Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti — Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının ali icraedici hakimiyyət orqanı.
| Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə |  Azərbaycan SSR |
| Yaradılma tarixi | 28 aprel 1920 |
| Əvvəlki qurum | Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Nazirlər Şurası |
| Ləğv edilib | 28 mart 1946 |
| Sonrakı | Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti |
| Tabelik | Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası |
| Baş qərargah | Bakı şəhəri |
Tərkibi
1920-ci il aprel ayının 28-də Azərbaycan SSR İnqilab Komitəsi yeni hökumətin — Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin aşağıdakı tərkibini təsdiq etdi:
- Nəriman Nərimanov — XKŞ-nin sədri və xalq xarici işlər komissarı;
- Çingiz İldırım — xalq hərbi-dəniz işləri komissarı;
- Möhsün İsrafilbəyov — xalq hərbi-dəniz işləri kommisarlığı siyasi idarəsinin rəisi.
- Həmid Sultanov — xalq daxili işlər komissarı;
- Əliheydər Qarayev — xalq əmək və ədliyyə komissarı;
- Qəzənfər Musabəyov — xalq kənd təsərrüfatı, ticarət, sənaye və ərzaq komissarı;
- Mirzə Davud Hüseynov — xalq maliyyə komissarı;
- Nəsir Tağıyev - xalq maliyyə komissarının müavini;
- Səməd ağa Ağamalıoğlu — xalq əkinçilik komissarı;
- Dadaş Bünyadzadə — xalq torpaq və xalq fəhlə-kəndli müfəttişliyi komissarı;
- Cəmil bəy Vəzirov — xalq poçt, teleqraf və yollar komissarı;
- Abid Alimov — xalq səhiyyə və himayə komissarı;
- Ağahüseyn Kazımov - xalq səhiyyə və himayədarlıq komissarının müavini.
Bu, Azərbaycanın sovet hökumətinin ilk kabineti idi. 1920-ci ilin avqustunda isə Kiçik Xalq Komissarları Soveti yaradıldı. Onun əsas vəzifəsi Azərbaycan SSR İnqilab Komitəsinin səlahiyyətinə aid olan məsələləri ətraflı müzakirə etmək və hazırlamaq idi. Xalq komissarlarının hamısı, Xalq Təsərrüfatı şurasının və Fövqəladə Komissiyasının, Hərbi İnqilabi Səhra Tribunalının nümayəndələri Kiçik Xalq Komissarları Sovetinin üzvü idilər.
1 may 1920-ci il tarixində müstəqil xalq kənd təsərrüfatı komissarlığı yaradıldı və bu vəzifə Səməd ağa Ağamalıoğluna tapşırıldı. Həmçinin Xalq Kənd Təsərrüfatı, Ticarət, Sənaye və Ərzaq Komissarlığının bazasında Xalq Neft Sənayesi və Dəniz Donanması Komissarlığı və Xalq Ərzaq Komissarlığı təsis edildi. 5 may 1920-ci ildə Qəzənfər Musabəyov xalq ərzaq komissarı təyin edildi.
İyun-iyul aylarında Nəriman Nərimanov xalq xarici işlər komissarı vəzifəsindən ayrıldı, bu vəzifə o tarixədək xalq maliyyə komissarı olmuş Mirzə Davud Hüseynova tapşırıldı. Xalq maliyyə komisarının müavini Nəsir Tağıyev isə xalq maliyyə komissarı təyin edildi. Həmçinin xalq səhiyyə və himayədarlıq komissarı Abid Alimovu vəzifəsində müavini Ağahüseyn Kazımov əvəz etdi.
12 iyun 1920-ci il tarixində o tarixədək xalq əmək və ədliyyə komissarı vəzifəsini tutmuş Əliheydər Qarayev xalq hərbi-dəniz işləri komissarının vəzifələrini icra edən olaraq təyin edildi. 21 iyun tarixində o komisaar vəzifəsinə təyin edildi və bu vəzifəni 1 fevral 1923-cü ilədək daşıdı. Sabiq xalq hərbi-dəniz işləri komissarı Çingiz İldırım isə Azərbaycan SSR Avtonəqliyyət İdarəsinin rəisi vəzifəsinə təyin edildi. Xalq əmək və ədliyyə komissarı vəzifəsinə isə Behbud ağa Şahtaxtinski təyin edildi.
