Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yəhya Cammeh (ing. Yahya Abdul-Aziz Jammeh) — Qambiya Respublikasının ikinci prezidenti, Qambiyalı dövlət xadimi. Cammeh 1994-cü ildən 2017-ci ilə qədər Qambiyanın rəhbəri vəzifəsini icra etmişdir. 2017-ci ildə keçirilən prezident seçkilərində rəqibinə məğlub olduqdan sonra öz postunu tərk etmək istəməməsi səbəbindən ölkədə siyasi böhran baş verib. 2017-ci ilin 21 yanvar tarixində Yəhya Cammeh öz vəzifəsindən seçkilərdə məğlub olduğu adama Barrounun xeyrinə imtina etdiyi açıqlayaraq ölkəni təyyarə ilə tərk etmişdir.
| Yəhya Cammeh | |
|---|---|
| ing. Yahya Abdul-Aziz Jammeh | |
 | |
Qambiya Respublikasının II Prezidenti | |
| 22 iyul 1994 – 21 yanvar 2017 | |
| Əvvəlki | Davda Javara |
| Sonrakı | Adama Barrou |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Yahya Abdul-Aziz Jemus Junkung Jammeh |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Kanilai,  Qambiya |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, zabit |
| Həyat yoldaşı | Zeynəb Cammeh |
| Dini | sünni islam |
| Rütbəsi | polkovnik |
| statehouse.gm/president.… | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Əsil adı (ing. Abdul-Aziz Jemus Junkung Jammeh) olan Yəhya Cammeh 1965-ci ilin 25 may tarixində Qambiyanın kiçik Kanilai kəndində anadan olmuşdur. Dialo etnik qrupuna mənsub olan ailəsi ölkənin tək qonşu dövləti olan Seneqaldan köç etmişdir. Cammeh təhsil aldığı dövrdə təhsilini yarımcıq qoyaraq Qambiya ordusuna qoşulur. Əvvəlcə Qambiya Milli Ordusunda, daha sonra isə Qambiya Milli Jandarmasında xidmət keçir. Orduda olduğu müddətdə hərbi təhsil alması üçün Amerika Birləşmiş Ştatlarına göndərilir. 1989-cu ilin dekabr ayında Qambiyanın ilk prezidenti olmuş Davda Javaranın təhlükəsizlik xidmətində işə başlayır. Cammeh hərbçi Qambiya Milli Ordusunun tərkibində Liberiyada baş vermiş böhrana qarşı buraya göndərilmiş və eyni zamanda təkrarən ABŞ və Türkiyədə keçirilən təlimlərdə iştirak etmişdir.
1994-cü ildə leytenant rütbəsində olduğu zaman ölkənin polis təşkilatı ilə birlikdə Qambiyanın ilk prezidentinə qarşı üsyan hərəkatını başlatmışdır. Ölkədə fövqalədə vəziyyət elan edən Cammeh yeni prezident seçkilərinə qədər bu vəziyyətin qalacağını bəyan etmişdir. İlk öncə fövqalədə vəziyyətin 1998-ci ilə qədər qalacağı bəyan edilsədə, 1996-cı ildə özünün ilk dəfə prezident seçilməsi ilə Qambiyada yaradılmış fövqalədə vəziyyət rejimi ləğv edilmişdir. Yəhya Cammeh prezident seçildikdən sonra ölkə ordusunda olan fəaliyyətlərinə də son qoymuşdur.
2001-ci ildə keçirilən növbəti prezident seçkiləri zamanı Cammeh 53% səslə növbəti dəfə prezident seçilmişdir. 2006-cı ildə Mavritaniyada səfərdə olarkən ölkədə ona qarşı çevrilişin baş verəcəyi xəbərini alan Cammeh təcili şəkildə ölkəsinə qayıtmış və ona qarşı çeviriliş etməkdə günahlandırılan ordu generalı Ndure Çam qonşu ölkəyə Seneqala qaçmışdır. 2006-cı ildə ölkə prezidenti Yəhya Cammehə qarşı çevrilişdə ittiham olunan 10 hərbçi üçün keçirilmiş məhkəmə prosesi zamanı 4 nəfər ömürlük həbsə məhkum olunmuşdur.
2006-cı ildə keçirilən seçkilərdə 67,3% səslə, 2011-ci ildə keçirilən seçkilərdə isə 72% səslə qalib gələn Yəhya Cammeh II və III dönəm üçün ölkə prezidenti seçilmişdir. 2015-ci ildə çıxışlarının birində Qambiyanın islam dövləti olacağını elan etmişdir.
2016-cı ilin 1 dekabr tarixində keçirilən növbəti prezident seçkiləri zaman müxalif təşkilatların vahid namizədi Adama Barrou qalib gəlmişdir. Yəhya Cammeh keçirdiyi mətbuat konfransda seçkilərin nəticələrini tanıdığını elan etsədə, 2016-cı ilin 9 dekabr tarixindəki çıxışında keçirilən seçkiləri tanımadığını və yeni bir seçkinin keçirilməsini tələb etdiyini bildirmişdir.
