Selevkilər sülaləsi – Selevkilər dövlətində hakimiyyətdə olmuş çar sülaləsi (e.ə. 312 - 63). Əsası I Selevk Nikator tərəfindən qoyulmuşdur.
I Selevk
Selevk I – e.ə. 321-ci ildə diadoxların yığıncağında (Babilistan) Makedoniyalı İsgəndərin ən qabiliyyətli sərkərdələrindən birinə – I Selevkə çatmışdır. Digər diadoxlarla uzun sürən mübarizə nəticəsində e.ə. 312-ci ildə Selevk qəti olaraq Babilistanda möhkəmləndi, öz çarlığını və Selevkilər sülaləsini yaratdı.
Selevkilər dövlətinin əsasının qoyulması və didoxlarla vuruş
Selevkilər dövləti – Makedoniyalı İsgəndərin ölümündən sonra meydana gəlmiş ən böyük dövlət. E.ə. 321-ci ildə diadoxların yığıncağında Babilistan İsgəndərin ən qabiliyyətli sərkərdələrindən biri olan Selevkə verildi. Digər diadoxlarla aparılan uzunsürən mübarizələr nəticəsində e.ə. 312-ci ildə Selevk Babilistanda daha da möhkəmləndi və öz çarlığını yaratdı. Bu dövrdən etibarən Şərqdə min ildən artıq müddətdə istifadə olunan Selevkilər erası (burada o səhvən “İsgəndər erası” adlandırılırdı) başlandı. Midiya, İran, Mesopotamiya, Şimali Suriya, Kiçik Asiyanın bir hissəsi, habelə Hindistan Selevkilər dövlətinə daxil idi. Amma Hindistan ərazilərini Selevk hələ e.ə. IV əsrin sonlarında itirmişdi. I Selevk Makedoniyaya etdiyi hərbi yürüş zamanı həlak olmuşdur. Onun varisləri – Selevkilər bu və ya digər dövlətlərlə fasiləsiz müharibələr aparmışlar. Selevkilərin əraziləri ən bacarıqlı ellin hökmdarlarından olan III Antioxun (e.ə. 223 - 187) hakimiyyəti illərində genişlənmişdir. Onun siyasətinin xüsusiyyəti təkcə yunanlara deyil, həm də qədimdən mövcud olan şəhər özünüidarə qaydalarına arxalanmasında idi ki, bu da öz növbəsində geniş xalq kütlələri arasında onun dəstəklənməsi ilə nəticələndi. III Antioxun ordusunda yunan və makedoniyalılardan başqa, onun dövlətinə daxil olan çoxsaylı tayfa və xalqların nümayəndələri də vuruşurdu. O, Kiçik Asiyada yeni ərazilər ələ keçirdi, rəqibi – Baktriya çarı Evtidem üzərində qələbələr çaldı. Makedoniya ilə ittifaqa girən III Antiox Suriyanın cənub hissəsini, Finikiyanı və Fələstini ələ keçirdi. Lakin az sonra Roma Aralıq dənizinin şərq bölgəsinin işlərinə müdaxilə etdi. E.ə. 190-cı ildə Maqneziya (Kiçik Asiya) yaxınlığındakı məğlubiyyəti nəticəsində romalılar Kiçik Asiya ərazilərinin bir hissəsini III Antioxun əlindən alırlar. Ermənistan Selevkilərdən müstəqillik əldə edir, Dəclə çayının arxa tərəfi parfiyalılar tərəfindən tutulur. III Antioxun oğlu iki dəfə Misirə soxulur və -ci ildə Misir İsgəndəriyyəsini mühasirəyə alır. Amma Roma elçisi tələb edir ki, ləngimədən Misirdən çıxıb getsin və Antiox qoşunlarını buradan çıxarır. IV Antiox Şərq yürüşlərindən birində həlak olandan sonra romalıların tələbi ilə Selevkilərin hərbi donanması ləğv edilir və bütün döyüş filləri öldürülür. Nəticədə isə Selevkilər dövlətinin hərbi qüdrəti sarsılır. -cu ildə parfiyalılar tərəfindən məğlub edilən Selevkilər dövlətinin ərazisi Suriya ilə məhdudlaşır. E.ə. 63-cü ildə Selevkilərin əlində qalmış sonuncu bölgə olan Suriya da romalılar tərəfindən ələ keçirilir və Romanın əyalətinə çevrilir.
