Böyük Qaladərəsi (əvvəlki adı: Metsqaladərəsi) — Azərbaycan Respublikasının Şuşa rayonunun Qaladərəsi kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı ilə Şuşa rayonunun Metsqaladərəsi kəndi Böyük Qaladərəsi kəndi adlandırılmışdır. 1992-ci ildən 10 noyabr 2020-ci ilə kimi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altında olmuşdur. İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrinə əsasən imzalanmış 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq Böyük Qaladərəsi kəndi Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir. 2022-ci ilin avqustunda Laçın dəhlizini əvəz edən Rusiya sülhməramlılarının nəzarətində olan Ermənistan və Dağlıq Qarabağ arasında yeni dəhlizdə yerləşir. 19 sentyabr 2023-cü ildə aparılan lokal xarakterli antiterror əməliyyatları nəticəsində Azərbaycan Respublikasının nəzarətinə qayıtmışdır.
Böyük Qaladərəsi | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 1.500 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Toponomikası
Keçmiş adı Köhnəkənd, Sovet hakimiyyəti illərində Kirov, Metsqaladərəsi olmuşdur. 1992-ci ildən bu adla rəsmiləşdirilmişdir. Oykonim "Qala (Şuşa nəzərdə tutulur) dərəsindəki böyük kənd" deməkdir.
Orta əsrlərdə Şuşa qalasının ətəyində dərənin adı. Ərəbcə mənbədə. Kala-i-Dara formasındadır. 1828-ci ildə İrandan köçürülmüş ermənilər orada məskunlaşdıqdan sonra iki Qaladərəsi kəndi yaranmışdır: Metz (böyük) Qaladərsi və Pokr (kiçik) Qaladərəsi. Qala sözü şumer dilində eqan "bərkidilmiş" və ya "hasarlanmış yer" sözündəndir. Şumer dilindən bu söz Suriya dilində akil, akkad dilində ekallu, erməni dilində anqel, ərəb dilində qələ və fars dilində qala kimi əksini tapmışdır.
Coğrafiyası və iqlimi
Kənd Qarabağ silsiləsinin ətəyində, rayon mərkəzindən 39 km cənub-qərbdə yerləşir.
Əhalisi
Əhalisi 161 nəfərdir (2008).
İqtisadiyyatı
Kənd əhalisinin əsas məşğuliyyəti heyvandarlıq və əkinçilik olub.
Mədəniyyəti
Kənddə mədəniyyət evi var idi.
Təhsil
Kənddə orta məktəbi və musiqi məktəbi fəaliyyət göstərib.
İstinadlar
- "Azərbaycan Respublikasının bəzi yaşayış məntəqələrinin tarixi adlarının bərpası və dəqiqləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı". 2022-05-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-10.
- Busaat.az. "Sülhməramlılar yeni yolu "Laçın dəhlizi" kimi RƏSMİLƏŞDİRDİ – ŞOK MƏQSƏDİN DETALLARI" (az.). Busaat.az. 10.09.2022. 2023-12-13 tarixində . İstifadə tarixi: 13 dekabr 2023.
- Böyük Qaladərəsi // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN .
- B.Budaqov, Q.Qeybullayev Yuxarı Qarabağın Toponimləri
Həmçinin bax
Şuşa rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Qaladeresi Boyuk Qaladeresi evvelki adi Metsqaladeresi Azerbaycan Respublikasinin Susa rayonunun Qaladeresi kend inzibati erazi dairesinde kend Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 29 dekabr 1992 ci il tarixli 428 sayli Qerari ile Susa rayonunun Metsqaladeresi kendi Boyuk Qaladeresi kendi adlandirilmisdir 1992 ci ilden 10 noyabr 2020 ci ile kimi Ermenistan Silahli Quvvelerinin isgali altinda olmusdur Ikinci Qarabag muharibesinin neticelerine esasen imzalanmis 10 noyabr 2020 ci il tarixli ucterefli beyanata uygun olaraq Boyuk Qaladeresi kendi Rusiya sulhmeramli quvvelerinin nezaretine kecmisdir 2022 ci ilin avqustunda Lacin dehlizini evez eden Rusiya sulhmeramlilarinin nezaretinde olan Ermenistan ve Dagliq Qarabag arasinda yeni dehlizde yerlesir 19 sentyabr 2023 cu ilde aparilan lokal xarakterli antiterror emeliyyatlari neticesinde Azerbaycan Respublikasinin nezaretine qayitmisdir Boyuk Qaladeresi39 39 34 sm e 46 35 50 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 500 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 120 nef Xeriteni goster gizle Boyuk Qaladeresi Vikianbarda elaqeli mediafayllarToponomikasiKecmis adi Kohnekend Sovet hakimiyyeti illerinde Kirov Metsqaladeresi olmusdur 1992 ci ilden bu adla resmilesdirilmisdir Oykonim Qala Susa nezerde tutulur deresindeki boyuk kend demekdir Orta esrlerde Susa qalasinin eteyinde derenin adi Erebce menbede Kala i Dara formasindadir 1828 ci ilde Irandan kocurulmus ermeniler orada meskunlasdiqdan sonra iki Qaladeresi kendi yaranmisdir Metz boyuk Qaladersi ve Pokr kicik Qaladeresi Qala sozu sumer dilinde eqan berkidilmis ve ya hasarlanmis yer sozundendir Sumer dilinden bu soz Suriya dilinde akil akkad dilinde ekallu ermeni dilinde anqel ereb dilinde qele ve fars dilinde qala kimi eksini tapmisdir Cografiyasi ve iqlimiKend Qarabag silsilesinin eteyinde rayon merkezinden 39 km cenub qerbde yerlesir EhalisiEhalisi 161 neferdir 2008 IqtisadiyyatiKend ehalisinin esas mesguliyyeti heyvandarliq ve ekincilik olub MedeniyyetiKendde medeniyyet evi var idi TehsilKendde orta mektebi ve musiqi mektebi fealiyyet gosterib Istinadlar Azerbaycan Respublikasinin bezi yasayis menteqelerinin tarixi adlarinin berpasi ve deqiqlesdirilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 29 dekabr 1992 ci il tarixli 428 sayli Qerari 2022 05 13 tarixinde Istifade tarixi 2022 06 10 Busaat az Sulhmeramlilar yeni yolu Lacin dehlizi kimi RESMILESDIRDI SOK MEQSEDIN DETALLARI az Busaat az 10 09 2022 2023 12 13 tarixinde Istifade tarixi 13 dekabr 2023 Boyuk Qaladeresi Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild Baki Serq Qerb 2007 304 ISBN 978 9952 34 155 3 B Budaqov Q Qeybullayev Yuxari Qarabagin ToponimleriHemcinin baxKicik Qaladeresi Bayat Susa Susa rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin