Tektonik silah - təbii geoloji proseslərə təsir göstərməklə müəyyən ərazidə süni şəkildə zəlzələlərə, vulkan püskürmələrinə və ya oxşar hadisələrə səbəb ola bilən hipotetik qurğu və ya sistemdir .
Terminin mənşəyi
“Tektonik silah” termini və onun sinonimi “seysmik silah” 1992-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü A. V. Nikolaev tərəfindən tektonik enerjisindən istifadə edərək dağıdıcı zəlzələyə səbəb ola biləcək bir şey kimi təyin olundu. Eyni zamanda o qeyd edib ki, “zəlzələ törətməyi qarşınıza məqsəd qoymaq son dərəcə şübhəli bir işdir” .
Cəhdlər
İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Yeni Zelandiyada tektonik silahlar yaratmaq cəhdləri olmuşdu. Seal layihəsi okeanın dibinə çoxsaylı partlayıcı yüklər yerləşdirməklə sunami yaratmaq məqsədi daşıyırdı. Sunamidən düşmən hədəflərini məhv etmək üçün istifadə edilməli idi. Lakin layihənin uğursuzluğuna baxmayaraq, 1999-cu ildə ekspertlər belə bir silahın yaradılmasının mümkün olduğunu qeyd etdilər.
İki gizli sovet proqramı "Vulkan" və "Merkuri-18" (NIR No 2M 08614PK) mövcuddur - "Zəif seysmik sahələrdən istifadə edərək zəlzələ mənbəyinə uzaqdan təsir metodu və partlayış enerjisinin ötürülməsi". Bu proqramlar İkram Kərimovun rəhbərlik etdiyi Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Geologiya İnstitutu ilə əlaqələndirilirdi. İKP MK və SSRİ Nazirlər Sovetinin 30 noyabr 1979-cu il tarixli 1384-345 / SS məxfi qərarında onun komandasının “kimyəvi yükün partlaması enerjisinin ötürülməsində” uğurlu təcrübələri qeyd edilmişdir. və 10 il müddətinə seysmik silahın yaradılması nəzərdə tutulmuşdu. 1988-ci ildə Kərimovun qrupu Qırğızıstan SSR- in Batken şəhərindən təxminən 50 kilometr aralıda yerləşən poliqonda ilk təcrübələrə başladı.
Rocer Klark, 1996-cı ildə Nature jurnalında nəşr olunan nəşrdə, Lids Universitetinin geofizika üzrə müəllimi, elektromaqnit şüalanmasından istifadə edərək uzun mənzilli zəlzələlər yarada bilən tektonik silahların inkişafına yönəlmiş iki gizli sovet proqramı "Merkuri" və "Vulkan" haqqında qəzet xəbərlərini təhlil etdi. O, bunu qeyri-mümkün və ya yanlış hesab etmədiyini, lakin keçmiş təcrübəni nəzərə alsaq, belə cihazların yaradılmasının çox çətin olduğunu bildirmişdi. “Nature” jurnalında dərc olunan nəşrə görə, bu proqramlar bir neçə ildir ki, qeyri-rəsmi olaraq Qərb geofiziklərinə məlumdur: “Merkuri” proqramı 1987-ci ildə işə salınıb; Qırğızıstanda üç sınaq keçirildi və Vulkanın sonuncu sınağı 1992-ci ildə baş tutdu.
Beynəlxalq müqavilələr
1978-ci ildə BMT tərəfindən qəbul edilmiş, 75 ölkə tərəfindən ratifikasiya edilmiş və daha 17 ölkə tərəfindən imzalanmış ətraf mühitə təsir edən vasitələrdən hərbi və ya hər hansı digər düşmənçilik məqsədi ilə istifadənin qadağan edilməsi haqqında Konvensiya sunami, zəlzələlərə və təbii mühitə təsir edən vasitələrdən istifadəni qadağan edir.
