Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hamlet Göyüş oğlu Qoca (22 dekabr 1942, Ağdaş – 7 may 2019, Bakı) — Azərbaycan yazıçısı, nasir-tərcüməçi, ictimai xadim. SSRİ Yazıçılar İttifaqının və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü. Fransa Mədəniyyət Nazirliyinin "İncəsənət və ədəbiyyat Komandoru" ordeni və fəxri adı laureatı.
| Hamlet Qoca | |
|---|---|
| Hamlet Göyüş oğlu Qoca | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Ağdaş, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vəfat tarixi | (76 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
| Vəfat səbəbi | Ürəyin dəqiqləşdirilməmiş kəskin işemik xəstəliyi |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ→ Azərbaycan |
| Həyat yoldaşı | Tünzalə Qocayeva |
| Uşaqları | Ceyhun, Azər, Azad Qocayevlər |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Fəaliyyəti | yazıçı, tərcüməçi |
| Mükafatları | "İncəsənət və ədəbiyyat komandoru" ordeni |
Həyatı
Hamlet Qoca 1942-ci ilin 22 dekabr tarixində anadan olub. Orta təhsil illərindən Avropa dillərini öyrənməyə başlamış, Ağdaş şəhərində 1 saylı tam orta təhsil məktəbini bitirdikdən sonra 1960-cı ildə Azərbaycan Dövlət Xarici Dillər İnstitutunun (indiki ADU) fransız dili və ədəbiyyatı fakultəsinə qəbul olunmuşdur. Təhsil illərində əlaçı olmuş, fransız dili ilə bərabər ingilis dilini də mükəmməl öyrənməyə səy göstərmiş, fransızca səlis, qramatik nitqə və tərcüməçilik qabiliyyətinə malik olmuşdur. 1963-cü ildə Tbilisidə keçirilən Tələbə Elmi Cəmiyyətlərinin Ümumittifaq konfransında fransız dilində məruzəsinə Fransalı nümayəndələr yüksək qiymət vermiş və təhsilinin davamı üçün onu Sarbon universitetinə dəvət etmişdilər, lakin dövrün məlum siyasətinin qoyduğu qadağalar qarşısında o, dəvətdən imtina etməyə məcbur olmuşdur. Hamlet Qoca hələ tələbə ikən 1964–1966-cı illərdə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Tarix institutunda fransız dilində olan elmi-tarixi arxiv materiallarını ana dilimizə çevirməklə iş fəaliyyətinə başlamışdır. İnstitutu əla qiymətlərlə bitirəndən sonra 1966-cı ildə Afrikaya, Mali Respublikasındakı sovet səfirliyinə mütərcim təyinatı alır. 1968-ci ilə qədər burada çalışır və eyni zamanda Malinin tarixi-mədəni, ictimai-sosial, etnik xüsusiyyətlərini araşdırmaqla məşğul olur ki, bu da sənədli memuar tipli ilk əsərinin, "Tam-tamlar ölkəsində" (1971) kitabının yazılmasına imkan yaradır və sonralar bu silsiləni davam etdirərək işlədiyi, ezamiyyətdə olduğu Afrika ölkələrinin özəlliklərini əks etdirən "Afrikada gördüklərim" (1986), "Üç Afrika ölkəsi" (1989) kimi əsərlərini qələmə alır. Fəaliyyətinin bütün dövrlərində Fransanın görkəmli yazıçılarının əsərlərini ana dilimizə çevirmək, azərbaycanlı oxucuya orijinala maksimum yaxın bir üslubda təqdim etmək işini davam etdirmişdir. 1968–1971-ci illərdə işlədiyi "Gənclik" nəşriyyatında çap olunan uğurlu tərcümə nümunələri (A.Morua "Fəslin çiçəkləri", A. Filip "Bir göz qırpımı", M.L.Verner "Peretin nağılları" və s.) tərcüməçilik fəaliyyətinin inkişafına və genişlənməsinə şərait yaradır.
1971–1980-ci illərdə SSRİ-nin Asiya və Afrika xalqları ilə həmrəylik komitəsinin Azərbaycanda məsul katibi vəzifəsində çalışan Hamlet Qoca eyni zamanda ictimai-siyasi xadim kimi də fəaliyyət göstərmiş, müxtəlif dünyamiqyaslı beynəlxalq konfrans və tədbirlərdə Azərbaycanı ləyaqətlə təmsil etmişdir. 1980–1982-ci illərdə SSRİ-nin Əlcəzairdəki səfirliyində mədəniyyət mərkəzinin müdiri vəzifəsində çalışmış, vəzifə müddəti bitdikdən sonra yenidən əvvəlki işinə qayıtmışdır. 1994–2000-ci illərdə Azərbaycan Televiziya və Radio Şirkəti Qərb verilişləri redaksiyasında baş redaktor vəzifəsində çalışmışdır. 2000-ci ildə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Beynəlxalq Münasibətlər şöbəsində baş məsləhətçi təyin edilmişdir. Hamlet Qoca ağır xəstəlik keçirdiyindən ürək-damar çatışmazlığı səbəbi ilə 2019-cu il, mayın 7-də vəfat etmişdir.
Ailəsi
Həkim Göyüş Şoşuq oğlu Qocayev (1912–1976), Zərxara Əli qızı Qocayevanın (1920–1999) ailəsində dünyaya gələn Hamlet Qoca ailənin səkkiz övladının (Fikrət, Səhhət, Vaqif, Hamlet, Məhəmmədəli, Gülbəniz, Aybəniz, Güldəniz) dördüncüsüdür. O, 1973-cü ildə həkim-terapevt Tünzalə Hüseynova ilə ailə həyatı qurmuş, 3 övladı olmuşdur:
- Ceyhun Qocayev (1974-cü ildə anadan olmuş, İzmir Universitetinin psixologiya fakültəsində təhsil almışdır);
- Azər Qocayev (1975-ci ildə anadan olmuş, İstanbul Universitetinin tarix fakültəsində təhsil almışdır);
- Azad Qocayev (1987-ci ildə anadan olmuş, ADU-nun ingilis dili üzrə tərcüməçilik fakültəsində təhsil almışdır).
İctimai fəaliyyəti
Hamlet Qocanın yaradıcılığının və əmək fəaliyyətinin böyük bir hissəsi Azərbaycanın sovetlər birliyi hakimiyyəti illərinə təsadüf edir. Ümumittifaq miqyaslı ictimai-siyasi vəzifələr daşımasına baxmayaraq o, daim Azərbaycanın, doğma xalqın mənafeyini doğrultmağa, vətəni bütün dünyaya tanıtmağa çalışmışdır. Ermənilərin ölkəmizə ərazi iddialarının başladığı ilk dövrlərdən Hamlet Qoca məsələyə kəskin münasibətini bildirdiyi məqalə və yazıları ilə müxtəlif mətbuat orqanlarında çıxış edərək ziyalı mövqeyini meydana qoymuşdur:
 | "Mən həmişə fransızlarla söhbətimdə deyirəm ki, bizim iki oxşar cəhətimiz var-səmimiyyət və yumor hissi. Elə ermənilərə inanmaları da bu səmimiyyətdən irəli gəlir. Bizi də çox vaxt səmimiyyətimizə görə tora salırlar" |  |
1990-cı ilin yanvar hadisələri ərəfəsində daim "Azadlıq" meydanında qardaşı Fikrət Qoca ilə bərabər "Kommunist partiyası" biletini nümayişkaranə şəkildə tonqala atıb yandıranlardan, tankların qarşısında sona qədər əzmlə dayananlardan olmuşdur.
Yaradıcılığı
Hamlet Qocanın istər tərcüməçilik, istərsə də ədəbi-bədii və publisistik yaradıcılığında maarifçi-demokratizmin prinsipial mövqeyi açıq-aydın duyulur. Tərcümə işində daha çox XIX-XX əsrlərdə yazıb yaratmış fransız yazıçılarının lirik-psixoloji mövzulu əsərlərinə müraciət edən Hamlet Qoca, yazıçının yazı manerasına sadiq qalmağa, dil-üslub xüsusiyyətlərinin imkan olduqca qorunmasına, fikrin ana dilimizə çevrilməsində daha münasib ifadə vasitələrinin işləsdilməsinə xüsusi diqqət göstərmişdir. Hamlet Qoca eyni zamanda mədəniyyətimizin təbliğində önəm kəsb edən bir çox ədəbi-bədii mətnləri R.Rzanın "Rənglər" şeir silsiləsini, on Azərbaycan yazarının şeir və hekayələrini, o cümlədən bir sıra Azərbaycan xalq nağıllarını, Molla Nəsrəddin lətifələrini fransız dilinə tərcümə etmişdir. "Fransız müəlliflərindən daha çox kimi ruhunuza yaxın hiss edirsiniz" sualına Hamlet Qoca belə cavab vermişdir:
| | "Mənim ən çox sevdiyim fransız yazıçısı Viktor Hüqodur. Onun yaradıcılığına və şəxsiyyətinə böyük hörmətim var. Mənim bir ömürlük mütaliəmin böyük hissəsi fransız ədəbiyyatının payına düşür. Hələ fransız dilini yaxşı öyrənməyə başladığım tələbəlik illərində əlimə düşən bütün fransız kitablarını oxuyurdum. Tələbəlik illərindən sonra Afrikada – Mali Respublikasında tərcüməçi işlədiyim illərdə, yaşadığım şəhərlərdə fransızlardan qalan kitabxanalardakı kitabların əksəriyyətinin yararlı-yararsızlığına baxmadan gecə-gündüz oxuyurdum. Bəzilərinin mövzusunu tez unutsam da,aralarında sosial mövzulu, yadda qalan əsərlər də vardı. Sonralar Əlcəzairdə işlədiyim müddətdə kitabları və müəllifləri seçmək imkanım vardı. Saatlarla bukinist dükanlarında vaxt itirir, kitabları ancaq reklamlı üzlüklərə görə deyil, mövzu və müəlliflərə görə seçmək imkanı qazanırdım. Məhz ona görə də 1982-ci ildə Əlcəzairdən gəmi ilə Azərbaycana qayıdanda gömrük işçiləri yükümün böyük hissəsinin fransız dilində kitablardan ibarət olduğunu görüb çox təəcüblənmişdilər. Yalnız Sovet Yazıçıları Birliyinin üzvlük vəsiqəsini təqdim etdikdən, kitablar haqqında ətraflı sorğu sualdan, bədii tərcümə ilə məşğul olduğumu dedikdən sonra gömrük işçilərinin əlindən qurtarıb kitabları gətirə bildim. Fransız ədəbiyyatı haqqında bildiklərimi azərbaycanlı oxuculara, ədəbiyyat həvəskarlarına çatdırmaq fikri də elə həmin dövrlərdə başlayıb" | |
Hamlet Qoca nasir kimi də qələmini sınamışdır. Onun 1992-ci ildə çıxan "Kirayəçilər" adlı kitabında müasir həyatımızın müxtəlif aspektlərini əks etdirən hekayə və novellaları toplanmışdır. Müəllifin nəsri özünün dil axıcılığı, fikir aydınlığı, professional təsvir imkanları ilə seçilir, qəhrəmanları yüksək insani keyfiyyətləri ilə yadda qalır. 1971-ci ildə yazdığı "Tam-tamlar ölkəsində", 1986-cı ildə yazdığı "Afrikada gördüklərim" və 1989-cu ildə yazdığı "Üç Afrika ölkəsində" adlı əsərlərində isə müəllif tədqiqatçı səriştəsi ilə işlədiyi, ezamiyyətdə olduğu Mali, Qvineya, Qvineya-Bisau, Seneqal, Konqo, Toqo, Əlcəzair və s. Afrika ölkələrinin tarixi, adət-ənənələri, məişəti, insanları, etnik xüsusiyyətlərindən bəhs edir və memuar üslubunda yazdığı bu əsərlərində oxucu müəllifi bu dəfə səyyah-etnoqraf kimi tanıyır. 1990-cı ildə vətən sevgisi, millət qüruru ilə yazılmış "Fransızlar yurdum haqqınada" monoqrafiyasınada Hamlet Qoca Fransada Azərbaycan haqqında dərc olunmuş məlumatlara, XIX əsrdən başlayaraq bədii və publisistik yazılara nəzər salmış, və Azərbaycana səyahət etmiş Aleksandr Düma, Karla Serena, Jül Löklerk, Bulanje və digər yazıçıların vətənimiz, xalqımız, etnik-mədəni xüsusiyyətləriiz, milli-mental dəyərlərimiz haqqında fikirlərini müxtəlif mənbələrdən toplayaraq dilimizə çevirməklə tədqiqata cəlb etmişmişdir.
Hamlet Qocanın Azərbaycan-Fransa ədəbi-mədəni əlaqələrinə verdiyi ən dəyərli töhfələrdən biri də 2000-ci ildə dərc etdirdiyi "Fransız ədəbiyyatı antologiyası (XIX-XX əsrlər)" oçerk və mətnlər toplusudur. Burada müəllif yaradıcılığına bələd olduğu fransız yazıçı və şairləri haqqında məlumatları və onların əsərlərindən etdiyi tərcümələri təqdim etmişdir. XIX əsrin sonu, XX əsr fransız ədəbiyyatının bir sıra yüksək ədəbiyyat ödüllərinə layiq görülmüş, lakin Azərbaycan oxucusuna az məlum olan yazıçıların əsərlərindən nümunələrlə yanaşı müəllif, irsindən nümunə vermədiyi bir çox şair və yazıçıların həyat və yaradıcılığı barədə qısa məlumat oçerkləri də təqdim etmişdir. 2011-ci ildə çıxmış "Keçmişdən 44 məktub" kitabında Hamlet Qoca bir çox görkəmli şəxsiyyətlərin ona ünvanladığı məktubları təqdim etmişdir.
Əsərləri
- Tam-tamlar ölkəsində. Bakı, 1971
- Afrikada gördüklərim. Bakı, 1986
- Üç Afrika ölkəsində. Bakı, 1989
- Fransızlar yurdum haqqında. Bakı, 1990
- Fransız ədəbiyyatı antologiyası. Bakı 2000
- Keçmişdən 44 məktub Bakı. 2011
Tərcümələri
- Andre Morua. Fəslin çiçəkləri. Bakı.1970
- Ann Filip. Bir göz qırımı. Bakı. 1971
- Gi De Mopassan. Hekayələr və novellalar. Bakı. 1980
- Qırmızı çaydan qayıdarkən (fransız yazıçılarının hekayələri) Bakı. 1981
- Nikol Visselman. Samba və Ginaru. Bakı. 1982
- Qəribə əhvalatlar. (hekayələr) Bakı. 1986
- Anri Truaya. Həvva və alma. Bakı. 1988
- Fransız hekayələri. Bakı. 1988
- Gi Dö Mopassan. Roman və novellalar. Bakı. 1989
- Ümmülbanu (Banin) Qafqaz günləri. Bakı.1992
- Ümmübanu(Banin) Paris günləri. Bakı 2006
- Jorj Simenon. Meqrenin qəlyanı. Bakı. 2008
- Mrsel Eme.Vuivra. Bakı. 2008
- Fransuaz Saqan. Çəmənlikdə piano. Bakı. 2008
- Fransuz Saqan. Salam qüssə. Bakı. 2008
- Alber Kamyu. Taun. Bakı.2008
- Jorj Simenon. Malular ailəsi. Bakı. 2015
- Andre Morua. Tufan. (Seçilmiş hekayələr) Bakı. 2015
- Əhməd Ağaoğlunun ilk elmi əsəri: Şiə dinidə məzdəki inancları Bakı. Letterpress, 2007
- Jak Rumən. Şeirlər. "Kaspi"qəzeti, 22 fevral, 2005
Mükafatları
Hamlet Qoca, həmçinin Fransa-Azərbaycan tarixi və mədəni əlaqələri haqqında ilk araşdırma kitabının müəllifidir. Elə bu səbəbdən də iki ölkə arasında mədəni əlaqələrin inkişafındakı səmərəli fəaliyyətinə və xidmətlərinə görə Fransanın yüksək "İncəsənət və ədəbiyyat komandoru" ordeninə layiq görülmüşdür.
Xarici keçidlər
- Hamlet Qoca vəfat etdi
- Fikrət Qocaya ağır itki üz verib 2019-05-07 at the Wayback Machine
Mənbə
- "Ədəbiyyat qəzeti" 12 dekabr, 2012
- Sevinc Mürvətqızı. "525-ci qəzet", 19 dekabr, 2012
- "525-ci qəzet", 12 yanvar, 2013
- "Ədəbiyyat qəzeti", 11 may, 2019
İstinadlar
- . 2019-05-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-07.
- "Tanınmış yazıçı və tərcüməçi Hamlet Qocanın 70 illik yubileyi qeyd olunmuşdur". 5/7/2019. 14 Apr 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 20.12.2012.
- "Hamlet Qoca". 07 May 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-07.
- . 5/7/2019. May 7, 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19.12.12.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hamlet Goyus oglu Qoca 22 dekabr 1942 Agdas 7 may 2019 Baki Azerbaycan yazicisi nasir tercumeci ictimai xadim SSRI Yazicilar Ittifaqinin ve Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Fransa Medeniyyet Nazirliyinin Incesenet ve edebiyyat Komandoru ordeni ve fexri adi laureati Hamlet QocaHamlet Goyus oglu QocaDogum tarixi 22 dekabr 1942Dogum yeri Agdas Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 7 may 2019 76 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanVefat sebebi Ureyin deqiqlesdirilmemis keskin isemik xesteliyiVetendasligi SSRI AzerbaycanHeyat yoldasi Tunzale QocayevaUsaqlari Ceyhun Azer Azad QocayevlerMilliyyeti azerbaycanliFealiyyeti yazici tercumeciMukafatlari Incesenet ve edebiyyat komandoru ordeniHeyatiHamlet Qoca 1942 ci ilin 22 dekabr tarixinde anadan olub Orta tehsil illerinden Avropa dillerini oyrenmeye baslamis Agdas seherinde 1 sayli tam orta tehsil mektebini bitirdikden sonra 1960 ci ilde Azerbaycan Dovlet Xarici Diller Institutunun indiki ADU fransiz dili ve edebiyyati fakultesine qebul olunmusdur Tehsil illerinde elaci olmus fransiz dili ile beraber ingilis dilini de mukemmel oyrenmeye sey gostermis fransizca selis qramatik nitqe ve tercumecilik qabiliyyetine malik olmusdur 1963 cu ilde Tbiliside kecirilen Telebe Elmi Cemiyyetlerinin Umumittifaq konfransinda fransiz dilinde meruzesine Fransali numayendeler yuksek qiymet vermis ve tehsilinin davami ucun onu Sarbon universitetine devet etmisdiler lakin dovrun melum siyasetinin qoydugu qadagalar qarsisinda o devetden imtina etmeye mecbur olmusdur Hamlet Qoca hele telebe iken 1964 1966 ci illerde Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin Tarix institutunda fransiz dilinde olan elmi tarixi arxiv materiallarini ana dilimize cevirmekle is fealiyyetine baslamisdir Institutu ela qiymetlerle bitirenden sonra 1966 ci ilde Afrikaya Mali Respublikasindaki sovet sefirliyine mutercim teyinati alir 1968 ci ile qeder burada calisir ve eyni zamanda Malinin tarixi medeni ictimai sosial etnik xususiyyetlerini arasdirmaqla mesgul olur ki bu da senedli memuar tipli ilk eserinin Tam tamlar olkesinde 1971 kitabinin yazilmasina imkan yaradir ve sonralar bu silsileni davam etdirerek islediyi ezamiyyetde oldugu Afrika olkelerinin ozelliklerini eks etdiren Afrikada gorduklerim 1986 Uc Afrika olkesi 1989 kimi eserlerini qeleme