnalında "Şamaxının qədim abidələri" adlı ilk məqaləsini çap etdirməklə sənətşünaslıq elminə qədəm qoyub. Alimin yüzdən çox elmi məqaləsi həm Azərbaycanda, həm də xarici dövlətlərin nüfuzlu jurnallarında dərc olunub.
O, təsviri sənət sahəsində həm də bir çox elmi tapıntılara nail olmuş mütəxəssis kimi tanınır. Onun 1989-cu ildə nəşr olunmuş "Azərbaycan ekslibrisi" kitabı apardığı tədqiqatın nəticəsində işıq üzü görüb. Bu nəşrdə o, ilk ekslibrisin — kitab nişanının Avropadan da çox qabaq Şərqdə — Azərbaycanda yaradıldığını sübut edib. Ziyadxan Əliyev XIX əsr Azərbaycan təsviri incəsənətində öz möhtəşəm yaradıcılıq irsi qoymuş Mir Möhsün Nəvvabın yaradıcılığı haqqında kitab yazıb. "M. M. Nəvvabın rənglər aləmi" kitabında rəssamın təsviri sənət sahəsindəki bütün irsi ətraflı təhlil edilib.
Sənətşünasın təşəbbüsü və axtarışları nəticəsində hələ sovet dönəmində — 1989-cu ildə Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyində respublikada ilk dəfə olaraq xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı rəssamların əsərlərindən ibarət "Əzizim Vətən yaxşı…" adlı tarixi sərgi təşkil olunub.
Ziyadxan Əliyevin Xalq rəssamı Səttar Bəhlulzadəyə həsr olunmuş "Sənətin Məcnunu" kitabı xüsusi diqqətə layiqdir. Səttar Bəhlulzadə yaradıcılığının öyrənilməsinə ömrünün 30 ilini həsr edən sənətşünasın yazdığı bu kitab alimlər tərəfindən təqdirəlayiq tədqiqat əsəri kimi dəyərləndirilir.
Ziyadxan Əliyevin bir alim kimi gənc sənətşünasların yetişməsində müstəsna xidmətlərə malikdir. O, elmi-pedaqoji fəaliyyətini davam etdirir. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində İncəsənət tarixi fənnindən dərs deyən Ziyadxan Əliyev hazırda Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasında çalışır. O, müxtəlif elmi-nəzəri konfransların iştirakçısı və məruzəçisi olub, ölkəmizin sərhədlərindən çox-çox uzaqlarda təşkil olunan rəssamlıq sərgilərinin təşkilində yaxından iştirak edib.
Azərbaycan təsviri sənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə Ziyadxan Əliyev 2006-cı ildə "Əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı ilə təltif olunub.
Əsərləri
- Ziyadxan Əliyev. Sənətin Məcnunu. Bakı,2009. 396 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Günahlı dünyanın günahsız adamı və yaxud Səttar Bəhlulzadə romantizmi. Bakı, 2014. 232 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Naməlum Səttar. Bakı, 2006. 79 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Tənha döyüşçü (Zakir Hüseynov). Bakı, 2011,210 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Cizgilərə hopan ömür(Cəmil Müfidzadə). Bakı, 2011,275 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Azərbaycan rəqs geyimləri. Bakı, 2010.125 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Altay Hacıyev E. Qasımova ilə birlikdə). Bakı,2011,143.
- Ziyadxan Əliyev. Azərbaycan incəsənəti ensiklopediyası (A. Xəlilovla birlikdə). I-II-III cildlər. Bakı, 2011, 290 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Boyalı gülüşlər. Bakı, 2014. 420 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Sabir təsviri sənətdə. Bakı, 2012. 166 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Fəxrəddin Məmmədvəliyev. Bakı,2012.səh.152.
- Ziyadxan Əliyev. Eldar Mikayılzadə. İlmələrin hikməti. Bakı,2013.254 səh
- Ziyadxan Əliyev. Cizgilərin hikməti. Arif Hüseynov. Bakı, Aspoliqraf,345 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Yaşar Səmədov. Rənglərin simfoniyası. Bakı,2020, Təhsil, 318 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Səttar Bəhlulzadə. Bakı, 2019, 50 səh.
- Ziyadxan Əliyev. XX əsr Azərbaycan heykəltəraşlığının inkişaf mərhələsi. Bakı, 2016, Elm və təhsil, 190 səh.
- Ziyadxan Əliyev. M. M. Nəvvabın rənglər aləmi. Bakı, 1996. Şuşa, 38 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Bəhruz bəy Kəngərli taleyi (N. Alıyevlə birlikdə). Naxçıvan, 2016, Əcəmi. 510 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Nəsimi dünyası rənglərin işığında. Bakı, 2019. 136 səh.
