Yaponiya bankı (yapon dilində: 日本銀行 Нихон гинко) — Yaponiyanın mərkəzi bankı.
Yaponiya Bankı | |
---|---|
Yerləşməsi | |
Ölkə | |
Ünvan | Yaponiya, Tokio |
Ümumi məlumatlar | |
Yaranma tarixi | 1882 |
Ehtiyatları | 2 660 007 mln. iyen (2009) |
Valyuta | Yaponiya iyeni |
Digər məlumatlar | |
Saytı | www.boj.or.jp |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Yaponiya Bankı 1882-ci ildə 30 illik müddətə, öz banknotlarını buraxan böyük sayda şəxsi bankların əmələ gətirdiyi inflyasiyanın qarşısının alınması üçün yaradılmışdır. Sonra bankın fəaliyyət müddəti daha 30 ilə uzadılmış, 1942-ci ildə isə qanun qəbul edilmişdir. Bu qanuna görə, Yaponiya Bankı hökumət tərəfindən nəzarət olunur, maliyyə naziri isə bankın qanuni aktlarını müstəqil şəkildə dəyişmək hüququnu əldə edirdi. 1949-cu ildə Siyasi şura yaradıldı. Siyasi şura dövlətin monetar tənzimlənmə sahəsindəki maraqlarını müəyyənləşdirməyə başladı. 1979-cu ildə Bank haqqında qanun modernləşdirilmiş, Mərkəzi bank isə uzunmüddətlilik statusu qazanmışdır. 1988-ci il 1 apreldə Yaponiya Bankı haqqında yeni qanun qüvvəyə mindi. Bu qanuna görə, bank Maliyyə nazirliyindən asılı deyildir.
Ümumi məlumat
Yaponiya Bankı öz statusuna görə, inzibati orqan yox, səhmdar şirkətdir. Onun kapitalının 55%-i hökumətə, 45%-i maliyyə institutlarına, sığorta şirkətlərinə və digər şəxsi səhmdarlara məxsusdur. Səhmdarlara 4%-lik ölçüdə dividentlərin verilməsi təmin edilir. Bank tərəfindən yüksək mənfəətin əldə edildiyi halda bu dividendlər 5%-ə qədər artırıla bilər. Qalan mənfəət dövlət büdcəsinə toplanır.
Bankın idarəedilməsi və funksiyaları
Yaponiya Bankının rəhbər orqanı Siyasi şuradır. Yeni bank qanununun qəbulundan sonra Siyasi şuranın funksiyaları və strukturu bir qədər dəyişmişdir. 1998-ci başlayaraq, Siyasi şura doqquz üzvdən ibarətdir. Bunlar təyin olunan altı şura üzvü, bankın sədri və onun iki müavinidir. Şuradan başqa, Bank idarəsinə üç icraçı auditor, üç icraçı direktor və səkkiz məsləhətçi daxildir. Siyasi şuranın öhdəliklərinə aşağıdakılar daxildir:
- faizin uçot dərəcəsinin, digər faiz dərəcələrinin, veksellərin diskont edilmə şərtlərinin və tiplərinin müəyyənləşdirilməsi;
- borclar üzrə faiz dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi;
- məcburi bank ehtiyatları normalarının müəyyənləşdirilməsi və ya ləğv edilməsi;
- pul bazarına nəzarətin strateji xəttinin müəyyənləşdirilməsi. Tətbiq olunan nəzarət tədbirləri: əsasən açıq bazarda aparılan əməliyyatlar, istiqraz və veksellərin alqısı və satqısı;
- Yaponiya Bankının valyuta nəzarəti və pul bazarına nəzarət məsələləri üzrə rəsmi mövqeyinin dəyişilməsi barədə qanunun qəbul edilməsi;
- satış obyektlərinin müəyyənləşdirilməsi və maliyyə bazarlarında satışın həyata keçirilmə müddəti barədə qərarın qəbul edilməsi;
- şöbələrin, ofislərin, agentliklərin və Bankın bigər daxili struktur obyektlərinin yaradılması, köçürülməsi və ləğv edilməsi. Şuranın sədri Siyasi şuranın qəbul etdiyi qərarlara uyğun olaraq, Bankın fəaliyyətinə ümumi nəzarəti həyata keçirir. Yaponiya bankının sədri və onun müavinləri parlamentin hər iki palatasının razılığı ilə Nazirlər Kabineti tərəfindən təyin olunurlar. Sədrin, onun müavinlərinin, Siyasi şuranın qalan üzvlərinin səlahiyyət müddəti 5 ildir.
