Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiyə əlifba inqilabı — Türkiyədə 1 noyabr 1928-ci il tarixində 1353 saylı "Yeni Türk hərflərinin qəbul və tətbiqi haqqında Qanun"un qəbul edilməsi və yeni əlifbanın yerləşdirilməsi prosesinə ümumi olaraq verilən addır. Bu qanunun qəbul edilməsi ilə həmin günə qədər istifadə olunan ərəb hərflərinə əsaslanan Osmanlı əlifbası formalaşmadı və latın hərflərinə əsaslanan Türk əlifbası qüvvəyə mindi.
Türk əlifbasının məzmunu Latın qrafikasını yazı sistemlərində istifadə edən digər ölkələrin əlifbaları ilə eyni deyil, ancaq türk dilindəki səslərin (Ç, Ş, Ğ, I, İ, Ö, Ü) qarşılanması üçün onlardan alınan hərflərdən ibarətdir. Bundan başqa, hərflərin türk əlifbasındakı oxunuşu Qərb dillərindəki hərflərin oxunuşundan fərqlidir. Məsələn, C hərfi Türk əlifbasında /d͡ʒ/, İngilis əlifbasında /ˈsiː/ tələffüz olunur.
Tarixi
10-cu əsrdən etibarən türklər ərəb əlifbasını (əvvəllər İslam mədəniyyətinin vazgeçilmez bir elementi) İslam dini ilə birlikdə onu səs səs sisteminə uyğunlaşdıraraq qəbul etdilər. Növbəti 900 il ərzində həm Qərb (Osmanlı), həm də Şərq türk ləhcələri ərəb əlifbasının bir türk variantında yazıldı.
| İl | Savadlılıq səviyyəsi |
|---|---|
| 1923 | %2.5 |
| 1927 | %10.5 |
| 1935 | % 20.4 |
Türkiyədə əlifba islahatı təklifləri 19. əsr ortalarından etibarən duyulmağa başladı. Təkliflər ikiyə bölündü:
- Osmanlı yazısının düzəldilməsini istəyənlər,
- Latın hərflərinin mənimsənilməsini istəyənlər.
Yazı inqilabının səbəbləri
Osmanlı yazısını düzəltmək istəyənlərin əsas səbəbi, Türkün məşhur səslərini ifadə etmək üçün yetərli olmaması idi. Bu problemdən yaranan imla pozğunluğu daha çox çap mediasının və rəsmi məktəb kitablarının yayılması ilə hiss olundu. 1870-ci illərdən bəri, Türk dilinin standart bir lüğətinin yaradılması səyləri orfoqrafiya məsələsini gündəmə gətirdi.
Latın hərflərinin mənimsənilməsinin səbəbləri
- Qərb mədəniyyətinə heyranlıq və ya Avropanın üstünlüyünə inam Latın əlifbasının nüfuzunun əsası idi. 1850–60-cı illərdən bəri bütün Türk ziyalı sinfi fransız dilini bilirdi və bəzən yazışmalarında fransız dilindən istifadə etmək üçün kifayət qədər dil qəbul etdi. Teleqrafın yayılması ilə Latın əlifbası və Fransız yazısı ilə yazılmış bir türk forması gündəlik həyatın bir hissəsinə çevrildi. Bu işarə tez-tez Bəyoğlu, Saloniki və İzmir kimi kosmopolit dairələrdə dükan nişanlarında və ticarət reklamlarında istifadə olunurdu.
- İkinci Məşrutiyyət dövründə, İslamdan asılı olmayan Türk milli kimliyini təyin etmək səyləri, xüsusilə İttihad və Tərəqqi Komitəsinə yaxın olan ziyalılar arasında əhəmiyyət kəsb etdi. Ərəb yazısı İslam mədəniyyətinin ayrılmaz hissəsi hesab olunduğu üçün bu ssenaridən imtina etmək həm də türk milli kimliyinin dünyəviləşməsi və özününküləşdirilməsi demək olardı.
