Salatın Əsgərova (tam adı: Salatın Əziz qızı Əsgərova; 16 dekabr 1961, Bakı – 9 yanvar 1991, Laçın) — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı; Qarabağ müharibəsi şəhidi. 1991-ci il yanvarın 9-da Laçından Şuşaya yollanarkən Qaladərəsi kəndi yaxınlığında Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən qətlə yetirilən Salatın Əsgərova, Azərbaycanın yeganə şəhid xanım jurnalistidir.
Salatın Əsgərova | |
---|---|
Salatın Əziz qızı Əsgərova | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vəfat tarixi | (29 yaşında) |
Vəfat yeri | Laçın, Azərbaycan |
Vəfat səbəbi | Şəhid olmuşdur |
Dəfn yeri | Bakı şəhəri Şəhidlər xiyabanı. |
Uşağı | Ceyhun Əsgərov |
Atası | Əziz Xələfov |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | Jurnalist |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Erkən illəri
Salatın Əsgərova 16 dekabr 1961-ci ildə Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. 1979-cu ildə Bakı şəhərində əla qiymətlərə başa vurmuşdur. O, həmin il Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutuna daxil olmuşdur. Onun müəlliməsi Firəngiz Haşımovanın sözlərinə görə, Salatın Əsgərova uşaqlıqdan öz möhkəm iradəsi ilə seçilirdi.
Jurnalist fəaliyyəti
1984-cü ildə geofizika ixtisası üzrə mühəndis diplomu alan Salatın Əsgərova jurnalistika sahəsinə böyük maraq göstərirdi. Nəticədə 1984-cü ildə müqavilə ilə "Bakı" qəzetində, 4 il sonra isə "Molodyoj Azerbaydjana" qəzetində işləməyə başlayıb. Onun toxunduğu məsələlər Azərbaycan torpaqlarının bütövlüyü ilə bağlı idi. O, tez-tez cəbhə xəttinə gedər, qaynar nöqtələrdən operativ materiallar hazırlayardı. Ailəsi, iş yoldaşları ondan bərk nigaran idilər. Dəfələrlə onun döyüş bölgəsinə getməyinin qarşısını almağa çalışsalar da, heç nəyə nail ola bilmirdilər.
Onun sonuncu yazısı Xocalıdakı xüsusi təyinatlı polis dəstəsinin fəaliyyətindən, çətin döyüş əməliyyatlarından bəhs edən "Omonçular" idi. O, "Molodyoj Azerbaydjana" qəzetinin 1991-ci il 3 yanvar tarixli sayında, təkcə azərbaycanlı döyüşçülərin igidliyindən yazmır, həm də imperiya nökərlərini kəskin tənqid edirdi. Yazı belə bir məntiqi yekunla bitir:
SSRİ prezidentinin DQMV-də qanunsuz silahlı birləşmələrin tərksilah edilməsi barədə fərmanına əməl olunmursa, respublikamızda prezident idarəçiliyinə nə ehtiyac var? Azərbaycan nəyə görə Mərkəzi rəhbərliyin yeni idarəetmə üsullarının sınaq meydanına çevirilməlidir? Bu suallara mütləq cavab alınmalıdır. Başqa cür ola bilməz. |
Qarabağ müharibəsi və döyüşlərdə iştirakı
Salatın Əsgərova 1991-ci il yanvarın 8-də Laçının Ağanus kəndində olmuşdur. Kənd sakini Əbülfət Məhərrəmovun verdiyi müsahibədən:
Söhbətdən sonra maraqla çiynimdəki "Kalaşnikov" avtomatına baxdı. Bir neçə atəş açmağa icazə verməyimi xahiş etdi. Razılaşdım. Salatın avtomatı götürdü. Kənd uşaqları təxminən 100 metr aralıda bir hədəf qurdu. Xanım jurnalist avtomatdan bir neçə sərrast atəş açdı... Sonda reportajın tezliklə qəzetdə dərc olunacağına və radioda veriləcəyinə söz verərək, sağollaşıb bizdən ayrıldı. |
Onun boğazında zob xəstəliyi vardı. Bu xəstəlikdən Salatın Əsgərova yaman əziyyət çəkirdi. Yaxın adamları və iş yoldaşları tez-tez ona cərrahiyyə əməliyyatını məsləhət görsədə, Əsgərova əməliyyat zamanı ölüm riskindən qorxurdu. Lakin, atası Əziz Əsgərovun məsləhətindən sonra, cərrahiyyə əməliyyatının aparılmasına razılıq verdi. 1992-ci il 16 yanvarda əməliyyatın vaxtını təyin etsələr də, ezamiyyətdən sonra xəstəxanaya tələsmədi.