10 noyabr 1920-ci il tarixində XKŞ-nin Nəriman Nərimanov rəhbərliyində keçirilmiş iclasında Xalq Əmək və Ədliyyə Komissarlığının bazasında Xalq Ədliyyə Komissarlığı, Xalq Əmək Komissarlığı və Xalq Sosial Təminat Komissarlığının yaradılması qərara alındı. Seyidcəfər Yaqubov xalq əmək, Möhsün Qədirli isə xalq sosial təminat komissarı vəzifəsinə təyinat aldı.
27 noyabr 1920-ci ildə çevrilmə və birləşmə yolu ilə Xalq Xarici Ticarət Komissarlığı təsis edildi və Teymur Əliyev komissar vəzifəsinə təyinat aldı.
6 may 1921-ci ildə işə başlayan Birinci Ümumazərbaycan Sovetlər qurultayında Xalq Komissarları Şurasının tərkibi aşağıdakı kimi qərarlaşdırıldı:
- Xalq Xarici İşlər Komissarlığı
- Xalq Hərbi-Dəniz İşləri Komissarlığı
- Xalq Daxili İşlər Komissarlığı
- Xalq Ədliyyə Komissarlığı
- Xalq Əmək Komissarlığı
- Xalq Sosial Təminat Komissarlığı
- Xalq Maarifi Komissarlığı
- Xalq Poçt və Teleqraf Komissarlığı
- Xalq Maliyyə Komissarlığı
- Xalq Rabitə Yolları Komissarlığı
- Xalq Xarici Ticarət Komissarlığı
- Xalq Ərzaq Komissarlığı
- Xalq Səhiyyə Komissarlığı
- Neft Komissarlığı
- Xalq Təsərrüfatı Şurası
- Xalq Torpaq Komissarlığı
- Xalq Fəhlə və Kəndli Müfəttişliyi Komissarlığı
Xalq Komissarları Şurası bundan sonra Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi və Ümumazərbaycan Sovetlər Qurultayları qarşısında cavabdehlik daşıyırdı.
21 may 1921-ci il tarixində yeni tərkibdə Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin ilk sessiyası keçirildi və sessiyada Xalq Komissarları Şurasının tərkibi təsdiqləndi.
- Nəriman Nərimanov — Xalq Komissarları Şurasının sədri;
- Mirzə Davud Hüseynov — xalq xarici işlər komissarı və Ali İqtisadi Şuranın sədri;
- Əliheydər Qarayev — xalq hərbi-dəniz işləri kommisarı.
- Həmid Sultanov — xalq daxili işlər komissarı;
- Sultanməcid Əfəndiyev - xalq kənd təsərrüfatı komissarı;
- Dadaş Bünyadzadə — Xalq Komissarları Şurasının sədr müavini və xalq maarifi komissarı;
- Möhsün Qədirli — xalq sosial təminat komissarı;
- Ağahüseyn Kazımov — xalq səhiyyə komissarı;
- Behbud ağa Şahtaxtinski - xalq fəhlə və kəndli müfəttişliyi komissarı;
- Çvanov - xalq ədliyyə komissarı;
- Levon Mirzoyan - xalq əmək komissarı;
- Böyükağa Talıblı - Xalq Təsərrüfatı Şurasının sədri;
- Nəsir Tağıyev — xalq maliyyə komissarı;
- Cəmil bəy Vəzirov — xalq poçt və teleqraf komissarı;
- — neftekomun sədri;
- Mir Cəfər Bağırov - Azərbaycan Fövqəladə Komissiyasının sədri.
28 noyabr 1921-ci ildə Möhsün Qədirli xalq səhiyyə komissarı vəzifəsinə təyin edildi, o tarixədəkki komissar Ağahüseyn Kazımov isə onun müavini oldu. Möhsün Qədirli 21 yanvar 1935-ci ilədək bu vəzifəni tutdu.
1927-ci ildə Xalq Komissarları Soveti tərkibində Mərkəzi Statistika İdarəsi təsis edildi.
Sədrlər
| № | şəkil | Adı və soyadı | Səlahiyyət müddəti |
|---|---|---|---|
| 1 |  | ||
| 2 |  | ||
| 3 |  | ||
| 4 |  | ||
| 5 |  | ||
| 6 |  |
Mənbə
- Исмаилов Эльдар. Очерки по истории Азербайджана. -М. 2010
- Искендеров М.С. Из истории борьбы коммунистической партии Азербайджана за победу Советской власти. -Баку. 1958
- История Азербайджана. Том 3, часть 1. Под. ред. ак. И.А.Гусейнова, М.А.Дадашзаде, А.С.Сумбатзаде и др. - Баку. 1963
- Катибли М. Чингиз Ильдрым. -Баку. 1964
- Нариман Нариманов. Избранные произведения. Том 2. 1918-1921. -Баку. 1989
- Азербайджанский Совет народного хозяйства. Отчет о деятельности за 1920 г. -Баку.
