Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tsuda Umeko (津田 梅子, Tsuda Ume, つだ・うめ; 31 dekabr 1864, Edo[d] – 16 avqust 1929, Kamakura, Kanaqava prefekturası) — Yapon maarifçisi, Tsuda Universitetinin əsasını qoyan yapon pedaqoqu. Əsil adı Tsuda Ume olan Umekoya mume və ya ume adları, Yapon gavalısına istinadən verilmişdir ki, 1902-ci ildə o, bu adı Umeko olaraq dəyişdirib.
| Tsuda Umeko | |
|---|---|
| Tsuda Ume (つだ・うめ) | |
 | |
| Doğum tarixi | 31 dekabr 1864 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 16 avqust 1929(64 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Atası | Tsuda Sen |
| Anası | Tsuda Hatsuko |
| Milliyyəti | yapon |
| İxtisası | maarifçi |
| Təhsili | Yel Universiteti Arçer Universiteti Brin-Mar kolleci Oksford Müqədddəs Hilda kolleci |
| Fəaliyyəti | qadın hüquqları fəalı[d], müəllimə |
| Tanınır | Yaponiyada Meydzi dövründə qadınların təhsil imkanlarının artırılmasında öncü |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Erkən həyatı
Tsuda Ume, Edonun Uşiqome məhəlləsində (indiki Minami, Şincuku) Tsuda Sen və Hatsukonun ailəsində ikinci qız övladı olaraq dünyaya gəlib. 1871-ci ildə Tsuda Sen, Kuroda Kiyotakanın rəhbərliyi ilə Hokkaydo müstəmləkəçilik layihəsində iştirak edərək, həm qadınlar, həm də kişilər üçün qərbdə təhsil mövzusunu gündəmə gətirib.
Kurodanın sponsorluğu altında Tsuda Ume, atası tərəfindən İvakura missiyasının beş qadın üzvündən biri olaraq könüllü edildi.
Altı yaşında həmçinin ekspedisiyanın ən gənc üzvü idi. 1871-ci ilin noyabrında San-Fransiskoya gəldi və 18 yaşına qədər tələbə kimi ABŞ-də qaldı. Tsuda, 1871-ci il dekabr ayından Vaşinqtonda, Çarlz Lanman (Yapon legionunun katibi) və onun həyat yoldaşı Adelin ilə birlikdə yaşadı. Uşaqları olmadığı üçün onu öz uşaqları kimi qəbul edirdilər. Ume Tsuda adı ilə, ingilis dilini öyrəndiyi,orta təhsil aldığı Corctaun kollecinə daxil oldu. Məzun olduqdan sonra kompozisiya, yazı, hesab və deportasiya sahələri üzrə mükafatlar aldı. Məzun olduqdan sonra siyasətçilərin və bürokratların qızlarının təhsil aldığı Arçer İnstitutuna daxil oldu. Dil, riyaziyyat, elm və musiqidə, xüsusən də pianoda çox yaxşı qabiliyyəti vardı. İngilis dilindən əlavə latın və fransız dillərini də öyrəndi. ABŞ-yə gəldikdən təxminən bir il sonra Tsuda xristian olaraq vəftiz edilməsini istədi. Lanmanlar Episkopal olsalar da, onun qeyri-məzhəbi Köhnə İsveçlər Kilsəsinə getməyinə qərar verdilər.
Yaponiyaya geri dönüşü
Tsuda 1882-ci ildə Yaponiyaya qayıtdıqda, müvəqqəti çətinliklərə səbəb olan ana dili olan Yapon dilini demək olar ki, unutmuşdu. Yapon cəmiyyətindəki qadınların mədəni mövqeyindəki aşağı vəziyyətinə uyğunlaşmada problemlər yaşadı. Hətta bir çox cəhətdən tamamilə qərblənmiş atası Tsuda Sen hələ də qadınlara münasibətdə ənənəvi hal almış patriarxal və avtoritar mövqedə idi.
Tsuda, İto Hirobumi tərəfindən uşaqlarının tərbiyəçisi olaraq işə götürüldü. 1885-ci ildə,daha sonra Peeresses School kimi tanınan kazoku soyunun qızlarının təhsil aldığı qız məktəbində işə başladı,lakin həmyaşıd və nəciblik daxilində təhsil imkanlarının məhdudlaşdırılması onu qane etmirdi və təhsilin qızları xanım kimi, itaətkar qadın və yaxşı ana kimi yetişdirmək məqsədi daşıdığı məktəb siyasətindən razı deyildi. Ona 1888-ci ildə Amerikada olarkən dostluq etdiyi Alis Bekon köməklik etdi və o,ABŞ-yə qayıtmağa qərar verdi.
