Viktor Korçnoy

Viktor Lvoviç Korçnoy (Rusca: Ви́ктор Льво́вич Корчно́й; (23 mart 1931 – 6 iyun 2016) peşəkar şahmat oyunçusu, müəllif və son zamanlaradək turnir sxemində ən yaşlı fəal qrosmeysterdir. O geniş kütlə tərəfindən heç vaxt olmamış ən güclü oyunçu hesab edilir. Bu ad üçün əsas alternativ seçim isə Pol Keresdir. Sankt-Peterburq (Leninqrad), Sovet İttifaqında anadan olan, Korçnoy 1976-cı ildə Niderlanda keçmiş və uzun illər İsveçrədə yaşamışdır. Korçnoy Anatoli Karpova qarşı üç oyun keçirmişdir. 1974-cü ildə o Namizədlərin final görüşünü 1975-ci ildə Bobbi Fişerin öz titulunu müdafiədən imtina etməsi nəticəsində 1975-ci ildə dünya çempionu elan olunmuş Karpova məğlub oldu. O, sonra iki ardıcıl Namizədlər tsiklində qalib gəlməklə 1978 və 1981-ci illərdə Karpov ilə Dünya Çempionluğu oyunlarına vəsiqə qazandı, lakin hər iki oyunda məğlub oldu. Korçnoy Dünya Çempionluğuna 10 dəfə namizəd olmuşdur (1962, 1968, 1971, 1974, 1977, 1980, 1983, 1985, 1988 and 1991). O, həmçinin, 4-qat SSRİ şahmat çempionu, beş dəfə Avropa çempionatını qazanan Sovet komandalarının üzvü və altı dəfə Şahmat Olimpiadasını qazanan Sovet komandalarının üzvü olmuşdur. 2006-cı ilin sentyabr ayında o, qazanmışdır.

Viktor Korçnoy
rus. Ви́ктор Льво́вич Корчно́й
Korçnoy 1985-ci ildə
Ölkə	İsveçrə SSRİ
Doğum tarixi	23 mart 1931
Doğum yeri	Leninqrad, SSRİ
Vəfat tarixi	6 iyun 2016 (85 yaşında)
Vəfat yeri	Volen, İsveçrə
Təhsili	Sankt-Peterburq Dövlət Tarix İnstitutu^[d]
Yaşadığı yer	Sankt-Peterburq
Titulu	qrosmeyster (1956)
Son reytinqi	2.499 (iyun 2016)
Maksimal reytinqi	2695 (Yanvar 1979)
Mükafatları
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Erkən həyatı və karyerası

Korçnoy 23 mart 1931-ci ildə SSRİ-nin Leninqrad şəhərində doğulmuşdur, atası Yəhudi, anası Katolikdir. O, Leninqrad Dövlət Universitetini tarix ixtisası üzrə bitirmişdir. O şahmat oynamağı beş yaşında ikən atasından öyrənmişdi. 1943-cü ildə o, ppLeninqrad Pioner Sarayının şahmat klubu]]na qoşulur və , və təlimlər alır. 1947-ci ildə Leninqrad şəhərində keçirilən SSRİ-nin 11½/15 nəticə ilə qalib gəlir və 1948-ci ildə Estoniyanın, Tallin şəhərində bu titulu 5/7 nəticə ilə bölüşür. 1950-ci ildə 9/13 nəticə ilə ikinci yer tutmasının ardından 1951-ci ildə o, Sovet Şahmat Ustası adını alır.

Gənc şahmat ustası

Bir il sonra, Korçnoy ilk dəfə final mərhələsinə vəzisə qazandı. 1952-ci ildə Minsk şəhərində keçirilən yarımfinal görüşündə o, 10½/17 nəticə ilə 2-ci–4-cü yerləri bölüşdü. Moskvada keçirilən o, 11/19 xal toplayaraq 6-cı yeri tutdu, Mixail Botvinnik və Mark Taymanov isə birlikdə birinci oldular. Növbəti il, o yenidən yarımfinala vəsiqə qazanmalı oldu və 1953-cü ildə Vilnüsda keçirilən tədbirdə uğur qazanaraq 9/14 xal ilə 3-cü – 4-cü yerləri bölüşdü. Korçnoy 1954-cü ildə Kiyevdə keçirilən URS-ch21-də 13/19 xal ilə 2-ci-3-cü yerləri bölüşməklə öncəki ildəki nəticəsini yaxşılaşdırdı, Yuri Averbax birinci oldu. Çempionatdakı bu yüksək nəticə ilk beynəlxalq imkan — Buxarest 1954-də iştirak ilə mükafatlandırıldı və o 13/17 nəticə ilə təmiz qələbə qazandı.[8] FIDE 1954-cü ildə ona titulu verdi. O, 17/19 xal ilə Leninqrad Çempionatında qalib gəldi və 1955–56-cı ildə 7/9 nəticə ilə -də 1-ci – 2-ci yerləri bölüşdü. Ona 1956-cı ildə Qrosmeyster titulu verildi.

