Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
SS (alm. Schutzstaffel — "mühafizə dəstəsi") — 1925–1945-ci illərdə Adolf Hitlerin rəhbərliyi altında Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyasının tərkibində fəaliyyət göstərmiş hərbiləşdirilmiş təhlükəsizlik təşkilatıdır.
 Əlaqəli mövzular İstiqamətlər Doktrinalar Təşkilatlar Faşist liderlər Faşist dövlətlər |
1923-cü ildə SS, Münhendə partiya iclaslarının təhlükəsizliyini təmin etmək üçün partiya könüllülərindən ibarət Saal-Schutz ("Zal Mühafizəsi") kimi tanınan kiçik mühafizə dəstəsi ilə fəaliyyətə başladı. 1925-ci ildə SS-in təsisçilərindən biri olan Julius Schreck təşkilatın lideri oldu və müəyyən islahatlar aparıldı. Eyni ildə təşkilata Heinrich Himmler qoşuldu. Onun rəhbərliyi altında (1929–1945) SS, Nasist Almaniyasının ən güclü təşkilatlarından birinə çevrildi. SS, Nasist Partiyasının hakimiyyətə gəlişindən 1945-ci ildə rejimin süqutuna qədər Almaniya və onun işğalı altında olan Avropada təhlükəsizlik, kəşfiyyat və terrorun ən qabaqcıl orqanı idi.
SS-in emblemi 1933-cü ildə SS şturmhauptfüreri Valter Hek tərəfindən simvolik məbləğ olan 2,5 alman markası qarşılığında yaradılmışdır. Emblemdəki ildırım işarələri Armanen runlarından alınmışdır, qələbəni simvolizə edir, eləcə də SS-in baş hərfləri üçün dayanır.
Tarix
1923-cü ilin martında Emil Moris və Berxtold Münhendə Herman Erhardtın briqadasına daxil olan "Fırtına ordusu"dan Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyasının əsasını qoyan Adolf Hitler üçün xüsusi təyinatlı "Ştab gözətçisi" (alm. Stabswache) adlı təhlükəsizlik təşkilatı yaradır. 1923-cü ilin mayında Erhardt Hitler ilə münasibətini kəsir və adamlarını "Ştab gözətçisi"ndən çıxarır. Həmin ilin mayında Yulius Şrek "Adolf Hitlerin zərbə ordusu" (alm. Stosstrupp Adolf Hitler) adında bir neçə şəxsi heyət üzvündən ibarət təhlükəsizlik təşkilatı yaradır. 1923-cü ildə Adolf Hitlerin rəhbərliyi altında baş vermiş Pivə qiyamından sonra Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyasına qadağa qoyulmuş və Adolf Hitler həbs edilərək, "Adolf Hitlerin zərbə ordusu" fəaliyyətini dayandırır.
Adolf Hitlerin azad olunmasından sonra 5 aprel 1925-ci il tarixində onun şəxsi sürücüsü olmuş "Adolf Hitlerin zərbə ordusu"nun veteranı Yulius Şrekə Milli Sosialist Alman Fəhlə Partiyası üçün yeni təhlükəsizlik təşkilatı yaratmağı əmr verir. Yulius Şrek əmrə tabe olaraq keçmiş "Adolf Hitlerin zərbə ordusu"ndakı şəxsləri yeni ordu üçün yığmağa başlayır. Onlardan tapılmış 8 nəfər yeni orduda xidmət etməyə razı olur. Yeni yaradılmış xüsusi təyinatlı təhlükəsizlik təşkilatının adı "Qoruma komandası" (alm. Schutzkommando) olur. Sonradan Vilhelm Herinqin təklifi ilə təşkilatın adı "SS" (alm. die SS) qoyuldu. Orduda xidmət edənlər isə "SS-dən gələn başkəsənlər" adlanırdı. Xidmət edənlərin çox hissəsi isə cinayətkarlardan ibarət idi. 9 noyabr 1925-ci ildə, 1919-cu ildən fəaliyyət göstərən "Alman İşçi Partiyası"nın (alm. DAP) rəsmi adı "Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyası SS" (alm. die SS der NSDAP) olur. 1945-ci ildə "SS", "NSDAP" və onunla əlaqəli digər partiyaların fəaliyyətinə qadağan qoyulmuşdur. 1946-cı ildə isə "SS" cinayətkar təşkilatı olaraq tanınmış və qadağan edilmişdir.
