Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pareto qanunu, Pareto prinsipi və ya 20-80 prinsipi – iqtisadçı və sosioloq Vilfredo Paretonun şərəfinə adlandırılmış empirik qaydadır. Mahiyyət etibarilə qısa formada belə qeyd etmək olar : əməyin 20%-i nəticənin 80% ni təmin edir, geridə qalan 80% sərf olunmuş əmək isə cəmi 20% nəticənin yaradıcısıdır. Bu qayda, qanun müxtəlif istiqamətli fəaliyyət sferalarında effektivlik faktorlarının analizində istifadə olunur və belə nəticəyə gəlinir ki, planlıaşdırılmış fəaliyyətin əhəmiyyətli hissəsinə ən vacib minimum zəruri resursları cəlb etməklə əldə etmək mümkündür,belə ki, sonraki artımlar və cəhdlər effektiv deyil və ya ümid olunan nəticəni təmin etmir.
Bu qanunun meydana gəlməsi iqtisadçının 20-ci əsrin əvvəllərində vətənində - İtaliyada gəlirlərin bölüşdürülməsi ilə bağlı apardığı araşdırmaların nəticəsilə bağlıdır. Belə ki, müəyyən olunmuşdur ki, sərvətin 80% əhalinin 20%in əlində cəmlənmişdir. Bu maraqlı fakt onu bir qədər fikirləşməyə vadar edir və davamlı apardığı araşdırmalar nəticəsində rəqəmlərin nisbətinin qorunub-saxlanıldığını görür.
20-ci əsrin sonlarında Pareto qanunu çox populyarlaşdı və maraqlıdır ki, o hər sferada işləyirdi.
Pareto qanununun praktiki nümunələri
80/20 Prinsipinin ədalətliliyini sübut edən bir çox nümunələri biznesdə də tapmaq olar.
Məhsul çeşidinin 20%-i adətən pul ifadəsində satışdan gəlirin 80%-ni verir, bunu 20% alıcı və ya müştəri haqda da demək olar. Bundan əlavə məhsul çeşidinin 20%-i və ya müştərilərin 20%-i adətən şirkətə gəlirin 80%-ni gətirir.
Biznesmenlər üçün: Müştərilərin 20% bütöv qazancın 80%-ni gətirir. Məhz bu müştərilər Sizdən xüsusi diqqət tələb edirlər.
Tələbələr üçün: Dərsliyin 20%-i bütöv dərslikdəki informasiyanın 80%-ni təşkil edir. Bu 20%-ə diqqət edin – və vaxt itirmədən yeni kitaba keçin.
Hər kəs üçün: Gündəlik işlərimizin heç də hamısı eyni dərəcəli vacib deyildir. Bu günə planlaşdırdığınız 10 işdən, yalnızca ikisi daha vacibdir, nəinki digər səkkizi.
Bizim cəmiyyəti götürək. Cinayətkarların 20%-i cinayətlərin 80%-ni törədir, sürücülərin 20%-i yol-nəqliyyat hadisələrinin 80%-də günahkardır, nigaha daxil olanların 20%-i boşanmaların 80%-nə cavabdehdir (gah nigaha daxil olub gah da boşananlar statistikanı dəyişərək nigahların stabilliyi haqda bədbin rəy yaradırlar). Nəhayət uşaqların 20%-i öz ölkələrində onlara verilən təhsil imkanlarının 80%-dən istifadə edirlər.
Hətta evdə də: xalçalarımızın 20%-nə onların köhnəlməsinə səbəb ola biləcək amillərin 80%-i təsir edir. Bütün zamanın 80%-də siz malik olduğunuz geyimin 20%-ni geyinirsiniz. Avtomobilin qaçırılma əleyhinə siqnalının işə düşmə hallarının 80%-nə mümkün səbəblərin 20%-i uyğun gəlir.
Daxili yanma mühərriki də 80/20 Prinsipinin ədalətli olduğunu sübut edir. Yanacağın yanmasından əldə olunan enerjinin 80%-i itirilir, təkərlərə isə cəmi 20%-i ötürülür. Bu 20% yanacaq hərəkətin 100%-ni yerinə yetirir.
Qanunun tətbiqi
Pareto qanunu və ya 20-80 prinsipi belə qeyd edir ki, minimum sərf olunmuş əmək nəticənin böyük hissəsini təmin edir və bu disproporsiya səbəb və nəticə əlaqələrinin qaçılmaz xüsusiyyətindən irəli gəlir.