Beynəlxalq Sovet komandalarında çıxışlar

Korçnoy 1954-cü ildə Sovet tələbə komandasına seçilməklə beynəlxalq komandaya ilk seçimini əldə etdi, üç il sonra tam milli komandaya qoşuldu və 1974-cü ilə kimi SSRİ-ni təmsil etdi. O, SSRİ üçün 21 medal qazandı. Onun Sovet beynəlxalq komandasında oyunlarının nəticələri aşağıdakı kimidir:

•Oslo 1954, Tələbə Olimpiadası, lövhə 1, 4½/7 (+3−1=3), komanda gümüşü;

•Uppsala 1956, Tələbə Olimpiadası, lövhə 1, 6/7 (+5−0=2), komanda qızılı;

•Vienna 1957, Avropa Komanda Çempionatı, lövhə 8, 5½/6 (+5−0=1), komanda qızılı, lövhə qızılı;

•Leipzig 1960 Olimpiadası, lövhə 4, 10½/13 (+8−0=5), komanda qızılı; lövhə bürüncü;

•Oberhausen 1961, Avropa Komanda Çempionatı, lövhə 6, 8½/9 (+8−0=1), komanda qızılı, lövhə qızılı;

•Hamburg 1965, Avropa Komanda Çempionatı, lövhə 3, 5½/9 (+4−2=3), komanda qızılı, lövhə qızılı;

•Havana 1966 Olimpiadası, 1-ci ehtiyat, 10½/13 (+9−1=3), komanda qızılı, lövhə qızılı;

•Lugano 1968 Olimpiadası, lövhə 3, 11/13 (+9−0=4), komanda qızılı;

•Kapfenberg 1970, Avropa Komanda Çempionatı, lövhə 2, 4/6 (+2−0=4), komanda qızılı;

•Siegen 1970 Olimpiadası, lövhə 3, 11/15 (+8−1=6), komanda qızılı; lövhə bürüncü;

•Skopje 1972 Olimpiadası, lövhə 2, 11/15 (+8−1=6), komanda qızılı, lövhə qızılı;

•Bath 1973, Avropa Komanda Çempionatı, lövhə 3, 4/6 (+3−1=2), komanda qızılı;

•Nice 1974 Olimpiadası, lövhə 2, 11½/15 (+8−0=7), komanda qızılı; lövhə bürüncü.

