Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I Selevk Nikator (q.yun. Σέλευκος Α' Νικάτωρ; E.ə. 358 — E.ə. 281) — Makedoniyalı İsgəndərin mühafizəçisi, sərkərdə.
| I Selevk Nikator | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | e.ə. 358 |
| Vəfat tarixi | e.ə. 281 |
| Uşaqları | |
| Fəaliyyəti | suveren[d] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Selevk Nikator əvvəlcə II Filipə xidmət etmişdi. Onun vəfatından sonra İsgəndərin mühafizəçisi olmuşdu.
I Selevk Nikator Makedoniyalı İsgəndərin vəfatından sonra başqa diadoxlarla birlikdə Selevkilər imperiyasının binasını qoydu. Digər diadoxlarla aparılan uzunsürən mübarizələr nəticəsində E.ə. 312-ci ildə Selevk Babilistanda daha da möhkəmləndi və öz çarlığını yaratdı. Bu dövrdən etibarən Şərqdə min ildən artıq müddətdə istifadə olunan Selevkilər erası (burada o səhvən "İsgəndər erası" adlandırılırdı) başlandı. Midiya, İran, Mesopotamiya, Şimali Suriya, Kiçik Asiyanın bir hissəsi, habelə Hindistan Selevkilər dövlətinə daxil idi.
Yeni Mada çarlığının hökmdarları, çox güman ki, o cümlədən Atropat özü artıq IV əsrin lap sonunda İran satraplıqlarına yiyələnmiş Selevkin (358–281) qəsdlərindən ölkəni nə yolla olursa-olsun qorumaq məcburiyyətində qalmışdılar.
Lakin Selevkin və hakimiyyətə onunla şərik olan bütün ciddi-cəhdlərinə baxmayaraq, e.ə. III əsrin ortalarına yaxın Selevkilər imperiyası fəlakət həddinə çatdı. Baktriya, Soqdiana və Parfiya əldən çıxdı.
-ci ildə I Selevk Nikator yunan-makedon hakimiyyətini bərpa etmək üçün Hindistana soxuldu, lakin heç bir müvəffəqiyyət əldə edə bilmədi. I Selevk müasir İran və Əfqanıstan ərazisinin çox hissəsini Çandraquptaya güzəştə getməyə məcbur oldu. Bundan sonra selevkilər bir daha Hindistan torpaqlarına soxulmadılar. Münasibətləri möhkəmləndirmək naminə selevkilər Çandraquptanın sarayına səfir göndərdilər. Bu səfir idi. O gördüklərini "Hindika" əsərində təsvir etmişdi.
I Selevk Makedoniyaya etdiyi hərbi yürüş zamanı həlak olmuşdur.
Xəzərin öyrənilməsində rolu
E.ə. IV əsrdə yaşamış Flavi Arrianın məlumatına əsasən hətta Makedoniyalı İsgəndər Xəzərin şimal və şərq okeanları ilə əlaqəsinin olması haqqında olan mübahisələrə son qoymaq məqsədi ilə əvvəlcə sərkərdə Partokla bu məsələni araşdırmağı tapşırmış, daha sonra onun bütün sahillərini yoxlamaq üçün cənubda dəniz donanmasının yaradılması haqda Heraklitə əmr etmişdir. Lakin İsgəndərin ölümü bu məsələni 40 il geri saldı. Bunu onun varislərindən biri Selevk Nikator həyata keçirdi. O, e.ə. 285–280-ci illərdə Hirkan hakimi Partokla əmr etdi ki, bütün sahilboyu səfər etsin və burada əsas məqsədlərdən biri Xəzərin xarakterini öyrənmək idi. Yəni o, başqa dənizlərlə birləşirmi, birləşirsə hansı ilə. Partokl dövrünün savadlı dövlət xadimi və alimi idi. Lakin səfər nəticəsində yazdığı əsərdə çox qəribə bir nəticəyə gəlmişdir.
Ədəbiyyat
- Абакумов А. А. Боевые слоны Селевка и битва при Ипсе // Вестник Алтайского государственного университета. — 2010. — 4/1. — С. 9–12.
- Голенко В. К. Монетно-весовой дуализм Селевка 1-го // Вестник древней истории. — 1991. — 1. — С. 100–117.
