Dilma Vana Rousseff (port. Dilma Vana Rousseff, 14 dekabr 1947[…], Belu-Orizonti) — braziliyalı siyasətçi, 1 yanvar 2011-ci ildən 2016-cı ilə kimi Braziliya Federativ Respublikasının prezidenti olmuşdur, sol İşçilər partiyasının üzvüdür.
Dilma Russeff | |
---|---|
port. Dilma Vana Rousseff | |
1 yanvar 2011 – 31 avqust 2016-cı il | |
Vitse-prezident | Mişel Temer |
Əvvəlki | Luiz Inácio Lula da Silva |
Sonrakı | Mişel Temer |
Braziliya prezidenti administrasiyasının rəhbəri | |
21 iyun 2005 – 31 mart 2010 | |
Əvvəlki | Joze Dirseu |
Sonrakı | Erenisi Gerra |
Braziliya energetika naziri | |
1 yanvar 2003 – 21 iyun 2005 | |
Əvvəlki | Fransisku Luis Sibut Qomidi |
Sonrakı | Silas Rondu |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum adı | Dilma Vana Rousseff |
Doğum tarixi | 14 dekabr 1947[…](76 yaş) |
Doğum yeri | |
Partiya | İşçilər Partiyası |
Təhsili | Riu-Qrandi-du-Sul federal universiteti |
İxtisası | İqtisadçı |
Fəaliyyəti | iqtisadçı |
Atası | Pedro Rusef |
Anası | Dilma Jane Koimbra Silva |
Həyat yoldaşı | boşanıb |
Uşağı | 1 qız |
Dini | Roma-Katolik kilsəsi və katolisizm |
| |
Təltifləri | |
Presidência da República (por.) | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Valdeyinləri
Dilma 14 dekabr 1947-ci ildə bolqar mühacir Petr Rusevin ailəsində anadan olub. Onun atası fəal üzvü idi və 1929-cu ildə siyasi təqiblər üzündən Bolqarıstandan mühacirət etməyə məcbur olmuşdu. Bir müddət Fransada yaşamış, burada öz soyadını Rousseff yazmağa başlamışdı. Sonra Argentinaya köçmüş və bir neçə il də keçdikdən Braziliyada yaşamağa başladı. Burada o, Dilma Jane Koimbra Silva ilə evlənmiş və onların bu nikahdan üç uşağı dünyaya gəlmişdir: İqor, Dilma Vana və Jana Lusia.
İnqilabi fəaliyyəti
Dilma, Juan Qulartın devrilməsinə gətirən, 1964-cü ilin hərbi çevrilişindən sonra siyasətlə yaxından maraqlanmağa başladı. O, öncə 1967-ci ildə Braziliya Sosialist Partiyasının gənclər təşkilatına, sonra isə onun radikal fraksiyası olan "Milli Azadlıq Komandasına" qoşuldu. Fraksiya, Braziliyada 1964–1985-ci illərdə hakimiyyətdə olan, hərbi diktatura əleyhinə partizan müharibəsi vasitəsi ilə silahlı mübarizə ideyasını dəstəkliyirdi. Bir neçə il Dilma gizli silahlı təşkilatların tərkibində olmuşdu, lakin döyüş əməliyyatlarında bilavasitə iştirak etmirdi.
Həbsi
1970-ci ildə Dilma Rousseff həbs altına salınmışdır, həbsxanada onu döyürdülər və işgəncə verirdilər. Onun o vaxt ki rəfiqələrindən biri şair və rəssam Ladeyra Neuza bu dövrü belə ifadə etmişdir: "Həbsxanadan sonra böyük bir boşluq yarandı. Bizim xəyallımız yox oldu, praqmatizm yarandı. Hər kəs öz yolu ilə getməyə başladı".
