Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sümela monastırı — Trabzon ilinin Maçka ilçəsinin Altındərə kəndi sərhədləri içərisində yerləşən (Antik Yunanca adı: Panagia) dərənin qərb yamaclarında olan Qara (Antik Yunanca adı: Mela) təpəsi üzərində dəniz səviyyəsindən 1.150 metr yüksəklikdəki qədim Rum Pravoslav monastır və kilsə kompleksidir. Tam adı Panagia Sumela (Παναγία Σουμελά) və ya Theotokos Sumeladır.
| Sümela monastrı | |
|---|---|
| Παναγία Σουμελά | |
 | |
 | |
 | |
| Ölkə | |
| Yerləşir | Maçka |
| Tikilmə tarixi | 386 |
| Rəsmi sayt | sumela.gov.tr |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Kilsənin eramızın 365–395-ci illər arasında inşa edildiyi güman edilir. Anadoluda tez-tez təsadüf edilən Kappadokiya kilsələri üslubunda tikilibdir. Hətta Trabzonda Yəhudi məzarlığı ərazisində bənzər bir mağara kilsəsi də var. Kilsənin ilk təşkilatı ilə monastır halına çevrilmə arasındakı min illik dövr haqqında çox məlumat bilinmir. Qara dəniz Yunanları arasında danışılan bir əfsanəyə görə Afinalı Barnabas ilə Sophronios adlı iki rahib eyni yuxu görüblər. Yuxularında İsanın şagirdlərindən Aziz Lukaın düzəltdiyi üç Panagia ikonasında Məryəmin körpə İsanı qollarında tutduğu təsvirin olduğu yer olaraq Sümelanın yerini görmüşdülər. Beləliklə bir-birindən xəbərsiz olaraq dəniz yolu ilə Trabzona gəlib, orada qarşılaşıb gördükləri yuxuları bir-birilərinə danışmış və ilk kilsənin əsasını qoymuşdular. Bununla yanaşı monastırdakı fresk-lərdə tez-tez yer alıb, xüsusi əhəmiyyət verilən Trabzon İmperatoru III Aleksiosun (1349–1390) monastrın həqiqi qurucusu olduğu güman edilir.
XIV əsrdə Türkmən hücumlarına məruz qalan şəhərin müdafiəsində gələcək qarovulxana vəzifəsi olan monastrın statusunda Osmanlı fəthindən sonra bir dəyişiklik olmamışdır. Yavuz Sultan Səlimin Trabzondakı şahzadəliyi zamanı buraya iki böyük şamdan hədiyyə etdiyi məlumdur. Fateh Sultan Mehmet, II Murad, I Səlim, II Səlim, III Murad, İbrahim, IV Mehmed, II Süleyman və III Əhmədin də monastırla bağlı bir fərmanları var. Osmanlı dövründə monastıra təmin olunan imtiyazlar, Trabzon və Gümüşxana bölgəsinin İslamlaşması zamanı xüsusilə Maçka və Şimali Gümüşxanada xristian və gizli xristian kəndləri ilə əhatə olunan bir sahə yaratmışdır.
18 aprel 1916-cı ildən 24 fevral 1918-ci ilə qədər davam edən Rus işğalı zamanı Maçka ətrafındakı digər monastırlar kimi müstəqil bir Pontus dövləti qurmaq istəyən Rum milislərin qərargahı olmuş, əhali mübadiləsi ilə regionda xristianların Yunanıstana göndərilməsinin ardınca əhəmiyyətini itirərək Türkiyə Cümhuriyyəti Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən yaxın zamanda bərpa olunana qədər baxımsız qalmışdır.
Yunanıstana mübadilə ilə köçən Qara dənizli Yunanlar Veria şəhərində Sümela adını verdikləri yeni bir kilsə inşa etmişdilər. Hər il avqust ayında eynilə keçmişdə Trabzon Sümelasında etdikləri kimi yeni monastırı ətrafında geniş tərkibli şənliklər keçirirlər.
2010-cu ildə Türkiyə Cümhuriyyəti Hökumətinin icazəsi ilə Xristianlarla Məryəm Ananın göyə yüksəliş günü olaraq qəbul edilən və müqəddəs sayılan 15 avqust günü 88 ildən sonra ilk ayin təşkil olunmuş, ayinin keçirilməsinə Fənər Rum Patriarxı Dmitri Bartholomeos rəhbərlik etmişdir.
