Durban (afrik. Durban, Dyurban; ing. Durban; zulu eThekwini) — CAR-ın Yohannesburq və Keyptaundan sonra üçüncü ən böyük əhalisi olan şəhəri, turizm mərkəzi.
Durban | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Əsası qoyulub | 1835 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Mərkəzin hündürlüyü | 22 m | ||||
Saat qurşağı | | ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | +27 31 | ||||
Poçt indeksi | 4001, 4000 | ||||
Digər | |||||
durban.gov.za | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Arxeoloji tapıntılar göstərir ki, yüz min il bundan əvvəl mövcud Durban ətrafı koysan xalqlarına məxsus olan kiçik ovçular və yığıcılar tərəfindən məskunlaşmışdı. Bizim eranın ikinci minilliyin əvvəlində onlar şimaldan köç edən bantu tayfaları tərəfindən tamamilə məhv edildi.
1497-ci ildə Portuqaliya bir ekspedisiya bu yerləri ziyarət edərək, Vasko da Qamanın başçılığı altında Avropadan Hindistana bir dəniz yoluaxtarırdı. O, bu ərazini portuqalca "Natal" yəni "Milad" adlandırmışdır.
1824-cü ildə ilk dəfə "ağ əhali", yəni leytenant başçılıq etdiyi 25 ingilis Natal Körfəzinin şimal sahilində düşərgə saldılar. Müharibənin başlanğıcında Zulu qəbilələri tərəfindən məhv edilmək təhlükəsi altında idi, lakin sonra Faruell peyklərindən biri olan Henri Finnə göndərdi, Zulu başçısı Çukça döyüşdə aldığı yarasını müalicə etməklə yoldaşlıq edə bildi. 23 iyun 1835-ci ildə daha 35 kolonist buraya gəlib rəsmi olaraq burada məskunlaşdı.
1838-ci ildə burlar və zulular arasında Durban yaxınlığında münaqişə başladı, kolonistlərin afrikalılar ilə münasibətləri pisləşdi və bu, kolonistlərin getməsi ilə şəhərin boşaldılmasına gətirib çıxardı.
Əhalisi
Əhalinin 68,3% -i qara dərililər, təxminən 20% -i şəkər plantasiyalarındam işləyən ingilis dilli nəsildən olan hindlilər, 9% -i ağ dərililər, 2,8% -i isə "müxtəlif rənglilər"dir. Ən geniş yayılmış dillər zulu dili (63,04%), 30% ingilis dili 3,4% xosa dili, 1,4% isə afrikaans dilidir. Əhalinin 68%-i xristian, 11% hinduist, 3% isə müsəlmandır.
Durban gənc şəhərdir (əhalinin yalnız 2,4%-i 65 yaşdan yuxarı, 48,9% -i isə 24 yaşlı gənclərdir). İşsizlərin sayı 27,9% -dir. Şəhərdə nisbətən yüksək təhsil səviyyəsinə malik iki universitet var.
Coğrafiyası və iqlimi
Şəhərin və şəhərətrafı ərazilərin əksəriyyəti kifayət qədər yüksək (700 metrədək) və dik təpələrdən ibarətdir, düz sahələr yalnız sahildədir.
Durban, uzun, isti və yağışlı bir yay, qısa və isti qış ilə subtropik okean iqlim zonasında yerləşir. Şaxta çox nadir hallarda və yalnız şəhərin qərb təpə hissəsində baş verir.
İqtisadiyyat
Durban aqlomerasiyası güclü sənaye, turizm, nəqliyyat və maliyyə sektorları ilə inkişaf etmiş şaxələndirilmiş iqtisadiyyata malikdir. Sahil yerləri və böyük liman şəhərə ölkənin daxili yerlərində yerləşən Cənubi Afrika (Yohannesburq, Pretoriya və Blumfonteyn) iqtisadi mərkəzlərindən üstünlük verir. Bölgədəki turizmin inkişafı üçün subtropik iqlim, isti dəniz hövzəsi və əhalinin mədəni müxtəlifliyi də üstünlük təşkil edir.