Dilma Rousseff 1972-ci ilin sonunda arıqlamış və xəstə halında azadlığa buraxıldı. O, özünü bərpa etdikdən sonra Braziliyanın cənubunda Rio Grande do Sul ştatında təhsilini yenidən başlamışdı. Onun ikinci əri Karlos Araujo gizli inqilabi bir üzvü olaraq , bu ştatın həbsxanasında cəzasını çəkirdi. Karlos Araujo 1973-cü ildə azadlığına yenidən qovuşdu və 1976-cı ildə onların qızı anadan oldu. Daha bir il sonra Rousseff iqtisadiyyat ixtisası üzrə bakalavr diplomu ilə universiteti bitirdi. Dilma ilk işini partizan keçmişinə görə itirdi və təhsilini davam etdirmək qərarına gəldi. Sonralar öz xülasəsində o, iddia edirdi ki, magistr diplomunu alıb, amma Brazilyanın "Piaui" jurnalı bu yalanın üstünü 2009-cu ildə açdı. Dilma Roussef, detalları dəqiqləşdirməkdən.imtina edərək, sənəddə "səhv" olduğunu etiraf etmişdi. O, sol təşkilatlar ilə əlaqələri bərpa etdi, ancaq bu dəfə Demokrat Fəhlə Partiyasının müşaviri təyin olunaraq, leqal fəaliyyət göstərməyə başladı.
Karyerasının başlanğıcı
1972-ci ilin sonunda o, azadlığa çıxdı və öz yoldaşı ilə birlikdə öz həyatını bərpa etməyə başladı. Sonradan Rio Grande do Sul ştatında Federal universiteti bitirib, müxalif siyasi təşkilatlarda leqal fəaliyyəti ilə məşğul olmağa başladı, həmçinin Demokratik Fəhlə Partiyasının yaradılmasında iştirak etdi.
1980-ci illərin sonunda Porto Alegre şəhərinin meriyasında xəzinədar işləyirdi.
1990-cı illərdə qeyri-dövlət sektoru olan, iqtisadiyyatın və statistika Fonduna rəhbərlik edirdi və Rio Grande do Sul ştatının energetika nazirliyində işləyirdi.
Siyasi karyera
Dilma Demokratik Fəhlə Partiyasının uzun müddət üzvü idi, 1990-cı illərin sonunda isə daha radikal olan İşçilər Partiyasına keçdi. Fernando Enrike Kardozonun prezidentlik müddətinin sonunda yaranan Braziliyanın cənubunda elektrik enerjisinin verilişində ki böhran, enerji məsələlərinin mövzusunun aktual olmasına səbəb oldu, və Luis İnasiu Lula Da Silva öz seçkiqabağı kampaniyasında Dilmanın təcrübəsindən istifadə etdi. 2003-cü ilin yanvar ayında Da Silva prezident seçiləndən sonra, Rousseff energetika naziri təyin edildi. 2005-ci il iyunun 21-də Braziliya prezidentinin Administrasiyasının başçısı vəzifəsinə gətirildi. 2010-cu ildə isə 3 oktyabr 2010 ildə keçirilən prezident seçkilərində öz namizədliyini irəli sürmüşdü. Luis İnasiu Lula Da Silva Dilmanın namizədliyini tam dəstəkləyirdi. Seçkiqabağı kampaniyada Dilma aqrar və siyasi islahatların keçirilməsi uğrunda çıxış edirdi, özünü irqi kvotasının, dini etiqad azadlığının, homoseksual mülki ittifaqlarının tərəfdarı kimi göstərirdi, yüngül narkotiklərin leqallaşdırılmasına və ölüm cəzasına qarşı çıxış edirdi.
2010-cu il oktyabrın 3-də keçirilən prezident seçkilərinin ilk turunda Dilma 47,5 milyondan çox səs (46,9%) topladı və ikinci tura (oktyabrın 31-də) çıxdı ki, burada mərkəz-sağ sosial-demokrat partiyasının namizədi Joze Serra ilə qarşılaşdı. Rusef kinci turda səslərin 56 faizini toplayaraq, Braziliyanın yeni prezidenti oldu və ölkədə bu postu alan ilk qadın kimi tarixə düşdü.
