Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalə . |
Sа́lo — Heyvan mənşəli bərk piydir, heyvanların güclü qidalandığı dövrdə onların orqanizmində toplanıb yığılan yağ qatıdır. Salo heyvan orqanizmində yığılan, tərkibində yüksək miqdarda doymuş yağ turşrları olan qida ehtiyatlarıdır, kimyəvi tərkibi əsasən triqliceridlərdən ibarətdir.
Etimologiya
Salo praslavyan - qədim slavyan dilində sadlo sözündəndir. Sözün kökü «sad» — elə «садиться» (oturmaq, əyləşmək) sözündəki kimidir.
Tarix
Salo haqqında ədəbiyyatda ilk məlumata VII əsr Xəzər xanının yemək məclisinin təsviri verilən tarixi mənbələrdə rast gəlinir. İngilis tarixi və səyyahı Cayls Fletçer yazırdı ki, 1591-ci ildə Rusiyada, xaricə satmaq üçün, külli miqdarda salo hazırlanırdı. Ən yaxşı salo Smolensk, Yaroslavl, Uqlitck, Novqorod, Tver və Qorodetsk vilayətlərində hazırlanırdı.
Qida məhsulu olan salonun müxtəlif variantları
Salo təzə halda, duzlu, hisə verilmiş, qaynanmış, pörtülmüş və qızardılmış halda yeyilir.
Duzlu və ya hisə verilmiş-duzlu donuz salosunu adlandırmaq üçün bəzən alman sözü olan Şpik (Speck) sözündən istifadə edilir. Lakin əhali arasında bu məhsul sadəcə olaraq, düzlu salo və ya hisə verilmiş salo adlandırılır.
Böyük və çoxlu sayda ət layları olan salo «подчеревина», duzlu halda olan salo isə rus sözü olan «грудинка» və ya ingilis sözü olan «bacon» - bekon» adı ilə tanınır. Qızardılmış balaca salo tikələri «шква́рки» - cızdaq adlanır.
Əridilmiş salo «сма́лец» adlanır və kulinariya piyi kimi istifadə olunur, Avropa ölkələrində isə həm də buterbrodun üzərinə yaxılır (çox vaxt soğan, alma, göyərti əlavə edilməklə). Heyvan mənşəli ərinmiş piy həmçinin texniki məqsədlər üçün: sürtkü yağı kimi (məsələn, "смазка ПВК пушечная" ), sabun hazırlamaq üçün istifadə olunur.
Digər heyvanların piyi
Azərbaycanda, Orta Asiya ölkələrində də kulinariyada heyvan mənçəli piydən, məhz qoyun piyindən - quyruqdan istifadə olunur, bir sıra ənənəvi xörəklər məhz quyruq qatılmaqla bişirilir. Azərbaycan mətbəxinə məxsus piti, badımcan kababı və s. həmin sıradandır. Donuz (salo) və qoyun (quyruq) piyindən fərqli olaraq, mal ətinin piyi və keçi ətinin piyi yemək üçün sərbəst halda istifadə olunmur. ABŞ-da mal ətinin piy tullantıları biodizel- green diesel istehsalında tətbiq olunur. Keçi piyi Azərbaycan xalq təbabətində soyuqdəyməyə qarşı, xəstələrin massaj edilməsi üçün istifadə edilir. Rusiyada ayı piyi və porsuq yağı dərman vasitəsi kimi, su samuru (norka) yağı isə kocmetik vasitələrin hazırlanması üçün istifadə edilir.
Səhhətə təsiri
Salo energetik kalorisi — 720 kKal/100 q, karbohidrogenlər — 0 q .
İstinadlar
- "Флетчер Д. О государстве русском". 2014-05-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-02-13.
- ГОСТ 19537-83
- "XuMuK.ru — МЫЛА — Химическая энциклопедия". 2022-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-02-13.