Xarici keçidlər
- Trabzon Sümela Manastrı ve Mucizevi ikonasının tarihi 2015-05-19 at the Wayback Machine
- Sümela Manastrı
- . Karadeniz ansiklopedisi. s. 1043
- . Karadeniz Ansiklopedisi s. 1043
- . Age. s. 1043
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sumela monastiri Trabzon ilinin Macka ilcesinin Altindere kendi serhedleri icerisinde yerlesen Antik Yunanca adi Panagia derenin qerb yamaclarinda olan Qara Antik Yunanca adi Mela tepesi uzerinde deniz seviyyesinden 1 150 metr yukseklikdeki qedim Rum Pravoslav monastir ve kilse kompleksidir Tam adi Panagia Sumela Panagia Soymela ve ya Theotokos Sumeladir Sumela monastriPanagia Soymela40 41 24 sm e 39 39 30 s u Olke TurkiyeYerlesir MackaTikilme tarixi 386Resmi sayt sumela gov tr Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiKilsenin eramizin 365 395 ci iller arasinda insa edildiyi guman edilir Anadoluda tez tez tesaduf edilen Kappadokiya kilseleri uslubunda tikilibdir Hetta Trabzonda Yehudi mezarligi erazisinde benzer bir magara kilsesi de var Kilsenin ilk teskilati ile monastir halina cevrilme arasindaki min illik dovr haqqinda cox melumat bilinmir Qara deniz Yunanlari arasinda danisilan bir efsaneye gore Afinali Barnabas ile Sophronios adli iki rahib eyni yuxu gorubler Yuxularinda Isanin sagirdlerinden Aziz Lukain duzeltdiyi uc Panagia ikonasinda Meryemin korpe Isani qollarinda tutdugu tesvirin oldugu yer olaraq Sumelanin yerini gormusduler Belelikle bir birinden xebersiz olaraq deniz yolu ile Trabzona gelib orada qarsilasib gordukleri yuxulari bir birilerine danismis ve ilk kilsenin esasini qoymusdular Bununla yanasi monastirdaki fresk lerde tez tez yer alib xususi ehemiyyet verilen Trabzon Imperatoru III Aleksiosun 1349 1390 monastrin heqiqi qurucusu oldugu guman edilir XIV esrde Turkmen hucumlarina meruz qalan seherin mudafiesinde gelecek qarovulxana vezifesi olan monastrin statusunda Osmanli fethinden sonra bir deyisiklik olmamisdir Yavuz Sultan Selimin Trabzondaki sahzadeliyi zamani buraya iki boyuk samdan hediyye etdiyi melumdur Fateh Sultan Mehmet II Murad I Selim II Selim III Murad Ibrahim IV Mehmed II Suleyman ve III Ehmedin de monastirla bagli bir fermanlari var Osmanli dovrunde monastira temin olunan imtiyazlar Trabzon ve Gumusxana bolgesinin Islamlasmasi zamani xususile Macka ve Simali Gumusxanada xristian ve gizli xristian kendleri ile ehate olunan bir sahe yaratmisdir 18 aprel 1916 ci ilden 24 fevral 1918 ci ile qeder davam eden Rus isgali zamani Macka etrafindaki diger monastirlar kimi musteqil bir Pontus dovleti qurmaq isteyen Rum milislerin qerargahi olmus ehali mubadilesi ile regionda xristianlarin Yunanistana gonderilmesinin ardinca ehemiyyetini itirerek Turkiye Cumhuriyyeti Medeniyyet Nazirliyi terefinden yaxin zamanda berpa olunana qeder baximsiz qalmisdir Yunanistana mubadile ile kocen Qara denizli Yunanlar Veria seherinde Sumela adini verdikleri yeni bir kilse insa etmisdiler Her il avqust ayinda eynile kecmisde Trabzon Sumelasinda etdikleri kimi yeni monastiri etrafinda genis terkibli senlikler kecirirler 2010 cu ilde Turkiye Cumhuriyyeti Hokumetinin icazesi ile Xristianlarla Meryem Ananin goye yukselis gunu olaraq qebul edilen ve muqeddes sayilan 15 avqust gunu 88 ilden sonra ilk ayin teskil olunmus ayinin kecirilmesine Fener Rum Patriarxi Dmitri Bartholomeos rehberlik etmisdir Xarici kecidlerTrabzon Sumela Manastri ve Mucizevi ikonasinin tarihi 2015 05 19 at the Wayback Machine Sumela Manastri Karadeniz ansiklopedisi s 1043 Karadeniz Ansiklopedisi s 1043 Age s 1043