Güclü Qrosmeyster

Korçnoy Mixail Botvinnikin saldığı yol ilə irəliləyən Mixail Tal, Tiqran Petrosyan, və Boris Spasski kimi ulduzlarla rəqabət apardığı Sovet şahmat məktəbində ustalıq qazanmışdır. Korçnoyun oyun üslubu ilk olaraq aqressiv əks-hücum idi. O çətin müdafiə mövqelərində uğur qaazanırdı. Onun 1950-ci illərdəki nəticələri tez-tez qeyri-ardıcıl olurdu. Bir xüsusi pis nəticə 1955-ci il Moskvada, URSch-22-də 6/19 nəticə ilə 19-cu (sondan birinci) yer tutması idi. 1960-cı illərdə o daha yaxşı nəticələr qazandı. O, 1959-cu ildə Krakovda 8½/11 nəticə ilə qalib gəldi, 1960-cı ildə Buenos-Ayresdə 13/19 nəticə ilə ilə 1-ci-2-ci yerləri bölüşdü, 1960-cı ildə 6/7 nəticə ilə , Argentinada qalib gəldi. 1961-ci ildə Budapeştdə (Géza Maróczy Xatirəsinə) 11½/15 nəticə ilə hər biri 9½ nəticə göstərmiş Bronşteyn və Miroslav Filipi qabaqlayaraq qalib olduqdan sonra, Korçnoy dünyanın ən yaxşı oyunçularından biri olaraq tanındı. Korçnoy karyerası boyu SSRİ Şahmat Çempionatında dörd dəfə qalib gəlmişdir. 1960-cı ildə Leningradda URS-ch27 çempionatında, o, 14/19 nəticə göstərdi. O, 1962-ci ildə İrəvanda URS-ch30 çempionatında 13/19 nəticə ilə qalib gəldi. 1964–65-ci illərdə Kiyevdə 15/19 nəticə ilə qalib gəldi. O, son titulunu 1970-ci ildə Riqada URS-ch38 çempionatında 16/21 nəticə ilə qazandı. O, heç vaxt Dünya Çempionu ola bilmədi, amma bir çox adam onu bu titulu heç vaxt qazana bilməmiş ən güclü oyunçu hesab edirlər. Bu fərqlənməni həmçinin tez-tez Paul Keresə də aid edirlər. 1969-cu ildə Spasski Petrsoyana qalib gəlib Dünya Çempionu titulunu alanda Sovet Şahmat Federasiyası Korçnoy və Vasili Smıslovun qoca hesab edildiyi gənclik siyasətini yürütməyə başladı; nəticədə, beynəlxalq şahmat çempionatlarında iştirak üçün imkanlar bölüşdürləndə onlar bəzən nəzərə alınmadılar.

Dünya Çempionu tituluna namizəd

O Fişerin qalib gəldiyi 1962-ci il Stokholm Interzonaldan 14/22 nəticə ilə ortaq 4–5-ci yerləri tutaraq ilk dəfə namizəd olmuşdu. 1962-ci il Namizədlər çempionatı — bir neçə il üzrə son dairəvi format — bir neçə ay sonra keçirildi və Korçnoy 13½/27 cüt nəticə ilə 8 nəfərin arasında beşinci oldu. Tiqran Petrosyan Botvinniklə oynamaq hüququ qazandı.[8] Korçnoy 1963-cü ildə Havanada 16½/21 nəticə ilə qalib gəldi, lakin növbəti Sovet Çempionatında, Leninqradda keçirilən URS-ch31-də, 10/19 nəticə ilə 10-cu yeri tutaraq zəif nəticə göstərdi. O, Moskvada keçirilən 1964-cü il Regional çempionatda 5½/12 nəticə ilə ortaq 5–6-cı yerləri tutaraq nisbətən zəif nəticə göstərdi və bu səbəbdən, 1964–66-cı illərdə keçirilən növbəti dünya çempionatı tsiklinə vəsiqə qazana bilmədi. Korçnoy 1965-ci ildə , Macarıstanda 14½/15 nəticəli triumf ilə öz formasını qaytardı. O 1966-cı ildə Buxarestdə 12½/14 nəticə ilə və 1966-cı ildə Soçidə Çiqorin Xatirəsinə Çempionatında 11½/15 nəticə ilə qalib gəldi. O, 1966–67-ci illərdə Tbilisidə keçirilən URS-ch34 çempionatında 12/20 nəticə ilə 3–5-ci yerləri bölüşdü və 1967-ci ildə Tallində keçirilən üçtərəfli pley-off yarışlarında Aivars ilə birgə qalib gələrək həmin il ]]Sousse[[, Tunisdə keçirilən İnterzonal çempionata vəsiqə qazandı. İnterzonalda göstərdiyi güclü oyun və 14/22 nəticə ilə 2–4-cü yerləri bölüşdürməsi onu Namizədlərin oyunlarına götürdü. 1968-ci ildə Amsterdamdakı ilk oyununda o, (+3=5) nəticə ilə amerikalı Samuel Reshevskini məğlub etdi. Onun növbəti rəqibi Korçnoyun öncəki görüşlərdə böyük üstünlüyə sahib olduğu Mixail Tal idi. 1968-ci ildə Moskvada keçirilən oyun çətin keçdi, lakin Korçnoy (+2−1=7) nəticə ilə qalib gəldi və Boris Spasski ilə Namizədlərin finalına çıxdı. Spasskiy 1968-ci ildə Kiyevdə (+4−1=5) nəticə ilə üstün oldu. Korçnoy məğlub finalçı kimi növbəti tsikl (1970–72) üçün seçmə mərhələdə iştirakdan azad oldu və birbaşa növbəti Namizədlər oyununa daxil edildi. Hazırlaşmaq üçün o, ilk olaraq 1970-ci ildə Leninqradda öz dostu ilə gizli məşq oyunu keçirdi və 3½–2½. Ilə məğlub oldu. Bu oyunlar 2007-ci ildə Bronşteynin son kitabı- çap edilənədək gizli saxlanıldı. Sonra o, 1971-ci ildə Leninqradda Anatoli Karpova qarşı hazırlıq oyunu keçirdi, Bu oyun altı qarşılaşmadan ibarət oldu. Korçnoy 1971-ci ildə Moskvada ilk raundun oyununda (+4−1=3) hesabı ilə qalib gəldi. Sonra o, yenə Moskvada yarımfinalda Tiqran Petrosyana (−1=9) hesabı ilə məğlub oldu. Yalnız doqquzuncu görüş qəti nəticəni müəyyən etdi. Karpov, öz Karpov Karpov haqqında (Atheneum 1993), kitabında yazır ki Fişerin həmin zamanda yüksək səviyyəsini nəzərə alaraq, Sovet şahmat rəhbərlikləri Korçnoy və Petrosyandan oyundan öncə öz aralarında kimin Fişeri finalda dayandırmaq üçün daha yaxşı imkana malik olduğunu seçmələrini istəmişdilər. Petrosyan özünə çox inanırdı və bu səbəbdən Korçnoydan oyunu uduzması istənildi və kompensasiya kimi Qərbi Avropanın üç ən nüfuzlu turnirinə dəvət aldı, lakin Petrosyan 1971-ci ilin sonlarında (+1−5=3) hesabı ilə Fişerə məğlub oldu.

Korçnoy (Amsterdam 1972

1972-ci ildə Korçnoy digər bir neçə usta ilə birgə şahmat mövzulu Sovet filmi Qrosmeysterdə əsas aktyorun təlimçisi rolunda yer aldı. Korçnoyun əhvalı onun oyun planını diqtə edirdi. O təşəbbüslə və ya təşəbüssüz oynamaqda çətinlik çəkmirdi. O hücum, əks-hücum edə, mövqe seçə bilərdi və oyun sonluğunun ustası idi. O əks-hücumun ustası kimi məşhur olmuşdur və Mixail Talın (mütləq hücumçu) ən çətin rəqibi idi. O Tal ilə oyunlarda böyük müsbət hesaba (+13−4=27) və həmçinin dünya çempionları Petrosyan and Spasski ilə müsbət hesablara malik idi. O Botvinnik (+1−1=2) və Fişer (+2−2=4) ilə bərabər hesablara malik idi. O Mixail Botvinnik, Harri Kasparov və Maqnus Karlsen daxil olmaqla doqquz dünya çempionunu məğlub etmişdir. Korçnoy və Sovet şahmatının ən yeni ulduzu Karpov ilk dəfə 1973-cü ildə Leninqradda keçirilən qarşılaşdılar. 1974-cü il Namizədlərin oyununda Korçnoy ilk dəfə gənc Braziliyalı ulduz , (Petrópolisdə keçirilən digər İnterzonalda qalib gəlmişdi) Augusta, Gürcüstanda (+3−1=9) hesabı ilə məğlub etdi. Bu oyunu o sonralar öz tərcümeyi-halında çətin oyun kimi təsvir etmişdi. Korçnoy növbəti oyununu Odessada Petrosyana qarşı keçirdi. Onlar bir biri ilə dost münasibətlərində deyildilər və hətta deyilirdi ki, bu oyun ərzində onlar bir birini stolun altında təpikləyirdilər, lakin Korçnoy bunu inkar edir. Onun sözlərinə görə Petrosyan əsəbi şəkildə onun ayaqlarına vurdu və stolu silkələdi. Qarşılaşmanın bir oyunçunun dörd qələbəsinədək davam etməsi nəzərdə tutulsa da, Petrsoyan beş oyundan sonra, Korçnoyun 3–1 öndə olduğu və bir heç-heçə olduğu zaman təslim oldu. Petrosyana qalib gəlməklə Korçnoy Namizədlərin Finalında Karpovla üz-üzə gəldi və bu qarşılaşma mövcud Dünya Çempionu Bobbi Fişerlə 1975-ci ildə kimin qarşılaşacağını müyəyyən etməli idi. Oyuna hazırlıq zamanı Korçnoy davamlı olaraq təhdid və təzyiqlərlə üzləşirdi və faktiki olaraq ona kömək etməyə heç bir Qrosmeyster tapa bilmirdi. Bronşteyn Korçnoya kömək etdi və buna görə cəzalandırıldı. Bronşteyn 2007-ci ildə çap edilmiş sonuncu kitabı Gizli Qeydlərdə, yazırdı ki, o, oyun başlamazdan əvvəl Korçnoya məsləhət verdi, lakin sonra öz oyununu oynamaq üçün tərk etməli oldu, o, qayıtdıqda Korçnoy üç oyun məğlub olmuşdu. Bronşteyn sonra son oyunlar üçün Korçnoya assistentlik etdi. Korçnoy, həmçinin, oyunun sonrakı hissəsində iki Britaniyalı usta, Raymond Keene və William Hartston tərəfindən də assistentlik edildi. Korçnoy oyunun sonunda 3–0 geridə idi, lakin 17 və 21-ci qarşılaşmalarda qalib gəldi və sona yaxın fərqi azaltdı. Karpov son nəticədə 1974-cü ilin sonlarında Moskvada keçirilən oyunda 12½–11½ hesabı ilə qalib gəldi. Fişer 1975-ci ilin aprelində mübahisəli oyun şərtləri səbəbindən öz titulunu müdafiə etməkdən imtina etdikdə, Karpov avtomatik olaraq 12-ci dünya çempionu oldu. Korçnoy və Karpov arasındakı qarşılaşmada maraqlı hadisə baş verdi. 