Nəqliyyat
Şəhər, 4.7 milyondan çox sərnişin dövriyyəsi (2012) olan, kral Çaki adına Beynəlxalq Hava Limanı mərkəzindən 35 kilometr şimalında yerləşən şəhərdə xidmət göstərir. 2010-cu ildə açılan aeroportdan Cənubi Afrikanın bütün böyük şəhərlərinə, həmçinin Dubay, Maputu, Lusaka, Harare və Mavrikiyə beynəlxalq reyslər var. 2014-cü ildə, daha əvvəl köhnə Durban hava limanından fəaliyyət göstərən London, Sinqapur və Mumbaya uçuşların bərpa edilməsi planlaşdırılır.
İdman
Ən nüfuzlu biri — The Comrades (Yoldaşlar), hər il Durbanda keçirilir. 2010 FİFA Dünya Kubokunun bir çox oyunları şəhərin "Mozes Mabida" stadionunda keçirilmişdir.
Vətəndaş cəmiyyəti
Durbanda yerləşən bir sıra görkəmli qeyri-hökumət təşkilatları var. Bunlara: Abahlali basemjondolo, Diakonia Kilsələr Şurası, Right Know Kampaniyası, Cənubi Durban İcma Ekoloji Alyansı və Cənubi Afrikalı İşsiz Xalqlar Hərəkatı daxildir. 1892-ci ildə Durban İncəsənət Qalereyası yaradılmışdır.
Qardaşlaşmış şəhərlər
Durban aşağıdakı şəhərlərlə qardaşlaşmış şəhərdir:
Xarici keçidlər
- VikiSəyahətdə Durban haqqında səyahət məlumatları var.
- eThekwini Metropolitan Municipality 1996-03-29 at the Wayback Machine
- Durban Tourism Bureau
- Snake City, National Geographic Wild
İstinadlar
- https://www.britannica.com/place/Durban.
- South African Post Office.
- http://www.postoffice.co.za/tools/pcodes.xls.
- Инструкция по передаче на картах географических названий Южно-Африканской Республики (с языка африкаанс). — М., 1968. — С. 21.
- Adrian Koopman. "The Names and the Naming of Durban". Natalia, the Journal of the Natal Society. 3 November 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 9 July 2008.
- Eric A. Walker. Chapter VII: The period of change 1823–36 // A History of Southern Africa. London: Longmans. 1965 [1928].
- Mukherji, Anahita. . The Times of India. 23 June 2011. 2013-05-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-30.
- "Monthly Review – Struggle Is a School: The Rise of a Shack Dwellers' Movement in Durban, South Africa". 1 February 2006. 10 December 2006 tarixində . İstifadə tarixi: 12 October 2018.
- The opening remarks of S'bu Zikode, President of the Abahlali baseMjondolo movement of South Africa, at the Center for Place, Culture and Politics at the CUNY Graduate Center (NYC) 2012-03-05 at the Wayback Machine, 16 November 2010
- ANC Intimidates Witness X, More Intimidation and More Killing in Kennedy Road 2016-02-19 at the Wayback Machine, 23 December 2010
- Churches want justice [ölü keçid]
- Independent Newspapers Online. "200 march against Information Bill". Independent Online. 2016-01-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-12.
- Shoba, Sibongakonke. "South Africa: Churches Ask Parties to Preach Tolerance". 7 January 2009. 18 October 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 12 October 2018 – AllAfrica vasitəsilə.
- "Witness". 2023-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-12.
- . 10 August 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-10.
- Chicago Sister Cities (ing.) 2012-06-06 at the Wayback Machine
- Frohmader, Andrea. "Bremen – Referat 32 Städtepartnerschaften / Internationale Beziehungen" [Bremen – Unit 32 Twinning / International Relations]. Das Rathaus Bremen Senatskanzlei [Bremen City Hall – Senate Chancellery] (German). 2011-07-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-08-09.
- . Union of Local Authorities in Israel (ULAI). October 4, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 23, 2012.
- "Facts about Durban". September 7, 2003. October 31, 2007 tarixində . İstifadə tarixi: December 16, 2007.
- "Guangzhou Sister Cities [via WaybackMachine.com]". Guangzhou Foreign Affairs Office. 24 October 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-07-21.
- Le Port est jumelé à quatre villes portuaires 8 sentyabr 2015 at the Wayback Machine (fr.)