alir Fealiyyetinin butun dovrlerinde Fransanin gorkemli yazicilarinin eserlerini ana dilimize cevirmek azerbaycanli oxucuya orijinala maksimum yaxin bir uslubda teqdim etmek isini davam etdirmisdir 1968 1971 ci illerde islediyi Genclik nesriyyatinda cap olunan ugurlu tercume numuneleri A Morua Feslin cicekleri A Filip Bir goz qirpimi M L Verner Peretin nagillari ve s tercumecilik fealiyyetinin inkisafina ve genislenmesine serait yaradir 1971 1980 ci illerde SSRI nin Asiya ve Afrika xalqlari ile hemreylik komitesinin Azerbaycanda mesul katibi vezifesinde calisan Hamlet Qoca eyni zamanda ictimai siyasi xadim kimi de fealiyyet gostermis muxtelif dunyamiqyasli beynelxalq konfrans ve tedbirlerde Azerbaycani leyaqetle temsil etmisdir 1980 1982 ci illerde SSRI nin Elcezairdeki sefirliyinde medeniyyet merkezinin mudiri vezifesinde calismis vezife muddeti bitdikden sonra yeniden evvelki isine qayitmisdir 1994 2000 ci illerde Azerbaycan Televiziya ve Radio Sirketi Qerb verilisleri redaksiyasinda bas redaktor vezifesinde calismisdir 2000 ci ilde Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin Beynelxalq Munasibetler sobesinde bas meslehetci teyin edilmisdir Hamlet Qoca agir xestelik kecirdiyinden urek damar catismazligi sebebi ile 2019 cu il mayin 7 de vefat etmisdir Ailesi Hekim Goyus Sosuq oglu Qocayev 1912 1976 Zerxara Eli qizi Qocayevanin 1920 1999 ailesinde dunyaya gelen Hamlet Qoca ailenin sekkiz ovladinin Fikret Sehhet Vaqif Hamlet Mehemmedeli Gulbeniz Aybeniz Guldeniz dorduncusudur O 1973 cu ilde hekim terapevt Tunzale Huseynova ile aile heyati qurmus 3 ovladi olmusdur Ceyhun Qocayev 1974 cu ilde anadan olmus Izmir Universitetinin psixologiya fakultesinde tehsil almisdir Azer Qocayev 1975 ci ilde anadan olmus Istanbul Universitetinin tarix fakultesinde tehsil almisdir Azad Qocayev 1987 ci ilde anadan olmus ADU nun ingilis dili uzre tercumecilik fakultesinde tehsil almisdir Ictimai fealiyyetiHamlet Qocanin yaradiciliginin ve emek fealiyyetinin boyuk bir hissesi Azerbaycanin sovetler birliyi hakimiyyeti illerine tesaduf edir Umumittifaq miqyasli ictimai siyasi vezifeler dasimasina baxmayaraq o daim Azerbaycanin dogma xalqin menafeyini dogrultmaga veteni butun dunyaya tanitmaga calismisdir Ermenilerin olkemize erazi iddialarinin basladigi ilk dovrlerden Hamlet Qoca meseleye keskin munasibetini bildirdiyi meqale ve yazilari ile muxtelif metbuat orqanlarinda cixis ederek ziyali movqeyini meydana qoymusdur Men hemise fransizlarla sohbetimde deyirem ki bizim iki oxsar cehetimiz var semimiyyet ve yumor hissi Ele ermenilere inanmalari da bu semimiyyetden ireli gelir Bizi de cox vaxt semimiyyetimize gore tora salirlar 1990 ci ilin yanvar hadiseleri erefesinde daim Azadliq meydaninda qardasi Fikret Qoca ile beraber Kommunist partiyasi biletini numayiskarane sekilde tonqala atib yandiranlardan tanklarin qarsisinda sona qeder ezmle dayananlardan olmusdur YaradiciligiHamlet Qocanin ister tercumecilik isterse de edebi bedii ve publisistik yaradiciliginda maarifci demokratizmin prinsipial movqeyi aciq aydin duyulur Tercume isinde daha cox