Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Savoylu Marqarita (28 aprel 1589, Turin, Savoy hersoqluğu – 26 iyun 1655, Miranda-de-Ebro[d]) — hersoq Savoylu I Karl Emmanuilin və İspaniya kralı II Filipin qızı Katalina Mikaelanın 5-ci övladı, Mantuya kralı IV Françesko Qonzaqanın həyat yoldaşı. Tarixə Portuqaliyanın son ispan vitse-kraliçası (sərdarı) kimi düşüb.
| Savoylu Marqarita | |
|---|---|
| it. Margherita di Savoia isp. Margarita de Saboya port. Margarida, duquesa de Mântua | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 28 aprel 1589 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 26 iyun 1655 (66 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Dəfn yeri |
|
| Sülalə | Savoyya sülaləsi |
| Atası | I Çarlz Emanuel (Savoyya hersoqu) |
| Anası | Ketrin Mişel |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiya
Françesko Qonzaqanın yoldaşı
1608-ci ilin fevralın 19-da Mantuya taxtının varisi Françesko ilə Turində ailə qurur. 1612-ci il fevralın 9-u onun yoldaşı atasının taxtına keçir, lakin həmin ilin dekabrın 22-si vəfat edir. Evli olduğu zaman ərzində Marqarita 3 uşaq doğur, lakin onlardan yalnız biri – böyük qızları Mariya Qonzaqa həyatda qala bilir. Yoldaşı və oğlu çiçək xəstəliyinin qurbanı olur. Yoldaşı vəfat etdikdə Marqarita hamilə olduğunu iddia edirdi ki, lakin qısa zamanda onun yalanı ifşa edildi.
Beləliklə, taxt yoldaşının qardaşı I Ferdinando Qonzaqaya keçir. Kardinal olan Ferdinando dini sandan imtina edərək, Mantuyanın hersoq tacını geyir. Eyni zamanda, Mariya Qonzaqa de-yure olaraq Monferratın hersoqluq tacının sahibi olur, çünki tarixi olaraq bu hersoqluq yalnız ana xətti ilə əldə edilə bilərdi.
Ferdinando I Qonzaqa könülsüz şəkildə öz kiçikyaşlı qardaşı qızının haqqlarını tanımalı olur (bunun üçün Marqaritanın qardaşı Viktor Amadey Savoyadan gələrək bacısının tərəfini tutur) və Marqarita 3-yaşlı qızının adından Monferratın regenti olur. Marqaritanın atası Karl Emmanuil isə azyaşlı nəvəsinin adından Monferrat hersoqluğu ilə bağlı iddiasını ortaya qoyur. Ferdinando Qonzaqa qardaşı qızının mülkünü öz təsir dairəsi daxilində saxlamaq niyyətində idi. O, həm Mariyanı, həm də Marqaritanı ərə verməyi planlaşdırırdı, lakin hadisələr və 1613-cü ilin aprelin 22-də Monferrat uğrunda ilk müharibə ona mane oldu. Müharibə 4 il davam edir və Madriddə imzalanan sülhlə bitir. Savoya Monferrata qarşı tələblərini geri çəkir. Mariya Qonzaqa tərəfindən Mantuyadakı müqəddəs Ursula monastırına yerləşdirilir.
Övladı olmayan Ferdinandonun 1626-cı ildə baş verən ölümündən sonra taxt onun qardaşı II Vinçençoya keçir. Onun da uzun müddət boyunca övladı olmadığı üçün Mantuya hersoqluğuna maraq bəsləyən güclərin diqqəti, demək olar ki, yaddan çıxmış Mariya Qonzaqaya qayıdır. 1627-ci ilin dekabrın 25-də Mariyanı, Fransanın dəstəklədiyi, Neverli Karla ərə verirlər. Bununla Neverli hersoqların taxta iddiası güclənirdi. Həmin gün ölüm ayağında olan II Vinçenço dünyasını dəyişir və taxt onun uzaq qohumu I Karl Qonzaqaya keçir. Onun oğlu isə Mariya ilə nişanlanır. Lakin bu addım İspaniya, Avstriya və Savoyu qane etməyəcək, nəticədə Mantuyanı tamamilə müflis edən Mantuya irsi uğrunda müharibə başlayacaq.