21-ci oyunda, Korçnoy güclü açılış yeniliyi oynadı və Karpov tərəfindən buraxılan kobud səhvdən sonra üstün mövqeyə malik oldu. Bu oyun zamanı, Korçnoy lövhədən durdu, hakimə yaxınlaşdı və h1 xanasında filin onun topuna hücum etdiyi hazırkı vəziyyətdə qanunla şah tərəfdən qalaya alınma edə biləcəyini soruşdu. Hakim, , bildirdi ki, onun nəzərdə tutduğu gediş qanunidir və Korçnoy bu gedişi etdikdən sonra qısa müddətdə Karpov təslim oldu.

İmtina

1974-cü il Namizədlər Finalından əvvəl, Korçnoya qarşı Karpovu təbliğat kampaniyasının bir hissəsi kimi Tiqran Petrosyan Korçnoya qarşı mətbuatda ictimai çıxış etdi. Namizədlərin Finalnın bağlanış mərasimində Korçnoy qərara aldı ki, Sovet İttifaqını tərk etməlidir. Mərkəzi hakimiyyət Korçnoya hər hansı beynəlxalq turnirdə iştirak etməyə imkan vermirdi və hətta Pol Keres və tərəfindən Estoniya SSR-də keçirilən Beynəlxalq Turnirdə iştiraka dəvət aldıqda belə Korçnoya oynamağa icazə verilmədi və Keres və Nei tənbeh verildi. Korçnoy 2006-cı ildə Londonda mühazirədə qeyd etdi ki, ona beynəlxalq çıxışları bərpa etməyə icazə verən dönüş nöqtəsi Anatoli Karpov Dünya Çempionatu titulunu əldə edəndə (Bobbi Fişer təslim olduqda) oldu. Karpovun heç vaxt Fişerlə oynamadığı halda necə Dünya Çempionu olması ilə bağlı suallar yarandı. Korçnoy ictimaiyyətdə görünmədiyi üçün geniş şəkildə inanılırdı ki, o, (və Karpov) çox güclü ola bilməzlər. Bundan sonra Karpovun Dünya çempionu olmağa layiq olmasını sübut etmək vasitəsi kimi Korçnoya 1976-cı ildə Amsterdam turnirində oynamağa icazə verildi. Korçnoy ilə birgə turnirin ortaq qalibi oldu. Turnirin sonunda Korçnoy Miles-dan onun üçün "political asylum" – siyasi sığınacaq istəməsini xahiş etdi. Nəticədə, Amsterdamdakı şahmat turnirindən sonra, Korçnoy Sovet İttifaqından imtina edən ilk Sovet qrosmeysteri oldu. O həyat yoldaşı və oğlunu arxada buraxmalı oldu. İmtina əla turnir nəticələrinin, Dünya Titulu uğrunda iki oyunda məğlubiyyətin olduğu gur dövr ilə nəticələndi, lakin bunlar Soyuq Müharibənin yaratdığı çətin siyasi şəraitin kölgəsində qaldı. Korçnoy bir müddət Hollandiyada qaldı və eynivaxtlı sərgilər verdi. O, həmin dövrün ən güclü fəal qeyri-Sovet oyunçusu qarşı qısa oyun keçirdi və qalib gəldi. O, Qərbi Almaniyaya köçdu və sonda 1978-ci ilədək İsveçrədə məskunlaşdı.