- Конституция Азербайджанской Социалистической Советской Республики. - Баку. 1921
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan SSR Xalq Komissarlari Soveti Azerbaycan Sovet Sosialist Respublikasinin ali icraedici hakimiyyet orqani Azerbaycan SSR Xalq Komissarlari SovetiUmumi melumatlarOlke Azerbaycan SSRYaradilma tarixi 28 aprel 1920Evvelki qurum Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Nazirler SurasiLegv edilib 28 mart 1946Sonraki Azerbaycan SSR Nazirler SovetiTabelik Azerbaycan Sovet Sosialist RespublikasiBas qerargah Baki seheriTerkibi1920 ci il aprel ayinin 28 de Azerbaycan SSR Inqilab Komitesi yeni hokumetin Azerbaycan SSR Xalq Komissarlari Sovetinin asagidaki terkibini tesdiq etdi Neriman Nerimanov XKS nin sedri ve xalq xarici isler komissari Cingiz Ildirim xalq herbi deniz isleri komissari Mohsun Israfilbeyov xalq herbi deniz isleri kommisarligi siyasi idaresinin reisi Hemid Sultanov xalq daxili isler komissari Eliheyder Qarayev xalq emek ve edliyye komissari Qezenfer Musabeyov xalq kend teserrufati ticaret senaye ve erzaq komissari Mirze Davud Huseynov xalq maliyye komissari Nesir Tagiyev xalq maliyye komissarinin muavini Semed aga Agamalioglu xalq ekincilik komissari Dadas Bunyadzade xalq torpaq ve xalq fehle kendli mufettisliyi komissari Cemil bey Vezirov xalq poct teleqraf ve yollar komissari Abid Alimov xalq sehiyye ve himaye komissari Agahuseyn Kazimov xalq sehiyye ve himayedarliq komissarinin muavini Bu Azerbaycanin sovet hokumetinin ilk kabineti idi 1920 ci ilin avqustunda ise Kicik Xalq Komissarlari Soveti yaradildi Onun esas vezifesi Azerbaycan SSR Inqilab Komitesinin selahiyyetine aid olan meseleleri etrafli muzakire etmek ve hazirlamaq idi Xalq komissarlarinin hamisi Xalq Teserrufati surasinin ve Fovqelade Komissiyasinin Herbi Inqilabi Sehra Tribunalinin numayendeleri Kicik Xalq Komissarlari Sovetinin uzvu idiler 1 may 1920 ci il tarixinde musteqil xalq kend teserrufati komissarligi yaradildi ve bu vezife Semed aga Agamaliogluna tapsirildi Hemcinin Xalq Kend Teserrufati Ticaret Senaye ve Erzaq Komissarliginin bazasinda Xalq Neft Senayesi ve Deniz Donanmasi Komissarligi ve Xalq Erzaq Komissarligi tesis edildi 5 may 1920 ci ilde Qezenfer Musabeyov xalq erzaq komissari teyin edildi Iyun iyul aylarinda Neriman Nerimanov xalq xarici isler komissari vezifesinden ayrildi bu vezife o tarixedek xalq maliyye komissari olmus Mirze Davud Huseynova tapsirildi Xalq maliyye komisarinin muavini Nesir Tagiyev ise xalq maliyye komissari teyin edildi Hemcinin xalq sehiyye ve himayedarliq komissari Abid Alimovu vezifesinde muavini Agahuseyn Kazimov evez etdi 12 iyun 1920 ci il tarixinde o tarixedek xalq emek ve edliyye komissari vezifesini tutmus Eliheyder Qarayev xalq herbi deniz isleri komissarinin vezifelerini icra eden olaraq teyin edildi 21 iyun tarixinde o komisaar vezifesine teyin edildi ve bu vezifeni 1 fevral 1923 cu iledek dasidi Sabiq xalq herbi deniz isleri komissari Cingiz Ildirim ise Azerbaycan SSR Avtoneqliyyet Idaresinin reisi vezifesine teyin edildi Xalq emek ve edliyye komissari vezifesine ise Behbud aga Sahtaxtinski teyin edildi 10 noyabr 1920 ci il tarixinde XKS nin Neriman Nerimanov rehberliyinde kecirilmis iclasinda Xalq Emek ve Edliyye Komissarliginin bazasinda Xalq Edliyye Komissarligi Xalq Emek Komissarligi