- Ziyadxan Əliyev. Genndi Brijatyuk və onun mənəv dəyərlər dünyası. 2020. Tuna,180 səh.
İstinadlar
- "Akademiya haqqında". 2022-10-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-09.
- "Azərbaycan sənətşünaslıq elmində xüsusi yeri olan alim". 2021-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-09.
- "Ziyadxan Əliyev: "Onun diplomu yox idi"". 2020-07-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-09.
- . 2020-07-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-09.
- "Azərbaycan rəssamlarına Azərbaycan Respublikasının fəxri adlarının verilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI". 2021-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-20.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı
- Ziyadxan Əliyev, Aslan Xəlilov. Azərbaycan incəsənəti: I cild (uşaqlar üçün ensiklopedik məlumat kitabı). Bakı, 2010.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Ziyadxan Eliyev Ziyadxan Eliyev 1 iyul 1948 Samxor senetsunas senetsunasliq uzre felsefe doktoru Azerbaycan tesviri senetinin muxtelif sahelerini onun inkisaf tendensiyalarini ayri ayri senetkarlarin yaradiciliginin ardicil arasdirmacisi Emekdar incesenet xadimi Ziyadxan EliyevEliyev Ziyadxan Alxan ogluDogum tarixi 1 iyul 1948 75 yas Dogum yeri Semkir Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi SSRI AzerbaycanElm saheleri rengkarliq heykeltarasliq ve memarliqElmi derecesi senetsunasliq uzre felsefe doktoru d Is yerleri Azerbaycan Dovlet Ressamliq Akademiyasi Azerbaycan Ressamlar Ittifaqi Tenqid ve senetsunasliq bolmesinin sedriTehsili E Ezimzade adina Azerbaycan Dovlet Ressamliq mektebi I Y Repin adina Sankt Peterburq Rengkarliq Heykeltarasliq ve Memarliq InstitutuUzvluyu Azerbaycan Ressamlar IttifaqiMukafatlari 2006HeyatiZiyadxan Eliyev 1948 ci il iyul ayinin 1 de Semkirde anadan olmusdur Sonradan ailesi Samaxi rayonuna kocmusdur O 1974 cu ilde E Ezimzade adina Azerbaycan Dovlet Ressamliq mektebini ferqlenme diplomu ile bitirib Sonradan I Y Repin adina Sankt Peterburq Rengkarliq Heykeltarasliq ve Memarliq Institutunun senetsunasliq fakultesinde 1976 1982 tehsil almisdir 1984 cu ilden Azerbaycan Ressamlar Ittifaqinin 1987 ci ilden ise bu teskilatin Reyaset Heyetinin uzvudur FealiyyetiSenetsunasliq fealiyyetine 1980 ci ilde Azerbaycan Dovlet Incesenet Muzeyinde baslayan Z Eliyev evvelce elmi isci sonra ise Qerbi Avropa ve rus inceseneti elmi sobesinin mudiri vezifesinde calisib Burada 1993 cu ile qeder davam eden fealiyyeti dovrunde dunya ve milli tesviri senetimizin oyrenilmesi tebligi sahesinde semereli fealiyyet gosterib Hemin illerde onun tedqiqatlari sayesinde indiye kimi elme namelum qalmis fransiz barbizoncusu Jul Duprenin rus impressionisti Konstantin Korovinin holland ressami Frans Xalsin flamand ressami Piter Klassin meshur Azerbaycan ressami usta Qenber Qarabaginin ve gorkemli memar Ziverbey Ehmedbeyovun rengkarliq ve qrafik eserlerinin deqiq atribusiya neticesinde muellifliyi mueyyen olunub Edebi fealiyyetiZiyadxan Eliyev Azerbaycan tesviri senetin muxtelif sahelerine aid coxsayli elmi ve publisistik meqalelerin muellifidir Telebe illerinde Qobustan jurnalinda Samaxinin qedim abideleri adli ilk meqalesini cap etdirmekle senetsunasliq elmine qedem qoyub Alimin yuzden cox elmi meqalesi hem Azerbaycanda hem de xarici dovletlerin nufuzlu jurnallarinda derc olunub O tesviri senet sahesinde hem de bir cox elmi tapintilara nail olmus mutexessis kimi taninir Onun 1989 cu ilde nesr olunmus Azerbaycan ekslibrisi kitabi apardigi tedqiqatin neticesinde isiq uzu gorub Bu nesrde o ilk ekslibrisin kitab nisaninin Avropadan da cox qabaq Serqde Azerbaycanda yaradildigini subut edib Ziyadxan Eliyev XIX esr Azerbaycan tesviri incesenetinde