Karpova qarşı ilk Dünya Çempionluğu oyunu

Növbəti dünya çempionatı tsiklinə (1976–78) Korçnoy yenə Petrosyana ¼ finalda (+2−1=9) hesabı ilə qalib gəlməklə başladı. Evianda keçirilən yarımfinal görüşündə Korçnoy (+5−1=7) hesabı ilə qalib gəldi. Spasskiy ilə qarşılaşdığı final oyunu Korçnoy üçün beş qələbə və beş heç-heçə ilə başladı. Növbəti dörd oyunu uduzmasına baxmayaraq özünün toparladı və sonda oyunda (+7−4=7) hesabı ilə qalib gələrək Karpova iddiaçı oldu. 1978-ci il Dünya Çempionluğu oyunu , Filippində keçirildi. Bu görüş zamanı Korçnoy tərəfindən stulların rentgenlə analizi, lövhədə istifadə edilən bayraqlarla bağlı etiraz, hipnotizmlə bağlı şikayətlər və güzgülü eynəklər kimi lövhədən kənar bir sıra mübahisələr aparılmışdı. Karpov tərəfindən istənilmədiyi halda onun komandası ona qarağat yoqurtu Korçnoyun komandası etiraz etdi və bunun bir növ kod ola biləcəyini iddia etdi. Onlar sonra bildirdilər ki, bu öncəki etirazlara parodiya kimi düşünülmüşdü, lakin həmin zaman ciddi qəbul edildi. Qarşılaşma heç-heçələr sayılmadan bir oyunçu alti oyunda qalib gəllənədək davam etməli idi. 17 oyundan sonra Karpov 4–1 hesabı ilə öndə idi. Korçnoy 21-ci oyunda qalib gəldi, lakin Karpov 27-ci oyunda qalib gəlməklə 5–2 hesabı ilə qələbənin bir addımlığında oldu. Korçnoy cəsarətlə mübarizə apardı və sonrakı dörd oyunda üç qələbə və bir heç-heçə etməklə 31 oyundan sonra hesabı 5–5 bərabərləşdirdi, lakin Karpov növbəti oyunda qalib gəlməklə qarşılaşmada 6–5 hesabı ilə qalib gəldi, 21 oyun heç-heçə qaldı.

Karpova qarşı ikinci Dünya Çempionluğu oyunu

Korçnoy növbəti Namizədlər tsiklində də qalib gələrək 1981-ci ildə yenidən Karpovla oynamaq hüququ qazandı. Qarşılaşma İtaliyanın şəhərində keçirildi. Turnirin başlığı yenə əsasən siyasi məsələlər üzərində mərkəzləşmişdi. Korçnoyun həyat yoldaşı və oğlu hələ də Sovet İttifaqında idilər. Onun oğluna vətəndaşlıqdan imtina etdiyi halda sürgündəki atasına qovuşmaq üçün azad ediləcəyi söz verilmişdi. O, bunu etdikdə dərhal Sovet ordusuna çağırıldı. Korçnoyun oğlu hərbi xidmətdən yayındığına görə həbs edildi, iki il yarım əmək düşərgəsinə məhkum edildi və bütün qeyd edilən müddət üzrə cəza çəkdi. Azad edildikdən sonra onun SSRİ-ni tərk etməsinə yenə icazə verilmədi. (1982-ci ildə, Korçnoyun vətəndaşlıqdan imtinasından 6 il sonra onun oğlu, nəhayət ki, ölkəni tərk edə bildi. Onun həyat yoldaşı da ölkəni tərk etdi və onlar boşandılar.)