Siyasi şura zəruri hallarda və şura sədrinin göstərişi ilə toplanır. Iclas şura üzvlərinin üçdə birinin və ya daha çoxunun təşəbbüsü ilə də çağırıla bilər. Şura sədrinin və ya üzvlərin üçdə birindən çoxunun iştirak etmədiyi halda iclaslar və səsvermələr keçirilə bilməz. Qərarlar səs çoxluğu ilə qəbul edilir. Yalnız iclasda olanlar səsvermədə iştirak edir. Əgər səslər yarıya bölünmüşdürsə, qərarı sədr verir. Maliyyə nazirliyinin və Iqtisadi planlaşdırma Agentliyinin məmurları Siyasi şuranın iclaslarında iştirak etmək hüququna malikdirlər. Onlar monetar tənzimləmə barədə hər hansı bir məsələnin təxirə salınmaz şəkildə nəzərdən keçirilməsini şuradan istəmək hüququna malikdirlər. Əgər iclasda iştirak edənlər hər hansı bir məsələnin müzakirəsinin təxirə salınmasını istəyirlərsə, şura səsvermə ilə qərar çıxarır.
Icraçı auditorlar Bankın fəaliyyətini təftiş edirlər. Onlar öz hesabatlarını Maliyyə nazirliyinə və ya Siyasi şuraya göndərirlər. Icraçı auditorlar və icraçı direktorlar Nazirlər kabineti tərəfindən 4 illik müddətə təyin olunurlar. Yaponiya bankı mərkəzi bank kimi aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir.
- Banknotların buraxılması. Mərkəzi bank ölkədə pulları çap etmək hüququna malik olan yeganə bankdır. Mərkəzi bank hələ 1889-cu ildə fidusiar banknot emissiya hüququna sahib olmuşdur. Dövriyyədəki pulların miqdarı 1999-cu ildə 7,4% artmışdır. Ölkədəki pulların miqdarı ÜDM-dən daha sürətlə artır, lakin pullar əmanətlərdə yatıb qalır.
- Yaponiya bankının növbəti funksiyası pul-kredit siyasətinin reallaşdırılmasıdır. Bu siyasətin üç əsas aləti aşağıdakılardır:
- məcburi bank ehtiyatları normasının dəyişdirilməsi,
- maliyyə bazarlarındakı əməliyyatlar,
- faizin uçot dərəcəsi.
3. Məcburi ehtiyat saxlama sistemi Yaponiyada 1957-ci ildən başlayaraq fəaliyyət göstərir. Kredit müəssisələri ehtiyat depozitlərin müəyyən məbləğini Yaponiya Bankında yerləşdirməyə borcludurlar. Yaponiya Bankı kommersiya banklarının öz hesablarındakı ehtiyatlarını aşağı sala bilərdi ki, onlar kredit ekspansiyasına başlasınlar. Kommersiya bankları kredit ekspansiyasını həyata keçirmək iqtidarında deyillər, çünki onların kredit portfellərində həddən çox qaytarılmayan borclar var. Onlar sərbəst pulları riskli, lakin mənfəət gətirən aktivlərə – fond bazarı alətlərinə yatırırlar.