ABŞ-yə ikinci gəlişi
Tsuda, ABŞ-yə qayıtdı və 1889 - 1892 -ci illərdə Filadelfiyadakı Brin Mar kollecində oxudu və burada biologiya üzrə təhsil aldı. O, eyni zamanda Oksford Müqəddəs Hil da kollecində oxudu. ABŞ-də qaldığı ikinci dövrdə Tsuda, digər yapon qadınlarının da xaricdə təhsil almaq imkanına sahib olmalarına qərar verdi. Yapon qadınlarının təhsili ilə bağlı çoxsaylı ictimai çıxışlar etdi və Yapon qadınlarının təqaüd alması üçün 8000 dollar vəsait topladı.
Tsuda kollecinin yaradılması
Yaponiyaya qayıtdıqdan sonra Tsuda Ume bir daha Peeresses School da, eləcə də Tokyo Qadın məktəbində dərs verdi, maaşı 800 yen idi və o dövr üçün əlçatan əmək haqqı idi. Bir neçə dissertasiya işini nəşr etdirdi və qadınların statusunun yaxşılaşdırılması ilə bağlı çıxışlar etdi. 1899-cu ildə qızlar üçün Ali Təhsil qanunu, hər prefekturadan qızlar üçün ən azı bir dövlət orta məktəbi yaratmağı tələb edirdi. Lakin, bu məktəblər qızlara oğlan məktəbləri ilə eyni səviyyədə təhsil verə bilmədi. 1900-cü ildə, dostları şahzadə Oyama Sutematsu və Alis Bekonun köməyi ilə Tokio, Kojimaçid,valideynliyindən asılı olmayaraq bütün qadınlara bərabər liberal sənət təhsili verən Tsuda kollecini (女子英学塾, İngilis Tədqiqatları üçün Qadın İnstitutu)qurdu. Daha sonra adını 1902-ci ildə Tsuda Umeko olaraq dəyişdirdi. Məktəb maliyyə çatışmazlığı ilə qarşılaşdı və Tsuda məktəbi dirçəltmək üçün çox zaman sərf etməli oldu. Onun böyük əzmi nəticəsində məktəb 1903-cü ildə rəsmi tanındı.
1905-ci ildə Tsuda, Tokio Gənc Qadınlar Xristian Dərnəyinin Yaponiya filialının ilk prezidenti oldu.
Ölümü
Tsuda hər zaman gərgin olan həyatın nəticəsində sağlamlığını itirdi və o, insult keçirdi. 1919-cu ilin yanvarında Kamakuradakı yazlıq evinə istirahətə çəkildi və 1929-cu ildə uzun xəstəlikdən sonra vəfat etdi. Qəbri, Tokionun Kodaira şəhərindəki Tsuda kollecinin ərazisindədir.
İrsi
Joşi Eiqaku Juku 1933-cü ildə adını Tsuda Eiqaku Juku olaraq dəyişdirdi və II Dünya müharibəsindən sonra Tsuda Kolleci oldu. Yaponiyanın ən nüfuzlu qadın ali təhsil institutlarından biri olaraq tanınır. Tsuda qadınlar üçün sosial islahat istəməsinə baxmayaraq, feminist ictimai hərəkatı müdafiə etmədi və qadınların səsvermə hərəkatına qarşı çıxdı. Fəaliyyəti, təhsilin,fərdi zəkanın və şəxsiyyətin inkişafına yönəldilməsi fəlsəfəsinə əsaslanırdı. Tsuda Umekonun rəsmi, 2024-cü ildə buraxılacaq yeni yapon əskinaslarında yer alacaq.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Tsuda Umeko // SNAC (ing.). 2010.
- Nussbaum, Louis-Frédéric. (2005). "Tsuda Umeko" in Japan Encyclopedia, p. 998, səh. 998, Google Books-da.
- Kelly, John. "In 1871, Japan sent a 7-year-old schoolgirl to Washington to learn about America". The Washington Post. March 28, 2020. March 30, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: March 29, 2020.
Ədəbiyyat
- Marius Jansen (2000). The Making of Modern Japan. Cambridge: Harvard University Press. ISBN ; OCLC 44090600
- Nimura, Janice P. Daughters of the Samurai: A Journey From East to West and Back. New York. 2015. ISBN . OCLC 891611002.