Korçnoy öz həyat yoldaşı və oğlunun vəziyyətini ictimailəşdirmək üçün qarşılaşma imkanından istifadə etdi və onların hər ikisinin azad edilməsi üçün Sovet hökumətinə açıq məktub yazdı.

"Meranoda soyqırım" adlandırılan qarşılaşmada Karpov Korçnoyu 6–2 hesabı ilə məğlub etdi, 10 oyun heç-heçə qurtardı.

Sonrakı karyerası

Korchnoy 2009-cu ildə Lakin Korçnoy növbəti (1984-cü il) Namizədlər tsiklində də vacib rol oynamalı idi, baxmayaraq ki, o bir daha heç vaxt ən yüksək zirvəyə çata bilmədi. O, həmin vaxt açıq-aşkar Anatalo Karpova rəğbət göstərən Sovet Şahmat Federasiyasına qarşı mübarizə aparan gənc Sovet şahmatçısı Harri Kasparovla qarşılaşmalı idi. Çox güman ki, Kasparovun vəziyyətini – Sovet bürokratiyası tərəfindən sıxışdırılan görkəmli istedad – başa düşdüyündən Korçnoyun Harri Kasparova rəğbət bəslədiyi görünürdü. Qarşılaşma Pasadena, Kaliforniyada keçirilməli idi, lakin Sovet Şahmat Federasiyası etiraz etdi (güman ki, Korçnoyun dezertir olması və qarşılaşmanın soyuq müharibə düşməninin ərazisində olmasından və qısa müddət sonra Sovetlərin 1984-cü ildə Los-Ancelesdə keçiriləcək Olimpiya Oyunlarını boykot etməsi qərarının elan ediləcəyi səbəbindən) və Kasparova qarşılaşmada iştirak etməsi üçün ora uçmasına icazə verilmədi. Bu qarşılaşmada Korçnoyun avtomatik qələbəsi demək idi, lakin Korçnoy qarşılaşmanın Londonda keçirilməsinə razılıq verdi. Bu, Korçnoy tərəfindən mərhəmətli hərəkət idi, çünki texniki olaraq o, artıq avtomatik qələbə qazanmışdı. Yaxşı başlanğıcdan sonra Korçnoy Kasparovun hücum oyununa və diqqətəlayiq yetkinliyinə məğlub oldu. 1983-cü il Kasparov qarşılaşmasından sonra Korçnoy yüksək səviyyədə oynamağa davam etdi, lakin bir daha dünya çempionluğuna ciddi iddiaçı olmadı. 1985–87 Dünya Çempionatı tsiklində Namizədlər Turnirində o, 16 iştirakçı arasında 13-cü oldu. 1988–90-cı illər tsiklində o, yenidən yekun 16-lığa çıxdı, lakin Namizədlərin qarşılaşmasının ilk mərhələsində məğlub oldu. 1991–93-cü illər tsiklində o, Namizədlərin yekun 8-liyinə çıxdı və məğlub oldu. O, Avropada oynamağa davam etdi, İsveçrədə yaşayaraq tez-tez bu ölkənin Olimpiada komandasını təmsil etdi, baxmayaraq ki, onun seçilməyə razı olmayan həmvətəni reytinqindən əhəmiyyətli dərəcədə aşağı idi. Korçnoy ilk dəfə Buenos-Ayresdə keçirilən 1978-ci il Olimpiadasında İsveçrəni təmsil etdi və bir nömrəli lövhədə ən yaxşı çıxışa görə fərdi qaydada qızıl medal aldı. Korçnoy şahmat lövhəsində uzunömürlülüyü ilə diqqət çəkir. O, yarım əsrə yaxın bir müddətdə oyunun zirvəsində və ya zirvəyə yaxın olmuşdur. O, hər il xeyli turnirdə iştirak etməyə davam etdi və 2006-cı ildə 15-dən çox turnirdə çıxış etdi. O, 2005-ci ildə Montrealda Quebec Open turnirində qalib gəldi. 2006-cı ilin avqustunda 75 yaşında o, Sergey Tivyakovu qabaqlayaraq İspaniyada keçirilən Banyoles Open turnirində qalib gəldi. 2007-ci ilin yanvarında FIDE reytinqində Korçnoy 75 yaşında 85-ci yerdə qərarlaşdı və FİDE-nin ilk 100 siyahısına bu vaxta qədər düşən ən qoca oyunçu oldu. 2007-ci il yanvar siyahısında ikinci ən qoca oyunçu Korçnoydan 22 yaş cavan olan 53 yaşlı idi. 2011-ci ildə özündən 61 yaş kiçik olan 18 yaşlı, reytinqi 2700-dən yuxarı olan Fabiano Caruana üzərində qara fiqurlarla diqqətəçarpan qələbə ilə (Cəbəllütariqdə) Korçnoy şahmat dünyasında hələ də fəal idi. 2012-ci ilin dekabr ayının sonlarında Korçnoyun xəstəlikdən müalicə olunduğu və bir daha rəqabətli şahmat oynama ehtimalının az olduğu söylənilirdi. [38] Onun 2013-cü ilin dekabr ayında 37-ci oynaması nəzərdə tutulmuşdu, lakin sağlamlıqla bağlı problemləri səbəbindən turnirdə iştriak etmədi. 2014-cü ilin dekabr ayında FİDE reytinq siyahısında Korçnoy qeyri-fəal kimi göstərilirdi.