Portuqaliyanın vitse-kraliçası
1635-ci ildə qraf Bastonun ölümündən sonra, Savoylu Marqaritanın əmisi oğlu, İspaniya kralı IV Filip onu Portuqaliyanın növbəti hökmdarı edir. Marqarita isə hələ 1634-cü ildə Portuqaliyaya köçür. Bu seçim Madriddəki Portuqaliya Şurasının üzvü, qraf-hersoq Olivaresin dostu və 1635-ci ildə Portuqaliyanın dövlət katibi olmuş Miqel de Vaşkonseluşun qohumu Diaş Soareşin səyləri nəticəsində baş tutur.
1640-cı ildə Vaşkonseluş əlbirli qəsd nəticəsində öldürülür. Marqarita, küçələrə axın edən lissabonluları sakitləşdirməyə çalışır, lakin onun cəhdləri kölgədə qalır. Portuqallılar ana tərəfdən kral Manuelin soyundan gələn, Braqan hersoqu IV Kuanı kral elan edirlər. Üsyançılar Marqaritanın sarayını ələ keçirir və iki il ərzində onu əsir saxlayırlar. 1642-ci ildə Savoylu Marqarita İspaniyaya qaça bilir. 1655-ci iləd vəfat etdikdə onun nəvələri, Mariya Qonzaqanın övladları artıq Mantuyanın hersoqu (III Karlo Qonzaqa, 1637) və Müqəddəs Roma İmperiyasının imperatorunun həyat yoldaşı (Eleonora Qonzaqa, 1651-ci ildən) olmuşdular.
Titulları
- 20 noyabr 1851 — 21 aprel 1868 əlahəzrət Savoy şəhzadəsi Marqarita
- 21 aprel 1868 — 9 yanvar 1878
- 9 yanvar 1878-29 iyul 1900 Əlahəzrət " İtaliya Kraliçası"
- 29 iyul 1900-4 yanvar 1926 əlahəzrət " İtaliya kraliçası anası"
İstinadlar
- Lundy D. R. Margherita di Savoia, Principessa di Savoia // The Peerage (ing.).
- Margarita de. Duquesa de Mantua (V) Saboya // Diccionario biográfico español (isp.). Real Academia de la Historia, 2011.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Savoylu Marqarita 28 aprel 1589 Turin Savoy hersoqlugu 26 iyun 1655 Miranda de Ebro d hersoq Savoylu I Karl Emmanuilin ve Ispaniya krali II Filipin qizi Katalina Mikaelanin 5 ci ovladi Mantuya krali IV Francesko Qonzaqanin heyat yoldasi Tarixe Portuqaliyanin son ispan vitse kralicasi serdari kimi dusub Savoylu Marqaritait Margherita di Savoia isp Margarita de Saboya port Margarida duquesa de MantuaSexsi melumatlarDogum tarixi 28 aprel 1589 1589 04 28 Dogum yeri Turin Savoy hersoqluguVefat tarixi 26 iyun 1655 1655 06 26 66 yasinda Vefat yeri Miranda de Ebro d Defn yeri Las Uelqas monastri d Sulale Savoyya sulalesiAtasi I Carlz Emanuel Savoyya hersoqu Anasi Ketrin Misel Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyaFrancesko Qonzaqanin yoldasi 1608 ci ilin fevralin 19 da Mantuya taxtinin varisi Francesko ile Turinde aile qurur 1612 ci il fevralin 9 u onun yoldasi atasinin taxtina kecir lakin hemin ilin dekabrin 22 si vefat edir Evli oldugu zaman erzinde Marqarita 3 usaq dogur lakin onlardan yalniz biri boyuk qizlari Mariya Qonzaqa heyatda qala bilir Yoldasi ve oglu cicek xesteliyinin qurbani olur Yoldasi vefat etdikde Marqarita hamile oldugunu iddia edirdi ki lakin qisa zamanda onun yalani ifsa edildi Belelikle taxt yoldasinin qardasi I Ferdinando Qonzaqaya kecir Kardinal olan Ferdinando dini sandan imtina ederek Mantuyanin hersoq tacini geyir Eyni zamanda Mariya Qonzaqa de yure olaraq Monferratin hersoqluq tacinin