Strukturu
SS-in iki əsas struktur vahidi Allgemeine SS (Ümumi SS) və Waffen SS (Silahlı SS) idi. Allgemeine SS, Nasist Almaniyasının irqi siyasətinin və ümumi polisin həyata keçirilməsinə cavabdeh idi. Waffen SS isə, SS-in Hitlerə sadiq döyüş bölmələrindən ibarət idi. SS-in üçüncü komponenti olan SS-Totenkopfverbände (alm."Ölümün Başı Birlikləri") konsentrasiya düşərgələrini və məhvetmə düşərgələrini idarə edirdi. SS-in əlavə bölmələrinə Gestapo və Sicherheitsdienst (SD) təşkilatları daxil idi. Onlara nasist dövlətinin faktiki və ya potensial düşmənlərini aşkar etmək, hər hansı müxalifəti zərərsizləşdirmək, alman xalqının nasist ideologiyasına sadiqliyinə polis nəzarətini təmin etmək, daxili və xarici kəşfiyyatın icrası tapşırılmışdı.
Şəkillər
-
![image]()
SS emblemi -
![image]()
SS bayrağı
Ədəbiyyat
- Залесский К. А. СС. Охранные отряды НСДАП. — М.: Яуза, Эксмо, 2004. — 656 с. — .
- Залесский К. А. Охранные отряды нацизма: Полная энциклопедия СС. — М.: Вече, 2009, С.260, .
- Тайны чёрного ордена СС. — М.: Яуза, 2006. — 752 с. — .
- Леманн В. Череп на фуражке. Смерть — его ремесло. — М.: Яуза, 2010. — 256 с. — .
İstinadlar
- Lumsden 2002, p. 18.
- Yenne 2010, p. 71
- Залесский, 2009, с. 260.
- Мюллер-Гиллебранд. Сухопутная армия Германии. 1933–1945 стр. 705.
- McNab 2009, pp. 14, 16.
- McNab 2009, p. 14.
- Weale 2010, p. 16.
- McNab 2009, p. 16.
- Flaherty 2004, p. 20.
- Mitchell 2008, p. 55.
- Weale 2010, p. 26.
- Claudia Koonz, The Nazi Conscience, p. 22.
- Lumsden 2002, p. 14.
- Weale 2010, pp. 26–29.
- Koehl (2004). The SS: A History 1919–45, p. 34.
- Cook, Stan & Bender, R. James. Leibstandarte SS Adolf Hitler, R. James Bender Publishing, 1994, pp. 17, 19.
Xarici keçidlər
- Axis History Factbook — Waffen-SS
- Axis History Factbook — SS
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
SS alm Schutzstaffel muhafize destesi 1925 1945 ci illerde Adolf Hitlerin rehberliyi altinda Nasional Sosialist Alman Fehle Partiyasinin terkibinde fealiyyet gostermis herbilesdirilmis tehlukesizlik teskilatidir Fasizm Fasizmin simvolu sayilan fassiyali qartal motivi Elaqeli movzular Milletcilik Vetenperverlik Totalitarizm Militarizm Sovinizm Rasizm Antikommunizm Populizm Korporatizm Irredentizm Sosial darvinizm Istiqametler Italyan fasizmi Nasizm Peronizm Neofasizm Neonasizm Doktrinalar Mein Kampf Teskilatlar Partiyalar Milli Fasist Partiyasi Cumhuriyyetci Fasist Partiyasi Nasional Sosialist Alman Fehle Partiyasi Ustaslar Demir Qvardiya Silahli birlesmeler Qara koynekliler Sturmabteilung Schutzstaffel Hitlerjugend Gestapo Metbuat yayim orqanlari Il Popolo d Italia Fasist liderler Benito Mussolini Adolf Hitler Fransisko Franko Yon Antonesku Antoniu Salazar Xuan Peron Ante Pavelic Fasist dovletler Ucuncu Reyx Italiya Sosial Respublikasi Franko Ispaniyasi Antonesku Ruminiyasi Boyuk Albaniya Musteqil Xorvatiya Dovleti baxredakte 1923 cu ilde SS Munhende partiya iclaslarinin tehlukesizliyini temin etmek ucun partiya konullulerinden ibaret Saal Schutz Zal Muhafizesi kimi taninan kicik muhafize destesi ile fealiyyete basladi 1925 ci ilde SS in tesiscilerinden biri olan Julius Schreck teskilatin lideri oldu ve mueyyen islahatlar aparildi Eyni ilde teskilata Heinrich Himmler qosuldu Onun rehberliyi altinda 1929 1945 SS Nasist Almaniyasinin en guclu teskilatlarindan birine cevrildi SS Nasist Partiyasinin hakimiyyete gelisinden 1945 ci ilde rejimin suqutuna qeder Almaniya ve onun isgali altinda olan Avropada tehlukesizlik kesfiyyat ve terrorun en qabaqcil orqani idi SS in emblemi 1933 cu ilde SS sturmhauptfureri Valter Hek terefinden simvolik mebleg olan 2 5 alman markasi