Diadoxlar (yun. “xələf”, “varis”) – Makedoniyalı İsgəndərin varisləri – böyük sərkərdələr və onun yaxın davamçıları. Makedoniyalı İsgəndərin ölümündən sonra diadoxlar öz aralarında hakimiyyət uğrunda mübarizəyə başladılar və son nəticədə onun dövlətini öz aralarında bölüşdürdülər.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Selevkiler sulalesi Selevkiler dovletinde hakimiyyetde olmus car sulalesi e e 312 63 Esasi I Selevk Nikator terefinden qoyulmusdur Esas meqale Selevkiler imperiyasiI SelevkSelevk I e e 321 ci ilde diadoxlarin yigincaginda Babilistan Makedoniyali Isgenderin en qabiliyyetli serkerdelerinden birine I Selevke catmisdir Diger diadoxlarla uzun suren mubarize neticesinde e e 312 ci ilde Selevk qeti olaraq Babilistanda mohkemlendi oz carligini ve Selevkiler sulalesini yaratdi Selevkiler dovletinin esasinin qoyulmasi ve didoxlarla vurusSelevkiler dovleti Makedoniyali Isgenderin olumunden sonra meydana gelmis en boyuk dovlet E e 321 ci ilde diadoxlarin yigincaginda Babilistan Isgenderin en qabiliyyetli serkerdelerinden biri olan Selevke verildi Diger diadoxlarla aparilan uzunsuren mubarizeler neticesinde e e 312 ci ilde Selevk Babilistanda daha da mohkemlendi ve oz carligini yaratdi Bu dovrden etibaren Serqde min ilden artiq muddetde istifade olunan Selevkiler erasi burada o sehven Isgender erasi adlandirilirdi baslandi Midiya Iran Mesopotamiya Simali Suriya Kicik Asiyanin bir hissesi habele Hindistan Selevkiler dovletine daxil idi Amma Hindistan erazilerini Selevk hele e e IV esrin sonlarinda itirmisdi I Selevk Makedoniyaya etdiyi herbi yurus zamani helak olmusdur Onun varisleri Selevkiler bu ve ya diger dovletlerle fasilesiz muharibeler aparmislar Selevkilerin erazileri en bacariqli ellin hokmdarlarindan olan III Antioxun e e 223 187 hakimiyyeti illerinde genislenmisdir Onun siyasetinin xususiyyeti tekce yunanlara deyil hem de qedimden movcud olan seher ozunuidare qaydalarina arxalanmasinda idi ki bu da oz novbesinde genis xalq kutleleri arasinda onun desteklenmesi ile neticelendi III Antioxun ordusunda yunan ve makedoniyalilardan basqa onun dovletine daxil olan coxsayli tayfa ve xalqlarin numayendeleri de vurusurdu O Kicik Asiyada yeni eraziler ele kecirdi reqibi Baktriya cari Evtidem uzerinde qelebeler caldi Makedoniya ile ittifaqa giren III Antiox Suriyanin cenub hissesini Finikiyani ve Felestini ele kecirdi Lakin az sonra Roma Araliq denizinin serq bolgesinin islerine mudaxile etdi E e 190 ci ilde Maqneziya Kicik Asiya yaxinligindaki meglubiyyeti neticesinde romalilar Kicik Asiya erazilerinin bir hissesini III Antioxun elinden alirlar Ermenistan Selevkilerden musteqillik elde edir Decle cayinin arxa terefi parfiyalilar terefinden tutulur III Antioxun oglu iki defe Misire soxulur ve ci ilde Misir Isgenderiyyesini muhasireye alir Amma Roma elcisi teleb edir ki lengimeden Misirden cixib getsin ve Antiox qosunlarini buradan cixarir IV Antiox Serq yuruslerinden birinde helak olandan sonra romalilarin telebi ile Selevkilerin herbi donanmasi legv edilir ve butun doyus filleri oldurulur Neticede ise Selevkiler dovletinin herbi qudreti sarsilir cu ilde parfiyalilar terefinden meglub edilen Selevkiler dovletinin erazisi Suriya ile mehdudlasir E e 63 cu ilde Selevkilerin elinde qalmis sonuncu bolge olan Suriya da romalilar terefinden ele kecirilir ve Romanin eyaletine cevrilir Diadoxlar yun xelef varis Makedoniyali Isgenderin varisleri boyuk serkerdeler ve onun yaxin davamcilari Makedoniyali Isgenderin olumunden sonra diadoxlar oz aralarinda hakimiyyet ugrunda mubarizeye basladilar ve son neticede onun dovletini oz aralarinda bolusdurduler