oz mohtesem yaradiciliq irsi qoymus Mir Mohsun Nevvabin yaradiciligi haqqinda kitab yazib M M Nevvabin rengler alemi kitabinda ressamin tesviri senet sahesindeki butun irsi etrafli tehlil edilib Senetsunasin tesebbusu ve axtarislari neticesinde hele sovet doneminde 1989 cu ilde Azerbaycan Dovlet Incesenet Muzeyinde respublikada ilk defe olaraq xarici olkelerde yasayan azerbaycanli ressamlarin eserlerinden ibaret Ezizim Veten yaxsi adli tarixi sergi teskil olunub Ziyadxan Eliyevin Xalq ressami Settar Behlulzadeye hesr olunmus Senetin Mecnunu kitabi xususi diqqete layiqdir Settar Behlulzade yaradiciliginin oyrenilmesine omrunun 30 ilini hesr eden senetsunasin yazdigi bu kitab alimler terefinden teqdirelayiq tedqiqat eseri kimi deyerlendirilir Ziyadxan Eliyevin bir alim kimi genc senetsunaslarin yetismesinde mustesna xidmetlere malikdir O elmi pedaqoji fealiyyetini davam etdirir Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Universitetinde Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet Universitetinde Incesenet tarixi fenninden ders deyen Ziyadxan Eliyev hazirda Azerbaycan Dovlet Ressamliq Akademiyasinda calisir O muxtelif elmi nezeri konfranslarin istirakcisi ve meruzecisi olub olkemizin serhedlerinden cox cox uzaqlarda teskil olunan ressamliq sergilerinin teskilinde yaxindan istirak edib Azerbaycan tesviri senetinin inkisafindaki xidmetlerine gore Ziyadxan Eliyev 2006 ci ilde Emekdar incesenet xadimi fexri adi ile teltif olunub Eserleri Ziyadxan Eliyev Senetin Mecnunu Baki 2009 396 seh Ziyadxan Eliyev Gunahli dunyanin gunahsiz adami ve yaxud Settar Behlulzade romantizmi Baki 2014 232 seh Ziyadxan Eliyev Namelum Settar Baki 2006 79 seh Ziyadxan Eliyev Tenha doyuscu Zakir Huseynov Baki 2011 210 seh Ziyadxan Eliyev Cizgilere hopan omur Cemil Mufidzade Baki 2011 275 seh Ziyadxan Eliyev Azerbaycan reqs geyimleri Baki 2010 125 seh Ziyadxan Eliyev Altay Haciyev E Qasimova ile birlikde Baki 2011 143 Ziyadxan Eliyev Azerbaycan inceseneti ensiklopediyasi A Xelilovla birlikde I II III cildler Baki 2011 290 seh Ziyadxan Eliyev Boyali gulusler Baki 2014 420 seh Ziyadxan Eliyev Sabir tesviri senetde Baki 2012 166 seh Ziyadxan Eliyev Fexreddin Memmedveliyev Baki 2012 seh 152 Ziyadxan Eliyev Eldar Mikayilzade Ilmelerin hikmeti Baki 2013 254 seh Ziyadxan Eliyev Cizgilerin hikmeti Arif Huseynov Baki Aspoliqraf 345 seh Ziyadxan Eliyev Yasar Semedov Renglerin simfoniyasi Baki 2020 Tehsil 318 seh Ziyadxan Eliyev Settar Behlulzade Baki 2019 50 seh Ziyadxan Eliyev XX esr Azerbaycan heykelterasliginin inkisaf merhelesi Baki 2016 Elm ve tehsil 190 seh Ziyadxan Eliyev M M Nevvabin rengler alemi Baki 1996 Susa 38 seh Ziyadxan Eliyev Behruz bey Kengerli taleyi N Aliyevle birlikde Naxcivan 2016 Ecemi 510 seh Ziyadxan Eliyev Nesimi dunyasi renglerin isiginda Baki 2019 136 seh Ziyadxan Eliyev Genndi Brijatyuk ve onun menev deyerler dunyasi 2020 Tuna 180 seh Istinadlar Akademiya haqqinda 2022 10 04 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 09 Azerbaycan senetsunasliq elminde xususi yeri olan alim 2021 12 03 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 09 Ziyadxan Eliyev Onun diplomu yox idi 2020 07 09 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 09 2020 07 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 07 09 Azerbaycan ressamlarina Azerbaycan Respublikasinin fexri adlarinin verilmesi haqqinda AZERBAYCAN RESPUBLIKASI PREZIDENTININ SERENCAMI 2021 12 03 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 20 Hemcinin baxMeryem Elizade Ilham Rehimli Elcin ElibeyliXarici kecidlerAzerbaycan Ressamlar Ittifaqi Ziyadxan Eliyev Aslan Xelilov Azerbaycan inceseneti I cild usaqlar ucun ensiklopedik melumat kitabi Baki 2010