Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mezoamerika (qədim yunana μέσος "orta") — təxminən Meksikanın mərkəzindən Honduras və Nikaraquaya qədər uzanan tarixi-mədəni bölgədir (Mərkəzi Amerika ilə qarışdırılmamalıdır). Bu termin 1943-cü ildə alman filosofu və antropoloqu Paul Kirxhoff tərəfindən irəli sürülüb.
"Mezoamerika" termini yunan dilindən hərfi mənada Mərkəzi Amerika kimi tərcümə olunur. Konkret halda tərif ortaq dini və mədəni xüsusiyyətlərə malik yüksək inkişaf etmiş mədəniyyətlərin və sivilizasiyaların mövcud olduğu Mərkəzi Amerika ərazisinə aiddir. Mezoamerikanın sərhədləri həmişə dəyişib və bəzi Mezoamerikan dövlətlərinin ekspansionist siyasətindən asılı olub. İlk dəfə bu anlayışdan Kolumbaqədərki mədəniyyətləri tədqiq edən alman antropoloqu Paul Kirxhoff istifadə etdi və mədəniyyətlərin Meksikanın cənubunda, Qvatemalada, Belizdə, Salvadorda, Honduras qərbində, Nikaraqua Sakit okean ovalığında və Kosta Rikanın şimal-qərbində yerləşdiyini qeyd etdi. Onlar bir sıra ümumi xüsusiyyətlərə malik idi. Toplanmış məlumatlar əsasında antropoloq belə qənaətə gəldi ki, bu sivilizasiyalar minilliklər boyu qonşuluq və qarşılıqlı mədəni-ticarət təsiri nəticəsində ümumi mədəni klaster təşkil edib. Bu termin hələ də elmi ictimaiyyətdə rəsmi olaraq qəbul edilir, baxmayaraq ki, ümumiyyətlə Mezoamerikanın bir hissəsi sayılmayan Aridoamerika və Oazisamerika mədəni qruplarına aid sivilizasiyaları ayırmaq adətdir.
Kolumbaqədərki dövrdə Mezoamerikanın əhalisi aşağıdakı xüsusiyyətlərə görə fərqlənirdi:
- mürəkkəb hökumət strukturlarına malik əkinçilik və qarğıdalı cəmiyyətləri;
- geniş mərasim mərkəzləri və ya hətta böyük daş strukturları olan şəhərlər (piramidalar, saraylar, müqəddəs top oyunu üçün arenalar);
- sənətkarlığın yüksək inkişaf səviyyəsi: daş, keramika, ağac, toxuculuq, metal, rəsm (rəssamlığa qədər);
- astronomik biliklər, qeyri-adi dəqiq təqvim, özünəməxsus yazı sistemlərinin inkişafı.
- iki təqvimin, bir dini 260 günlük təqvimin və günəş ilinə əsaslanan 365 günlük təqvimin istifadəsi.
- vigesimal say sistemindən istifadə
- yazı, piktoqrafik və heroqlifin olması və ritual məqsədlər üçün amatl kağızından istifadə
- qan kultu, ölüm, insan da daxil olmaqla geniş yayılmış qurbanlar
şamanizm əlamətlərini özündə birləşdirən dini panteonlar, təbiət tanrılarına sitayiş, simvollar.
- dinlərə, mədəniyyətə, siyasətə və gündəlik həyata nüfuz edən dualizm inancı. Hindlilər inanırdılar ki, hər hansı canlı varlıq, əşya və ya hadisə onun əks hipostazına malikdir.
- Mezoamerika xalqlarının dillərində ümumi sintaktik, leksik və fonoloji xüsusiyyətlərin olması
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mezoamerika qedim yunana mesos orta texminen Meksikanin merkezinden Honduras ve Nikaraquaya qeder uzanan tarixi medeni bolgedir Merkezi Amerika ile qarisdirilmamalidir Bu termin 1943 cu ilde alman filosofu ve antropoloqu Paul Kirxhoff terefinden ireli surulub Mezoamerikanin xeritesi Mezoamerika termini yunan dilinden herfi menada Merkezi Amerika kimi tercume olunur Konkret halda terif ortaq dini ve medeni xususiyyetlere malik yuksek inkisaf etmis medeniyyetlerin ve sivilizasiyalarin movcud oldugu Merkezi Amerika erazisine aiddir Mezoamerikanin serhedleri hemise deyisib ve bezi Mezoamerikan dovletlerinin ekspansionist siyasetinden asili olub Ilk defe bu anlayisdan Kolumbaqederki medeniyyetleri tedqiq eden alman antropoloqu Paul Kirxhoff istifade etdi ve medeniyyetlerin Meksikanin cenubunda Qvatemalada Belizde Salvadorda Honduras qerbinde Nikaraqua Sakit okean ovaliginda ve Kosta Rikanin simal qerbinde yerlesdiyini qeyd etdi Onlar bir sira umumi xususiyyetlere malik idi Toplanmis melumatlar esasinda antropoloq bele qenaete geldi ki bu sivilizasiyalar minillikler boyu qonsuluq ve qarsiliqli medeni ticaret tesiri neticesinde umumi medeni klaster teskil edib Bu termin hele de elmi ictimaiyyetde resmi olaraq qebul edilir baxmayaraq ki umumiyyetle Mezoamerikanin bir hissesi sayilmayan Aridoamerika ve Oazisamerika medeni qruplarina aid sivilizasiyalari ayirmaq adetdir Kolumbaqederki dovrde Mezoamerikanin ehalisi asagidaki xususiyyetlere gore ferqlenirdi murekkeb hokumet strukturlarina malik ekincilik ve qargidali cemiyyetleri genis merasim merkezleri ve ya hetta boyuk das strukturlari olan seherler piramidalar saraylar muqeddes top oyunu ucun arenalar senetkarligin yuksek inkisaf seviyyesi das keramika agac toxuculuq metal resm ressamliga qeder astronomik bilikler qeyri adi deqiq teqvim ozunemexsus yazi sistemlerinin inkisafi iki teqvimin bir dini 260 gunluk teqvimin ve gunes iline esaslanan 365 gunluk teqvimin istifadesi vigesimal say sisteminden istifade yazi piktoqrafik ve heroqlifin olmasi ve ritual meqsedler ucun amatl kagizindan istifade qan kultu olum insan da daxil olmaqla genis yayilmis qurbanlar samanizm elametlerini ozunde birlesdiren dini panteonlar tebiet tanrilarina sitayis simvollar dinlere medeniyyete siyasete ve gundelik heyata nufuz eden dualizm inanci Hindliler inanirdilar ki her hansi canli varliq esya ve ya hadise onun eks hipostazina malikdir Mezoamerika xalqlarinin dillerinde umumi sintaktik leksik ve fonoloji xususiyyetlerin olmasi