Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sfalerit – ZnS - Kubik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: hər yerdə rast gələn.
| Sfalerit | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Kateqoriya | Mineral |
| Formul (təkrarlanan vahid) | ZnS |
| II/B.01 | |
| Xüsusiyyətləri | |
| Kristalloqrafik sinqoniya | kubik sinqoniya |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Növ müxtəliflikləri
Kleyofan – dəmirlə kasıb olan açıq rəngli və ya rəngsiz, marmatit–dəmirlə zəngin olan (Fe > 8-10 %) qara, prşibramit – kadmium (5 %-ə qədər) və başqa element qarışıqları ilə zəngin olan qırmızı, voltsit və qumuçionit – mərgümüşlü sfaleritlər; brunkit – ağımtıl-boz rəngli torpaqvari kütlələr.
Xassələri
Rəng – açıq-qəhvəyidən qaraya qədər, hərdənbir – sarı, yaşıl, qırmızı, narıncı, bəzən rəngsiz; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ, sarı, boz; Parıltı – yarımmetal, almaz, qatran; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf, hərdənbir yarımşəffaf, bəzən şəffaf; Sıxlıq – 3,9-4,1; Sərtlik – 3,5-4; Kövrəkdir; Ayrılma – {110} rombododekaedr üzrə altı istiqamətdə tam mükəmməl; Sınıqlar – pilləvari: Lüminessensiya – sürtüldükdə və ya sındırıldıqda bəzən fosforessensiya müşahidə olunur; Başqa xassələr – piroelektrik xassəsi ilə səciyyələnir; Morfologiya – kristallar: tetraedrik, hərdənbir rombododekaedrik; İkiləşmə: {111} üzrə tez-tez qeyd olunur; Mineral aqreqatları: dənəvər və sıx kütlələr, ara-sıra kollomorf-zonal, böyrəkvari, qlobulyar aqreqatlar, qabıqlar, stalaktitlər.
Mənşəyi və yayılması
Adətən hidrotermal yataqlarda, bəzən skarnlar içərisində yerləşən qurğuşun - sink yataqlarında qeyd olunur. Sfalerit fumarollar ilə də əlaqədar olaraq yaranır. İri bütöv filiz cisimləri və püruzları çökmə süxurlar içərisində yerləşən stratiform tipli yataqlarda qeyd olunur. Bəzən fosforit, pirit və siderit konkresiyalarının tərkibində iştirak edir. Ay süxurlarında və bəzi meteoritlərdə tapılmışdır. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: qalenit, xalkopirit, pirit, pirrotin, tetraedrit, tennantit, kvars, barit, kalsit. Mineralın tapıldığı yerlər: Broken-Xill (Avstraliya); Sumeb (Namibiya); Prşibram, Kölerqrund (Çexiya); Olkuş (Polşa); Madan (Bolqarıstan); Uralın bir sıra kolçedan-polimetal obyektləri, Dalneqorski yatağı (Rusiya), Jayrem (Qazaxıstan); Sullivan (Kanada); «Missisipi vadisi tipli» çoxsaylı başqa yataqlar (ABŞ) və b. Azərbaycanda filizlərinin sənaye əhəmiyyətli əsas minerallarından biri sfalerit olan bir sıra kolçedan və polimetal yataqları (Filizçay, Katex, Katsdağ, Mehmana, Gümüşlük, Ağdərə və s.) məlumdur. Sfaleritə həmçinin bəzi digər filiz obyektlərində də rast gəlinir.
Tətbiqi
Sink almaq üçün ən mühüm xammaldır. Sfaleritin izomorf qarışıqlarının – kadmium, indium, germanium, qallium, selen və tellurun mənbəyidir.
İstinadlar
- Strunz K. H., Tennyson C. Mineralogische Tabellen : Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage, mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie. 8 Leypsiq: Akademische Verlagsgesellschaft, 1982.
Mənbə
- Azərbaycan mineralları. Bakı: Nafta-Press, 2004.
Xarici keçidlər
- THE MINERAL SPHALERITE
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sfalerit ZnS Kubik sinqoniya Rast gelme tezliyi skalasi her yerde rast gelen SfaleritUmumi melumatlarKateqoriya MineralFormul tekrarlanan vahid ZnSII B 01XususiyyetleriKristalloqrafik sinqoniya kubik sinqoniya Vikianbarda elaqeli mediafayllarSfaleritSfalerit Gedebey yatagi Gedebey rayonuNov muxteliflikleriKleyofan demirle kasib olan aciq rengli ve ya rengsiz marmatit demirle zengin olan Fe gt 8 10 qara prsibramit kadmium 5 e qeder ve basqa element qarisiqlari ile zengin olan qirmizi voltsit ve qumucionit mergumuslu sfaleritler brunkit agimtil boz rengli torpaqvari kutleler XasseleriReng aciq qehveyiden qaraya qeder herdenbir sari yasil qirmizi narinci bezen rengsiz Mineralin cizgisinin rengi ag sari boz Parilti yarimmetal almaz qatran Seffafliq qeyri seffaf herdenbir yarimseffaf bezen seffaf Sixliq 3 9 4 1 Sertlik 3 5 4 Kovrekdir Ayrilma 110 rombododekaedr uzre alti istiqametde tam mukemmel Siniqlar pillevari Luminessensiya surtuldukde ve ya sindirildiqda bezen fosforessensiya musahide olunur Basqa xasseler piroelektrik xassesi ile seciyyelenir Morfologiya kristallar tetraedrik herdenbir rombododekaedrik Ikilesme 111 uzre tez tez qeyd olunur Mineral aqreqatlari denever ve six kutleler ara sira kollomorf zonal boyrekvari qlobulyar aqreqatlar qabiqlar stalaktitler Menseyi ve yayilmasiAdeten hidrotermal yataqlarda bezen skarnlar icerisinde yerlesen qurgusun sink yataqlarinda qeyd olunur Sfalerit fumarollar ile de elaqedar olaraq yaranir Iri butov filiz cisimleri ve puruzlari cokme suxurlar icerisinde yerlesen stratiform tipli yataqlarda qeyd olunur Bezen fosforit pirit ve siderit konkresiyalarinin terkibinde istirak edir Ay suxurlarinda ve bezi meteoritlerde tapilmisdir Birlikde rast geldiyi minerallar qalenit xalkopirit pirit pirrotin tetraedrit tennantit kvars barit kalsit Mineralin tapildigi yerler Broken Xill Avstraliya Sumeb Namibiya Prsibram Kolerqrund Cexiya Olkus Polsa Madan Bolqaristan Uralin bir sira kolcedan polimetal obyektleri Dalneqorski yatagi Rusiya Jayrem Qazaxistan Sullivan Kanada Missisipi vadisi tipli coxsayli basqa yataqlar ABS ve b Azerbaycanda filizlerinin senaye ehemiyyetli esas minerallarindan biri sfalerit olan bir sira kolcedan ve polimetal yataqlari Filizcay Katex Katsdag Mehmana Gumusluk Agdere ve s melumdur Sfalerite hemcinin bezi diger filiz obyektlerinde de rast gelinir TetbiqiSink almaq ucun en muhum xammaldir Sfaleritin izomorf qarisiqlarinin kadmium indium germanium qallium selen ve tellurun menbeyidir IstinadlarStrunz K H Tennyson C Mineralogische Tabellen Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie 8 Leypsiq Akademische Verlagsgesellschaft 1982 MenbeAzerbaycan minerallari Baki Nafta Press 2004 Xarici kecidlerTHE MINERAL SPHALERITE