Pareto prinsipi öz əhəmiyyətini daha çox iqtisadiyyat sahəsində doğrultmuşdur :
- 20% xammal miqdarı istehsalın 80% həcmini təmin edir
- 20% alıcılar gəlirin 80% i təmin edir
- Satış menecerlərin 80%i satışların 20% -ni reallaşdırır
- İş sferanızda ayırdığınız 20% vaxt müddətində siz 80% işlərinizi görməyi çatdırırsınız.
- İnvestisiya yatırmış şəxs investisiya portfelini təşkil edən pulun 20% dən 80% gəlir əldə edir.
Zipfin ən az səy prinsipi
Bu yolu ilk qət edənlərdən biri Harvard universitetinin filologiya professoru Corc K. Zipf olmuşdur. 1949-cu ildə o, ən az səy prinsipini ixtira etmişdir, hansı ki, Pareto prinsipinin yenidən açılmış və ətraflı əsaslandırılmış variantı idi. Zipf prinsipinə görə ehtiyatlar (insanlar, mallar, vaxt, biliklər və ya hər hansı bir məhsul mənbəyi) özünü elə təşkil edir ki, görülmüş işi minimuma endirsin, yəni istənilən ehtiyatın 20-30%-i bu ehtiyatla bağlı olan fəaliyyətin 70-80%-ni hasil edir.
Disbalansın bu dəyişilməz sxeminin təkrarlandığını nümayiş etdirmək üçün Zipf əhalinin statistikasını, filologiya sahəsini və sənaye dinamikasını nəzərdən keçirmişdir. Məsələn, o, 1931-ci ildə Filadelfiya şəhərinin 20 məhəlləsində bağlanan nigahları nəzərdən keçirmiş və göstərmişdir ki, nigahların 70%-i bir-birindən bu ərazinin 30%-indən çox olmayan hissəsində yaşayan insanlar arsında bağlanmışdır.
Yeri gəlmişkən, Zipf iş masasında həmişə səliqəsizlik olmasının elmi izahını vermişdir. O, səliqəsizliyi digər qanunla təsdiqləmişdir: əşyalar bizə onlardan istifadə etdiyimiz dərəcədə yaxın yerləşirlər. Fərasətli katibələr çoxdan başa düşüblər ki, tez-tez istifadə olunan sənədləri tikmək lazım deyil!
Yuranın az, həqiqi vacib haqda qaydası və Yaponiyada iqtisadi yüksəliş.
80/20 Prinsipinin ilk təcrübi istifadəçilərindən digəri 1904-cü ildə Rumıniyada anadan olmuş amerikalı mühəndis , böyük keyfiyyət bilicisi İosif Mozes Yurandır, bu insan 1950-1990-cı illərdə keyfiyyət inqilabının başında dayanmışdır. Yuran Pareto prinsipini (və ya onun dediyi kimi, “həlledici rol oynayan az prinsipi”) məhsul keyfiyyətinin artırılması yolunun sininiminə çevirmişdir.
1924-cü ildə Yuran “Bell telefon sistem” konserninin “Vestern elektrik” istehsal şöbəsinə istehsalın təşkili mühəndisi kimi işə daxil olmuşdur. Nəticədə o, dünyada ilk məsləhətçilərindən birinə çevrilmişdir.
Pareto prinsipi Google şirkətində tətbiqi
80/20 prinsipi illərdi ki, Google şirkətində müvəffəqiyyətlə istifadə edilir. Bir zamanlar Google şirkətinin işçiləri iş vaxlarının 20%-ni işin daha yaxşı görülməsi yollarının tapmaları üçün istifadə edirdilər, iş vaxtının qalar hissəsini isə vəzifə cavabdehlərinə uyğun işlərə sərf edirdilər. Sonralar, Google 20%-i azaltdı, lakin bu prinsipdən şirkətdə indi də istifadə edilir. Şirkətin daxili mədəniyyətinə görə, işlərin təkmilləşdirilməsinə sərf edilən zaman gələcəkdə öz bəhrəsini verəcək. 20% və ya daha az (məsələn 10%) zaman ərzində işçi yeni texnologiyalar kəşf edər, biznesin inkişaf etdirilməsi və ya işlərin daha tez zamanda görülməsi üçün təkliflər irəli sürər. Bununla da, davamlı təkmilləşdirmənin “meyvələri” kimi Google-un bir sıra məhsul və xidmətlərini nümunə gətirmək olar (Gmail, Google Talk, Google News və sairə).