- XIX əsrin son rübündə İstanbul və Anadoluda yunan və erməni hərfləri ilə nəşr olunan qəzetlər və kitablar xeyli saya sahib olmağa başladı. Bu nəşrlərin populyarlığı, türkcənin ərəb yazısından başqa yazıla biləcəyi anlayışının aşılanmasına kömək etdi. 1908–1911-ci illərdə Latın əsaslı Alban əlifbasının qəbulu və 1922-ci ildə Azərbaycanın Latın əlifbasını qəbulu Türkiyədə böyük əks-səda oyandırdı.
- Sovet İttifaqındakı türk dövlətləri latın əlifbasından istifadə etdilər. Türkiyə, Türk dünyası ilə yaxınlaşmaq, ortaq bir əlifbanı istifadə üçün Latın əlifbasına keçdi, lakin daha sonra SSRİ, Stalin dövründə Türkiyə ilə Sovetlər Birliyinə bağlı Türk respublikaları arasındakı bağı qoparmaq üçün Türk dövlətlərini Kiril əlifbasına geçirtmiştir. 1991-ci ildə SSRİ dağılandan sonra beş müstəqil türk dövləti, yəni Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan və Türkmənistan quruldu. Bunların arasında Azərbaycan, Özbəkistan və Türkmənistan Latın əlifbasına keçdi, Qazaxıstan və Qırğızıstanla əlaqəli olan Başqırdıstan, , Tatarıstan, Tuva kimi respublikalar kiril əlifbasından istifadə etməyə davam etdilər. Özetle, Türkiyədə edilən hərf inqilabı, digər Türk Respublikalarına yaxınlaşmağı, Türk dillərinə uyğun bir yazı sistemi yaradılıb ortaq bir əlifba istifadə edilməsini məqsəd qoymuşdur.
- Ərəb əlifbasının türk dilini tam ifadə edə bilməməsi. Ərəbcə Vav (و) hərfi V, O, Ö, U, Ü; Ye (ﻱ) Y, I, İ; Kef (ك harfi) hərfi K, G, N və nadir hallarda Y olur. Bu qarışıqlığa səbəb oldu.
İlk islahat təklifləri
Latın əlifbasının türk dilinə uyğunlaşdırılması ideyası ilk dəfə 1860-cı illərdə Azərbaycan türkü Mirzə Fətəli Axundov tərəfindən irəli sürülmüşdür. Bundan əlavə Axundzadə kiril əsilli bir əlifba da hazırlamışdı.
1908–1911-ci illərdə Latın əsaslı yeni alban əlifbasının qəbul edilməsi türk ziyalıları arasında qızğın müzakirələrə səbəb oldu. 1911-ci ildə Latın hərflərinin şəriətə zidd olduğu Elbasan fətvasına qarşı sərt bir polemikaya girən Hüseyin Cahit, Latın əsaslı alban əlifbasını müdafiə etmək əvəzinə türklərin də bunu etməsini təklif etdi. 1911-ci ildə İttihad və Tərəqqi komitəsinin Alban şöbəsi Latın qrafikalı əlifba qəbul etdi.
1914-cü ildə Kılıçzadə Hakkı tərəfindən nəşr olunan "Hürriyet-i Fikriye" jurnalında dərc edilmiş beş imzasız yazı, Latın hərflərinin tədricən istifadəsini təklif etdi və bu dəyişikliyin qaçılmaz olduğunu irəli sürdü, lakin jurnal bu məqalələrə görə Birlik və Tərəqqi Komitəsi tərəfindən qadağan edildi.
1911-ci ildə Bitola şəhərində Latın hərfləri ilə nəşr olunan ilk türk qəzeti nəşr olundu. Zekeriya Sami Efendi'nin adı Eças olan və fransız dilində 'imla' ilə oxunan və şənbə günləri yayımlanan bu qəzetin yalnız bir neçə sayı sağ qalmışdır.