- Villes de Durban (eThekwini en zulu) et du Port sont jumelées depuis le 4 novembre 2005 27 sentyabr 2015 at the Wayback Machine (fr.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Durban afrik Durban Dyurban ing Durban zulu eThekwini CAR in Yohannesburq ve Keyptaundan sonra ucuncu en boyuk ehalisi olan seheri turizm merkezi DurbanBayraq Gerb29 51 30 c e 31 01 30 s u Olke CARTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1835Sahesi 225 91 km Merkezin hundurluyu 22 mSaat qursagi UTC 02 00EhalisiEhalisi 595 061 nef 2011 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 27 31Poct indeksi 4001 4000Digerdurban gov zaDurban Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiArxeoloji tapintilar gosterir ki yuz min il bundan evvel movcud Durban etrafi koysan xalqlarina mexsus olan kicik ovcular ve yigicilar terefinden meskunlasmisdi Bizim eranin ikinci minilliyin evvelinde onlar simaldan koc eden bantu tayfalari terefinden tamamile mehv edildi Ingilis fehleleri Durbanda 1497 ci ilde Portuqaliya bir ekspedisiya bu yerleri ziyaret ederek Vasko da Qamanin basciligi altinda Avropadan Hindistana bir deniz yoluaxtarirdi O bu erazini portuqalca Natal yeni Milad adlandirmisdir 1824 cu ilde ilk defe ag ehali yeni leytenant basciliq etdiyi 25 ingilis Natal Korfezinin simal sahilinde duserge saldilar Muharibenin baslangicinda Zulu qebileleri terefinden mehv edilmek tehlukesi altinda idi lakin sonra Faruell peyklerinden biri olan Henri Finne gonderdi Zulu bascisi Cukca doyusde aldigi yarasini mualice etmekle yoldasliq ede bildi 23 iyun 1835 ci ilde daha 35 kolonist buraya gelib resmi olaraq burada meskunlasdi 1838 ci ilde burlar ve zulular arasinda Durban yaxinliginda munaqise basladi kolonistlerin afrikalilar ile munasibetleri pislesdi ve bu kolonistlerin getmesi ile seherin bosaldilmasina getirib cixardi EhalisiEhalinin 68 3 i qara derililer texminen 20 i seker plantasiyalarindam isleyen ingilis dilli nesilden olan hindliler 9 i ag derililer 2 8 i ise muxtelif rengliler dir En genis yayilmis diller zulu dili 63 04 30 ingilis dili 3 4 xosa dili 1 4 ise afrikaans dilidir Ehalinin 68 i xristian 11 hinduist 3 ise muselmandir Durban genc seherdir ehalinin yalniz 2 4 i 65 yasdan yuxari 48 9 i ise 24 yasli genclerdir Issizlerin sayi 27 9 dir Seherde nisbeten yuksek tehsil seviyyesine malik iki universitet var Cografiyasi ve iqlimiSeherin ve seheretrafi erazilerin ekseriyyeti kifayet qeder yuksek 700 metredek ve dik tepelerden ibaretdir duz saheler yalniz sahildedir Durban uzun isti ve yagisli bir yay qisa ve isti qis ile subtropik okean iqlim zonasinda yerlesir Saxta cox nadir hallarda ve yalniz seherin qerb tepe hissesinde bas verir IqtisadiyyatDurban aqlomerasiyasi guclu senaye turizm neqliyyat ve maliyye sektorlari ile inkisaf etmis saxelendirilmis iqtisadiyyata malikdir Sahil yerleri ve boyuk liman sehere olkenin daxili yerlerinde yerlesen Cenubi Afrika Yohannesburq Pretoriya ve Blumfonteyn iqtisadi merkezlerinden ustunluk verir Bolgedeki turizmin inkisafi ucun subtropik iqlim isti deniz hovzesi ve ehalinin medeni muxtelifliyi de ustunluk teskil edir NeqliyyatDurban hava limani Seher 4 7 milyondan cox sernisin dovriyyesi 2012 olan kral Caki adina Beynelxalq Hava Limani merkezinden 35 kilometr simalinda yerlesen seherde xidmet gosterir 2010 cu ilde acilan aeroportdan Cenubi Afrikanin butun boyuk seherlerine hemcinin Dubay Maputu Lusaka Harare ve Mavrikiye beynelxalq reysler var 2014 cu ilde daha evvel kohne Durban hava limanindan fealiyyet gosteren London Sinqapur ve Mumbaya ucuslarin berpa edilmesi planlasdirilir