Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Urartu dini və ya Urartu mifologiyası — e.ə. VIII–VI əsrlərdə Qərbi Asiyanın Ermənistan yaylası ərazisində mövcud olmuş qədim Urartu dövlətində qəbul edilmiş inanc sistemi. Urartu dini qədim dünyanın Yaxın Şərq despotik dövlətlərinə xas olan çoxtanrılı bir din idi və öz kökləri və Anadoludakı köhnə dini sistemlərdən götürmüşdür. digər dini sistemləri kimi, Urartu dinində də müxtəlif hadisələri himayə edən böyük tanrılar panteonu var idi. ali tanrısı idi. İnsanlarla panteonun tanrıları arasında əlaqə qurbanlıq vasitəsilə qurulmuşdur. Urartu dininə Qədim Şərqə xas olan , , , həmçinin Qədim Mesopotamiyanın digər dini sistemlərinin oxşar elementləri ilə üst-üstə düşən başqa motivlər də daxil idi. Urartu dininin xarakterik xüsusiyyəti dövlətin çoxmillətli quruluşu ilə bağlı olan nisbi dini tolerantlıq idi.
Tədqiqi
Urartu dinini öyrənmək üçün mənbələr azdır, çünki elmi akademiya urartuluların dini rituallarını və ya inanc sistemini təsvir edən mixi yazılı mənbələrin çox məhdud sayına malikdir. Türkiyədə yaxınlığında yerləşən, padşah İşpuini dövründə tərtib edilmiş və sonradan " qapısı" adlanan abidə mövcud olan azsaylı mənbələrdən biridir. "Qapı" özü qayadakı üç ardıcıl düzbucaqlı çökəklikdən ibarətdir.İosif Orbelinin 1916-cı ildə ekspedisiyası zamanı aşkar etdiyi bu mixi qaya yazısı sayəsində bütün Urartu panteonu alimlərə məlum olmuşdur. II Rusa dövrünə aid Urartu qalası son qazıntılar zamanı adlı tanrıya qurban kəsmə mərasiminə toxunan mənbə də aşkar edilmişdir. Bu mənbəyə əlavə olaraq, alimlərin ixtiyarında mixi yazılarda tanrı Haldiyə dair məhdud sayda trafaret istinadları var. Bu, Urartu maddi mədəniyyətinin obyektləri arasında məlum azsaylı tanrı və ayinlərin təsviridir. Urartu mifoloji mətnləri, eləcə də dua mətnləri və sehli ovsunlamalar hələ də aşkar edilməmişdir.
Digər tərəfdən, Urartu dini ayinlərinin qədim assuriyalılar və hetlərinkinə çox yaxın olması tədqiqatçıların vəzifəsini asanlaşdırır. Assuriya və Het padşahlığının dininin öyrənilməsi müəyyən Urartu dini simvollarının mənasını daha yaxşı anlamağa imkan verir.
İstinadlar
- Zimansky P. E. Ancient Ararat, A Handbook of Urartian Studies. New York: Caravan books. 1998. 86. ISBN .
- Пиотровский Б. Б. Ванское царство (Урарту) / отв. ред. И. А. Орбели. — М. : Издательство восточной литературы, 1959. — С. 220—231. — 286 с.
- Chahin M. The Kingdom of Armenia. — second (revised) edition. — Curzon Press, 2001. — С. 141. — ISBN 0-7007-1452-9.
- Zimansky P. Ecology and Empire: The Structure of the Urartian State. — Chicago: The Oriental Institute of the University of Chicago, 1985. — (Studies in ancient oriental civilizations). — ISBN 0-918986-41-9.
- Пиотровский Б. Б. Ванское царство (Урарту) / отв. ред. И. А. Орбели. — М. : Издательство восточной литературы, 1959. — С. 221, 224—225. — 286 с.
- Mirjo Salvini. The historical background of the Urartian monument of Meher Kapisi // Anatolian Iron Ages 3; The proceedings of the Third Anatolian Iron Ages Colloquium held at Van, 6—12 1990. Çilingiroğlu A, French D. H. (16). Ankara: British Institue of Archaeology in Ankara. 1994. 205—210. ISBN .
- , Археологическая экспедиция 1916 года в . Петроград. 1922.
- Mirjo Salvini. The Inscriptions of Ayanis. Cuneiform and Hieroglyphic // Ayanis I. Ten Years’ Excavations at Rusaḫinili Eiduru-kai, 1989—1998. Roma: CNR Istituto per GLI Studi Micenei ed Egeo-Anatolici. 2001. 257—320. ISBN .
- Пиотровский Б. Б. Ванское царство (Урарту) / отв. ред. И. А. Орбели. — М. : Издательство восточной литературы, 1959. — С. 220. — 286 с.
- Пиотровский Б. Б. Ванское царство (Урарту) / отв. ред. И. А. Орбели. — М. : Издательство восточной литературы, 1959. — С. 228—231. — 286 с.