Atatürk və əlifba islahatı
Mustafa Kamal 1905–1907-ci illər arasında Suriyada bu məsələ ilə məşğul olmağa başladı. 1922-ci ildə Atatürk bu mövzuda yenidən Xalidə Ədib Adıvar ilə danışdı və belə bir dəyişikliyin sərt tədbirlərin görülməsini tələb etdiyini dedi.
1922-ci ilin sentyabr ayında Hüseyin Cahit İstanbul mətbuatı üzvlərinin qatıldığı bir yığıncaqda Atatürkdən "Latın hərflərini niyə qəbul etmirik? sualına "hələ vaxt" cavabını verdi. 1923-cü ildə İzmir İqtisadiyyat Konqresində bir təklif eyni şəkildə verildi, ancaq təklifi konqres prezidenti Kazım Qarabəkir, İslamın bütövlüyünə zərər verəcəyi səbəbiylə rədd etdi, lakin mübahisə mətbuatda geniş şəkildə işıqlandırıldı. 28 may 1928-ci ildə Türkiyə Böyük Millət Məclisi 1 iyun tarixindən etibarən rəsmi şəxslərdə və qurumlarda beynəlxalq fiqurların istifadəsi haqqında qanun qəbul etdi. Qanuna heç bir ciddi reaksiya olmadı. Təxminən bu qanunla məktub islahatı üçün bir komissiya da yaradıldı. Komissiyanın müzakirə etdiyi məsələlərdən biri köhnə yazıdakı qaf və kef hərflərinin yeni türk əlifbasında q və k hərfləri ilə qarşılanması təklifi idi. Ancaq bu təklif Atatürk tərəfindən rədd edildi və q hərfi əlifbadan çıxarıldı. Yeni əlifbanın gerçəkləşməsi üçün 5 ilə 15 il arasında bir keçid dövrünü nəzərdə tutan komissiyada Falih Rıfkı Atay'ın sözlərinə görə, Atatürk bunun üç aydan sonra baş verəcəyini söylədi. Əlifba tamamlandıqdan sonra, 9 avqust 1928-ci ildə Atatürk Gülhanədəki Cümhuriyyət Xalq Partiyasının premyerasına qatılanlara məktubları təqdim etdi. Yeni əlifba prezident qulluqçuları və müavinləri üçün 11 Avqust, universitet müəllimləri və savadlılar üçün 15 Avqustda təqdim edildi. Avqust və sentyabr aylarında Atatürk fərqli əyalətlərdə yeni əlifbanı ictimaiyyətə təqdim etdi. Bu müddətin sonunda bəzi əlavələri əsas sözlə birləşdirmək üçün istifadə olunan defis və düzəliş nişanının əlavə edilməsi kimi komissiyanın təklifləri ilə düzəlişlər edildi. Oktyabrın 8-dən 25-dək bütün məmurlarda yeni məktubların istifadəsi yoxlanıldı.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Cengiz Dönmez (2009). Tarihi Gerekçeleriyle Harf İnkılabı ve Kazanımları. Ankara: Gazi Kitabevi
- Mehmet Ali Ağakay (der.) (1962). Dil Devriminin 30 Yılı. Ankara: TDK.
- Agop Dilaçar (1962). Devlet Dili Olarak Türkçe. Ankara: AÜ.
- İsmail Doğan (der.) (1999). Atatürk’ün Harf Devrimi ve Türk Dünyasına Yansımaları Sempozyumu, 27 Ekim 1998: Bildiriler. Trabzon: KTÜ.
- M. German (1938). 1928 9 Ağustos Harf İnkılabı. İstanbul: Beşiktaş Halkevi
- İsmet Giritli (1989). Harf İnkılâbı ve Atatürk. Ankara.