- Журавлёва Н. В. Селевк Никатор: Создание династии // Проблемы истории, филологии, культуры. Вып. 17. — Магнитогорск; М.; Новосибирск, 2007. — С. 255–269.
- Нефёдов К. Ю. Культ Селевка 1-го Никатора в свете новых эпиграфических данных // Laurea 1: Античный мир и Средние века: Чтения памяти профессора Владимира Ивановича Кадеева: Материалы. – Харьков, 2015. – С. 93–96.
- Нефёдов К. Ю. Селевк Никатор и Александр Македонский: Эволюция пропаганды // Древности: Харьковский историко-археологический ежегодник. Вып. 10. – Харьков, 2011. – С. 14–25.
- Нефёдов К. Ю. Селевк Никатор и Аполлон // Доiсламський Близький Схiд: Iсторiя, релiгiя, культура: Сбiрник наукових статей. — Киiв, 2014. — 288 с. — С. 177–196.
- Смирнов С. В. Гиероним из Кардии о Селевке 1-м // Политика, идеология и историописание в римско-эллинистическом мире. — Казань, 2009. — С. 74–79.
- Смирнов С. В. Государство Селевка 1-го: Политика, экономика, общество. — М., 2013. — 344 с.
- Смирнов С. В. Демодам и Патрокл — "друзья" Селевка 1-го // Antiquitas Juventae. — Саратов, 2010. — С. 38–45.
- Смирнов С. В. Первый опыт соправительства в государстве Селевкидов // Вестник древней истории. — 2009. — 4. — С. 159–168.
- Смирнов С. В. Пифон, Селевк и традиция Иеронима из Кардии // МНЕМОН: Исследования и публикации по истории античного мира. Вып. 14. — СПб., 2014. — 516 с. — С. 161–170.
- Grainger J. Seleukos Nikator: Constructing a Hellenistic Kingdom. — L.; NY., 1990.
- Mehl A. Seleukos Nikator und sein Reich. 1: Seleukos’ Leben und die Entwiklung seiner Machtposition. — Leuven, 1986.
- Бенгстон Г. Правители эпохи эллинизма. – М., 1982. – С. 59–86 (биография Селевка 1-го).
İstinadlar
- Антиох (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1890. Т. Iа. С. 849–850.
- "МАУРЬЕВ ГОСУДАРСТВО". 2017-04-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-02-13.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
| Makedoniyalı İsgəndərin diadoxları |
| • • • • • • • • • Ptolemey • Selevk |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
I Selevk Nikator q yun Seleykos A Nikatwr E e 358 E e 281 Makedoniyali Isgenderin muhafizecisi serkerde I Selevk NikatorDogum tarixi e e 358Vefat tarixi e e 281Usaqlari I Antiox SoterFealiyyeti suveren d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSelevk Nikator evvelce II Filipe xidmet etmisdi Onun vefatindan sonra Isgenderin muhafizecisi olmusdu I Selevk Nikator Makedoniyali Isgenderin vefatindan sonra basqa diadoxlarla birlikde Selevkiler imperiyasinin binasini qoydu Diger diadoxlarla aparilan uzunsuren mubarizeler neticesinde E e 312 ci ilde Selevk Babilistanda daha da mohkemlendi ve oz carligini yaratdi Bu dovrden etibaren Serqde min ilden artiq muddetde istifade olunan Selevkiler erasi burada o sehven Isgender erasi adlandirilirdi baslandi Midiya Iran Mesopotamiya Simali Suriya Kicik Asiyanin bir hissesi habele Hindistan Selevkiler dovletine daxil idi Yeni Mada carliginin hokmdarlari cox guman ki o cumleden Atropat ozu artiq IV esrin lap sonunda Iran satrapliqlarina yiyelenmis Selevkin 358 281 qesdlerinden olkeni ne yolla olursa olsun qorumaq mecburiyyetinde qalmisdilar Lakin Selevkin ve hakimiyyete onunla serik olan butun ciddi cehdlerine baxmayaraq e e III esrin ortalarina yaxin Selevkiler imperiyasi felaket heddine catdi Baktriya Soqdiana ve Parfiya elden cixdi ci ilde I