ve Xalq Sosial Teminat Komissarliginin yaradilmasi qerara alindi Seyidcefer Yaqubov xalq emek Mohsun Qedirli ise xalq sosial teminat komissari vezifesine teyinat aldi 27 noyabr 1920 ci ilde cevrilme ve birlesme yolu ile Xalq Xarici Ticaret Komissarligi tesis edildi ve Teymur Eliyev komissar vezifesine teyinat aldi 6 may 1921 ci ilde ise baslayan Birinci Umumazerbaycan Sovetler qurultayinda Xalq Komissarlari Surasinin terkibi asagidaki kimi qerarlasdirildi Xalq Xarici Isler Komissarligi Xalq Herbi Deniz Isleri Komissarligi Xalq Daxili Isler Komissarligi Xalq Edliyye Komissarligi Xalq Emek Komissarligi Xalq Sosial Teminat Komissarligi Xalq Maarifi Komissarligi Xalq Poct ve Teleqraf Komissarligi Xalq Maliyye Komissarligi Xalq Rabite Yollari Komissarligi Xalq Xarici Ticaret Komissarligi Xalq Erzaq Komissarligi Xalq Sehiyye Komissarligi Neft Komissarligi Xalq Teserrufati Surasi Xalq Torpaq Komissarligi Xalq Fehle ve Kendli Mufettisliyi Komissarligi Xalq Komissarlari Surasi bundan sonra Azerbaycan SSR Merkezi Icraiyye Komitesi ve Umumazerbaycan Sovetler Qurultaylari qarsisinda cavabdehlik dasiyirdi 21 may 1921 ci il tarixinde yeni terkibde Azerbaycan SSR Merkezi Icraiyye Komitesinin ilk sessiyasi kecirildi ve sessiyada Xalq Komissarlari Surasinin terkibi tesdiqlendi Neriman Nerimanov Xalq Komissarlari Surasinin sedri Mirze Davud Huseynov xalq xarici isler komissari ve Ali Iqtisadi Suranin sedri Eliheyder Qarayev xalq herbi deniz isleri kommisari Hemid Sultanov xalq daxili isler komissari Sultanmecid Efendiyev xalq kend teserrufati komissari Dadas Bunyadzade Xalq Komissarlari Surasinin sedr muavini ve xalq maarifi komissari Mohsun Qedirli xalq sosial teminat komissari Agahuseyn Kazimov xalq sehiyye komissari Behbud aga Sahtaxtinski xalq fehle ve kendli mufettisliyi komissari Cvanov xalq edliyye komissari Levon Mirzoyan xalq emek komissari Boyukaga Talibli Xalq Teserrufati Surasinin sedri Nesir Tagiyev xalq maliyye komissari Cemil bey Vezirov xalq poct ve teleqraf komissari neftekomun sedri Mir Cefer Bagirov Azerbaycan Fovqelade Komissiyasinin sedri 28 noyabr 1921 ci ilde Mohsun Qedirli xalq sehiyye komissari vezifesine teyin edildi o tarixedekki komissar Agahuseyn Kazimov ise onun muavini oldu Mohsun Qedirli 21 yanvar 1935 ci iledek bu vezifeni tutdu 1927 ci ilde Xalq Komissarlari Soveti terkibinde Merkezi Statistika Idaresi tesis edildi Sedrler sekil Adi ve soyadi Selahiyyet muddeti1 Neriman Necef oglu Nerimanov 28 aprel 1920 7 may 19222 Qezenfer Mahmud oglu Musabeyov 7 may 1922 14 mart 19303 Dadas Xoca oglu Bunyadzade 14 mart 1930 23 oktyabr 19324 Mircefer Abbas oglu Bagirov 23 oktyabr 1932 12 dekabr 19335 Huseyn Serdar oglu Rehmanov 12 dekabr 1933 22 avqust 19376 Teymur Imamqulu oglu Quliyev 13 noyabr 1937 28 mart 1946MenbeIsmailov Eldar Ocherki po istorii Azerbajdzhana M 2010 Iskenderov M S Iz istorii borby kommunisticheskoj partii Azerbajdzhana za pobedu Sovetskoj vlasti Baku 1958 Istoriya Azerbajdzhana Tom 3 chast 1 Pod red ak I A Gusejnova M A Dadashzade A S Sumbatzade i dr Baku 1963 Katibli M Chingiz Ildrym Baku 1964 Nariman Narimanov Izbrannye proizvedeniya Tom 2 1918 1921 Baku 1989 Azerbajdzhanskij Sovet narodnogo hozyajstva Otchet o deyatelnosti za 1920 g Baku Konstituciya Azerbajdzhanskoj Socialisticheskoj Sovetskoj Respubliki Baku 1921Istinadlar