Səfəvilərin Avropa səfarəti (1609–1615) — Səfəvi şahı Şah I Abbas tərəfindən 1609-cu ildə Avropaya göndərilmiş elçilik nəzərdə tutulur. Diplomatik nümayəndə heyətinin göndərilməsində məqsəd Osmanlı imperiyasına qarşı Avropa dövlətlərinin dəstəyini qazanmaq idi. Heyətə ingilis olan Robert Şirli rəhbərlik etmişdir.
Arxa plan
Səfəvi imperiyası artıq bir əsrə yaxın idi ki, Osmanlı imperiyası ilə müharibə vəziyyətində idi, beləliklə onlar Osmanlı imperiyasına qarşı Avropanın dəstəyini qazanmaq üçün cəhd etmək qərarına gəldilər. Ərazi üzərində düşmənlikdən əlavə olaraq, Osmanlı ilə Səfəvi imperiyaları arasında dini zəmində olan düşmənçilik də mövcud idi. Beləki, Səfəvi imperiyası şiəliyin müdafiəçiləri kimi çıxış edirdilərsə, Osmanlı imperiyası da sünniliyin müdafiəçiləri kimi çıxış edirdilər. Səfəvilər xüsusilə Katolik Avropanın (Habsburqlar, İtaliya və İspaniya) dəstəyini qazanmaqla, Fransa-Osmanlı yaxınlaşmasını balanslamaq niyyətində idilər. Bu zaman Səfəvi imperiyası Osmanlı imperiyası ilə müharibə vəziyyətində idilər. Bu müharibə 1603–1618-ci illərdə davam etmişdir. Bu səfarət heyəti ardı mahiyyətindədir.
Elçilik
Səfarət heyəti Krakov, Praqa, Florensiya, Roma, Madrid, Londona getdikdən sonra, Səfəvi imperiyasına Böyük Moğol imperiyası vasitəsiylə geri döndülər.Robert Şirli Osmanlı imperiyası ilə davamlı toqquşma halında olan bu ölkələrdə çox yaxşı qarşılandı. Krakovda onun şərəfinə qonaqlıq verildikdən sonra, Praqada cəngavər elan edilmişdi. Bundan başqa, Müqəddəs Roma imperatoru II Rudolf tərəfindən 1609-cu idə Palatin-Qraf elan edildi. Bundan sonra heyət öz fəaliyyətini davam etdirərək Florensiyaya, Milana və Romaya getdi. Romada Papa tərəfindən qəbul edildikdən sonra İspaniyaya getdilər.
1611-ci ildə Şirli İngiltərəyə çatdı, lakin Levant şirkəti ona qarşı müxalifət təşkil etdi. Çünki bu şirkətin Osmanlılarla böyük mənfəətləri mövcud idi.
Bundan sonra Şirli dəniz yolu ilə Ümid burnundan keçərək, Hindistanda quruya çıxdılar. Hind çayının okeanla birləşdiyi yerdə quruya çıxan Şirliyə qarşı portuqaliyalıların sui-qəsd cəhdi oldu, lakin bundan sağ çıxmağı bacaran Şirli arvadı ilə birlikdə 1615-ci ildə İsfahana çata bildi. Onun səfarət heyətinə daxil olanların hamısı isə yolda olarkən sui-qəsdlə zəhərlənərək öldürülmüşdülər.
Nəticə
1616-cı ildə ilə Şah Abbas arasında ticarət müqaviləsi imzalandı. Bundan sonra 1622-ci ildə İngilis-Səfəvi birləşmiş qüvvələri portuqal və ispanları İran körfəzindən qovub çıxardılar. Bu, Hörmüzün geri qaytarılması ilə mümkün oldu.
Hörmüzün ələ keçirilməsi Ost-Hind şirkətinə Səfəvilərlə ticarəti inkişaf etdirmək üçün münbit şərait yaratdı. İngilislər hazır geyimləri və digər məmulatları ipəklə dəyişdirirdilər. Lakin bəzi çətinliklər hələ də qalmaqda idi. İngilis macəraçı Robert Şirli də bu ticarət əlaqələrinin inkişafında maraqlı idi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Olson, 1996. səh. 1005
- Le Strange, 2004. səh. 2
- Khair, 2005. səh. 173
- Maquerlot, 1996. səh. 17
- Rosalind Jones, Ann. Renaissance clothing and the materials of memory. səh. 55. 2022-04-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-13.
- Badiozamani, 2005. səh. 182
- George Robert Gleig. The History of the British Empire in India. 1. Murray. 1830. səh. 346. 2023-07-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-13.