- Nussbaum, Louis-Frédéric and Käthe Roth. (2005). Japan encyclopedia. Cambridge: Harvard University Press. ISBN ; OCLC 58053128
- Rose, Barbara. Tsuda Umeko and Women's Education in Japan. Yale University Press 1992, ISBN
Xarici keçidlər
![image]()
Vikianbarda Umeko Tsuda ilə əlaqəli mediafayllar var.- Tsuda Universiteti (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tsuda Umeko 津田 梅子 Tsuda Ume つだ うめ 31 dekabr 1864 Edo d 16 avqust 1929 Kamakura Kanaqava prefekturasi Yapon maarifcisi Tsuda Universitetinin esasini qoyan yapon pedaqoqu Esil adi Tsuda Ume olan Umekoya mume ve ya ume adlari Yapon gavalisina istinaden verilmisdir ki 1902 ci ilde o bu adi Umeko olaraq deyisdirib Tsuda UmekoTsuda Ume つだ うめ Dogum tarixi 31 dekabr 1864 1864 12 31 Dogum yeri Edo d Tosima rayonu d Musasi eyaleti d Tokaydo d YaponiyaVefat tarixi 16 avqust 1929 1929 08 16 64 yasinda Vefat yeri Kamakura Kanaqava prefekturasi YaponiyaAtasi Tsuda SenAnasi Tsuda HatsukoMilliyyeti yaponIxtisasi maarifciTehsili Yel Universiteti Arcer Universiteti Brin Mar kolleci Oksford Muqedddes Hilda kolleciFealiyyeti qadin huquqlari feali d muellimeTaninir Yaponiyada Meydzi dovrunde qadinlarin tehsil imkanlarinin artirilmasinda oncu Vikianbarda elaqeli mediafayllarErken heyatiTsuda Ume 1871 ci ilde Tsuda Ume Edonun Usiqome mehellesinde indiki Minami Sincuku Tsuda Sen ve Hatsukonun ailesinde ikinci qiz ovladi olaraq dunyaya gelib 1871 ci ilde Tsuda Sen Kuroda Kiyotakanin rehberliyi ile Hokkaydo mustemlekecilik layihesinde istirak ederek hem qadinlar hem de kisiler ucun qerbde tehsil movzusunu gundeme getirib Yaponiyadan xaricde tehsil alan ilk qadin telebeler soldan saga Naqai Sayq 10 yas Ueda Tei 14 Yosimasu Ryo 14 Tsuda Ume 6 ve Yamakava Sutematsu 11 Kurodanin sponsorlugu altinda Tsuda Ume atasi terefinden Ivakura missiyasinin bes qadin uzvunden biri olaraq konullu edildi Alti yasinda hemcinin ekspedisiyanin en genc uzvu idi 1871 ci ilin noyabrinda San Fransiskoya geldi ve 18 yasina qeder telebe kimi ABS de qaldi Tsuda 1871 ci il dekabr ayindan Vasinqtonda Carlz Lanman Yapon legionunun katibi ve onun heyat yoldasi Adelin ile birlikde yasadi Usaqlari olmadigi ucun onu oz usaqlari kimi qebul edirdiler Ume Tsuda adi ile ingilis dilini oyrendiyi orta tehsil aldigi Corctaun kollecine daxil oldu Mezun olduqdan sonra kompozisiya yazi hesab ve deportasiya saheleri uzre mukafatlar aldi Mezun olduqdan sonra siyasetcilerin ve burokratlarin qizlarinin tehsil aldigi Arcer Institutuna daxil oldu Dil riyaziyyat elm ve musiqide xususen de pianoda cox yaxsi qabiliyyeti vardi Ingilis dilinden elave latin ve fransiz dillerini de oyrendi ABS ye geldikden texminen bir il sonra Tsuda xristian olaraq veftiz edilmesini istedi Lanmanlar Episkopal olsalar da onun qeyri mezhebi Kohne Isvecler Kilsesine getmeyine qerar verdiler Yaponiyaya geri donusuTsuda 1882 ci ilde Yaponiyaya qayitdiqda muveqqeti cetinliklere sebeb olan ana dili olan Yapon dilini demek olar ki unutmusdu Yapon cemiyyetindeki qadinlarin medeni movqeyindeki asagi veziyyetine uygunlasmada problemler yasadi Hetta bir cox cehetden tamamile qerblenmis atasi Tsuda Sen hele de qadinlara munasibetde enenevi hal almis patriarxal ve avtoritar movqede idi Tsuda Ito Hirobumi terefinden usaqlarinin terbiyecisi olaraq ise goturuldu 1885 ci ilde daha sonra Peeresses School kimi taninan kazoku soyunun qizlarinin tehsil aldigi qiz mektebinde ise basladi lakin hemyasid ve neciblik daxilinde tehsil imkanlarinin mehdudlasdirilmasi onu qane etmirdi ve tehsilin qizlari xanim kimi itaetkar qadin ve yaxsi ana kimi yetisdirmek meqsedi