Dilma 2014-cü il oktyabrın 5-də prezident seçkilərinin ilk turunda 41,6% səs topladı. 26 oktyabrda baş tutan ikinci turda onun rəqibi sosial-demokrat partiyasının namizədi Aesio Neves idi, səslərin 51,6% -ni toplayan xanım Rousseff qalib gəldi və ikinci müddətə prezident qaldı.
2 dekabr 2015 ildə parlamentin aşağı palatasının başçısı Eduardu Kunya ölkə prezidentinə qarşı impiçment prosedurunun (prezidentə etibarsızlıq, inamsızlıq) başlanmasını bildirdi. Braziliyanın Ali seçki məhkəməsi prezident Dilma Rousseff və vitse-prezident Mişel Temerə qarşı seçkiöncəsi kampaniyada "Petrobras" neft nəhənginin vəsaitlərini dələduzluqla əldə etdiyinə görə günahlandırırdı. Bu ölkədə etiraz aksiyalarının baş verməsinə səbəb oldu, ancaq həmçinin prezidentə dəstək aksiyalarıda 40-dan çox şəhərdə keçirilmişdi.
ABŞ xüsusi xidmət orqanlarının gizli dinləmələri
Dilma Rousseffin ABŞ-yə llk rəsmi səfər üçün hazırlaşdığı zamanı, Wikileaks prezidentin, keçmiş maliyyə nazirləri Nelson Barbosa, keçmiş xarici işlər naziri Luis Alberto Fiqeyredo kimi yüksək vəzifəli məmurların ABŞ-nin Milli Təhlükəsizlik Agentliyi tərəfindən dinlənilməsi barədə məxfi məlumatlar açıqlamışdı
MTN Braziliya icra hakimiyyəti başçısının monitorinqi üçün ən azı 10 telefon nömrəsi seçib, hansılarki birbaşa Dilma ilə.əlaqəlidilər. Onlar əsasən otaqlara çəkilən stasionar telefonlar, "Dilmanın rabitəsi" nişanlı mobil telefonlar və Prezident Sarayında telefon xətti vasitəsi ilə dinləyirdilər.
Şəxsi həyat
2009-cu ildə Dilma limfa düyünlərin xərçənginə erkən çağlarında qalib gəldi. O, kimyəvi üsulla müalicə aldığı üçün bir neçə ay parik daşımalı olmuşdu.
İki dəfə ərdə olub, azırkı vəziyyətdə ailəli deyil. Onun ikinci nikahdan bir qızı olub və 2010-cu ilin sentyabr ayında bir nəvəsi dünyaya gəldi.
İngilis, fransız və ispan dillərində sərbəst danışır.
İstinadlar
- . 2020-11-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-20.
- Wallenfeldt J., Ray M. Dilma Rousseff // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Dilma Vana Rousseff // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #1025989244 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- "FACTBOX-Brazil's leading presidential candidates" (ingilis). Reuters. 03.10.2010. 2020-12-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-12-20.
- "Dilma diz que, se eleita, vai implantar cotas raciais também na pós-graduação!!!". 2016-03-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-12-25.
- . 2015-12-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-25.
- . 2011-07-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-25.