IdmanEn nufuzlu biri The Comrades Yoldaslar her il Durbanda kecirilir 2010 FIFA Dunya Kubokunun bir cox oyunlari seherin Mozes Mabida stadionunda kecirilmisdir Vetendas cemiyyetiDurbanda yerlesen bir sira gorkemli qeyri hokumet teskilatlari var Bunlara Abahlali basemjondolo Diakonia Kilseler Surasi Right Know Kampaniyasi Cenubi Durban Icma Ekoloji Alyansi ve Cenubi Afrikali Issiz Xalqlar Herekati daxildir 1892 ci ilde Durban Incesenet Qalereyasi yaradilmisdir Qardaslasmis seherlerDurban asagidaki seherlerle qardaslasmis seherdir Cikaqo Illinoys ABS 1997 Bremen Almaniya Isgenderiyye Misir Antverpen Belcika Kvanju Cenubi Koreya Bulavayo Zimbabve Eylat Israil Quancjou CXR Reyunyon Lids Birlesmis Kralliq Maputu Mozambik Nant Fransa Nyu Orlean Luiziana ABS Oran Elcezair Rotterdam NiderlandXarici kecidlerVikianbarda Durban ile elaqeli mediafayllar var VikiSeyahetde Durban haqqinda seyahet melumatlari var eThekwini Metropolitan Municipality 1996 03 29 at the Wayback Machine Durban Tourism Bureau Snake City National Geographic WildIstinadlarhttps www britannica com place Durban South African Post Office http www postoffice co za tools pcodes xls Instrukciya po peredache na kartah geograficheskih nazvanij Yuzhno Afrikanskoj Respubliki s yazyka afrikaans M 1968 S 21 Adrian Koopman The Names and the Naming of Durban Natalia the Journal of the Natal Society 3 November 2007 tarixinde Istifade tarixi 9 July 2008 Eric A Walker Chapter VII The period of change 1823 36 A History of Southern Africa London Longmans 1965 1928 Mukherji Anahita The Times of India 23 June 2011 2013 05 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 11 30 Monthly Review Struggle Is a School The Rise of a Shack Dwellers Movement in Durban South Africa 1 February 2006 10 December 2006 tarixinde Istifade tarixi 12 October 2018 The opening remarks of S bu Zikode President of the Abahlali baseMjondolo movement of South Africa at the Center for Place Culture and Politics at the CUNY Graduate Center NYC 2012 03 05 at the Wayback Machine 16 November 2010 ANC Intimidates Witness X More Intimidation and More Killing in Kennedy Road 2016 02 19 at the Wayback Machine 23 December 2010 Churches want justice olu kecid Independent Newspapers Online 200 march against Information Bill Independent Online 2016 01 05 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 12 Shoba Sibongakonke South Africa Churches Ask Parties to Preach Tolerance 7 January 2009 18 October 2012 tarixinde Istifade tarixi 12 October 2018 AllAfrica vasitesile Witness 2023 07 07 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 12 10 August 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 10 Chicago Sister Cities ing 2012 06 06 at the Wayback Machine Frohmader Andrea Bremen Referat 32 Stadtepartnerschaften Internationale Beziehungen Bremen Unit 32 Twinning International Relations Das Rathaus Bremen Senatskanzlei Bremen City Hall Senate Chancellery German 2011 07 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 08 09 Union of Local Authorities in Israel ULAI October 4 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi August 23 2012 Facts about Durban September 7 2003 October 31 2007 tarixinde Istifade tarixi December 16 2007 Guangzhou Sister Cities via WaybackMachine com Guangzhou Foreign Affairs Office 24 October 2012 tarixinde Istifade tarixi 2013 07 21 Le Port est jumele a quatre villes portuaires 8 sentyabr 2015 at the Wayback Machine fr Villes de Durban eThekwini en zulu et du Port sont jumelees depuis le 4 novembre 2005 27 sentyabr 2015 at the Wayback Machine fr