Ölümü
O, 1991-ci ilin yanvarın 8-dən 9-na keçən gecə Bakıdan Şuşaya yanına getməyə qərara aldı. O, evdən hərbi forma geyinib çıxmışdır. Batalyon komandiri podpolkovnik Oleq Larionov Tayşet nəslindən idi, sibirli idi. O, 5 il batalyona rəhbərlik etmişdi, həmin batalyon 1990-cı ilin yazında Qazaxın Bağanis Ayrım kəndini ermənilərin hücumlarından qorumuşdu. Buna görə də ermənilər Larionovun başına 10 min rublluq mükafat vəd etmişdilər. O, həm də Qazaxda Salatın Əsgərovanı ölümdən xilas etmişdi. Salatın Əsgərova Oleq Larionovla söhbət etdi.
1991-ci il yanvarın 9-da pusquda durmuş erməni terrorçuları tərəfindən Yevlax-Laçın yolunun 141 km-də Qaladərəsi kəndi yaxınlığında, Gəncə şəhərinin "N" saylı hərbi hissəsinə məxsus "UZ 469" markalı 30–14 NB dövlət nömrə nişanlı avtomaşın atəşə tutuldu. Ermənilər hərbi maşını iki istiqamətdən – həm avtomatdan, həm də snayper tüfəngindən qabaqdan, arxadan və soldan güllələdilər. Sonradan hadisə yerinə gələnlər maşında 113 güllə deşiyi saymışdılar. Hərbi maşının sürücüsü — serjant İ. Qoyek ölməzdən əvvəl əyləçi basa bilir, mayor İqor İvanov dərhal ölür. Podpolkovnik Oleq Larionov isə ermənilərə avtomatdan atəş açmağa imkan tapır. O, beş güllə yarası almasına baxmayaraq maşından yerə düşə bilir, yolu keçib ermənilərdən xeyli uzaqlaşıb, silahındakı patronlar qurtarana qədər onlarla döyüşür. Sonda o yerə yıxılır və ermənilər ona yaxınlaşıb yenidən güllələyirlər. Daha sonra erməni silahlıları maşının qapısını açıb, yaralı Salatın Əsgərovanı dayanmadan güllələyirlər. Güllələrdən biri onun gicgahına dəymişdi.
Salatın Əsgərovanın qatillərinin ələ keçməsində İsrafil Şahverdiyevin rolu böyük idi. Onların ölümünə bais olan Arno Mkrtçyan, Qraçik Petrosyan, Arvid Manqasaryan, Qaqik Arustamyan müəyyənləşdirilərək, 1991-ci ilin mayında həbs olunmuşdu. 1993-cü ildə cinayətkarlar ölümə məhkum edilirlər. Lakin göstərilən şəxslərin hamısı 1996-cı il mayın 8-də birtərəfli qaydada Ermənistana təhvil verilmişdir.
Salatın Əsgərova Bakı şəhərində Şəhidlər Xiyabanında dəfn edilmişdir.
Şəxsi həyatı
Ailəli idi, adlı oğlu yadigar qalıb. Poeziyanı, musiqini və kitab oxumağı çox sevərdi.
İrsi
Ölümündən sonra laureatı adına layiq görülüb. Salatın Əsgərovanın yaxınlığında həlak olduğu kənd Salatınkənd adlanır. Onun Bakıda yaşadığı binada xatirə lövhəsi vurulub. Bakıda küçələrdən biri, Bakı buxtasında gəzinti gəmisi və Qadınlar İctimai Birliyinin təsis etdiyi mükafatı onun adını daşıyır.Təfəkkür Universitetində büstü qoyulmuşdur. 1993-cü ildə bəstəkar Elza İbrahimova "Salatın" onun xatirəsinə həsr etmişdir. Mahnı Flora Kərimova tərəfindən ifa olunmuşdur.