dasidigi mekteb siyasetinden razi deyildi Ona 1888 ci ilde Amerikada olarken dostluq etdiyi Alis Bekon komeklik etdi ve o ABS ye qayitmaga qerar verdi ABS ye ikinci gelisiBrin Mar kollecinin mezunu Tsuda Ume 1864 1929 Tsuda ABS ye qayitdi ve 1889 1892 ci illerde Filadelfiyadaki Brin Mar kollecinde oxudu ve burada biologiya uzre tehsil aldi O eyni zamanda Oksford Muqeddes Hil da kollecinde oxudu ABS de qaldigi ikinci dovrde Tsuda diger yapon qadinlarinin da xaricde tehsil almaq imkanina sahib olmalarina qerar verdi Yapon qadinlarinin tehsili ile bagli coxsayli ictimai cixislar etdi ve Yapon qadinlarinin teqaud almasi ucun 8000 dollar vesait topladi Tsuda kollecinin yaradilmasiDostlar yeniden gorusurler Tsuda Umeko Alis Meybl Bekon Uryu Siqeko Oyama Sutematsu soldan saga Yaponiyaya qayitdiqdan sonra Tsuda Ume bir daha Peeresses School da elece de Tokyo Qadin mektebinde ders verdi maasi 800 yen idi ve o dovr ucun elcatan emek haqqi idi Bir nece dissertasiya isini nesr etdirdi ve qadinlarin statusunun yaxsilasdirilmasi ile bagli cixislar etdi 1899 cu ilde qizlar ucun Ali Tehsil qanunu her prefekturadan qizlar ucun en azi bir dovlet orta mektebi yaratmagi teleb edirdi Lakin bu mektebler qizlara oglan mektebleri ile eyni seviyyede tehsil vere bilmedi 1900 cu ilde dostlari sahzade Oyama Sutematsu ve Alis Bekonun komeyi ile Tokio Kojimacid valideynliyinden asili olmayaraq butun qadinlara beraber liberal senet tehsili veren Tsuda kollecini 女子英学塾 Ingilis Tedqiqatlari ucun Qadin Institutu qurdu Daha sonra adini 1902 ci ilde Tsuda Umeko olaraq deyisdirdi Mekteb maliyye catismazligi ile qarsilasdi ve Tsuda mektebi dirceltmek ucun cox zaman serf etmeli oldu Onun boyuk ezmi neticesinde mekteb 1903 cu ilde resmi tanindi 1905 ci ilde Tsuda Tokio Genc Qadinlar Xristian Derneyinin Yaponiya filialinin ilk prezidenti oldu OlumuTsuda her zaman gergin olan heyatin neticesinde saglamligini itirdi ve o insult kecirdi 1919 cu ilin yanvarinda Kamakuradaki yazliq evine istirahete cekildi ve 1929 cu ilde uzun xestelikden sonra vefat etdi Qebri Tokionun Kodaira seherindeki Tsuda kollecinin erazisindedir IrsiTsuda Umekonun portreti Josi Eiqaku Juku 1933 cu ilde adini Tsuda Eiqaku Juku olaraq deyisdirdi ve II Dunya muharibesinden sonra Tsuda Kolleci oldu Yaponiyanin en nufuzlu qadin ali tehsil institutlarindan biri olaraq taninir Tsuda qadinlar ucun sosial islahat istemesine baxmayaraq feminist ictimai herekati mudafie etmedi ve qadinlarin sesverme herekatina qarsi cixdi Fealiyyeti tehsilin ferdi zekanin ve sexsiyyetin inkisafina yoneldilmesi felsefesine esaslanirdi Tsuda Umekonun resmi 2024 cu ilde buraxilacaq yeni yapon eskinaslarinda yer alacaq Hemcinin baxYaponiyaIstinadlarTsuda Umeko SNAC ing 2010 Nussbaum Louis Frederic 2005 Tsuda Umeko in Japan Encyclopedia p 998 seh 998 Google Books da Kelly John In 1871 Japan sent a 7 year old schoolgirl to Washington to learn about America The Washington Post March 28 2020 March 30 2020 tarixinde Istifade tarixi March 29 2020 EdebiyyatMarius Jansen 2000 The Making of Modern Japan Cambridge Harvard University Press ISBN 9780674003347 OCLC 44090600 Nimura Janice P Daughters of the Samurai A Journey From East to West and Back New York 2015 ISBN 978 0 393 07799 5 OCLC 891611002 Nussbaum Louis Frederic and Kathe Roth 2005 Japan encyclopedia Cambridge Harvard University Press ISBN 978 0 674 01753 5 OCLC 58053128 Rose Barbara Tsuda Umeko and Women s Education in Japan Yale University Press 1992 ISBN 0 300 05177 8Xarici kecidlerVikianbarda Umeko Tsuda ile elaqeli mediafayllar var Tsuda Universiteti ing