Spekulyasiya və sui-qəsd nəzəriyyələri
Zəlzələlərə və ya oxşar hadisələrə səbəb olan kiçik mexaniki cihaz Tesla vibratoruna aiddir. Ancaq belə bir cihazın hərəkətini reallaşdırmaq mümkün olmayıb və yaxud həmin cihazın orijinalı gizli saxlanılıb. MythBusters televiziya proqramı eyni prinsiplə işləyən maşın yaratmağa cəhd etdi; o, böyük bir körpünü vibrasiya edə bildi, lakin belə titrəmələrin gücü zəlzələ ilə müqayisə olunmaz idi.
Dağıdıcı zəlzələlərdən sonra, bir qayda olaraq, ABŞ və ya keçmiş SSRİ-nin silahlı qüvvələri ilə əlaqəli olan sui-qəsd nəzəriyyələri meydana çıxır, onların əsas mövqeyi tektonik silahların istifadəsi ilə bağlı zəlzələnin süni xarakteridir. Oxşar xəbərlər, məsələn, 2010-cu ildə Haitidə , 1988-ci ildə Spitakda baş vermiş zəlzələ ilə bağlı mətbuatda işıq üzü gördü.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Галкин, И. "Землетрясение по команде о том, может ли человек обиграть земные катастрофы". (журн) (1). 1992. 2–13/.
- Bingham, Eugene. "Devastating tsunami bomb viable, say experts". . 28 September 1999. 2012-02-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-11-19.
- "Оценка возможности инициирования мега-катастроф с применением существующих технических средств и технологий и экспертиза случаев их применения". 2023-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-04.
- Сергей Плужников, Сергей Соколов Украли бомбу // «Совершенно секретно» 2023-03-19 at the Wayback Machine
- "R Clark, Nature, 10 October 1996, цитируется в Bulletin of the Atomic Scientists Jan 1997, секция In Brief". 2021-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-10-03.
- "Конвенция о запрещении военного или любого иного враждебного использования средств воздействия на природную среду". 2012-06-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-24.
- LiveScience: Chavez: US 'Tectonic Weapon' Caused Haiti Quake, 29 January 2010
- "Землетрясение в Армении могло стать результатом испытания сейсмооружия | Новые Известия" (rus). newizv.ru. 2019-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-22.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tektonik silah tebii geoloji proseslere tesir gostermekle mueyyen erazide suni sekilde zelzelelere vulkan puskurmelerine ve ya oxsar hadiselere sebeb ola bilen hipotetik qurgu ve ya sistemdir Terminin menseyi Tektonik silah termini ve onun sinonimi seysmik silah 1992 ci ilde SSRI Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu A V Nikolaev terefinden tektonik enerjisinden istifade ederek dagidici zelzeleye sebeb ola bilecek bir sey kimi teyin olundu Eyni zamanda o qeyd edib ki zelzele toretmeyi qarsiniza meqsed qoymaq son derece subheli bir isdir CehdlerIkinci Dunya Muharibesi zamani Yeni Zelandiyada tektonik silahlar yaratmaq cehdleri olmusdu Seal layihesi okeanin dibine coxsayli partlayici yukler yerlesdirmekle sunami yaratmaq meqsedi dasiyirdi Sunamiden dusmen hedeflerini mehv etmek ucun istifade edilmeli idi Lakin layihenin ugursuzluguna baxmayaraq 1999 cu ilde ekspertler bele bir silahin yaradilmasinin mumkun oldugunu qeyd etdiler Iki gizli sovet proqrami Vulkan ve Merkuri 18 NIR No 2M 08614PK movcuddur Zeif seysmik sahelerden istifade ederek zelzele menbeyine uzaqdan tesir metodu ve partlayis enerjisinin oturulmesi Bu proqramlar Ikram Kerimovun rehberlik etdiyi Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin Geologiya Institutu ile elaqelendirilirdi