- Dilma pede "punição exemplar" a envolvidos na morte de Eliza Samudio e classifica crime como "bárbaro" 2011-07-15 at the Wayback Machine
- "Planetin ən nüfuzlu 12 qadını" 2020-11-24 at the Wayback Machine Banco (25.11.2015)
- "Brazilyada keçirilən prezident seçkisinin nəticələri məlum olub [ölü keçid]" Arxiv (27–10–2014)
- "Braziliyada prezidentə qarşı impiçment qərarı" 2015-12-03 at the Wayback Machine Lent (03.12.2015)
- "Braziliya prezidenti buna görə vəzifəsindən məhrum edilə bilər 2020-12-05 at the Wayback Machine" Olke (07.10.2015)
- "Prezidentə qarşı onlarla şəhərdə etiraz aksiyası [ölü keçid]" ANS PRESS (14 Dekabr, 2015)
- "Braziliyada prezidentə dəstək aksiyaları keçirilib [ölü keçid]" İTV (21.08.2015)
- " "WikiLeaks"dən növbəti bomba: ABŞ və Braziliya düşmən olacaq 2016-03-10 at the Wayback Machine " Publika (5 iyul 2015)
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dilma Vana Rousseff port Dilma Vana Rousseff 14 dekabr 1947 Belu Orizonti braziliyali siyasetci 1 yanvar 2011 ci ilden 2016 ci ile kimi Braziliya Federativ Respublikasinin prezidenti olmusdur sol Isciler partiyasinin uzvudur Dilma Russeffport Dilma Vana RousseffBraziliyanin 36 prezidenti1 yanvar 2011 31 avqust 2016 ci ilVitse prezidentMisel TemerEvvelkiLuiz Inacio Lula da SilvaSonrakiMisel TemerBraziliya prezidenti administrasiyasinin rehberi21 iyun 2005 31 mart 2010EvvelkiJoze DirseuSonrakiErenisi GerraBraziliya energetika naziri1 yanvar 2003 21 iyun 2005EvvelkiFransisku Luis Sibut QomidiSonrakiSilas RonduSexsi melumatlarDogum adi Dilma Vana RousseffDogum tarixi 14 dekabr 1947 1947 12 14 76 yas Dogum yeri Belu Orizonti Minas Jerays BraziliyaPartiya Isciler PartiyasiTehsili Riu Qrandi du Sul federal universitetiIxtisasi IqtisadciFealiyyeti iqtisadciAtasi Pedro RusefAnasi Dilma Jane Koimbra SilvaHeyat yoldasi bosanibUsagi 1 qizDini Roma Katolik kilsesi ve katolisizmTeltifleriPresidencia da Republica por Vikianbarda elaqeli mediafayllarValdeyinleriValideynleri qardasi ve bacisi ile birge Dilma 14 dekabr 1947 ci ilde bolqar muhacir Petr Rusevin ailesinde anadan olub Onun atasi feal uzvu idi ve 1929 cu ilde siyasi teqibler uzunden Bolqaristandan muhaciret etmeye mecbur olmusdu Bir muddet Fransada yasamis burada oz soyadini Rousseff yazmaga baslamisdi Sonra Argentinaya kocmus ve bir nece il de kecdikden Braziliyada yasamaga basladi Burada o Dilma Jane Koimbra Silva ile evlenmis ve onlarin bu nikahdan uc usagi dunyaya gelmisdir Iqor Dilma Vana ve Jana Lusia Inqilabi fealiyyetiDilma Juan Qulartin devrilmesine getiren 1964 cu ilin herbi cevrilisinden sonra siyasetle yaxindan maraqlanmaga basladi O once 1967 ci ilde Braziliya Sosialist Partiyasinin gencler teskilatina sonra ise onun radikal fraksiyasi olan Milli Azadliq Komandasina qosuldu Fraksiya Braziliyada 1964 1985 ci illerde hakimiyyetde olan herbi diktatura eleyhine partizan muharibesi vasitesi ile silahli mubarize ideyasini destekliyirdi Bir nece il Dilma gizli silahli teskilatlarin terkibinde olmusdu lakin doyus emeliyyatlarinda bilavasite istirak etmirdi Hebsi1970 ci ilde Dilma Rousseff hebs altina salinmisdir hebsxanada onu doyurduler ve isgence verirdiler Onun o vaxt ki refiqelerinden biri sair ve ressam Ladeyra Neuza bu dovru bele