- Nurettin Gülmez (2006). Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Harfler Üzerine Tartışmalar. Bursa: Aktüel Yayınları.
- Harf devriminin 50. yılı sempozyumu (1981). Ankara: TTK.
- Agah Sırrı Levend (1949). Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Safhaları. Ankara: TDK.
- Sevan Nişanyan, Yanlış Cumhuriyet: Atatürk ve Kemalizm Üzerine 51 Soru, Kırmızı Y.
- İsa Öztürk (1998). Harf devrimi ve sonuçları. Ankara: Kültür Bakanlığı.
- İhsan Sungu (1941). Harf İnkılabı ve Millî Şef İsmet İnönü. Ankara: Maarif.
- Mehmet Tekin (1988). Harf İnkılabı: Türk Ocaklarının Çalışmaları ve Hatay’da Yeni Yazı. Antakya.
- Neriman Tongul (1990). Türk Harf İnkılabı. HÜ. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Mehmet Şakir Ülkütaşır (2000). Atatürk ve Harf Devrimi. Ankara: TDK.
- Ruşen Eşref Ünaydın (1943). Hatıralar: Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin Kuruluşundan İlk Kurultaya Kadar. Ankara: Recep Ulusoğlu Basımevi.
- Türkiye'de Latin Harfleri Meselesi (1908–1928) makalesi, Arş. Gör. Selami Kılıç, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 1991, Cilt:2 Sayı:7, ISSN:1303–5290. (Kâzım Karabekir Paşa ve Prof. Avram Galanti’nin görüşlerini de içermektedir.)
İstinadlar
- (PDF). resmigazete.gov https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/1030.pdf (#bare_url_missing_title). 15 noyabr 2019 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 15 noyabr 2019.
- (türk. ). http://fikirdebirlik.org/ http://fikirdebirlik.org/yazdir.asp?yazi=201302005 (#bare_url_missing_title). 15 noyabr 2019 tarixində .
- Agah Sırrı Levend. Türk Dilinde Gelişme Sadeleşme Evreleri. Dil Derneği Yayınları. 2011-06-01. səh. 156. ISBN .
- G. L. Lewis. Pediatric Reina. ABŞ. səh. 254. ISBN .
- Ruşen Eşref Ünaydın. Hatıralar. Ankara. 1956. səh. 29.
- Halide Edib Adıvar. Türk'ün Ateşle İmtihanı. İstanbul. 1928. səh. 294. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turkiye elifba inqilabi Turkiyede 1 noyabr 1928 ci il tarixinde 1353 sayli Yeni Turk herflerinin qebul ve tetbiqi haqqinda Qanun un qebul edilmesi ve yeni elifbanin yerlesdirilmesi prosesine umumi olaraq verilen addir Bu qanunun qebul edilmesi ile hemin gune qeder istifade olunan ereb herflerine esaslanan Osmanli elifbasi formalasmadi ve latin herflerine esaslanan Turk elifbasi quvveye mindi Bas muellim Qazi Mustafa Kamal 1928 ci ilde Sivasda yeni elifba oyredir Bir qrup usaq insanlara yeni herfleri oyrenmeye komek etmek ucun bir agacin uzerine asilmis bir plakati arasdirir 1930 Turk elifbasinin mezmunu Latin qrafikasini yazi sistemlerinde istifade eden diger olkelerin elifbalari ile eyni deyil ancaq turk dilindeki seslerin C S G I I O U qarsilanmasi ucun onlardan alinan herflerden ibaretdir Bundan basqa herflerin turk elifbasindaki oxunusu Qerb dillerindeki herflerin oxunusundan ferqlidir Meselen C herfi Turk elifbasinda d ʒ Ingilis elifbasinda