XIX XX esrlerde yazib yaratmis fransiz yazicilarinin lirik psixoloji movzulu eserlerine muraciet eden Hamlet Qoca yazicinin yazi manerasina sadiq qalmaga dil uslub xususiyyetlerinin imkan olduqca qorunmasina fikrin ana dilimize cevrilmesinde daha munasib ifade vasitelerinin islesdilmesine xususi diqqet gostermisdir Hamlet Qoca eyni zamanda medeniyyetimizin tebliginde onem kesb eden bir cox edebi bedii metnleri R Rzanin Rengler seir silsilesini on Azerbaycan yazarinin seir ve hekayelerini o cumleden bir sira Azerbaycan xalq nagillarini Molla Nesreddin letifelerini fransiz diline tercume etmisdir Fransiz muelliflerinden daha cox kimi ruhunuza yaxin hiss edirsiniz sualina Hamlet Qoca bele cavab vermisdir Menim en cox sevdiyim fransiz yazicisi Viktor Huqodur Onun yaradiciligina ve sexsiyyetine boyuk hormetim var Menim bir omurluk mutaliemin boyuk hissesi fransiz edebiyyatinin payina dusur Hele fransiz dilini yaxsi oyrenmeye basladigim telebelik illerinde elime dusen butun fransiz kitablarini oxuyurdum Telebelik illerinden sonra Afrikada Mali Respublikasinda tercumeci islediyim illerde yasadigim seherlerde fransizlardan qalan kitabxanalardaki kitablarin ekseriyyetinin yararli yararsizligina baxmadan gece gunduz oxuyurdum Bezilerinin movzusunu tez unutsam da aralarinda sosial movzulu yadda qalan eserler de vardi Sonralar Elcezairde islediyim muddetde kitablari ve muellifleri secmek imkanim vardi Saatlarla bukinist dukanlarinda vaxt itirir kitablari ancaq reklamli uzluklere gore deyil movzu ve muelliflere gore secmek imkani qazanirdim Mehz ona gore de 1982 ci ilde Elcezairden gemi ile Azerbaycana qayidanda gomruk iscileri yukumun boyuk hissesinin fransiz dilinde kitablardan ibaret oldugunu gorub cox teecublenmisdiler Yalniz Sovet Yazicilari Birliyinin uzvluk vesiqesini teqdim etdikden kitablar haqqinda etrafli sorgu sualdan bedii tercume ile mesgul oldugumu dedikden sonra gomruk iscilerinin elinden qurtarib kitablari getire bildim Fransiz edebiyyati haqqinda bildiklerimi azerbaycanli oxuculara edebiyyat heveskarlarina catdirmaq fikri de ele hemin dovrlerde baslayib Hamlet Qoca nasir kimi de qelemini sinamisdir Onun 1992 ci ilde cixan Kirayeciler adli kitabinda muasir heyatimizin muxtelif aspektlerini eks etdiren hekaye ve novellalari toplanmisdir Muellifin nesri ozunun dil axiciligi fikir aydinligi professional tesvir imkanlari ile secilir qehremanlari yuksek insani keyfiyyetleri ile yadda qalir 1971 ci ilde yazdigi Tam tamlar olkesinde 1986 ci ilde yazdigi Afrikada gorduklerim ve 1989 cu ilde yazdigi Uc Afrika olkesinde adli eserlerinde ise muellif tedqiqatci seristesi ile islediyi ezamiyyetde oldugu Mali Qvineya Qvineya Bisau Seneqal Konqo Toqo Elcezair ve s Afrika olkelerinin tarixi adet eneneleri meiseti insanlari etnik xususiyyetlerinden behs edir ve memuar uslubunda yazdigi bu eserlerinde oxucu muellifi bu defe seyyah etnoqraf kimi taniyir 1990 ci ilde veten sevgisi millet qururu ile yazilmis Fransizlar yurdum haqqinada monoqrafiyasinada Hamlet Qoca Fransada Azerbaycan haqqinda derc olunmus melumatlara XIX esrden baslayaraq bedii