Ədəbiyyatda
Nəbi Xəzri Salatın Əsgərova haqqında elegiya-poeması yazmışdır.
Filmoqrafiya
2016-cı ildə Salatın Əsgərovaya həsr olunmuş qısametrajlı "Vətən üçün gedirəm" filminin təqdimatı keçmişdir.
Təltif və mükafatları
Salatın Əsgərova 6 noyabr 1992-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin 294 saylı fərmanı ilə ölümündən sonra Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
- 1992 — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı
Qalereya
- Salatın Əsgərova gəzinti gəmisi
- Salatın Əsgərova gəzinti gəmisi
- Salatın Əsgərova gəzinti gəmisi
İstinadlar
- . www.anl.az. www.anl.az. Archived from the original on 2021-12-20. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- . www.anspress.com. ANS. Archived from the original on 2021-12-20. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- . www.anl.az. www.anl.az. Archived from the original on 2020-12-02. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- . www.anl.az. www.anl.az. Archived from the original on 2021-01-16. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- Hüseynzadə, Fuad. . anl.az. anl.az. Archived from the original on 2020-11-28. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- anl.az. anl.az. Archived from the original on 2021-12-20. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- . ann.az. ann.az. Archived from the original on 2021-12-20. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- anl.az. anl.az. Archived from the original on 2020-11-28. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- . modern.az. modern.az. Archived from the original on 2021-12-20. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- ARB TV. "Salatın Əsgərovanın ölümündən 33 il ötür: Xankəndidən Şuşaya gedərkən..." (az.). Youtube.com. 10.01.2024. 2024-01-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-10.
- . www.timeturk.com. www.timeturk.com. 2017-05-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- . www.anl.az. www.anl.az. Archived from the original on 2020-12-02. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- . www.anl.az. www.anl.az. Archived from the original on 2020-12-02. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- "Əməkdar artist ağladı". www.qafqazinfo.az. www.qafqazinfo.az. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Salatin Esgerova tam adi Salatin Eziz qizi Esgerova 16 dekabr 1961 Baki 9 yanvar 1991 Lacin Azerbaycanin Milli Qehremani Qarabag muharibesi sehidi 1991 ci il yanvarin 9 da Lacindan Susaya yollanarken Qaladeresi kendi yaxinliginda Ermenistan Silahli Quvveleri terefinden qetle yetirilen Salatin Esgerova Azerbaycanin yegane sehid xanim jurnalistidir Salatin EsgerovaSalatin Eziz qizi EsgerovaDogum tarixi 16 dekabr 1961Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 9 yanvar 1991 29 yasinda Vefat yeri Lacin AzerbaycanVefat sebebi Sehid olmusdurDefn yeri Baki seheri Sehidler xiyabani Usagi Ceyhun EsgerovAtasi Eziz XelefovTehsili Azerbaycan Dovlet Neft ve Senaye UniversitetiFealiyyeti JurnalistMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiErken illeri Salatin Esgerova 16 dekabr 1961 ci ilde Baki seherinde ziyali ailesinde anadan olmusdur 1979 cu ilde Baki seherinde ela qiymetlere basa vurmusdur O hemin il Azerbaycan Neft ve Kimya Institutuna daxil olmusdur Onun muellimesi Firengiz Hasimovanin sozlerine gore Salatin Esgerova usaqliqdan oz mohkem iradesi ile secilirdi