Dioksinlər — məlum olan ən zəhərli maddələr qrupu. Dioksinlər polixlorlu dibengodioksinlər (PX DD) və ona uyğun olan polixlorlu dibenzofuronlar (PX DF) sinfinə aiddir.
Dioksinlər üzvi maddələrdə həll olur, kanserogen təsirə və davamlığa malikdir. Torpaqda dioksinlərin yarımparçalanma dövrü 10–20 il təşkil edir.
Dioksinlərin ətraf mühitə yayılması
Aşağıda ətraf mühitin (atmosfer havasına, su hövzəsinə, torpaq örtüyünə) dioksinlərlə çirklənməsi prosesləri verilmişdir.
Atmosfer havasına
Atmosfer havasına dioksinlər və furanlar yanma prosesləri, metalların işlənməsi zamanı, məsələn, aqlomerasiya və əridilmə, qurutma, piroliz, krekinq və digər texnoloji proseslərin gedişi zamanı daxil olur.
Su hövzəsinə
Su hövzəsinə dioksinlər əsasən xlordan istifadə olunan sellüloz-kağız və kimya sənayesinin, dioksinlərlə çirklənmiş qoruyucu hopduruculardan istifadə olunan müəssisələrin, xlorfenol herbisidlərdən , dəri, oduncaq və digər məhsulların örtükləri və rənglənməsində, yaxud hopdurulmasında istifadə edən müəssisələrin tullantılarından daxil olur.
Torpaq örtüyünə
Torpaq örtüyünün dioksinlərlə furanlarla çirklənməsi bəzi pestisidlərdən və kanalizasiya lilindən istifadə edilməsi nəticəsində baş verir. Bir sıra istehsalatın, o cümlədən tibbi tullantılar, lil, kimya istehsalının tullantıları, pestisidlərin tullantıları, işlənmiş transformator yağları və bir çox başqalarının tullantılarının tərkibində disoksinlər olur. Bu maddələrin təbii mənbələri meşə və bozqır (step) yanğınları və vulkan fəaliyyəti hesab olunur.
Həmçinin bax
Xarici keçid
- Ətraf Mühit üzrə Milli Monitorinq Departamenti tərəfindən atmosfer havasının çirklənməsinin monitorinqi keçirilmişdir
- Elektron tullantılardan yaşıl İKT-yə doğru
- Bərk məişət tullantılarının təkrar emalı yolları 2017-07-09 at the Wayback Machine
İstinadlar
- (PDF). 2016-03-10 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-09-13.
- Qərib Məmmədov, Mahmud Xəlilov. Ensiklopedik ekoloji lüğət. Bakı-Elm-2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dioksinler melum olan en zeherli maddeler qrupu Dioksinler polixlorlu dibengodioksinler PX DD ve ona uygun olan polixlorlu dibenzofuronlar PX DF sinfine aiddir Dioksinler uzvi maddelerde hell olur kanserogen tesire ve davamliga malikdir Torpaqda dioksinlerin yarimparcalanma dovru 10 20 il teskil edir Dioksinlerin etraf muhite yayilmasiAsagida etraf muhitin atmosfer havasina su hovzesine torpaq ortuyune dioksinlerle cirklenmesi prosesleri verilmisdir Atmosfer havasina Atmosfer havasina dioksinler ve furanlar yanma prosesleri metallarin islenmesi zamani meselen aqlomerasiya ve eridilme qurutma piroliz krekinq ve diger texnoloji proseslerin gedisi zamani daxil olur Su hovzesine Su hovzesine dioksinler esasen xlordan istifade olunan selluloz kagiz ve kimya senayesinin dioksinlerle cirklenmis qoruyucu hopduruculardan istifade olunan muessiselerin xlorfenol herbisidlerden deri oduncaq ve diger mehsullarin ortukleri ve renglenmesinde yaxud hopdurulmasinda istifade eden muessiselerin tullantilarindan daxil olur Torpaq ortuyune Torpaq ortuyunun dioksinlerle furanlarla cirklenmesi bezi pestisidlerden ve kanalizasiya lilinden istifade edilmesi neticesinde bas verir Bir sira istehsalatin o cumleden tibbi tullantilar lil kimya istehsalinin tullantilari pestisidlerin tullantilari islenmis transformator yaglari ve bir cox basqalarinin tullantilarinin terkibinde disoksinler olur Bu maddelerin tebii menbeleri mese ve bozqir step yanginlari ve vulkan fealiyyeti hesab olunur Hemcinin baxEtraf muhitin cirklenmesi Zeherli kimyevi madde Tullantilar Meiset axintilariXarici kecidEtraf Muhit uzre Milli Monitorinq Departamenti terefinden atmosfer havasinin cirklenmesinin monitorinqi kecirilmisdir Elektron tullantilardan yasil IKT ye dogru Berk meiset tullantilarinin tekrar emali yollari 2017 07 09 at the Wayback MachineIstinadlar PDF 2016 03 10 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 09 13 Qerib Memmedov Mahmud Xelilov Ensiklopedik ekoloji luget Baki Elm 2008