ˈsiː teleffuz olunur Tarixi10 cu esrden etibaren turkler ereb elifbasini evveller Islam medeniyyetinin vazgecilmez bir elementi Islam dini ile birlikde onu ses ses sistemine uygunlasdiraraq qebul etdiler Novbeti 900 il erzinde hem Qerb Osmanli hem de Serq turk lehceleri ereb elifbasinin bir turk variantinda yazildi Il Savadliliq seviyyesi1923 2 51927 10 51935 20 4 Turkiyede elifba islahati teklifleri 19 esr ortalarindan etibaren duyulmaga basladi Teklifler ikiye bolundu Osmanli yazisinin duzeldilmesini isteyenler Latin herflerinin menimsenilmesini isteyenler Yazi inqilabinin sebebleriOsmanli yazisini duzeltmek isteyenlerin esas sebebi Turkun meshur seslerini ifade etmek ucun yeterli olmamasi idi Bu problemden yaranan imla pozgunlugu daha cox cap mediasinin ve resmi mekteb kitablarinin yayilmasi ile hiss olundu 1870 ci illerden beri Turk dilinin standart bir lugetinin yaradilmasi seyleri orfoqrafiya meselesini gundeme getirdi Latin herflerinin menimsenilmesinin sebebleri Qerb medeniyyetine heyranliq ve ya Avropanin ustunluyune inam Latin elifbasinin nufuzunun esasi idi 1850 60 ci illerden beri butun Turk ziyali sinfi fransiz dilini bilirdi ve bezen yazismalarinda fransiz dilinden istifade etmek ucun kifayet qeder dil qebul etdi Teleqrafin yayilmasi ile Latin elifbasi ve Fransiz yazisi ile yazilmis bir turk formasi gundelik heyatin bir hissesine cevrildi Bu isare tez tez Beyoglu Saloniki ve Izmir kimi kosmopolit dairelerde dukan nisanlarinda ve ticaret reklamlarinda istifade olunurdu Ikinci Mesrutiyyet dovrunde Islamdan asili olmayan Turk milli kimliyini teyin etmek seyleri xususile Ittihad ve Tereqqi Komitesine yaxin olan ziyalilar arasinda ehemiyyet kesb etdi Ereb yazisi Islam medeniyyetinin ayrilmaz hissesi hesab olundugu ucun bu ssenariden imtina etmek hem de turk milli kimliyinin dunyevilesmesi ve ozununkulesdirilmesi demek olardi XIX esrin son rubunde Istanbul ve Anadoluda yunan ve ermeni herfleri ile nesr olunan qezetler ve kitablar xeyli saya sahib olmaga basladi Bu nesrlerin populyarligi turkcenin ereb yazisindan basqa yazila bileceyi anlayisinin asilanmasina komek etdi 1908 1911 ci illerde Latin esasli Alban elifbasinin qebulu ve 1922 ci ilde Azerbaycanin Latin elifbasini qebulu Turkiyede boyuk eks seda oyandirdi Sovet Ittifaqindaki turk dovletleri latin elifbasindan istifade etdiler Turkiye Turk dunyasi ile yaxinlasmaq ortaq bir elifbani istifade ucun Latin elifbasina kecdi lakin daha sonra SSRI Stalin dovrunde Turkiye ile Sovetler Birliyine bagli Turk respublikalari arasindaki bagi qoparmaq ucun Turk dovletlerini Kiril elifbasina gecirtmistir 1991 ci ilde SSRI dagilandan sonra bes musteqil turk dovleti yeni Azerbaycan Qazaxistan Qirgizistan Ozbekistan ve Turkmenistan quruldu Bunlarin arasinda Azerbaycan Ozbekistan ve Turkmenistan Latin elifbasina kecdi Qazaxistan ve Qirgizistanla elaqeli olan Basqirdistan Tataristan Tuva kimi