- Zimansky P. E. Ancient Ararat, A Handbook of Urartian Studies. New York: Caravan books. 1998. 86–87. ISBN .
Xarici keçidlər
- Лекция Микаэла Бадаляна «Религия в государстве Урарту» — YouTube
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Urartu dini ve ya Urartu mifologiyasi e e VIII VI esrlerde Qerbi Asiyanin Ermenistan yaylasi erazisinde movcud olmus qedim Urartu dovletinde qebul edilmis inanc sistemi Urartu dini qedim dunyanin Yaxin Serq despotik dovletlerine xas olan coxtanrili bir din idi ve oz kokleri ve Anadoludaki kohne dini sistemlerden goturmusdur diger dini sistemleri kimi Urartu dininde de muxtelif hadiseleri himaye eden boyuk tanrilar panteonu var idi ali tanrisi idi Insanlarla panteonun tanrilari arasinda elaqe qurbanliq vasitesile qurulmusdur Urartu dinine Qedim Serqe xas olan hemcinin Qedim Mesopotamiyanin diger dini sistemlerinin oxsar elementleri ile ust uste dusen basqa motivler de daxil idi Urartu dininin xarakterik xususiyyeti dovletin coxmilletli qurulusu ile bagli olan nisbi dini tolerantliq idi Qanadli Urartu ilahi Ermitaj TedqiqiUrartu dinini oyrenmek ucun menbeler azdir cunki elmi akademiya urartulularin dini rituallarini ve ya inanc sistemini tesvir eden mixi yazili menbelerin cox mehdud sayina malikdir Turkiyede yaxinliginda yerlesen padsah Ispuini dovrunde tertib edilmis ve sonradan qapisi adlanan abide movcud olan azsayli menbelerden biridir Qapi ozu qayadaki uc ardicil duzbucaqli cokeklikden ibaretdir Iosif Orbelinin 1916 ci ilde ekspedisiyasi zamani askar etdiyi bu mixi qaya yazisi sayesinde butun Urartu panteonu alimlere melum olmusdur II Rusa dovrune aid Urartu qalasi son qazintilar zamani adli tanriya qurban kesme merasimine toxunan menbe de askar edilmisdir Bu menbeye elave olaraq alimlerin ixtiyarinda mixi yazilarda tanri Haldiye dair mehdud sayda trafaret istinadlari var Bu Urartu maddi medeniyyetinin obyektleri arasinda melum azsayli tanri ve ayinlerin tesviridir Urartu mifoloji metnleri elece de dua metnleri ve sehli ovsunlamalar hele de askar edilmemisdir Diger terefden Urartu dini ayinlerinin qedim assuriyalilar ve hetlerinkine cox yaxin olmasi tedqiqatcilarin vezifesini asanlasdirir Assuriya ve Het padsahliginin dininin oyrenilmesi mueyyen Urartu dini simvollarinin menasini daha yaxsi anlamaga imkan verir IstinadlarZimansky P E Ancient Ararat A Handbook of Urartian Studies New York Caravan books 1998 86 ISBN 0 88206 091 0 Piotrovskij B B Vanskoe carstvo Urartu otv red I A Orbeli M Izdatelstvo vostochnoj literatury 1959 S 220 231 286 s Chahin M The Kingdom of Armenia second revised edition Curzon Press 2001 S 141 ISBN 0 7007 1452 9 Zimansky P Ecology and Empire The Structure of the Urartian State Chicago The Oriental Institute of the University of Chicago 1985 Studies in ancient oriental civilizations ISBN 0 918986 41 9 Piotrovskij B B Vanskoe carstvo Urartu otv red I A Orbeli M Izdatelstvo vostochnoj literatury 1959 S 221 224 225 286 s Mirjo Salvini The historical background of the Urartian monument of Meher Kapisi Anatolian Iron Ages 3 The proceedings of the Third Anatolian Iron Ages Colloquium held at Van 6 12 1990 Cilingiroglu A French D H 16 Ankara British Institue of Archaeology in Ankara 1994 205 210 ISBN 1 898249 05 9 Arheologicheskaya ekspediciya 1916 goda v Petrograd 1922 Mirjo Salvini The Inscriptions of Ayanis Cuneiform and Hieroglyphic Ayanis I Ten Years Excavations at Rusaḫinili Eiduru kai 1989 1998 Roma CNR Istituto per GLI Studi Micenei ed Egeo Anatolici 2001 257 320 ISBN 88 87345 04 X Piotrovskij B B Vanskoe carstvo Urartu otv red I A Orbeli M Izdatelstvo vostochnoj literatury 1959 S 220 286 s Piotrovskij B B Vanskoe carstvo Urartu otv red I A Orbeli M Izdatelstvo vostochnoj literatury 1959 S 228 231 286 s Zimansky P E Ancient Ararat A Handbook of Urartian Studies New York Caravan books 1998 86 87 ISBN 0 88206 091 0 Xarici kecidlerLekciya Mikaela Badalyana Religiya v gosudarstve Urartu YouTube