Siyasi şuranın sədrləri
# | Şuranın sədri | Təyin olunmuşdur | Azad edilmişdir |
---|---|---|---|
1 | 6 oktyabr, 1882 | 19 dekabr, 1887 | |
2 | 21 fevral, 1888 | 3 sentyabr, 1889 | |
3 | 3 sentyabr, 1889 | 7 noyabr, 1896 | |
4 | 11 noyabr, 1896 | 20 oktyabr, 1898 | |
5 | 20 oktyabr, 1898 | 19 oktyabr, 1903 | |
6 | 20 oktyabr, 1903 | 1 iyun, 1911 | |
7 | 1 iyun, 1911 | 20 fevral, 1913 | |
8 | 28 fevral, 1913 | 7 mart, 1919 | |
9 | (Birinci) | 13 mart, 1919 | 2 sentyabr, 1923 |
10 | 5 sentyabr, 1923 | 10 may, 1927 | |
11 | (İkinci) | 10 may, 1927 | 1 iyun, 1928 |
12 | 12 iyun, 1928 | 4 iyun, 1935 | |
13 | 4 iyun, 1935 | 9 fevral, 1937 | |
14 | 9 fevral, 1937 | 27 iyul, 1937 | |
15 | 27 iyul, 1937 | 18 mart, 1944 | |
16 | 18 mart, 1944 | 9 oktyabr, 1945 | |
17 | (Birinci) | 9 oktyabr, 1945 | 1 iyun, 1946 |
18 | 1 iyun, 1946 | 10 dekabr, 1954 | |
19 | Eikichi Araki (İkinci) | 11 dekabr, 1954 | 30 noyabr, 1956 |
20 | 30 noyabr, 1956 | 17 dekabr, 1964 | |
21 | 17 dekabr, 1964 | 16 dekabr, 1969 | |
22 | 17 dekabr, 1969 | 16 dekabr, 1974 | |
23 | 17 dekabr, 1974 | 16 dekabr, 1979 | |
24 | 17 dekabr, 1979 | 16 dekabr, 1984 | |
25 | 17 dekabr, 1984 | 16 dekabr, 1989 | |
26 | 17 dekabr, 1989 | 16 dekabr, 1994 | |
27 | 17 dekabr, 1994 | 20 mart, 1998 | |
28 | 20 mart, 1998 | 19 mart, 2003 | |
29 | 20 mart, 2003 | 19 mart, 2008 | |
30 | 9 aprel, 2008 | 19 mart, 2013 | |
31 | 20 mart, 2013 |
Mənbə
- Щенин Р. К. Банковские системы стран мира. — М.: КноРус, 2010.
- Андрюшин С. А. Банковские системы: учебное пособие. — М.: Альфа-М, Инфра-М, 2011
- Алексеев А. М. Военные финансы капиталистических государств. — 2-е. — М: Госполитиздат, 1952.
- Большая советская энциклопедия / Под редакцией А. М. Прохорова. — 3-е издание. — М.: Советская энциклопедия, 1969–1978.
İstinadlar
- Masaoka, Naoichi. (1914). Japan to America, p. 127. 2016-04-27 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yaponiya banki yapon dilinde 日本銀行 Nihon ginko Yaponiyanin merkezi banki Yaponiya BankiYaponiya Bankinin binasiYerlesmesi35 41 26 sm e 139 46 34 s u Olke YaponiyaUnvan Yaponiya TokioUmumi melumatlarYaranma tarixi 1882Ehtiyatlari 2 660 007 mln iyen 2009 Valyuta Yaponiya iyeniDiger melumatlarSayti www boj or jp Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiYaponiya Banki 1882 ci ilde 30 illik muddete oz banknotlarini buraxan boyuk sayda sexsi banklarin emele getirdiyi inflyasiyanin qarsisinin alinmasi ucun yaradilmisdir Sonra bankin fealiyyet muddeti daha 30 ile uzadilmis 1942 ci ilde ise qanun qebul edilmisdir Bu qanuna gore Yaponiya Banki hokumet terefinden nezaret olunur maliyye naziri ise bankin qanuni aktlarini musteqil sekilde deyismek huququnu elde edirdi 1949 cu ilde Siyasi sura yaradildi Siyasi sura dovletin monetar tenzimlenme sahesindeki maraqlarini mueyyenlesdirmeye basladi 1979 cu ilde Bank haqqinda qanun modernlesdirilmis Merkezi bank ise uzunmuddetlilik statusu qazanmisdir 