Vətəndaş və İnkişaf Partiyası

Vətəndaş və İnkişaf Partiyası və ya qısaca VİP — Azərbaycanda 28 may 2006-cı il tarixində Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının keçmiş sədri Əli Əliyevin rəhbərliyində qurulmuş, 10 avqust 2008-ci il tarixində rəsmi dövlət qeydiyyatına alınmış və 25 iyun 2023-cü il tarixində fəaliyyətini dayandırmış siyasi partiya.

Vətəndaş və İnkişaf Partiyası
Sədri	Əli Əliyev
Sədr müavinləri	Dilguşə Gülümcan Zaur Qasımov Zeynal Abdullayev
Quruluş tarixi	28 may 2006
Qeydiyyat tarixi	10 avqust 2008
Dağılma tarixi	25 iyun 2023
Birləşən	"Odlu Yurd" Xalq Partiyası(2012)
Bölünmə	Yeni Yol Partiyası (2021)
Sələfi	Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası
Baş qərargah	Bakı
İdeoloji spektr	mərkəz sağ
Üzvlüyü	Azadlıq Bloku (2006-2010) İnsan Naminə Bloku (2010) Azadlıq-2015 Bloku (2015)
Üzv sayı	20 min (2020)^[]

Tarixi

Zəmin

Əsas məqalə: Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası

2003-cü il prezident seçkilərinin ardından Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası sədri Etibar Məmmədov sədrlikdən istefa vermişdir. Sədr səlahiyyətləri isə onun qohumu Əli Əliyevə həvalə edilmişdir. 7 fevral 2005 tarixində Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının növbədənkənar VIII Qurultayı keçirilmişdir. Qurultayda Əli Əliyev partiya sədri seçilmiş və partiyanın lideri postu yaradılmışdır.

2005-ci il parlament seçkiləri ərəfəsində 13 iyul 2005-ci il tarixində Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası, Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası, Azərbaycan Liberal Partiyası və bir qrup müstəqil siyasətçi Yeni Siyasət Seçki Blokunu (qısaca YeS) təsis etmiş və vahid namizədlərlə seçkiyə qatılmışdır, lakin seçkilərin nəticəsi açıqlandıqda Yeni Siyasət Seçki Blokunun vahid siyahısından sadəcə 2 müstəqil namizəd — 52 saylı Quba seçki dairəsi üzrə baş nazirin sabiq müavini Vahid Əhmədov və 114 saylı Şəki kənd birinci seçki dairəsi üzrə sabiq baş nazir Əli Məsimli deputat seçilmişdir. Yeni Siyasət Seçki Blokunun üzv partiyaları seçki nəticələrinə etiraz etmiş və seçilmiş deputatları istefaya dəvət etmişdir, lakin Yeni Siyasət Seçki Blokuna üzv olan Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının Mərkəzi Seçki Komissiyasındakı nümayəndəsi Arzuxan Əlizadə (hazırkı sədr) seçkinin yekun protokoluna imza atmışdır. AMİP sədri Əli Əliyev buna etiraz etmişdir. Partiya sədri Əli Əliyev fövqəladə iclas keçirmiş və iclasda Etibar Məmmədov və Arzuxan Əlizadənin dəstəkçilərini Siyasi Şura üzvlüyündən ixrac etmişdir.

21 yanvar 2006-cı il tarixində partiya sədri Əli Əliyev Azərbaycan Demokrat Partiyasının qərargahında quruıtay çağırımış, lakin 190 nümayəndənin iştirak etməli olduğu qurultayda 100 nümayəndə iştirak etmişdir. Kvorum olmadığından qurultay növbəti günə təxirə salınmışdır. 22 yanvar 2006-cı il tarixində həm Əli Əliyev, həm də Etibar Məmmədov Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının növbədənkənar qurultayını keçirmişdir. Əli Əliyev keçirdiyi qurultayda Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası, Azərbaycan Demokrat Partiyası, Müsavat Partiyası nümayəndələri iştirak etmiş, Etibar Məmmədov liderlik postundan uzaqlaşdırılmış, özü isə Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının yenidən sədri seçilmişdir. Etibar Məmmədov keçirdiyi qurultayda isə Əli Əliyevə etimadsızlıq göstərilmiş, Ayaz Rüstəmov partiyanın müvəqqəti sədri seçilmişdir. Hər iki tərəf müvafiq qurultay sənədlərini Ədliyyə Nazirliyinə təqdim etmişdir. Ədliyyə Nazirliyi nəticə olaraq Etibar Məmmədovun keçirdiyi qurultayın nəticələrini tanımışdır.

Quruluşu və ləğvi

Əli Əliyev və tərəfdarları 28 may 2006 tarixində Vətəndaş və İnkişaf Partiyasının Quruluş Qurultayını təşkil etmişdir. Bu qurultayda Əli Əliyev Vətəndaş və İnkişaf Partiyasının sədri seçilmişdir.

30 iyun 2012-ci il tarixində Nazim Məmmədov tərəfindən yaradılmış, rəsmi dövlət qeydiyyatı olmayan "Odlu Yurd" Xalq Partiyası Vətəndaş və İnkişaf Partiyasına birləşmişdir.