Müxalif təşkilatların lideri olan Adama Barrou Cammehin öz vəzifəsini tərk etməməsinin ardından Seneqala getmişdir. Cammeh öz səlahiyyətlərindən istifadə edərək ölkədə fövqalədə vəziyyət rejimi elan etmişdir. Fövqalədə vəziyyət ilə bağlı qərar ölkə parlamenti tərəfindən təsdiqlənmişdir. Qərbi Afrika dövlətləri xüsusi ilə Seneqal və Nigeriya Qambiyada baş verən siyasi böhranı yaxından izləməkdə idi. Seneqal və Nigeriya Yəhya Cammehin xalqın iradəsinə uyğun olaraq öz vəzifəsindən getməyə çağırmışdır. Qərbi Afrika dövlətlərinin zirvə toplantısında 2017-ci ilin 19 yanvar tarixinə qədər Qambiyada Yəhya Cammehin öz vəzifəsindən getməyəcəyi təqdirdə ölkəyə hərbi müdaxilənin edilməsi məsələsi müzakirə olunmuşdur. Afrika Birliyi verdiyi açıqlamada Cammehin növbəti dəfə ölkə prezidenti kimi tanınmayacağını elan etmişdir.
Yəhya Cammeh ona qarşı edilən bütün təziqlərə baxmayaraq öz vəzifəsindən imtina etməyəcəyini bəyan etmiş və yeni bir seçkinin keçirlməsini tələb etmişdir. 19 yanvar tarixinə qədər Cammehin öz postundan getməməsi və ona verilən möhlətin bitməsi səbəbindən Seneqal ordusuna məxsus hərbi maşınlar və hərbçilər Seneqal-Qambiya sərhəddinə toplanmışdır. Nigeriyada öz növbəsində Qambiyanın sahil hövzələrinə öz gəmisini göndərmişdir.
Qambiyanın yeni seçilmiş prezidenti Barrou 2017-ci ilin 20 yanvar tarixində özünün şəxsi sosial mediya hesablarından etdiyi çıxışında Cammehin öz postunu dinc yolla buraxmağa hazır olduğunu bəyan etmişdir. Cammeh bu bəyanatdan bir gün sonra dövlət televiziyasında etdiyi çıxışında bir damla qanın belə tökülməsinə ehtiyacın olmadığını bəyan edərək, həmin gün Qvineyaya səfər edən prezidenti Alfa Konde ilə birlikdə Qambiyanı tərk etmişdir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yehya Cammeh ing Yahya Abdul Aziz Jammeh Qambiya Respublikasinin ikinci prezidenti Qambiyali dovlet xadimi Cammeh 1994 cu ilden 2017 ci ile qeder Qambiyanin rehberi vezifesini icra etmisdir 2017 ci ilde kecirilen prezident seckilerinde reqibine meglub olduqdan sonra oz postunu terk etmek istememesi sebebinden olkede siyasi bohran bas verib 2017 ci ilin 21 yanvar tarixinde Yehya Cammeh oz vezifesinden seckilerde meglub oldugu adama Barrounun xeyrine imtina etdiyi aciqlayaraq olkeni teyyare ile terk etmisdir Yehya Cammehing Yahya Abdul Aziz JammehQambiya Respublikasinin II Prezidenti22 iyul 1994 21 yanvar 2017EvvelkiDavda JavaraSonrakiAdama BarrouSexsi melumatlarDogum adi Yahya Abdul Aziz Jemus Junkung JammehDogum tarixi 25 may 1965 59 yas Dogum yeri Kanilai QambiyaFealiyyeti siyasetci zabitHeyat yoldasi Zeyneb CammehDini sunni islamRutbesi polkovnikstatehouse gm president Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEsil adi ing Abdul Aziz Jemus Junkung Jammeh olan Yehya Cammeh 1965 ci ilin 25 may tarixinde Qambiyanin kicik Kanilai kendinde anadan olmusdur Dialo etnik qrupuna mensub olan ailesi olkenin tek qonsu dovleti olan Seneqaldan koc etmisdir Cammeh tehsil aldigi dovrde tehsilini yarimciq qoyaraq Qambiya ordusuna qosulur Evvelce Qambiya Milli Ordusunda daha sonra ise Qambiya Milli Jandarmasinda xidmet kecir Orduda oldugu muddetde herbi tehsil almasi ucun Amerika Birlesmis Statlarina gonderilir 1989 cu ilin dekabr ayinda Qambiyanin ilk prezidenti olmus Davda Javaranin tehlukesizlik xidmetinde ise baslayir Cammeh herbci Qambiya Milli Ordusunun terkibinde Liberiyada bas vermis bohrana qarsi buraya gonderilmis ve eyni zamanda tekraren ABS ve Turkiyede kecirilen telimlerde istirak etmisdir 1994 cu ilde leytenant rutbesinde