respublikalar kiril elifbasindan istifade etmeye davam etdiler Ozetle Turkiyede edilen herf inqilabi diger Turk Respublikalarina yaxinlasmagi Turk dillerine uygun bir yazi sistemi yaradilib ortaq bir elifba istifade edilmesini meqsed qoymusdur Ereb elifbasinin turk dilini tam ifade ede bilmemesi Erebce Vav و herfi V O O U U Ye ﻱ Y I I Kef ك harfi herfi K G N ve nadir hallarda Y olur Bu qarisiqliga sebeb oldu Ilk islahat teklifleri Latin elifbasinin turk diline uygunlasdirilmasi ideyasi ilk defe 1860 ci illerde Azerbaycan turku Mirze Feteli Axundov terefinden ireli surulmusdur Bundan elave Axundzade kiril esilli bir elifba da hazirlamisdi 1908 1911 ci illerde Latin esasli yeni alban elifbasinin qebul edilmesi turk ziyalilari arasinda qizgin muzakirelere sebeb oldu 1911 ci ilde Latin herflerinin seriete zidd oldugu Elbasan fetvasina qarsi sert bir polemikaya giren Huseyin Cahit Latin esasli alban elifbasini mudafie etmek evezine turklerin de bunu etmesini teklif etdi 1911 ci ilde Ittihad ve Tereqqi komitesinin Alban sobesi Latin qrafikali elifba qebul etdi 1914 cu ilde Kiliczade Hakki terefinden nesr olunan Hurriyet i Fikriye jurnalinda derc edilmis bes imzasiz yazi Latin herflerinin tedricen istifadesini teklif etdi ve bu deyisikliyin qacilmaz oldugunu ireli surdu lakin jurnal bu meqalelere gore Birlik ve Tereqqi Komitesi terefinden qadagan edildi 1911 ci ilde Bitola seherinde Latin herfleri ile nesr olunan ilk turk qezeti nesr olundu Zekeriya Sami Efendi nin adi Ecas olan ve fransiz dilinde imla ile oxunan ve senbe gunleri yayimlanan bu qezetin yalniz bir nece sayi sag qalmisdir Ataturk ve elifba islahati 1930 cu illerde Turk elifbasini oyretmek ucun istifade olunan bir kitab Mustafa Kamal 1905 1907 ci iller arasinda Suriyada bu mesele ile mesgul olmaga basladi 1922 ci ilde Ataturk bu movzuda yeniden Xalide Edib Adivar ile danisdi ve bele bir deyisikliyin sert tedbirlerin gorulmesini teleb etdiyini dedi 1922 ci ilin sentyabr ayinda Huseyin Cahit Istanbul metbuati uzvlerinin qatildigi bir yigincaqda Ataturkden Latin herflerini niye qebul etmirik sualina hele vaxt cavabini verdi 1923 cu ilde Izmir Iqtisadiyyat Konqresinde bir teklif eyni sekilde verildi ancaq teklifi konqres prezidenti Kazim Qarabekir Islamin butovluyune zerer vereceyi sebebiyle redd etdi lakin mubahise metbuatda genis sekilde isiqlandirildi 28 may 1928 ci ilde Turkiye Boyuk Millet Meclisi 1 iyun tarixinden etibaren resmi sexslerde ve qurumlarda beynelxalq fiqurlarin istifadesi haqqinda qanun qebul etdi Qanuna hec bir ciddi reaksiya olmadi Texminen bu qanunla mektub islahati ucun bir komissiya da yaradildi Komissiyanin muzakire etdiyi meselelerden biri kohne yazidaki qaf ve kef herflerinin yeni turk elifbasinda q ve k herfleri ile qarsilanmasi teklifi idi Ancaq bu teklif Ataturk terefinden redd edildi ve q herfi elifbadan cixarildi Yeni elifbanin gerceklesmesi ucun 5 ile 