İnformasiyalaşdırma – informasiya-kommunikasiya texnologiyalarını (İKT) tətbiq etməklə istifadəçilərin informasiya tələbatlarının ödənilməsi üçün optimal şəraitin yaradılması prosesidir. İnformasiyalaşdırma prosesində, ilkin olaraq, informasiyanın toplanması, emalı, onun saxlanması və analizi üçün böyük işlərin görülməsi zəruridir. İstənilən sahədə rasional həll yollarının tapılması böyük həcmdə informasiyanın emalına əsaslanır, bu isə xüsusi texniki vasitələr cəlb olunmadan praktiki olaraq qeyri-mümkündür
Cəmiyyətin informasiyalaşdırılması problemləri ilə məşğul olan alimlər kimi, İ. Rakitov, A.D. Ursul, A.P. Erşov və s., bu sahəni inkişaf etdirənlərdən R.F. Abdeev, E.N. Pasxin və s., statistik metodların, sosial və sosial-siyasi proseslərin riyazi modelləşdirilməsi sahəsində Y.M. Plotinskiy, B.A. Suslakov, V.Y. Rozenberq və s. adlarını qeyd etmək olar.
Cəmiyyətin İnformasiyalaşdırılması
Cəmiyyətin informasiyalaşdırılması – informasiya resurslarının formalaşdırılması və istifadəsi əsasında vətəndaşların, dövlət və yerli idarəetmə orqanlarının, təşkilatların, ictimai qurumlarının informasiya tələbatlarının ödənilməsi və informasiya hüquqlarının reallaşdırılması məqsədilə həyata keçirilən sosial-iqtisadi və elmi-texniki prosesdir.
İnformasiyalaşdırma Qanunvericilikdə
Azərbaycan Respublikasında İC-nin qurulması dövlət siyasətinin əsas prioritetlərindən birini təşkil edir. 1998-ci ildə informasiyanın yığılması, işlənməsi, saxlanması, axtarışı, yayılması əsasında informasiya ehtiyatlarının formalaşdırılması, informasiya sistemləri, texnologiyaları, onların təminat vasitələrinin yaradılmasını və onlardan istifadə olunmasını, informasiyanın mühafizəsi ilə əlaqədar olaraq yaranan münasibətləri tənzimləyən və informasiya proseslərində iştirak edən subyektlərin hüquqlarını müəyyən edən "İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın mühafizəsi haqqında" Azərbaycan Respublikasının qanunu qəbul edilmişdir. Qanunda informasiyalaşdırma – informasiya ehtiyatlarının formalaşdırılması, təqdim edilməsi, istifadə olunması əsasında dövlət hakimiyyəti və yerli özünüidarə orqanlarının, təşkilati-hüquqi və mülkiyyət formasından asılı olmayaraq bütün müəssisə, idarə və təşkilatların, vətəndaşların informasiya tələbatlarının və bu sahədəki hüquqlarının təmin edilməsinin optimal şəraitinin yaradılması üçün təşkilati, sosial-iqtisadi və elmi-texniki proses kimi verilmişdir. İnformasiyalaşdırma sahəsində dövlət siyasətinin əsas istiqamətləri aşağıdakı kimi müəyyən edilmişdir:
- milli informasiya fəzasının formalaşdırılması;
- informasiyalaşdırma üzrə fəaliyyətin başlıca istiqamətlərinin təyini və meydana çıxan münasibətlərin tənzimlənməsi;
- informasiya ehtiyatları, sistemləri, texnologiyaları və onların təminat vasitələri üzərində mülkiyyətin bütün formalarının inkişafına, informasiya məhsulları və xidmətləri bazarının formalaşmasına yardım edilməsi;
- dövlət informasiya ehtiyatlarının formalaşdırılması və mühafizəsi üçün zəruri olan şəraitin yaradılması;
- ərazi informasiya şəbəkələrinin yaradılması, onların beynəlxalq informasiya şəbəkələri ilə uzlaşması, qarşılıqlı əlaqəsinin təmin edilməsi üçün lazımi təşkilati, hüquqi, texniki siyasətin müəyyənləşdirilməsi;
- dövlət informasiya ehtiyatları əsasında dövlət hakimiyyəti və yerli özünüidarə orqanları, təşkilati-hüquqi və mülkiyyət formasından asılı olmayaraq bütün müəssisə, idarə və təşkilatların, vətəndaşların müvafiq informasiya ilə təmin olunması üçün şərait yaradılması;
- informasiya fəzasında milli təhlükəsizliyin təmin edilməsi;
- informasiya məhsulları və xidmətləri bazarında informasiya münasibətlərinin subyektləri, o cümlədən xarici subyektlər tərəfindən inhisar fəaliyyəti və haqsız rəqabətin qarşısının alınması və yol verilməməsi;
- informasiyalaşdırma mühitində dövlət hakimiyyəti və yerli özünüidarə orqanlarının, təşkilati-hüquqi və mülkiyyət formasından asılı olmayaraq bütün müəssisə, idarə və təşkilatların, vətəndaşların hüquqlarının təmin olunması;
- informasiyalaşdırma mühitində elmi-texniki və istehsal siyasətinin formalaşdırılması və həyata keçirilməsi;
- informasiyalaşdırma layihələri və proqramlarının dəstəklənməsi, onların işlənməsi və həyata keçirilməsi üçün investisiyaların cəlb olunması sisteminin və stimullaşdırma mexanizminin yaradılması;
- informasiya prosesləri, informasiyalaşdırma və informasiyanın mühafizəsi sahəsində hüquqi bazanın inkişaf etdirilməsi.