qarsiliginda yaradilmisdir Emblemdeki ildirim isareleri Armanen runlarindan alinmisdir qelebeni simvolize edir elece de SS in bas herfleri ucun dayanir Tarix1923 cu ilin martinda Emil Moris ve Berxtold Munhende Herman Erhardtin briqadasina daxil olan Firtina ordusu dan Nasional Sosialist Alman Fehle Partiyasinin esasini qoyan Adolf Hitler ucun xususi teyinatli Stab gozetcisi alm Stabswache adli tehlukesizlik teskilati yaradir 1923 cu ilin mayinda Erhardt Hitler ile munasibetini kesir ve adamlarini Stab gozetcisi nden cixarir Hemin ilin mayinda Yulius Srek Adolf Hitlerin zerbe ordusu alm Stosstrupp Adolf Hitler adinda bir nece sexsi heyet uzvunden ibaret tehlukesizlik teskilati yaradir 1923 cu ilde Adolf Hitlerin rehberliyi altinda bas vermis Pive qiyamindan sonra Nasional Sosialist Alman Fehle Partiyasina qadaga qoyulmus ve Adolf Hitler hebs edilerek Adolf Hitlerin zerbe ordusu fealiyyetini dayandirir Adolf Hitlerin azad olunmasindan sonra 5 aprel 1925 ci il tarixinde onun sexsi surucusu olmus Adolf Hitlerin zerbe ordusu nun veterani Yulius Sreke Milli Sosialist Alman Fehle Partiyasi ucun yeni tehlukesizlik teskilati yaratmagi emr verir Yulius Srek emre tabe olaraq kecmis Adolf Hitlerin zerbe ordusu ndaki sexsleri yeni ordu ucun yigmaga baslayir Onlardan tapilmis 8 nefer yeni orduda xidmet etmeye razi olur Yeni yaradilmis xususi teyinatli tehlukesizlik teskilatinin adi Qoruma komandasi alm Schutzkommando olur Sonradan Vilhelm Herinqin teklifi ile teskilatin adi SS alm die SS qoyuldu Orduda xidmet edenler ise SS den gelen baskesenler adlanirdi Xidmet edenlerin cox hissesi ise cinayetkarlardan ibaret idi 9 noyabr 1925 ci ilde 1919 cu ilden fealiyyet gosteren Alman Isci Partiyasi nin alm DAP resmi adi Nasional Sosialist Alman Fehle Partiyasi SS alm die SS der NSDAP olur 1945 ci ilde SS NSDAP ve onunla elaqeli diger partiyalarin fealiyyetine qadagan qoyulmusdur 1946 ci ilde ise SS cinayetkar teskilati olaraq taninmis ve qadagan edilmisdir StrukturuSS in iki esas struktur vahidi Allgemeine SS Umumi SS ve Waffen SS Silahli SS idi Allgemeine SS Nasist Almaniyasinin irqi siyasetinin ve umumi polisin heyata kecirilmesine cavabdeh idi Waffen SS ise SS in Hitlere sadiq doyus bolmelerinden ibaret idi SS in ucuncu komponenti olan SS Totenkopfverbande alm Olumun Basi Birlikleri konsentrasiya dusergelerini ve mehvetme dusergelerini idare edirdi SS in elave bolmelerine Gestapo ve Sicherheitsdienst SD teskilatlari daxil idi Onlara nasist dovletinin faktiki ve ya potensial dusmenlerini askar etmek her hansi muxalifeti zerersizlesdirmek alman xalqinin nasist ideologiyasina sadiqliyine polis nezaretini temin etmek daxili ve xarici kesfiyyatin icrasi tapsirilmisdi SekillerSS emblemi SS bayragiEdebiyyatZalesskij K A SS Ohrannye otryady NSDAP M Yauza Eksmo 2004 656 s ISBN 5 699 06944 5 Zalesskij K A Ohrannye otryady nacizma Polnaya enciklopediya SS M Veche 2009 S 260 ISBN 978 5 9533 3471 6 Tajny chyornogo ordena SS M Yauza 2006 752 s ISBN 5 87849 192 3 Lemann V Cherep na furazhke Smert ego remeslo M Yauza 2010 256 s ISBN 978 5 9955 0137 4 IstinadlarLumsden 2002 p 18 Yenne 2010 p 71 Zalesskij 2009 s 260 Myuller Gillebrand Suhoputnaya armiya Germanii 1933 1945 str 705 McNab 2009 pp 14 16 McNab 2009 p 14 Weale 2010 p 16 McNab 2009 p 16 Flaherty 2004 p 20 Mitchell 2008 p 55 Weale 2010 p 26 Claudia Koonz The Nazi Conscience p 22 Lumsden 2002 p 14 Weale 2010 pp 26 29 Koehl 2004 The SS A History 1919 45 p 34 Cook Stan amp Bender R James Leibstandarte SS Adolf Hitler R James Bender Publishing 1994 pp 17 19 Xarici kecidlerAxis History Factbook Waffen SS Axis History Factbook SS