1988 ci il 1 aprelde Yaponiya Banki haqqinda yeni qanun quvveye mindi Bu qanuna gore bank Maliyye nazirliyinden asili deyildir Umumi melumatYaponiya Banki oz statusuna gore inzibati orqan yox sehmdar sirketdir Onun kapitalinin 55 i hokumete 45 i maliyye institutlarina sigorta sirketlerine ve diger sexsi sehmdarlara mexsusdur Sehmdarlara 4 lik olcude dividentlerin verilmesi temin edilir Bank terefinden yuksek menfeetin elde edildiyi halda bu dividendler 5 e qeder artirila biler Qalan menfeet dovlet budcesine toplanir Bankin idareedilmesi ve funksiyalariYaponiya Bankinin rehber orqani Siyasi suradir Yeni bank qanununun qebulundan sonra Siyasi suranin funksiyalari ve strukturu bir qeder deyismisdir 1998 ci baslayaraq Siyasi sura doqquz uzvden ibaretdir Bunlar teyin olunan alti sura uzvu bankin sedri ve onun iki muavinidir Suradan basqa Bank idaresine uc icraci auditor uc icraci direktor ve sekkiz meslehetci daxildir Siyasi suranin ohdeliklerine asagidakilar daxildir faizin ucot derecesinin diger faiz derecelerinin veksellerin diskont edilme sertlerinin ve tiplerinin mueyyenlesdirilmesi borclar uzre faiz derecesinin mueyyenlesdirilmesi mecburi bank ehtiyatlari normalarinin mueyyenlesdirilmesi ve ya legv edilmesi pul bazarina nezaretin strateji xettinin mueyyenlesdirilmesi Tetbiq olunan nezaret tedbirleri esasen aciq bazarda aparilan emeliyyatlar istiqraz ve veksellerin alqisi ve satqisi Yaponiya Bankinin valyuta nezareti ve pul bazarina nezaret meseleleri uzre resmi movqeyinin deyisilmesi barede qanunun qebul edilmesi satis obyektlerinin mueyyenlesdirilmesi ve maliyye bazarlarinda satisin heyata kecirilme muddeti barede qerarin qebul edilmesi sobelerin ofislerin agentliklerin ve Bankin biger daxili struktur obyektlerinin yaradilmasi kocurulmesi ve legv edilmesi Suranin sedri Siyasi suranin qebul etdiyi qerarlara uygun olaraq Bankin fealiyyetine umumi nezareti heyata kecirir Yaponiya bankinin sedri ve onun muavinleri parlamentin her iki palatasinin raziligi ile Nazirler Kabineti terefinden teyin olunurlar Sedrin onun muavinlerinin Siyasi suranin qalan uzvlerinin selahiyyet muddeti 5 ildir Siyasi sura zeruri hallarda ve sura sedrinin gosterisi ile toplanir Iclas sura uzvlerinin ucde birinin ve ya daha coxunun tesebbusu ile de cagirila biler Sura sedrinin ve ya uzvlerin ucde birinden coxunun istirak etmediyi halda iclaslar ve sesvermeler kecirile bilmez Qerarlar ses coxlugu ile qebul edilir Yalniz iclasda olanlar sesvermede istirak edir Eger sesler yariya bolunmusdurse qerari sedr verir Maliyye nazirliyinin ve Iqtisadi planlasdirma Agentliyinin memurlari Siyasi suranin iclaslarinda istirak etmek huququna malikdirler Onlar monetar tenzimleme barede her hansi bir meselenin texire salinmaz sekilde nezerden kecirilmesini suradan istemek huququna malikdirler Eger iclasda istirak edenler her hansi bir meselenin muzakiresinin texire salinmasini isteyirlerse