Mənbə
- A.S.Əhmədova, İnformasiya cəmiyyətinin qurulmasında informasiyalaşdırmanın rolu və dövlət siyasəti // Dövlət idarəçiliyi: nəzəriyyə və təcrübə, s.163, № 3(27) 2009
- Урсул А.Д. Информатизация общества. – М.:1990.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Informasiyalasdirma informasiya kommunikasiya texnologiyalarini IKT tetbiq etmekle istifadecilerin informasiya telebatlarinin odenilmesi ucun optimal seraitin yaradilmasi prosesidir Informasiyalasdirma prosesinde ilkin olaraq informasiyanin toplanmasi emali onun saxlanmasi ve analizi ucun boyuk islerin gorulmesi zeruridir Istenilen sahede rasional hell yollarinin tapilmasi boyuk hecmde informasiyanin emalina esaslanir bu ise xususi texniki vasiteler celb olunmadan praktiki olaraq qeyri mumkundur Cemiyyetin informasiyalasdirilmasi problemleri ile mesgul olan alimler kimi I Rakitov A D Ursul A P Ersov ve s bu saheni inkisaf etdirenlerden R F Abdeev E N Pasxin ve s statistik metodlarin sosial ve sosial siyasi proseslerin riyazi modellesdirilmesi sahesinde Y M Plotinskiy B A Suslakov V Y Rozenberq ve s adlarini qeyd etmek olar Cemiyyetin InformasiyalasdirilmasiCemiyyetin informasiyalasdirilmasi informasiya resurslarinin formalasdirilmasi ve istifadesi esasinda vetendaslarin dovlet ve yerli idareetme orqanlarinin teskilatlarin ictimai qurumlarinin informasiya telebatlarinin odenilmesi ve informasiya huquqlarinin reallasdirilmasi meqsedile heyata kecirilen sosial iqtisadi ve elmi texniki prosesdir Informasiyalasdirma QanunvericilikdeAzerbaycan Respublikasinda IC nin qurulmasi dovlet siyasetinin esas prioritetlerinden birini teskil edir 1998 ci ilde informasiyanin yigilmasi islenmesi saxlanmasi axtarisi yayilmasi esasinda informasiya ehtiyatlarinin formalasdirilmasi informasiya sistemleri texnologiyalari onlarin teminat vasitelerinin yaradilmasini ve onlardan istifade olunmasini informasiyanin muhafizesi ile elaqedar olaraq yaranan munasibetleri tenzimleyen ve informasiya proseslerinde istirak eden subyektlerin huquqlarini mueyyen eden Informasiya informasiyalasdirma ve informasiyanin muhafizesi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin qanunu qebul edilmisdir Qanunda informasiyalasdirma informasiya ehtiyatlarinin formalasdirilmasi teqdim edilmesi istifade olunmasi esasinda dovlet hakimiyyeti ve yerli ozunuidare orqanlarinin teskilati huquqi ve mulkiyyet formasindan asili olmayaraq butun muessise idare ve teskilatlarin vetendaslarin informasiya telebatlarinin ve bu sahedeki huquqlarinin temin edilmesinin optimal seraitinin yaradilmasi ucun teskilati sosial iqtisadi ve elmi texniki proses kimi verilmisdir Informasiyalasdirma sahesinde dovlet siyasetinin esas istiqametleri asagidaki kimi mueyyen edilmisdir milli informasiya fezasinin formalasdirilmasi informasiyalasdirma uzre fealiyyetin baslica istiqametlerinin teyini ve meydana cixan munasibetlerin tenzimlenmesi informasiya ehtiyatlari sistemleri texnologiyalari ve onlarin teminat vasiteleri uzerinde mulkiyyetin butun formalarinin inkisafina informasiya mehsullari ve xidmetleri bazarinin formalasmasina yardim edilmesi dovlet informasiya ehtiyatlarinin formalasdirilmasi ve muhafizesi ucun zeruri olan seraitin yaradilmasi erazi informasiya sebekelerinin yaradilmasi onlarin beynelxalq informasiya sebekeleri ile uzlasmasi qarsiliqli elaqesinin temin edilmesi ucun lazimi teskilati huquqi texniki siyasetin mueyyenlesdirilmesi dovlet informasiya ehtiyatlari esasinda dovlet hakimiyyeti ve yerli ozunuidare orqanlari teskilati huquqi ve mulkiyyet formasindan asili olmayaraq butun muessise idare ve teskilatlarin vetendaslarin muvafiq informasiya ile temin olunmasi ucun serait yaradilmasi informasiya fezasinda milli tehlukesizliyin temin edilmesi informasiya mehsullari ve xidmetleri bazarinda informasiya munasibetlerinin subyektleri o cumleden xarici subyektler terefinden inhisar fealiyyeti ve haqsiz reqabetin qarsisinin alinmasi ve yol verilmemesi informasiyalasdirma muhitinde dovlet hakimiyyeti ve yerli ozunuidare orqanlarinin teskilati huquqi ve mulkiyyet formasindan asili olmayaraq butun muessise idare ve teskilatlarin vetendaslarin huquqlarinin temin olunmasi informasiyalasdirma muhitinde elmi texniki ve istehsal siyasetinin formalasdirilmasi ve heyata kecirilmesi informasiyalasdirma layiheleri ve proqramlarinin desteklenmesi onlarin islenmesi ve heyata kecirilmesi ucun investisiyalarin celb olunmasi sisteminin ve stimullasdirma mexanizminin yaradilmasi informasiya prosesleri informasiyalasdirma ve informasiyanin muhafizesi sahesinde huquqi bazanin inkisaf etdirilmesi MenbeA S Ehmedova Informasiya cemiyyetinin qurulmasinda informasiyalasdirmanin rolu ve dovlet siyaseti Dovlet idareciliyi nezeriyye ve tecrube s 163 3 27 2009 Ursul A D Informatizaciya obshestva M 1990 Hemcinin baxInformasiya Elektron dovlet