Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aqrar islahat — torpaq sahibliyi və torpaqdan istifadə sisteminin dəyişdirilməsi.
Tarixi
XVII–XIX əsrlərdə Qərbi Avropanın bir sıra ölkəsində burjua inqilabları dövründə aqrar islahatları keçirilmişdir. Burjua inqilabları bəzi ölkələrdə feodal münasibətlərinə güclü zərbə vurmuş (İngiltərə, Fransa) və bununla da kənd təsərrüfatında kapitalist inkişaf yolunu açmışdı. Bu inqilablar Avropanın bir sıra ölkəsində feodal qalıqlarını tam ləğv edə bilməmişdi. Buna görə də bu ölkələrdə kapitalizmin inkişafı prosesində hakim sinfin xeyrinə aqrar islahatları keçirilmişdir (məsələn, Prussiyada , Rusiyada 1861-ci il kəndli islahatı və Stolıpinin aqrar islahatı (1906–1916), Rumıniyada 1864-cü il islahatı). Aqrar islahatların keçirilməsinin zəruriliyi ölkənin iqtisadi və siyasi tələbatından, kəndlilərin torpaq uğrunda güclü hərəkatından irəli gəlir. Bunların radikal həlli dərəcəli bu və ya digər ölkədə ictimai-iqtisadi şərtlərin məcmusu, sinfi qüvvələrin nisbəti, dövlət hakimiyyətinin xarakteri ilə müəyyən edilir. Vladimir Lenin aqrar inqilabların siyasi hakimiyyət uğrunda mübarizə ilə bilavasitə əlaqəsini qeyd etmişdir: "Əgər aqrar inqilabının qələbəsi hakimiyyətin inqilabçı xalq tərəfindən əldə edilməsini nəzərdə tutmursa, bu inqilab boş bir ibarədir. Həmin şərt olmadan bu inqilab aqrar inqilabı deyil, kəndli qiyamı və ya kadet aqrar islahatı olacaqdır". Çar Rusiyasında kəndlilərin inqilabi çıxışlarının təzyiqi ilə keçirilən aqrar islahatları, Birinci Dünya müharibəsindən sonra isə Mərkəzi və Cənub-Şərqi Avropa ölkələrində (Rumıniya, , Yuqoslaviya, Macarıstan, Polşa. Bolqarıstan) keçirilən aqrar islahatı yarımçıq olmuş və bu ölkələrin aqrar quruluşunda əhəmiyyətli dəyişiklik yarada bilməmişdi. Rusiyada Oktyabr inqilabı ilə aqrar məsələsi həll edilməyə çalışılmışdır. II Ümumrusiya Sovetlər qurultayının 26 oktyabr (8 noyabr) 1917-ci il tarixli dekreti ilə mülkədar torpaq sahibliyi ləğv olunmuş, bütün torpaq sahibliyi ümumxalq mülkiyyəti elan edilmişdir. Torpaqdan istifadə sistemi URMİK-in 9 fevral 1918-ci tarixli fekreti ilə müəyyən edilmişdir.
İstinadlar
- Аграр ислаһатлар // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 84–85.
Əlavə ədəbiyyat
- Global Food Security Threatened by Corporate Land Grabs in Poor Countries - video report by
- Springer, S. 2012. "Illegal evictions? Overwriting possession and orality with law’s violence in Cambodia." Journal of Agrarian Change, vol, 13, no. 4, pp. 520–546, https://doi.org/10.1111/j.1471-0366.2012.00368.x
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aqrar islahat torpaq sahibliyi ve torpaqdan istifade sisteminin deyisdirilmesi TarixiXVII XIX esrlerde Qerbi Avropanin bir sira olkesinde burjua inqilablari dovrunde aqrar islahatlari kecirilmisdir Burjua inqilablari bezi olkelerde feodal munasibetlerine guclu zerbe vurmus Ingiltere Fransa ve bununla da kend teserrufatinda kapitalist inkisaf yolunu acmisdi Bu inqilablar Avropanin bir sira olkesinde feodal qaliqlarini tam legv ede bilmemisdi Buna gore de bu olkelerde kapitalizmin inkisafi prosesinde hakim sinfin xeyrine aqrar islahatlari kecirilmisdir meselen Prussiyada Rusiyada 1861 ci il kendli islahati ve Stolipinin aqrar islahati 1906 1916 Ruminiyada 1864 cu il islahati Aqrar islahatlarin kecirilmesinin zeruriliyi olkenin iqtisadi ve siyasi telebatindan kendlilerin torpaq ugrunda guclu herekatindan ireli gelir Bunlarin radikal helli dereceli bu ve ya diger olkede ictimai iqtisadi sertlerin mecmusu sinfi quvvelerin nisbeti dovlet hakimiyyetinin xarakteri ile mueyyen edilir Vladimir Lenin aqrar inqilablarin siyasi hakimiyyet ugrunda mubarize ile bilavasite elaqesini qeyd etmisdir Eger aqrar inqilabinin qelebesi hakimiyyetin inqilabci xalq terefinden elde edilmesini nezerde tutmursa bu inqilab bos bir ibaredir Hemin sert olmadan bu inqilab aqrar inqilabi deyil kendli qiyami ve ya kadet aqrar islahati olacaqdir Car Rusiyasinda kendlilerin inqilabi cixislarinin tezyiqi ile kecirilen aqrar islahatlari Birinci Dunya muharibesinden sonra ise Merkezi ve Cenub Serqi Avropa olkelerinde Ruminiya Yuqoslaviya Macaristan Polsa Bolqaristan kecirilen aqrar islahati yarimciq olmus ve bu olkelerin aqrar qurulusunda ehemiyyetli deyisiklik yarada bilmemisdi Rusiyada Oktyabr inqilabi ile aqrar meselesi hell edilmeye calisilmisdir II Umumrusiya Sovetler qurultayinin 26 oktyabr 8 noyabr 1917 ci il tarixli dekreti ile mulkedar torpaq sahibliyi legv olunmus butun torpaq sahibliyi umumxalq mulkiyyeti elan edilmisdir Torpaqdan istifade sistemi URMIK in 9 fevral 1918 ci tarixli fekreti ile mueyyen edilmisdir IstinadlarAgrar islaһatlar Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә I ҹild A Balzak Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1976 S 84 85 Elave edebiyyatGlobal Food Security Threatened by Corporate Land Grabs in Poor Countries video report by Springer S 2012 Illegal evictions Overwriting possession and orality with law s violence in Cambodia Journal of Agrarian Change vol 13 no 4 pp 520 546 https doi org 10 1111 j 1471 0366 2012 00368 x