Selevk Nikator yunan makedon hakimiyyetini berpa etmek ucun Hindistana soxuldu lakin hec bir muveffeqiyyet elde ede bilmedi I Selevk muasir Iran ve Efqanistan erazisinin cox hissesini Candraquptaya guzeste getmeye mecbur oldu Bundan sonra selevkiler bir daha Hindistan torpaqlarina soxulmadilar Munasibetleri mohkemlendirmek namine selevkiler Candraquptanin sarayina sefir gonderdiler Bu sefir idi O gorduklerini Hindika eserinde tesvir etmisdi I Selevk Makedoniyaya etdiyi herbi yurus zamani helak olmusdur Xezerin oyrenilmesinde roluE e IV esrde yasamis Flavi Arrianin melumatina esasen hetta Makedoniyali Isgender Xezerin simal ve serq okeanlari ile elaqesinin olmasi haqqinda olan mubahiselere son qoymaq meqsedi ile evvelce serkerde Partokla bu meseleni arasdirmagi tapsirmis daha sonra onun butun sahillerini yoxlamaq ucun cenubda deniz donanmasinin yaradilmasi haqda Heraklite emr etmisdir Lakin Isgenderin olumu bu meseleni 40 il geri saldi Bunu onun varislerinden biri Selevk Nikator heyata kecirdi O e e 285 280 ci illerde Hirkan hakimi Partokla emr etdi ki butun sahilboyu sefer etsin ve burada esas meqsedlerden biri Xezerin xarakterini oyrenmek idi Yeni o basqa denizlerle birlesirmi birlesirse hansi ile Partokl dovrunun savadli dovlet xadimi ve alimi idi Lakin sefer neticesinde yazdigi eserde cox qeribe bir neticeye gelmisdir EdebiyyatAbakumov A A Boevye slony Selevka i bitva pri Ipse Vestnik Altajskogo gosudarstvennogo universiteta 2010 4 1 S 9 12 Golenko V K Monetno vesovoj dualizm Selevka 1 go Vestnik drevnej istorii 1991 1 S 100 117 Zhuravlyova N V Selevk Nikator Sozdanie dinastii Problemy istorii filologii kultury Vyp 17 Magnitogorsk M Novosibirsk 2007 S 255 269 Nefyodov K Yu Kult Selevka 1 go Nikatora v svete novyh epigraficheskih dannyh Laurea 1 Antichnyj mir i Srednie veka Chteniya pamyati professora Vladimira Ivanovicha Kadeeva Materialy Harkov 2015 S 93 96 Nefyodov K Yu Selevk Nikator i Aleksandr Makedonskij Evolyuciya propagandy Drevnosti Harkovskij istoriko arheologicheskij ezhegodnik Vyp 10 Harkov 2011 S 14 25 Nefyodov K Yu Selevk Nikator i Apollon Doislamskij Blizkij Shid Istoriya religiya kultura Sbirnik naukovih statej Kiiv 2014 288 s S 177 196 Smirnov S V Gieronim iz Kardii o Selevke 1 m Politika ideologiya i istoriopisanie v rimsko ellinisticheskom mire Kazan 2009 S 74 79 Smirnov S V Gosudarstvo Selevka 1 go Politika ekonomika obshestvo M 2013 344 s Smirnov S V Demodam i Patrokl druzya Selevka 1 go Antiquitas Juventae Saratov 2010 S 38 45 Smirnov S V Pervyj opyt sopravitelstva v gosudarstve Selevkidov Vestnik drevnej istorii 2009 4 S 159 168 Smirnov S V Pifon Selevk i tradiciya Ieronima iz Kardii MNEMON Issledovaniya i publikacii po istorii antichnogo mira Vyp 14 SPb 2014 516 s S 161 170 Grainger J Seleukos Nikator Constructing a Hellenistic Kingdom L NY 1990 Mehl A Seleukos Nikator und sein Reich 1 Seleukos Leben und die Entwiklung seiner Machtposition Leuven 1986 Bengston G Praviteli epohi ellinizma M 1982 S 59 86 biografiya Selevka 1 go IstinadlarAntioh rus Enciklopedicheskij slovar pod red I E Andreevskij SPb Brokgauz Efron 1890 T Ia S 849 850 MAUREV GOSUDARSTVO 2017 04 24 tarixinde Istifade tarixi 2016 02 13 Hemcinin baxMakedoniyali Isgender Selevkiler imperiyasi Selevkiler sulalesi I Antiox SoterXarici kecidlerMakedoniyali Isgenderin diadoxlari Ptolemey Selevk