- Калории.ру: Таблицы калорийности и состава продуктов 2016-12-25 at the Wayback Machine
- "Arxivlənmiş surət". 2021-05-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-02-13.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Sa lo Heyvan menseli berk piydir heyvanlarin guclu qidalandigi dovrde onlarin orqanizminde toplanib yigilan yag qatidir Salo heyvan orqanizminde yigilan terkibinde yuksek miqdarda doymus yag tursrlari olan qida ehtiyatlaridir kimyevi terkibi esasen triqliceridlerden ibaretdir Salo donuz piyiEtimologiyaSalo praslavyan qedim slavyan dilinde sadlo sozundendir Sozun koku sad ele saditsya oturmaq eylesmek sozundeki kimidir TarixSalo haqqinda edebiyyatda ilk melumata VII esr Xezer xaninin yemek meclisinin tesviri verilen tarixi menbelerde rast gelinir Ingilis tarixi ve seyyahi Cayls Fletcer yazirdi ki 1591 ci ilde Rusiyada xarice satmaq ucun kulli miqdarda salo hazirlanirdi En yaxsi salo Smolensk Yaroslavl Uqlitck Novqorod Tver ve Qorodetsk vilayetlerinde hazirlanirdi Qida mehsulu olan salonun muxtelif variantlariSpeck SpikHise verilmis spik Salo teze halda duzlu hise verilmis qaynanmis portulmus ve qizardilmis halda yeyilir Duzlu ve ya hise verilmis duzlu donuz salosunu adlandirmaq ucun bezen alman sozu olan Spik Speck sozunden istifade edilir Lakin ehali arasinda bu mehsul sadece olaraq duzlu salo ve ya hise verilmis salo adlandirilir Boyuk ve coxlu sayda et laylari olan salo podcherevina duzlu halda olan salo ise rus sozu olan grudinka ve ya ingilis sozu olan bacon bekon adi ile taninir Qizardilmis balaca salo tikeleri shkva rki cizdaq adlanir Eridilmis salo sma lec adlanir ve kulinariya piyi kimi istifade olunur Avropa olkelerinde ise hem de buterbrodun uzerine yaxilir cox vaxt sogan alma goyerti elave edilmekle Heyvan menseli erinmis piy hemcinin texniki meqsedler ucun surtku yagi kimi meselen smazka PVK pushechnaya sabun hazirlamaq ucun istifade olunur Diger heyvanlarin piyiTemiz donuz piyi smalec cizdaqla qarisiq donuz piyi qaz yagi ve erinmis kere yagi Azerbaycanda Orta Asiya olkelerinde de kulinariyada heyvan menceli piyden mehz qoyun piyinden quyruqdan istifade olunur bir sira enenevi xorekler mehz quyruq qatilmaqla bisirilir Azerbaycan metbexine mexsus piti badimcan kababi ve s hemin siradandir Donuz salo ve qoyun quyruq piyinden ferqli olaraq mal etinin piyi ve keci etinin piyi yemek ucun serbest halda istifade olunmur ABS da mal etinin piy tullantilari biodizel green diesel istehsalinda tetbiq olunur Keci piyi Azerbaycan xalq tebabetinde soyuqdeymeye qarsi xestelerin massaj edilmesi ucun istifade edilir Rusiyada ayi piyi ve porsuq yagi derman vasitesi kimi su samuru norka yagi ise kocmetik vasitelerin hazirlanmasi ucun istifade edilir Sehhete tesiriSalo energetik kalorisi 720 kKal 100 q karbohidrogenler 0 q Istinadlar Fletcher D O gosudarstve russkom 2014 05 27 tarixinde Istifade tarixi 2018 02 13 GOST 19537 83 XuMuK ru MYLA Himicheskaya enciklopediya 2022 03 03 tarixinde Istifade tarixi 2018 02 13 Kalorii ru Tablicy kalorijnosti i sostava produktov 2016 12 25 at the Wayback Machine Arxivlenmis suret 2021 05 08 tarixinde Istifade tarixi 2018 02 13