Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Gədəbəy yatağı — Azərbaycanın Gədəbəy rayonu ərazisində dəniz səviyyəsindən orta hesabla 1500 metr yüksəklikdə ətrafında yerləşən qızıl-mis yatağıdır.
| Gədəbəy yatağı azərb. Gədəbəy yatağı | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Rayon | Gədəbəy |
| Yataq tipi | Epitermal |
| Ehtiyatı | 22 000 t |
| Hasilat üsulu: | Açıq və yeraltı mədən |
| İllik hasilat: | ≈7,5 t |
| Hasilatçı: | |
Tarixi
Yataqda mədənçiliyin tarixi 2000 il əvvələ gedib çıxır. Daha sonrakı 1849-cu ildə "Mextor Qardaşları", onun ardınca "Alman Simesn Qardaşları" tərəfindən başladılmışdır. 1917-ci ildə Rusiya inqilabı ilə mədəndəki fəaliyyət dayanmışdır.
Yataqda açıq üsulla mədən fəaliyətinə 2008-ci ildə "Anglo Asian Mining"in törəmə müəssisəsi Azərbaycan Beynəlxalq Mədən Əməliyyat Şirkəti (ing. Azerbaijan International Mining Company - AIMC) tərəfindən bərpa olundu. Filizlərdən qızıl, mis, sink əldə edilməsi məqsədi ilə "heap leach" tipli zavod quruldu. İlk qızıl istehsalı isə 2009-cu ilin may ayında olmuşdur.
Hasilatın Pay Bölgüsü
Yatağın qızıl ehtiyatı təxmini hesablamalara görə 22 000 t. dur. Yatağın işlənilməsi üçün ilk dəfə 1997-ci ildə Azərbaycanın "" Dövlət Şirkəti ilə ABŞ-nin "R.V. İnvestment Group Services LLC" şirkəti arasında Gədəbəy, Qoşa, Ordubad qrupu (Piyazbaşı, Ağyurd, Şəkərdərə, Kələki), Söyüdlü, Qızılbulaq və Vejnəli perspektiv qızıl filiz yataqlarının kəşfiyyatı, işlənməsi və hasilatın pay bölgüsü haqqında saziş imzalanıb. Gədəbəy qızıl-mis layihəsi gəlirdə payı 51 faiz olmaqla Azərbaycan hökuməti ilə birlikdə həyata keçirilir. Payı 49 faiz olan Azərbaycan Beynəlxalq Mədən Əməliyyat Şirkəti layihəyə rəhbərlik edir. Şirkət layihə üçün zəruri olan bütün kapitalı təmin edir.
Azərbaycan hökuməti tərəfindən təsdiq edilən və 2005–2009-cu illəri əhatə edən 4 illik İş Proqramı əsasında Gədəbəy, Qoşa və Ordubad kontrakt sahələrində geoloji-kəşfiyyat işlərinə başlanıb. Azərbaycan Beynəlxalq Mədən Əməliyyat Şirkəti 2006–2007-ci illərdə Gədəbəy Kontrakt Sahəsində yerləşən eyniadlı qızıl-mis yatağında almaz və əks-sirkulyasiya üsulları ilə ümumi dərinliyi 17700 metr olan 146 kəşfiyyat quyusu qazmaqla yatağın filiz ehtiyatlarını qiymətləndirib. Quyuların maksimum dərinliyi 270 metr olub. Əksər quyularda yer səthindən 120 metr dərinlikdə filizləşmə zonası kəsilməsinə baxmayaraq, dərinlik üzrə etibarlı məlumat əldə etmək məqsədi ilə qazma işləri davam etdirilib. Layihəyə mal-material, iş və xidmətlər ilə bağlı 50-yə yaxın subpodratçı təşkilat cəlb olunub. Kəşfiyyat, tikinti-quraşdırma işlərinə və avadanlığa ümumilikdə 60 milyon dollardan çox vəsait sərf edilib.