IKP MK ve SSRI Nazirler Sovetinin 30 noyabr 1979 cu il tarixli 1384 345 SS mexfi qerarinda onun komandasinin kimyevi yukun partlamasi enerjisinin oturulmesinde ugurlu tecrubeleri qeyd edilmisdir ve 10 il muddetine seysmik silahin yaradilmasi nezerde tutulmusdu 1988 ci ilde Kerimovun qrupu Qirgizistan SSR in Batken seherinden texminen 50 kilometr aralida yerlesen poliqonda ilk tecrubelere basladi Rocer Klark 1996 ci ilde Nature jurnalinda nesr olunan nesrde Lids Universitetinin geofizika uzre muellimi elektromaqnit sualanmasindan istifade ederek uzun menzilli zelzeleler yarada bilen tektonik silahlarin inkisafina yonelmis iki gizli sovet proqrami Merkuri ve Vulkan haqqinda qezet xeberlerini tehlil etdi O bunu qeyri mumkun ve ya yanlis hesab etmediyini lakin kecmis tecrubeni nezere alsaq bele cihazlarin yaradilmasinin cox cetin oldugunu bildirmisdi Nature jurnalinda derc olunan nesre gore bu proqramlar bir nece ildir ki qeyri resmi olaraq Qerb geofiziklerine melumdur Merkuri proqrami 1987 ci ilde ise salinib Qirgizistanda uc sinaq kecirildi ve Vulkanin sonuncu sinagi 1992 ci ilde bas tutdu Beynelxalq muqavileler1978 ci ilde BMT terefinden qebul edilmis 75 olke terefinden ratifikasiya edilmis ve daha 17 olke terefinden imzalanmis etraf muhite tesir eden vasitelerden herbi ve ya her hansi diger dusmencilik meqsedi ile istifadenin qadagan edilmesi haqqinda Konvensiya sunami zelzelelere ve tebii muhite tesir eden vasitelerden istifadeni qadagan edir Spekulyasiya ve sui qesd nezeriyyeleriZelzelelere ve ya oxsar hadiselere sebeb olan kicik mexaniki cihaz Tesla vibratoruna aiddir Ancaq bele bir cihazin hereketini reallasdirmaq mumkun olmayib ve yaxud hemin cihazin orijinali gizli saxlanilib MythBusters televiziya proqrami eyni prinsiple isleyen masin yaratmaga cehd etdi o boyuk bir korpunu vibrasiya ede bildi lakin bele titremelerin gucu zelzele ile muqayise olunmaz idi Dagidici zelzelelerden sonra bir qayda olaraq ABS ve ya kecmis SSRI nin silahli quvveleri ile elaqeli olan sui qesd nezeriyyeleri meydana cixir onlarin esas movqeyi tektonik silahlarin istifadesi ile bagli zelzelenin suni xarakteridir Oxsar xeberler meselen 2010 cu ilde Haitide 1988 ci ilde Spitakda bas vermis zelzele ile bagli metbuatda isiq uzu gordu Hemcinin baxHAARPIstinadlarGalkin I Zemletryasenie po komande o tom mozhet li chelovek obigrat zemnye katastrofy zhurn 1 1992 2 13 Bingham Eugene Devastating tsunami bomb viable say experts 28 September 1999 2012 02 14 tarixinde Istifade tarixi 2011 11 19 Ocenka vozmozhnosti iniciirovaniya mega katastrof s primeneniem sushestvuyushih tehnicheskih sredstv i tehnologij i ekspertiza sluchaev ih primeneniya 2023 02 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 04 Sergej Pluzhnikov Sergej Sokolov Ukrali bombu Sovershenno sekretno 2023 03 19 at the Wayback Machine R Clark Nature 10 October 1996 citiruetsya v Bulletin of the Atomic Scientists Jan 1997 sekciya In Brief 2021 06 09 tarixinde Istifade tarixi 2017 10 03 Konvenciya o zapreshenii voennogo ili lyubogo inogo vrazhdebnogo ispolzovaniya sredstv vozdejstviya na prirodnuyu sredu 2012 06 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 02 24 LiveScience Chavez US Tectonic Weapon Caused Haiti Quake 29 January 2010 Zemletryasenie v Armenii moglo stat rezultatom ispytaniya sejsmooruzhiya Novye Izvestiya rus newizv ru 2019 09 22 tarixinde Istifade tarixi 2019 09 22