ifade etmisdir Hebsxanadan sonra boyuk bir bosluq yarandi Bizim xeyallimiz yox oldu praqmatizm yarandi Her kes oz yolu ile getmeye basladi Dilma Rousseff 1972 ci ilin sonunda ariqlamis ve xeste halinda azadliga buraxildi O ozunu berpa etdikden sonra Braziliyanin cenubunda Rio Grande do Sul statinda tehsilini yeniden baslamisdi Onun ikinci eri Karlos Araujo gizli inqilabi bir uzvu olaraq bu statin hebsxanasinda cezasini cekirdi Karlos Araujo 1973 cu ilde azadligina yeniden qovusdu ve 1976 ci ilde onlarin qizi anadan oldu Daha bir il sonra Rousseff iqtisadiyyat ixtisasi uzre bakalavr diplomu ile universiteti bitirdi Dilma ilk isini partizan kecmisine gore itirdi ve tehsilini davam etdirmek qerarina geldi Sonralar oz xulasesinde o iddia edirdi ki magistr diplomunu alib amma Brazilyanin Piaui jurnali bu yalanin ustunu 2009 cu ilde acdi Dilma Roussef detallari deqiqlesdirmekden imtina ederek senedde sehv oldugunu etiraf etmisdi O sol teskilatlar ile elaqeleri berpa etdi ancaq bu defe Demokrat Fehle Partiyasinin musaviri teyin olunaraq leqal fealiyyet gostermeye basladi Karyerasinin baslangici1972 ci ilin sonunda o azadliga cixdi ve oz yoldasi ile birlikde oz heyatini berpa etmeye basladi Sonradan Rio Grande do Sul statinda Federal universiteti bitirib muxalif siyasi teskilatlarda leqal fealiyyeti ile mesgul olmaga basladi hemcinin Demokratik Fehle Partiyasinin yaradilmasinda istirak etdi 1980 ci illerin sonunda Porto Alegre seherinin meriyasinda xezinedar isleyirdi 1990 ci illerde qeyri dovlet sektoru olan iqtisadiyyatin ve statistika Fonduna rehberlik edirdi ve Rio Grande do Sul statinin energetika nazirliyinde isleyirdi Siyasi karyeraLuis Inasiu Lula Da Silva ve Dilma Rousseff 2009 ilDilma Rousseff ve Barak Obama 2012 il Dilma Demokratik Fehle Partiyasinin uzun muddet uzvu idi 1990 ci illerin sonunda ise daha radikal olan Isciler Partiyasina kecdi Fernando Enrike Kardozonun prezidentlik muddetinin sonunda yaranan Braziliyanin cenubunda elektrik enerjisinin verilisinde ki bohran enerji meselelerinin movzusunun aktual olmasina sebeb oldu ve Luis Inasiu Lula Da Silva oz seckiqabagi kampaniyasinda Dilmanin tecrubesinden istifade etdi 2003 cu ilin yanvar ayinda Da Silva prezident secilenden sonra Rousseff energetika naziri teyin edildi 2005 ci il iyunun 21 de Braziliya prezidentinin Administrasiyasinin bascisi vezifesine getirildi 2010 cu ilde ise 3 oktyabr 2010 ilde kecirilen prezident seckilerinde oz namizedliyini ireli surmusdu Luis Inasiu Lula Da Silva Dilmanin namizedliyini tam destekleyirdi Seckiqabagi kampaniyada Dilma aqrar ve siyasi islahatlarin kecirilmesi ugrunda cixis edirdi ozunu irqi kvotasinin dini etiqad azadliginin homoseksual mulki ittifaqlarinin terefdari kimi gosterirdi yungul narkotiklerin leqallasdirilmasina ve olum cezasina qarsi cixis edirdi 2010 cu il oktyabrin 3 de kecirilen prezident seckilerinin ilk turunda Dilma 47 5 milyondan cox ses 46 9 topladi ve ikinci tura oktyabrin 31 de cixdi ki burada merkez sag sosial demokrat partiyasinin namizedi Joze Serra ile qarsilasdi Rusef kinci turda seslerin 56 faizini toplayaraq Braziliyanin yeni prezidenti oldu ve olkede bu postu alan ilk qadin kimi tarixe dusdu Dilma 2014 cu il oktyabrin 5 de prezident