Geologiyası
Bu yataq qalınlığı 300 m-ə qədər olan Üst Bayosunun çökmə süxurların kompleksindən təşkil olunub. Bunlar litoloji tərkibcə tuflardan, tuf brekçiyalardan və tuf konqlomeratlardan ibarətdir. Yataq daxilində filiz kütlələri porfiritlərin lokallaşdığı sahələrdə inkişaf tapmışdır. Porfiritlər intensiv hidrotermal metasomatik dəyişilmələrə məruz qalmış və ayrı-ayrı yerlərdə kvarslaşma, xloritləşmə, epidotlaşma və kaolinləşmə ilə təmsil olunurlar. Yataqda aşkar olunmuş damar süxurları dolerit porfiritlərdən ibarətdir. Onlar şimal-qərb istiqamətində uzanmış daykalar əmələ gətirirlər. Daykalar da yan süxurlar kimi hidrotermal metasomatik dəyişmələrə məruz qalmışdır. Yatağın strukturunda qırılma strukturları xüsusəndə submeridianal istiqamətli qırılmalar geniş inkişaf etmişdir.
Mineralogiyası
Genezisi
Gədəbəy yatağı keçmiş terminologiya "qızıl-mis-kolçedan" kimi təsvir edilmişdir. Lakin müasir dövrümüzdə həm yerli, həm də əcnəbi geoloqlar tərəfindən tamamilə fərqli terminalogiya istifadə olunur. Aparılan elmi tədqiqatlarla yatağın tipə aid olduğu sübut olunmuşdur. Mineraloji tərkib, dəyişilmənin müxtəlifliyi və digər süxusiyyətlər yatağın epitermal tipin hansı alt tipinə aid olmasında müəyyən qədər çətinlik yaratmışdır. Müxtəlif tədqiqatlarda həm orta, həm də yüksək sulfidli olduğu göstərilir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Gedabek contrak area 2022-05-31 at the Wayback Machine. angloasianmining.com
- Azərbaycan Respublikasının 17 mart 1998-ci il tarixli 456-1Q nömrəli qanunu[ölü keçid]
- Elnur İbiş oğlu Səfərov "Kiçik Qafqazın faydalı-qazınti yataqları" Bakı-2012
- Kula C. Misra, 2000. Understanding Mineral Deposits
- Noel C. White and Jeffrey W. Hedenquist. Epithermal gold deposits. Styles, characteristics and exploration. SEG Newsletter, 1995, No. 23, pp. 1, 9-13
- Hemon, 2013. The Gedabek quartz-adularia-pyrite altered, Cu-Au-Ag epithermal deposit, Western Azerbaijan; Lesser Caucasus: Geology, alteration, mineralisation, fluid evolution and genetic model. MSc Thesis
Xarici keçidlər
- Gədəbəy rayonu 2013-05-29 at the Wayback Machine (az.)
- yeni qızıl yatağı tapılıb 2017-07-02 at the Wayback Machine (az.)
- Milli.az 2013-03-17 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Gedebey yatagi Azerbaycanin Gedebey rayonu erazisinde deniz seviyyesinden orta hesabla 1500 metr yukseklikde etrafinda yerlesen qizil mis yatagidir Gedebey yatagi azerb Gedebey yatagi 40 34 46 sm e 45 47 45 s u Olke AzerbaycanRayonGedebeyYataq tipiEpitermalEhtiyati22 000 tHasilat usulu Aciq ve yeralti medenIllik hasilat 7 5 tHasilatci TarixiYataqda medenciliyin tarixi 2000 il evvele gedib cixir Daha sonraki 1849 cu ilde Mextor Qardaslari onun ardinca Alman Simesn Qardaslari terefinden basladilmisdir 1917 ci ilde Rusiya inqilabi ile medendeki fealiyyet dayanmisdir Yataqda aciq usulla meden fealiyetine 2008 ci ilde Anglo Asian Mining in toreme muessisesi Azerbaycan Beynelxalq Meden Emeliyyat Sirketi ing Azerbaijan International Mining Company AIMC terefinden berpa olundu Filizlerden qizil mis sink elde edilmesi meqsedi ile heap leach tipli zavod quruldu Ilk qizil istehsali ise 2009 cu ilin may ayinda olmusdur Hasilatin Pay BolgusuYatagin qizil ehtiyati texmini hesablamalara gore 22 000 t dur Yatagin islenilmesi ucun ilk defe 1997 ci ilde Azerbaycanin Dovlet Sirketi ile ABS nin R V Investment Group Services LLC sirketi arasinda Gedebey Qosa Ordubad qrupu Piyazbasi Agyurd