15 il arasinda bir kecid dovrunu nezerde tutan komissiyada Falih Rifki Atay in sozlerine gore Ataturk bunun uc aydan sonra bas vereceyini soyledi Elifba tamamlandiqdan sonra 9 avqust 1928 ci ilde Ataturk Gulhanedeki Cumhuriyyet Xalq Partiyasinin premyerasina qatilanlara mektublari teqdim etdi Yeni elifba prezident qulluqculari ve muavinleri ucun 11 Avqust universitet muellimleri ve savadlilar ucun 15 Avqustda teqdim edildi Avqust ve sentyabr aylarinda Ataturk ferqli eyaletlerde yeni elifbani ictimaiyyete teqdim etdi Bu muddetin sonunda bezi elaveleri esas sozle birlesdirmek ucun istifade olunan defis ve duzelis nisaninin elave edilmesi kimi komissiyanin teklifleri ile duzelisler edildi Oktyabrin 8 den 25 dek butun memurlarda yeni mektublarin istifadesi yoxlanildi Hemcinin baxTurk dili islahatiEdebiyyatCengiz Donmez 2009 Tarihi Gerekceleriyle Harf Inkilabi ve Kazanimlari Ankara Gazi Kitabevi Mehmet Ali Agakay der 1962 Dil Devriminin 30 Yili Ankara TDK Agop Dilacar 1962 Devlet Dili Olarak Turkce Ankara AU Ismail Dogan der 1999 Ataturk un Harf Devrimi ve Turk Dunyasina Yansimalari Sempozyumu 27 Ekim 1998 Bildiriler Trabzon KTU M German 1938 1928 9 Agustos Harf Inkilabi Istanbul Besiktas Halkevi Ismet Giritli 1989 Harf Inkilabi ve Ataturk Ankara Nurettin Gulmez 2006 Tanzimat tan Cumhuriyet e Harfler Uzerine Tartismalar Bursa Aktuel Yayinlari Harf devriminin 50 yili sempozyumu 1981 Ankara TTK Agah Sirri Levend 1949 Turk Dilinde Gelisme ve Sadelesme Safhalari Ankara TDK Sevan Nisanyan Yanlis Cumhuriyet Ataturk ve Kemalizm Uzerine 51 Soru Kirmizi Y Isa Ozturk 1998 Harf devrimi ve sonuclari Ankara Kultur Bakanligi Ihsan Sungu 1941 Harf Inkilabi ve Milli Sef Ismet Inonu Ankara Maarif Mehmet Tekin 1988 Harf Inkilabi Turk Ocaklarinin Calismalari ve Hatay da Yeni Yazi Antakya Neriman Tongul 1990 Turk Harf Inkilabi HU Yayinlanmamis Yuksek Lisans Tezi Mehmet Sakir Ulkutasir 2000 Ataturk ve Harf Devrimi Ankara TDK Rusen Esref Unaydin 1943 Hatiralar Turk Dili Tetkik Cemiyeti nin Kurulusundan Ilk Kurultaya Kadar Ankara Recep Ulusoglu Basimevi Turkiye de Latin Harfleri Meselesi 1908 1928 makalesi Ars Gor Selami Kilic Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi 1991 Cilt 2 Sayi 7 ISSN 1303 5290 Kazim Karabekir Pasa ve Prof Avram Galanti nin goruslerini de icermektedir Istinadlar PDF resmigazete gov https www resmigazete gov tr arsiv 1030 pdf bare url missing title 15 noyabr 2019 tarixinde PDF Istifade tarixi 15 noyabr 2019 turk http fikirdebirlik org http fikirdebirlik org yazdir asp yazi 201302005 bare url missing title 15 noyabr 2019 tarixinde Agah Sirri Levend Turk Dilinde Gelisme Sadelesme Evreleri Dil Dernegi Yayinlari 2011 06 01 seh 156 ISBN 9757495208 G L Lewis Pediatric Reina ABS seh 254 ISBN 0 7817 4782 1 Rusen Esref Unaydin Hatiralar Ankara 1956 seh 29 Halide Edib Adivar Turk un Atesle Imtihani Istanbul 1928 seh 294 ISBN 9789750721649