oldugu zaman olkenin polis teskilati ile birlikde Qambiyanin ilk prezidentine qarsi usyan herekatini baslatmisdir Olkede fovqalede veziyyet elan eden Cammeh yeni prezident seckilerine qeder bu veziyyetin qalacagini beyan etmisdir Ilk once fovqalede veziyyetin 1998 ci ile qeder qalacagi beyan edilsede 1996 ci ilde ozunun ilk defe prezident secilmesi ile Qambiyada yaradilmis fovqalede veziyyet rejimi legv edilmisdir Yehya Cammeh prezident secildikden sonra olke ordusunda olan fealiyyetlerine de son qoymusdur 2001 ci ilde kecirilen novbeti prezident seckileri zamani Cammeh 53 sesle novbeti defe prezident secilmisdir 2006 ci ilde Mavritaniyada seferde olarken olkede ona qarsi cevrilisin bas vereceyi xeberini alan Cammeh tecili sekilde olkesine qayitmis ve ona qarsi cevirilis etmekde gunahlandirilan ordu generali Ndure Cam qonsu olkeye Seneqala qacmisdir 2006 ci ilde olke prezidenti Yehya Cammehe qarsi cevrilisde ittiham olunan 10 herbci ucun kecirilmis mehkeme prosesi zamani 4 nefer omurluk hebse mehkum olunmusdur 2006 ci ilde kecirilen seckilerde 67 3 sesle 2011 ci ilde kecirilen seckilerde ise 72 sesle qalib gelen Yehya Cammeh II ve III donem ucun olke prezidenti secilmisdir 2015 ci ilde cixislarinin birinde Qambiyanin islam dovleti olacagini elan etmisdir 2016 ci ilin 1 dekabr tarixinde kecirilen novbeti prezident seckileri zaman muxalif teskilatlarin vahid namizedi Adama Barrou qalib gelmisdir Yehya Cammeh kecirdiyi metbuat konfransda seckilerin neticelerini tanidigini elan etsede 2016 ci ilin 9 dekabr tarixindeki cixisinda kecirilen seckileri tanimadigini ve yeni bir seckinin kecirilmesini teleb etdiyini bildirmisdir Qambiya prezidentinin 2014 cu ilin avqust ayinda Amerika Birlesmis Statlarina etdiyi resmi sefer zamani cekilmis sekil Barak Obama Yehya Cammeh Zeyneb Cammeh ve Misel Obama Muxalif teskilatlarin lideri olan Adama Barrou Cammehin oz vezifesini terk etmemesinin ardindan Seneqala getmisdir Cammeh oz selahiyyetlerinden istifade ederek olkede fovqalede veziyyet rejimi elan etmisdir Fovqalede veziyyet ile bagli qerar olke parlamenti terefinden tesdiqlenmisdir Qerbi Afrika dovletleri xususi ile Seneqal ve Nigeriya Qambiyada bas veren siyasi bohrani yaxindan izlemekde idi Seneqal ve Nigeriya Yehya Cammehin xalqin iradesine uygun olaraq oz vezifesinden getmeye cagirmisdir Qerbi Afrika dovletlerinin zirve toplantisinda 2017 ci ilin 19 yanvar tarixine qeder Qambiyada Yehya Cammehin oz vezifesinden getmeyeceyi teqdirde olkeye herbi mudaxilenin edilmesi meselesi muzakire olunmusdur Afrika Birliyi verdiyi aciqlamada Cammehin novbeti defe olke prezidenti kimi taninmayacagini elan etmisdir Yehya Cammeh ona qarsi edilen butun teziqlere baxmayaraq oz vezifesinden imtina etmeyeceyini beyan etmis ve yeni bir seckinin kecirlmesini teleb etmisdir 19 yanvar tarixine qeder Cammehin oz postundan getmemesi ve ona verilen mohletin bitmesi sebebinden Seneqal ordusuna mexsus herbi masinlar ve herbciler Seneqal Qambiya serheddine toplanmisdir Nigeriyada oz novbesinde Qambiyanin sahil hovzelerine oz gemisini gondermisdir Qambiyanin yeni secilmis prezidenti Barrou 2017 ci ilin 20 yanvar tarixinde ozunun sexsi sosial mediya hesablarindan etdiyi cixisinda Cammehin oz postunu dinc yolla buraxmaga hazir oldugunu beyan etmisdir Cammeh bu beyanatdan bir gun sonra dovlet televiziyasinda etdiyi cixisinda bir damla qanin bele tokulmesine ehtiyacin olmadigini beyan ederek hemin gun Qvineyaya sefer eden prezidenti Alfa Konde ile birlikde Qambiyani terk etmisdir