sura sesverme ile qerar cixarir Icraci auditorlar Bankin fealiyyetini teftis edirler Onlar oz hesabatlarini Maliyye nazirliyine ve ya Siyasi suraya gonderirler Icraci auditorlar ve icraci direktorlar Nazirler kabineti terefinden 4 illik muddete teyin olunurlar Yaponiya banki merkezi bank kimi asagidaki funksiyalari yerine yetirir Banknotlarin buraxilmasi Merkezi bank olkede pullari cap etmek huququna malik olan yegane bankdir Merkezi bank hele 1889 cu ilde fidusiar banknot emissiya huququna sahib olmusdur Dovriyyedeki pullarin miqdari 1999 cu ilde 7 4 artmisdir Olkedeki pullarin miqdari UDM den daha suretle artir lakin pullar emanetlerde yatib qalir Yaponiya bankinin novbeti funksiyasi pul kredit siyasetinin reallasdirilmasidir Bu siyasetin uc esas aleti asagidakilardir mecburi bank ehtiyatlari normasinin deyisdirilmesi maliyye bazarlarindaki emeliyyatlar faizin ucot derecesi 3 Mecburi ehtiyat saxlama sistemi Yaponiyada 1957 ci ilden baslayaraq fealiyyet gosterir Kredit muessiseleri ehtiyat depozitlerin mueyyen meblegini Yaponiya Bankinda yerlesdirmeye borcludurlar Yaponiya Banki kommersiya banklarinin oz hesablarindaki ehtiyatlarini asagi sala bilerdi ki onlar kredit ekspansiyasina baslasinlar Kommersiya banklari kredit ekspansiyasini heyata kecirmek iqtidarinda deyiller cunki onlarin kredit portfellerinde hedden cox qaytarilmayan borclar var Onlar serbest pullari riskli lakin menfeet getiren aktivlere fond bazari aletlerine yatirirlar Siyasi suranin sedrleri Suranin sedri Teyin olunmusdur Azad edilmisdir1 6 oktyabr 1882 19 dekabr 18872 21 fevral 1888 3 sentyabr 18893 3 sentyabr 1889 7 noyabr 18964 11 noyabr 1896 20 oktyabr 18985 20 oktyabr 1898 19 oktyabr 19036 20 oktyabr 1903 1 iyun 19117 1 iyun 1911 20 fevral 19138 28 fevral 1913 7 mart 19199 Birinci 13 mart 1919 2 sentyabr 192310 5 sentyabr 1923 10 may 192711 Ikinci 10 may 1927 1 iyun 192812 12 iyun 1928 4 iyun 193513 4 iyun 1935 9 fevral 193714 9 fevral 1937 27 iyul 193715 27 iyul 1937 18 mart 194416 18 mart 1944 9 oktyabr 194517 Birinci 9 oktyabr 1945 1 iyun 194618 1 iyun 1946 10 dekabr 195419 Eikichi Araki Ikinci 11 dekabr 1954 30 noyabr 195620 30 noyabr 1956 17 dekabr 196421 17 dekabr 1964 16 dekabr 196922 17 dekabr 1969 16 dekabr 197423 17 dekabr 1974 16 dekabr 197924 17 dekabr 1979 16 dekabr 198425 17 dekabr 1984 16 dekabr 198926 17 dekabr 1989 16 dekabr 199427 17 dekabr 1994 20 mart 199828 20 mart 1998 19 mart 200329 20 mart 2003 19 mart 200830 9 aprel 2008 19 mart 201331 20 mart 2013MenbeShenin R K Bankovskie sistemy stran mira M KnoRus 2010 Andryushin S A Bankovskie sistemy uchebnoe posobie M Alfa M Infra M 2011 Alekseev A M Voennye finansy kapitalisticheskih gosudarstv 2 e M Gospolitizdat 1952 Bolshaya sovetskaya enciklopediya Pod redakciej A M Prohorova 3 e izdanie M Sovetskaya enciklopediya 1969 1978 IstinadlarMasaoka Naoichi 1914 Japan to America p 127 2016 04 27 at the Wayback Machine