Mənbə
- Guy Le Strange, Juan de Persia Don Juan of Persia: A Shi'ah Catholic 1560–1604 Routledge, 2004 ISBN
- Tabish Khair, Martin Leer, Justin D. Edwards, Hanna Ziadeh, Amitav Ghosh Other routes: 1500 years of African and Asian travel writing Indiana University Press, 2005 ISBN
- Jean-Pierre Maquerlot, Michèle Willems Travel and drama in Shakespeare's time Cambridge University Press, 1996 ISBN
- Badi Badiozamani, Ghazal Badiozamani Iran and America: Re-Kindling a Love Lost East West Understanding Pr., 2005 ISBN
- James Stuart Olson, Robert Shadle Historical dictionary of the British empire Greenwood Publishing Group, 1996 ISBN
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sefevilerin Avropa sefareti 1609 1615 Sefevi sahi Sah I Abbas terefinden 1609 cu ilde Avropaya gonderilmis elcilik nezerde tutulur Diplomatik numayende heyetinin gonderilmesinde meqsed Osmanli imperiyasina qarsi Avropa dovletlerinin desteyini qazanmaq idi Heyete ingilis olan Robert Sirli rehberlik etmisdir Avropadaki Sefevi elciliyinin 1609 1615 Palazzo del Quirinalede ziyaret etmesi Resm Sala dei Korazzieri terefinden cekilmisdir Arxa planSefevi imperiyasi artiq bir esre yaxin idi ki Osmanli imperiyasi ile muharibe veziyyetinde idi belelikle onlar Osmanli imperiyasina qarsi Avropanin desteyini qazanmaq ucun cehd etmek qerarina geldiler Erazi uzerinde dusmenlikden elave olaraq Osmanli ile Sefevi imperiyalari arasinda dini zeminde olan dusmencilik de movcud idi Beleki Sefevi imperiyasi sieliyin mudafiecileri kimi cixis edirdilerse Osmanli imperiyasi da sunniliyin mudafiecileri kimi cixis edirdiler Sefeviler xususile Katolik Avropanin Habsburqlar Italiya ve Ispaniya desteyini qazanmaqla Fransa Osmanli yaxinlasmasini balanslamaq niyyetinde idiler Bu zaman Sefevi imperiyasi Osmanli imperiyasi ile muharibe veziyyetinde idiler Bu muharibe 1603 1618 ci illerde davam etmisdir Bu sefaret heyeti ardi mahiyyetindedir ElcilikRobert Sirlinin Palazzo del Quirinalede ziyaret ederken Sala dei Korazzieri terefinden cekilmis sekli Sah Abbasin Avropaya gonderdiyi 1609 1615 ci iller elciliyinin resmini ceken resmin adi Allegorie de l Occasion Sefaret heyeti Krakov Praqa Florensiya Roma Madrid Londona getdikden sonra Sefevi imperiyasina Boyuk Mogol imperiyasi vasitesiyle geri donduler Robert Sirli Osmanli imperiyasi ile davamli toqqusma halinda olan bu olkelerde cox yaxsi qarsilandi Krakovda onun serefine qonaqliq verildikden sonra Praqada cengaver elan edilmisdi Bundan basqa Muqeddes Roma imperatoru II Rudolf terefinden 1609 cu ide Palatin Qraf elan edildi Bundan sonra heyet oz fealiyyetini davam etdirerek Florensiyaya Milana ve Romaya getdi Romada Papa terefinden qebul edildikden sonra Ispaniyaya getdiler 1611 ci ilde Sirli Ingiltereye catdi lakin Levant sirketi ona qarsi muxalifet teskil etdi Cunki bu sirketin Osmanlilarla boyuk menfeetleri movcud idi Bundan sonra Sirli deniz yolu ile Umid burnundan kecerek Hindistanda quruya cixdilar Hind cayinin okeanla birlesdiyi yerde quruya cixan Sirliye qarsi portuqaliyalilarin sui qesd cehdi oldu lakin bundan sag cixmagi bacaran Sirli arvadi ile birlikde 1615 ci ilde Isfahana cata bildi Onun sefaret heyetine daxil olanlarin hamisi ise yolda olarken sui qesdle zeherlenerek oldurulmusduler NeticeRobert Sirli ve onun cerkez arvadi Tereza Sampsonia 1624 1627 ci illerde Robert Sirli diplomatik fealiyyetinden basqa Qizilbas ordusunun modernlesdirilmesinde de istirak etmisdir 1616 ci ilde ile Sah Abbas arasinda ticaret muqavilesi imzalandi Bundan sonra 1622 ci ilde Ingilis Sefevi birlesmis quvveleri portuqal ve ispanlari Iran korfezinden qovub cixardilar Bu Hormuzun geri qaytarilmasi ile mumkun oldu Hormuzun ele kecirilmesi Ost Hind sirketine Sefevilerle ticareti inkisaf etdirmek ucun munbit serait yaratdi Ingilisler hazir geyimleri ve diger memulatlari ipekle deyisdirirdiler Lakin bezi cetinlikler hele de qalmaqda idi Ingilis maceraci Robert Sirli de bu ticaret elaqelerinin inkisafinda maraqli idi Hemcinin baxXIV Ludovike gonderilmis Sefevi elciliyi Habsburq Sefevi ittifaqiIstinadlarOlson 1996 seh 1005 Le Strange 2004 seh 2 Khair 2005 seh 173 Maquerlot 1996 seh 17 Rosalind Jones Ann Renaissance clothing and the materials of memory seh 55 2022 04 17 tarixinde Istifade tarixi 2022 06 13 Badiozamani 2005 seh 182 George Robert Gleig The History of the British Empire in India 1 Murray 1830 seh 346 2023 07 09 tarixinde Istifade tarixi 2022 06 13 MenbeGuy Le Strange Juan de Persia Don Juan of Persia A Shi ah Catholic 1560 1604 Routledge 2004 ISBN 0 415 34488 3 Tabish Khair Martin Leer Justin D Edwards Hanna Ziadeh Amitav Ghosh Other routes 1500 years of African and Asian travel writing Indiana University Press 2005 ISBN 0 253 21821 7 Jean Pierre Maquerlot Michele Willems Travel and drama in Shakespeare s time Cambridge University Press 1996 ISBN 0 521 47500 7 Badi Badiozamani Ghazal Badiozamani Iran and America Re Kindling a Love Lost East West Understanding Pr 2005 ISBN 0 9742172 0 4 James Stuart Olson Robert Shadle Historical dictionary of the British empire Greenwood Publishing Group 1996 ISBN 0 313 29367 8