Jurnalist fealiyyeti Salatin Esgerova ve oglu 1984 cu ilde geofizika ixtisasi uzre muhendis diplomu alan Salatin Esgerova jurnalistika sahesine boyuk maraq gosterirdi Neticede 1984 cu ilde muqavile ile Baki qezetinde 4 il sonra ise Molodyoj Azerbaydjana qezetinde islemeye baslayib Onun toxundugu meseleler Azerbaycan torpaqlarinin butovluyu ile bagli idi O tez tez cebhe xettine geder qaynar noqtelerden operativ materiallar hazirlayardi Ailesi is yoldaslari ondan berk nigaran idiler Defelerle onun doyus bolgesine getmeyinin qarsisini almaga calissalar da hec neye nail ola bilmirdiler Onun sonuncu yazisi Xocalidaki xususi teyinatli polis destesinin fealiyyetinden cetin doyus emeliyyatlarindan behs eden Omoncular idi O Molodyoj Azerbaydjana qezetinin 1991 ci il 3 yanvar tarixli sayinda tekce azerbaycanli doyusculerin igidliyinden yazmir hem de imperiya nokerlerini keskin tenqid edirdi Yazi bele bir mentiqi yekunla bitir SSRI prezidentinin DQMV de qanunsuz silahli birlesmelerin terksilah edilmesi barede fermanina emel olunmursa respublikamizda prezident idareciliyine ne ehtiyac var Azerbaycan neye gore Merkezi rehberliyin yeni idareetme usullarinin sinaq meydanina cevirilmelidir Bu suallara mutleq cavab alinmalidir Basqa cur ola bilmez Qarabag muharibesi ve doyuslerde istiraki Salatin Esgerova 1991 ci il yanvarin 8 de Lacinin Aganus kendinde olmusdur Kend sakini Ebulfet Meherremovun verdiyi musahibeden Sohbetden sonra maraqla ciynimdeki Kalasnikov avtomatina baxdi Bir nece ates acmaga icaze vermeyimi xahis etdi Razilasdim Salatin avtomati goturdu Kend usaqlari texminen 100 metr aralida bir hedef qurdu Xanim jurnalist avtomatdan bir nece serrast ates acdi Sonda reportajin tezlikle qezetde derc olunacagina ve radioda verileceyine soz vererek sagollasib bizden ayrildi Onun bogazinda zob xesteliyi vardi Bu xestelikden Salatin Esgerova yaman eziyyet cekirdi Yaxin adamlari ve is yoldaslari tez tez ona cerrahiyye emeliyyatini meslehet gorsede Esgerova emeliyyat zamani olum riskinden qorxurdu Lakin atasi Eziz Esgerovun meslehetinden sonra cerrahiyye emeliyyatinin aparilmasina raziliq verdi 1992 ci il 16 yanvarda emeliyyatin vaxtini teyin etseler de ezamiyyetden sonra xestexanaya telesmedi Olumu O 1991 ci ilin yanvarin 8 den 9 na kecen gece Bakidan Susaya yanina getmeye qerara aldi O evden herbi forma geyinib cixmisdir Batalyon komandiri podpolkovnik Oleq Larionov Tayset neslinden idi sibirli idi O 5 il batalyona rehberlik etmisdi hemin batalyon 1990 ci ilin yazinda Qazaxin Baganis Ayrim kendini ermenilerin hucumlarindan qorumusdu Buna gore de ermeniler Larionovun basina 10 min rublluq mukafat ved etmisdiler O hem de Qazaxda Salatin Esgerovani olumden xilas etmisdi Salatin Esgerova Oleq Larionovla sohbet etdi 1991 ci il yanvarin 9 da pusquda durmus ermeni terrorculari terefinden Yevlax Lacin yolunun 141 km de Qaladeresi kendi yaxinliginda Gence seherinin N sayli herbi hissesine mexsus UZ 469 markali 30 14 NB dovlet nomre nisanli avtomasin atese tutuldu Ermeniler herbi masini iki istiqametden hem avtomatdan hem de snayper tufenginden qabaqdan arxadan ve soldan gullelediler Sonradan hadise yerine gelenler masinda 113 gulle desiyi saymisdilar Herbi masinin surucusu serjant I Qoyek olmezden evvel eyleci basa bilir mayor Iqor Ivanov derhal olur Podpolkovnik Oleq Larionov ise ermenilere avtomatdan ates acmaga imkan tapir O bes gulle yarasi almasina