ve publisistik yazilara nezer salmis ve Azerbaycana seyahet etmis Aleksandr Duma Karla Serena Jul Loklerk Bulanje ve diger yazicilarin vetenimiz xalqimiz etnik medeni xususiyyetleriiz milli mental deyerlerimiz haqqinda fikirlerini muxtelif menbelerden toplayaraq dilimize cevirmekle tedqiqata celb etmismisdir Hamlet Qocanin Azerbaycan Fransa edebi medeni elaqelerine verdiyi en deyerli tohfelerden biri de 2000 ci ilde derc etdirdiyi Fransiz edebiyyati antologiyasi XIX XX esrler ocerk ve metnler toplusudur Burada muellif yaradiciligina beled oldugu fransiz yazici ve sairleri haqqinda melumatlari ve onlarin eserlerinden etdiyi tercumeleri teqdim etmisdir XIX esrin sonu XX esr fransiz edebiyyatinin bir sira yuksek edebiyyat odullerine layiq gorulmus lakin Azerbaycan oxucusuna az melum olan yazicilarin eserlerinden numunelerle yanasi muellif irsinden numune vermediyi bir cox sair ve yazicilarin heyat ve yaradiciligi barede qisa melumat ocerkleri de teqdim etmisdir 2011 ci ilde cixmis Kecmisden 44 mektub kitabinda Hamlet Qoca bir cox gorkemli sexsiyyetlerin ona unvanladigi mektublari teqdim etmisdir Eserleri Tam tamlar olkesinde Baki 1971 Afrikada gorduklerim Baki 1986 Uc Afrika olkesinde Baki 1989 Fransizlar yurdum haqqinda Baki 1990 Fransiz edebiyyati antologiyasi Baki 2000 Kecmisden 44 mektub Baki 2011Tercumeleri Andre Morua Feslin cicekleri Baki 1970 Ann Filip Bir goz qirimi Baki 1971 Gi De Mopassan Hekayeler ve novellalar Baki 1980 Qirmizi caydan qayidarken fransiz yazicilarinin hekayeleri Baki 1981 Nikol Visselman Samba ve Ginaru Baki 1982 Qeribe ehvalatlar hekayeler Baki 1986 Anri Truaya Hevva ve alma Baki 1988 Fransiz hekayeleri Baki 1988 Gi Do Mopassan Roman ve novellalar Baki 1989 Ummulbanu Banin Qafqaz gunleri Baki 1992 Ummubanu Banin Paris gunleri Baki 2006 Jorj Simenon Meqrenin qelyani Baki 2008 Mrsel Eme Vuivra Baki 2008 Fransuaz Saqan Cemenlikde piano Baki 2008 Fransuz Saqan Salam qusse Baki 2008 Alber Kamyu Taun Baki 2008 Jorj Simenon Malular ailesi Baki 2015 Andre Morua Tufan Secilmis hekayeler Baki 2015 Ehmed Agaoglunun ilk elmi eseri Sie dinide mezdeki inanclari Baki Letterpress 2007 Jak Rumen Seirler Kaspi qezeti 22 fevral 2005MukafatlariHamlet Qoca hemcinin Fransa Azerbaycan tarixi ve medeni elaqeleri haqqinda ilk arasdirma kitabinin muellifidir Ele bu sebebden de iki olke arasinda medeni elaqelerin inkisafindaki semereli fealiyyetine ve xidmetlerine gore Fransanin yuksek Incesenet ve edebiyyat komandoru ordenine layiq gorulmusdur Xarici kecidlerHamlet Qoca vefat etdi Fikret Qocaya agir itki uz verib 2019 05 07 at the Wayback MachineMenbe Edebiyyat qezeti 12 dekabr 2012 Sevinc Murvetqizi 525 ci qezet 19 dekabr 2012 525 ci qezet 12 yanvar 2013 Edebiyyat qezeti 11 may 2019Istinadlar 2019 05 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 05 07 Taninmis yazici ve tercumeci Hamlet Qocanin 70 illik yubileyi qeyd olunmusdur 5 7 2019 14 Apr 2017 tarixinde Istifade tarixi 20 12 2012 Hamlet Qoca 07 May 2019 tarixinde Istifade tarixi 2019 05 07 5 7 2019 May 7 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 12 12