Mənbə
- "Arxivlənmiş surət". 2022-07-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-28.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-09-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-28.
- http://science.knote.com/2016/05/31/pareto-principle-and-productivity/[ölü keçid]
- "Arxivlənmiş surət". 2022-09-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-28.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-28.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pareto qanunu Pareto prinsipi ve ya 20 80 prinsipi iqtisadci ve sosioloq Vilfredo Paretonun serefine adlandirilmis empirik qaydadir Mahiyyet etibarile qisa formada bele qeyd etmek olar emeyin 20 i neticenin 80 ni temin edir geride qalan 80 serf olunmus emek ise cemi 20 neticenin yaradicisidir Bu qayda qanun muxtelif istiqametli fealiyyet sferalarinda effektivlik faktorlarinin analizinde istifade olunur ve bele neticeye gelinir ki planliasdirilmis fealiyyetin ehemiyyetli hissesine en vacib minimum zeruri resurslari celb etmekle elde etmek mumkundur bele ki sonraki artimlar ve cehdler effektiv deyil ve ya umid olunan neticeni temin etmir Bu qanunun meydana gelmesi iqtisadcinin 20 ci esrin evvellerinde veteninde Italiyada gelirlerin bolusdurulmesi ile bagli apardigi arasdirmalarin neticesile baglidir Bele ki mueyyen olunmusdur ki servetin 80 ehalinin 20 in elinde cemlenmisdir Bu maraqli fakt onu bir qeder fikirlesmeye vadar edir ve davamli apardigi arasdirmalar neticesinde reqemlerin nisbetinin qorunub saxlanildigini gorur 20 ci esrin sonlarinda Pareto qanunu cox populyarlasdi ve maraqlidir ki o her sferada isleyirdi Pareto qanununun praktiki numuneleriVilfredo Pareto 80 20 Prinsipinin edaletliliyini subut eden bir cox numuneleri biznesde de tapmaq olar Mehsul cesidinin 20 i adeten pul ifadesinde satisdan gelirin 80 ni verir bunu 20 alici ve ya musteri haqda da demek olar Bundan elave mehsul cesidinin 20 i ve ya musterilerin 20 i adeten sirkete gelirin 80 ni getirir Biznesmenler ucun Musterilerin 20 butov qazancin 80 ni getirir Mehz bu musteriler Sizden xususi diqqet teleb edirler Telebeler ucun Dersliyin 20 i butov derslikdeki informasiyanin 80 ni teskil edir Bu 20 e diqqet edin ve vaxt itirmeden yeni kitaba kecin Her kes ucun Gundelik islerimizin hec de hamisi eyni dereceli vacib deyildir Bu gune planlasdirdiginiz 10 isden yalnizca ikisi daha vacibdir neinki diger sekkizi Bizim cemiyyeti goturek Cinayetkarlarin 20 i cinayetlerin 80 ni toredir suruculerin 20 i yol neqliyyat hadiselerinin 80 de gunahkardir nigaha daxil olanlarin 20 i bosanmalarin 80 ne cavabdehdir gah nigaha daxil olub gah da bosananlar statistikani deyiserek nigahlarin stabilliyi haqda bedbin rey yaradirlar Nehayet usaqlarin 20 i oz olkelerinde onlara verilen tehsil imkanlarinin 80 den istifade edirler Hetta evde de xalcalarimizin 20 ne onlarin kohnelmesine sebeb ola bilecek amillerin 80 i tesir edir Butun zamanin 80 de siz malik oldugunuz geyimin 20 ni geyinirsiniz Avtomobilin qacirilma eleyhine siqnalinin ise dusme hallarinin 80 ne mumkun sebeblerin 20 i uygun gelir Daxili yanma muherriki de 80 20 Prinsipinin edaletli oldugunu subut edir Yanacagin yanmasindan elde olunan enerjinin 80 i itirilir tekerlere ise cemi 20 i oturulur Bu 20 yanacaq hereketin 100 ni yerine yetirir Qanunun tetbiqiPareto qanunu ve ya 20 80 prinsipi bele qeyd edir ki minimum serf olunmus emek neticenin boyuk hissesini temin edir ve bu disproporsiya sebeb ve netice elaqelerinin qacilmaz