2014-cü ildə Vətəndaş və İnkişaf Partiyası Azərbaycan Demokrat Partiyası ilə birləşmək üçün qarşılıqlı təmaslar başlatdı. Təkliflərə əsasən Vətəndaş və İnkişaf Partiyası Azərbaycan Demokrat Partiyasına birləşəcək və partiya sədri Əli Əliyev birləşmiş partiyanın sədr müavini, daha sonra isə növbəti sədri olacaq idi, lakin yekun nəticədə birləşmə baş tutmamışdır.

24 may 2017-ci il tarixində Vətəndaş və İnkişaf Partiyasının IV Qurultayı keçirilmiş və Əli Əliyev növbəti 4 il müddətinə partiya sədri seçilmişdir.

2020-ci il tarixində Vətəndaş və İnkişaf Partiyasının sədr müavini Ramil Hüseynov partiyadan istefa verərək Yeni Yol Partiyasını qurduğunu və yeni partiyanın Təşkilat Komitəsinin sədri seçildiyini açıqlamışdır.

"Siyasi partiyalar haqqında" yeni qanunun qəbulundan sonra, 25 iyun 2023-cü il tarixində Vətəndaş və İnkişaf Partiyası fəaliyyətini dayandırması ilə bağlı bəyanat yaymışdır.

Rəhbərlik

#	Sədr	Başlama tarixi	Bitmə tarixi
1	Əli Əliyev	28 may 2006	25 iyun 2023

Qurultaylar

Ad	Tarix	Seçilən sədr	Namizəd
I (Quruluş) Qurultay	28 may 2006	Əli Əliyev	Əli Əliyev (Tək namizəd)
II Qurultay
III Qurultay
IV Qurultay	28 may 2017

Seçkilərdə

Vətəndaş və İnkişaf Partiyası 2006-cı ildə Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası, Azərbaycan Demokrat Partiyası və Azərbaycan Liberal Partiyası iştirakı ilə yaradılan və 2010-cu ilə qədər fəaliyyət göstərən Azadlıq Blokunun həmtəsisçisi olub.

2010-cu il parlament seçkiləri ərəfəsində Vətəndaş və İnkişaf Partiyası Azərbaycan Liberal Partiyası və Azərbaycan Yaşıllar Partiyası tərəfindən yaradılmış "İnsan Naminə" seçki blokunun qurucu üzvü olub.

Parlament seçkiləri

Seçki	Sədr	Majoritar
		Səs	%	Mandat
2010	Əli Əliyev	11 170	0.47	0 / 125
2015		3 374	0.12	0 / 125
2020				0 / 125

Bələdiyyə seçkiləri

Seçki	Sədr	Səs			Bələdiyyə üzvü
		#	%	±
2009	Əli Əliyev				0 / 15.591
					0 / 15.135
2019					0 / 15.156

Qeydlər

1. Rəsmi dövlət qeydiyyatında olmayan siyasi partiya.

İstinadlar

1. "İqtidaryönlü partiyalar «Reforma» seçki bloku yaradacaq". www.azadliq.org. 2022-05-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-11.
2. "Vidadi Mahmudlu yekun protokolu imzalamasını düzgün addım sayır". www.azadliq.org. 2022-05-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-11.
3. "Əli Əliyevin çağırdığı AMİP-in bugünkü fövqəladə qurultayında yetərsay olmayıb". Trend.Az (az.). 2006-01-21. 2022-05-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-11.
4. AzadlıqRadiosu. "AMİP-də iki qurultay..." Azadlıq Radiosu (az.). 2006-04-24. 2021-04-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-11.
5. ""Dovşan həkimi" AMİP-dən necə qovuldu? -". www.aznews.az. 2021-05-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-11.
6. "BBCAzeri.com". www.bbc.com. 2022-05-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-11.
7. "Vətəndaş və İnkişaf Partiyası (VİP) Ədliyyə Nazirliyində dövlət qeydiyyatına alınıb" (az.). Azadlıq Radiosu. 2020-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-26.
8. "İki partiyanın birləşməsi rəsmiləşdi". Qafqazinfo (az.). 2012-06-30. 2021-11-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-11.
9. mia.az. "ADP və VİP sədrləri yenidən görüşdülər". mia.az (az.). 2020-07-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-11.
10. "ADP və VİP birləşir: "Bununla bağlı komissiya yaradılıb"". publika.az (az.). 2014-04-28. 2021-11-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-11.
11. "Partiyaya sədr seçiblər » Reyting.az". Reyting.az. 2017-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-11.
12. "Müxalifət olmaq bunların alınyazısı deyil ki... - Ramil Hüseynov". 2021-11-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-04.
13. "Vətəndaş və İnkişaf partiyası özünü buraxdı - VİP-in son BƏYANATI". musavat.com. 2023-06-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-25.
14. "Arxivlənmiş surət". 2020-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-04.
15. "Əli Əliyev 47-yə çatdı". Aznews (az.). aznews.az. 19.08.2014 12:03. 2022-01-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-09-14.