Qocalar Arasında Şahmat Dünya Çempionu

2006-cı ilin sentyabr ayında Korçnoy (Valle d'Aosta, İtaliya) keçirilən 16-cı Yaşlılar Arasında Dünya Çempionatında 9–2 hesabı ilə qalib gəldi. Korçoy ilk səkkiz oyunda 7½–½ xal topladı və son üç oyununu heç-heçə etdi.[40] Bu Korçnoyun əldə etdiyi ilk dünya tituludur (və onun Yaşlılar Arasında Dünya Çempionatında yeganə iştirakı).

İsveçrənin Milli Çempionu

2009-cu ildə 78 yaşında İsveçrə Çempionatında qalib gəldikdə güman ki, nə vaxtsa milli çempionatda qalib gələn ən qoca oyunçu oldu. Bunun ardınca 2011-ci il İsveçrə Çempionatında ən yüksə xal yığan İsveçrəli oyunçu oldu.

Kitablar

•Viktor Korçnoy; V. G. Zak (1974). Iahın Qambiti (King's Gambit). Batsford. .

•Viktor Korçnoy (1977). Şahmat mənim həyatımdır (Chess is My Life). Batsford. .

•Viktor Korçnoy; Lenny Cavallaro (1981). Persona non grata. Thinkers' Press. .

•Viktor Korçnoy (2001). Mənim Ən Yaxşı Oyunlarım, Cild 1: Ağlarla oyunlar (My Best Games, Vol 1: Games with White). Trafalgar Square. .

•Viktor Korçnoy (2002). Mənim Ən Yaxşı Oyunlarım, Cild 2: Qaralarla oyunlar (My Best Games, Vol 2: Games with Black). Trafalgar Square. .

•Viktor Korçnoy (2002). Topla Praktiki Sonluqlar (Practical Rook Endings). Olms. .

•Viktor Korçnoy (2005). Mənim Ən Yaxşı Oyunlarım, Cild 3: Bioqrafiya (My Best Games, Vol 3: Biography.) Trafalgar Square. .

•Viktor Korçnoy; Boris Gulko; Yuri Felshtinsky; Vladimir Popov (2011). DTK Şahmat Oynayır: Məxfi Sovet Polisi və Dünya Şahmat Tacı Uğrunda Mübarizə (The KGB Plays Chess: The Soviet Secret Police and the Fight for the World Chess Crown.) Russell Enterprises. .

Populyar mədəniyyət Korçnoyun 1976-cı ildə vətəndaşlıqdan imtinasının 1986-cı ildə çəkilmiş Şahmat müziklini qismən həvəsləndirdiyi hesab edilir.

1. https://web-p-ebscohost-com.wikipedialibrary.idm.oclc.org/ehost/detail/detail?vid=10&sid=d7217e38-5bd8-4b59-9665-cf20750eeb3f%40redis&bdata=JnNpdGU9ZWhvc3QtbGl2ZQ%3d%3d#AN=SPH33451&db=s3h.
2. FIDE Ratings and Statistics (ing.).