sahibi olur cunki tarixi olaraq bu hersoqluq yalniz ana xetti ile elde edile bilerdi Ferdinando I Qonzaqa konulsuz sekilde oz kicikyasli qardasi qizinin haqqlarini tanimali olur bunun ucun Marqaritanin qardasi Viktor Amadey Savoyadan gelerek bacisinin terefini tutur ve Marqarita 3 yasli qizinin adindan Monferratin regenti olur Marqaritanin atasi Karl Emmanuil ise azyasli nevesinin adindan Monferrat hersoqlugu ile bagli iddiasini ortaya qoyur Ferdinando Qonzaqa qardasi qizinin mulkunu oz tesir dairesi daxilinde saxlamaq niyyetinde idi O hem Mariyani hem de Marqaritani ere vermeyi planlasdirirdi lakin hadiseler ve 1613 cu ilin aprelin 22 de Monferrat ugrunda ilk muharibe ona mane oldu Muharibe 4 il davam edir ve Madridde imzalanan sulhle bitir Savoya Monferrata qarsi teleblerini geri cekir Mariya Qonzaqa terefinden Mantuyadaki muqeddes Ursula monastirina yerlesdirilir Ovladi olmayan Ferdinandonun 1626 ci ilde bas veren olumunden sonra taxt onun qardasi II Vincencoya kecir Onun da uzun muddet boyunca ovladi olmadigi ucun Mantuya hersoqluguna maraq besleyen guclerin diqqeti demek olar ki yaddan cixmis Mariya Qonzaqaya qayidir 1627 ci ilin dekabrin 25 de Mariyani Fransanin desteklediyi Neverli Karla ere verirler Bununla Neverli hersoqlarin taxta iddiasi guclenirdi Hemin gun olum ayaginda olan II Vincenco dunyasini deyisir ve taxt onun uzaq qohumu I Karl Qonzaqaya kecir Onun oglu ise Mariya ile nisanlanir Lakin bu addim Ispaniya Avstriya ve Savoyu qane etmeyecek neticede Mantuyani tamamile muflis eden Mantuya irsi ugrunda muharibe baslayacaq Portuqaliyanin vitse kralicasi 1635 ci ilde qraf Bastonun olumunden sonra Savoylu Marqaritanin emisi oglu Ispaniya krali IV Filip onu Portuqaliyanin novbeti hokmdari edir Marqarita ise hele 1634 cu ilde Portuqaliyaya kocur Bu secim Madriddeki Portuqaliya Surasinin uzvu qraf hersoq Olivaresin dostu ve 1635 ci ilde Portuqaliyanin dovlet katibi olmus Miqel de Vaskonselusun qohumu Dias Soaresin seyleri neticesinde bas tutur 1640 ci ilde Vaskonselus elbirli qesd neticesinde oldurulur Marqarita kucelere axin eden lissabonlulari sakitlesdirmeye calisir lakin onun cehdleri kolgede qalir Portuqallilar ana terefden kral Manuelin soyundan gelen Braqan hersoqu IV Kuani kral elan edirler Usyancilar Marqaritanin sarayini ele kecirir ve iki il erzinde onu esir saxlayirlar 1642 ci ilde Savoylu Marqarita Ispaniyaya qaca bilir 1655 ci iled vefat etdikde onun neveleri Mariya Qonzaqanin ovladlari artiq Mantuyanin hersoqu III Karlo Qonzaqa 1637 ve Muqeddes Roma Imperiyasinin imperatorunun heyat yoldasi Eleonora Qonzaqa 1651 ci ilden olmusdular Titullari20 noyabr 1851 21 aprel 1868 elahezret Savoy sehzadesi Marqarita 21 aprel 1868 9 yanvar 1878 9 yanvar 1878 29 iyul 1900 Elahezret Italiya Kralicasi 29 iyul 1900 4 yanvar 1926 elahezret Italiya kralicasi anasi IstinadlarLundy D R Margherita di Savoia Principessa di Savoia The Peerage ing Margarita de Duquesa de Mantua V Saboya Diccionario biografico espanol isp Real Academia de la Historia 2011