Sekerdere Keleki Soyudlu Qizilbulaq ve Vejneli perspektiv qizil filiz yataqlarinin kesfiyyati islenmesi ve hasilatin pay bolgusu haqqinda sazis imzalanib Gedebey qizil mis layihesi gelirde payi 51 faiz olmaqla Azerbaycan hokumeti ile birlikde heyata kecirilir Payi 49 faiz olan Azerbaycan Beynelxalq Meden Emeliyyat Sirketi layiheye rehberlik edir Sirket layihe ucun zeruri olan butun kapitali temin edir Azerbaycan hokumeti terefinden tesdiq edilen ve 2005 2009 cu illeri ehate eden 4 illik Is Proqrami esasinda Gedebey Qosa ve Ordubad kontrakt sahelerinde geoloji kesfiyyat islerine baslanib Azerbaycan Beynelxalq Meden Emeliyyat Sirketi 2006 2007 ci illerde Gedebey Kontrakt Sahesinde yerlesen eyniadli qizil mis yataginda almaz ve eks sirkulyasiya usullari ile umumi derinliyi 17700 metr olan 146 kesfiyyat quyusu qazmaqla yatagin filiz ehtiyatlarini qiymetlendirib Quyularin maksimum derinliyi 270 metr olub Ekser quyularda yer sethinden 120 metr derinlikde filizlesme zonasi kesilmesine baxmayaraq derinlik uzre etibarli melumat elde etmek meqsedi ile qazma isleri davam etdirilib Layiheye mal material is ve xidmetler ile bagli 50 ye yaxin subpodratci teskilat celb olunub Kesfiyyat tikinti qurasdirma islerine ve avadanliga umumilikde 60 milyon dollardan cox vesait serf edilib GeologiyasiBu yataq qalinligi 300 m e qeder olan Ust Bayosunun cokme suxurlarin kompleksinden teskil olunub Bunlar litoloji terkibce tuflardan tuf brekciyalardan ve tuf konqlomeratlardan ibaretdir Yataq daxilinde filiz kutleleri porfiritlerin lokallasdigi sahelerde inkisaf tapmisdir Porfiritler intensiv hidrotermal metasomatik deyisilmelere meruz qalmis ve ayri ayri yerlerde kvarslasma xloritlesme epidotlasma ve kaolinlesme ile temsil olunurlar Yataqda askar olunmus damar suxurlari dolerit porfiritlerden ibaretdir Onlar simal qerb istiqametinde uzanmis daykalar emele getirirler Daykalar da yan suxurlar kimi hidrotermal metasomatik deyismelere meruz qalmisdir Yatagin strukturunda qirilma strukturlari xususende submeridianal istiqametli qirilmalar genis inkisaf etmisdir Mineralogiyasi Genezisi Gedebey yatagi kecmis terminologiya qizil mis kolcedan kimi tesvir edilmisdir Lakin muasir dovrumuzde hem yerli hem de ecnebi geoloqlar terefinden tamamile ferqli terminalogiya istifade olunur Aparilan elmi tedqiqatlarla yatagin tipe aid oldugu subut olunmusdur Mineraloji terkib deyisilmenin muxtelifliyi ve diger suxusiyyetler yatagin epitermal tipin hansi alt tipine aid olmasinda mueyyen qeder cetinlik yaratmisdir Muxtelif tedqiqatlarda hem orta hem de yuksek sulfidli oldugu gosterilir Hemcinin bax Zefer yatagi Qizilbulaq yatagiIstinadlarGedabek contrak area 2022 05 31 at the Wayback Machine angloasianmining com Azerbaycan Respublikasinin 17 mart 1998 ci il tarixli 456 1Q nomreli qanunu olu kecid Elnur Ibis oglu Seferov Kicik Qafqazin faydali qazinti yataqlari Baki 2012 Kula C Misra 2000 Understanding Mineral Deposits Noel C White and Jeffrey W Hedenquist Epithermal gold deposits Styles characteristics and exploration SEG Newsletter 1995 No 23 pp 1 9 13 Hemon 2013 The Gedabek quartz adularia pyrite altered Cu Au Ag epithermal deposit Western Azerbaijan Lesser Caucasus Geology alteration mineralisation fluid evolution and genetic model MSc ThesisXarici kecidlerGedebey rayonu 2013 05 29 at the Wayback Machine az yeni qizil yatagi tapilib 2017 07 02 at the Wayback Machine az Milli az 2013 03 17 at the Wayback Machine