xususiyyetinden ireli gelir Pareto prinsipi oz ehemiyyetini daha cox iqtisadiyyat sahesinde dogrultmusdur 20 xammal miqdari istehsalin 80 hecmini temin edir 20 alicilar gelirin 80 i temin edir Satis menecerlerin 80 i satislarin 20 ni reallasdirir Is sferanizda ayirdiginiz 20 vaxt muddetinde siz 80 islerinizi gormeyi catdirirsiniz Investisiya yatirmis sexs investisiya portfelini teskil eden pulun 20 den 80 gelir elde edir Zipfin en az sey prinsipiBu yolu ilk qet edenlerden biri Harvard universitetinin filologiya professoru Corc K Zipf olmusdur 1949 cu ilde o en az sey prinsipini ixtira etmisdir hansi ki Pareto prinsipinin yeniden acilmis ve etrafli esaslandirilmis varianti idi Zipf prinsipine gore ehtiyatlar insanlar mallar vaxt bilikler ve ya her hansi bir mehsul menbeyi ozunu ele teskil edir ki gorulmus isi minimuma endirsin yeni istenilen ehtiyatin 20 30 i bu ehtiyatla bagli olan fealiyyetin 70 80 ni hasil edir Disbalansin bu deyisilmez sxeminin tekrarlandigini numayis etdirmek ucun Zipf ehalinin statistikasini filologiya sahesini ve senaye dinamikasini nezerden kecirmisdir Meselen o 1931 ci ilde Filadelfiya seherinin 20 mehellesinde baglanan nigahlari nezerden kecirmis ve gostermisdir ki nigahlarin 70 i bir birinden bu erazinin 30 inden cox olmayan hissesinde yasayan insanlar arsinda baglanmisdir Yeri gelmisken Zipf is masasinda hemise seliqesizlik olmasinin elmi izahini vermisdir O seliqesizliyi diger qanunla tesdiqlemisdir esyalar bize onlardan istifade etdiyimiz derecede yaxin yerlesirler Ferasetli katibeler coxdan basa dusubler ki tez tez istifade olunan senedleri tikmek lazim deyil Yuranin az heqiqi vacib haqda qaydasi ve Yaponiyada iqtisadi yukselis 80 20 Prinsipinin ilk tecrubi istifadecilerinden digeri 1904 cu ilde Ruminiyada anadan olmus amerikali muhendis boyuk keyfiyyet bilicisi Iosif Mozes Yurandir bu insan 1950 1990 ci illerde keyfiyyet inqilabinin basinda dayanmisdir Yuran Pareto prinsipini ve ya onun dediyi kimi helledici rol oynayan az prinsipi mehsul keyfiyyetinin artirilmasi yolunun sininimine cevirmisdir 1924 cu ilde Yuran Bell telefon sistem konserninin Vestern elektrik istehsal sobesine istehsalin teskili muhendisi kimi ise daxil olmusdur Neticede o dunyada ilk meslehetcilerinden birine cevrilmisdir Pareto prinsipi Google sirketinde tetbiqi80 20 prinsipi illerdi ki Google sirketinde muveffeqiyyetle istifade edilir Bir zamanlar Google sirketinin iscileri is vaxlarinin 20 ni isin daha yaxsi gorulmesi yollarinin tapmalari ucun istifade edirdiler is vaxtinin qalar hissesini ise vezife cavabdehlerine uygun islere serf edirdiler Sonralar Google 20 i azaltdi lakin bu prinsipden sirketde indi de istifade edilir Sirketin daxili medeniyyetine gore islerin tekmillesdirilmesine serf edilen zaman gelecekde oz behresini verecek 20 ve ya daha az meselen 10 zaman erzinde isci yeni texnologiyalar kesf eder biznesin inkisaf etdirilmesi ve ya islerin daha tez zamanda gorulmesi ucun teklifler ireli surer Bununla da davamli tekmillesdirmenin meyveleri kimi Google un bir sira mehsul ve xidmetlerini numune getirmek olar Gmail Google Talk Google News ve saire Menbe Arxivlenmis suret 2022 07 30 tarixinde Istifade tarixi 2017 03 28 Arxivlenmis suret 2022 09 14 tarixinde Istifade tarixi 2017 03 28 http science knote com 2016 05 31 pareto principle and productivity olu kecid Arxivlenmis suret 2022 09 13 tarixinde Istifade tarixi 2017 03 28 Arxivlenmis suret 2017 09 29 tarixinde Istifade tarixi 2017 03 28