seckilerinin ilk turunda 41 6 ses topladi 26 oktyabrda bas tutan ikinci turda onun reqibi sosial demokrat partiyasinin namizedi Aesio Neves idi seslerin 51 6 ni toplayan xanim Rousseff qalib geldi ve ikinci muddete prezident qaldi 2 dekabr 2015 ilde parlamentin asagi palatasinin bascisi Eduardu Kunya olke prezidentine qarsi impicment prosedurunun prezidente etibarsizliq inamsizliq baslanmasini bildirdi Braziliyanin Ali secki mehkemesi prezident Dilma Rousseff ve vitse prezident Misel Temere qarsi seckioncesi kampaniyada Petrobras neft nehenginin vesaitlerini deleduzluqla elde etdiyine gore gunahlandirirdi Bu olkede etiraz aksiyalarinin bas vermesine sebeb oldu ancaq hemcinin prezidente destek aksiyalarida 40 dan cox seherde kecirilmisdi ABS xususi xidmet orqanlarinin gizli dinlemeleriDilma Rousseffin ABS ye llk resmi sefer ucun hazirlasdigi zamani Wikileaks prezidentin kecmis maliyye nazirleri Nelson Barbosa kecmis xarici isler naziri Luis Alberto Fiqeyredo kimi yuksek vezifeli memurlarin ABS nin Milli Tehlukesizlik Agentliyi terefinden dinlenilmesi barede mexfi melumatlar aciqlamisdi MTN Braziliya icra hakimiyyeti bascisinin monitorinqi ucun en azi 10 telefon nomresi secib hansilarki birbasa Dilma ile elaqelidiler Onlar esasen otaqlara cekilen stasionar telefonlar Dilmanin rabitesi nisanli mobil telefonlar ve Prezident Sarayinda telefon xetti vasitesi ile dinleyirdiler Sexsi heyat2009 cu ilde Dilma limfa duyunlerin xercengine erken caglarinda qalib geldi O kimyevi usulla mualice aldigi ucun bir nece ay parik dasimali olmusdu Iki defe erde olub azirki veziyyetde aileli deyil Onun ikinci nikahdan bir qizi olub ve 2010 cu ilin sentyabr ayinda bir nevesi dunyaya geldi Ingilis fransiz ve ispan dillerinde serbest danisir Istinadlar 2020 11 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 12 20 Wallenfeldt J Ray M Dilma Rousseff Encyclopaedia Britannica ing Dilma Vana Rousseff Brockhauz Ensiklopediyasi alm Deutsche Nationalbibliothek Record 1025989244 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 FACTBOX Brazil s leading presidential candidates ingilis Reuters 03 10 2010 2020 12 05 tarixinde Istifade tarixi 2015 12 20 Dilma diz que se eleita vai implantar cotas raciais tambem na pos graduacao 2016 03 19 tarixinde Istifade tarixi 2015 12 25 2015 12 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 12 25 2011 07 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 12 25 Dilma pede punicao exemplar a envolvidos na morte de Eliza Samudio e classifica crime como barbaro 2011 07 15 at the Wayback Machine Planetin en nufuzlu 12 qadini 2020 11 24 at the Wayback Machine Banco 25 11 2015 Brazilyada kecirilen prezident seckisinin neticeleri melum olub olu kecid Arxiv 27 10 2014 Braziliyada prezidente qarsi impicment qerari 2015 12 03 at the Wayback Machine Lent 03 12 2015 Braziliya prezidenti buna gore vezifesinden mehrum edile biler 2020 12 05 at the Wayback Machine Olke 07 10 2015 Prezidente qarsi onlarla seherde etiraz aksiyasi olu kecid ANS PRESS 14 Dekabr 2015 Braziliyada prezidente destek aksiyalari kecirilib olu kecid ITV 21 08 2015 WikiLeaks den novbeti bomba ABS ve Braziliya dusmen olacaq 2016 03 10 at the Wayback Machine Publika 5 iyul 2015 Xarici kecidler