baxmayaraq masindan yere duse bilir yolu kecib ermenilerden xeyli uzaqlasib silahindaki patronlar qurtarana qeder onlarla doyusur Sonda o yere yixilir ve ermeniler ona yaxinlasib yeniden gulleleyirler Daha sonra ermeni silahlilari masinin qapisini acib yarali Salatin Esgerovani dayanmadan gulleleyirler Gullelerden biri onun gicgahina deymisdi Salatin Esgerovanin qatillerinin ele kecmesinde Israfil Sahverdiyevin rolu boyuk idi Onlarin olumune bais olan Arno Mkrtcyan Qracik Petrosyan Arvid Manqasaryan Qaqik Arustamyan mueyyenlesdirilerek 1991 ci ilin mayinda hebs olunmusdu 1993 cu ilde cinayetkarlar olume mehkum edilirler Lakin gosterilen sexslerin hamisi 1996 ci il mayin 8 de birterefli qaydada Ermenistana tehvil verilmisdir Salatin Esgerova Baki seherinde Sehidler Xiyabaninda defn edilmisdir Sexsi heyati Aileli idi adli oglu yadigar qalib Poeziyani musiqini ve kitab oxumagi cox severdi IrsiSalatin Esgerovanin xatire lovhesi Olumunden sonra laureati adina layiq gorulub Salatin Esgerovanin yaxinliginda helak oldugu kend Salatinkend adlanir Onun Bakida yasadigi binada xatire lovhesi vurulub Bakida kucelerden biri Baki buxtasinda gezinti gemisi ve Qadinlar Ictimai Birliyinin tesis etdiyi mukafati onun adini dasiyir Tefekkur Universitetinde bustu qoyulmusdur 1993 cu ilde bestekar Elza Ibrahimova Salatin onun xatiresine hesr etmisdir Mahni Flora Kerimova terefinden ifa olunmusdur Edebiyyatda Nebi Xezri Salatin Esgerova haqqinda elegiya poemasi yazmisdir Filmoqrafiya 2016 ci ilde Salatin Esgerovaya hesr olunmus qisametrajli Veten ucun gedirem filminin teqdimati kecmisdir Teltif ve mukafatlariSalatin Esgerova 6 noyabr 1992 ci ilde Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ebulfez Elcibeyin 294 sayli fermani ile olumunden sonra Azerbaycanin Milli Qehremani adina layiq gorulmusdur 1992 Azerbaycanin Milli QehremaniQalereyaSalatin Esgerova gezinti gemisi Salatin Esgerova gezinti gemisi Salatin Esgerova gezinti gemisiIstinadlar www anl az www anl az Archived from the original on 2021 12 20 Istifade tarixi 28 iyun 2016 www anspress com ANS Archived from the original on 2021 12 20 Istifade tarixi 28 iyun 2016 www anl az www anl az Archived from the original on 2020 12 02 Istifade tarixi 28 iyun 2016 www anl az www anl az Archived from the original on 2021 01 16 Istifade tarixi 28 iyun 2016 Huseynzade Fuad anl az anl az Archived from the original on 2020 11 28 Istifade tarixi 28 iyun 2016 anl az anl az Archived from the original on 2021 12 20 Istifade tarixi 28 iyun 2016 ann az ann az Archived from the original on 2021 12 20 Istifade tarixi 28 iyun 2016 anl az anl az Archived from the original on 2020 11 28 Istifade tarixi 28 iyun 2016 modern az modern az Archived from the original on 2021 12 20 Istifade tarixi 28 iyun 2016 ARB TV Salatin Esgerovanin olumunden 33 il otur Xankendiden Susaya gederken az Youtube com 10 01 2024 2024 01 10 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 10 www timeturk com www timeturk com 2017 05 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 iyun 2016 www anl az www anl az Archived from the original on 2020 12 02 Istifade tarixi 28 iyun 2016 www anl az www anl az Archived from the original on 2020 12 02 Istifade tarixi 28 iyun 2016 Emekdar artist agladi www qafqazinfo az www qafqazinfo az Istifade tarixi 28 iyun 2016 Hemcinin baxGultekin Esgerova Aqil Quliyev Elif Haciyev Cingiz Mustafayev