Tereza Sampsoniya (doğum adı Sampsoniya, evləndikdən sonrakı adı isə Ledi Şirli olmuşdur; 1589, Səfəvilər – 1668, Roma) — Səfəvilər İmperiyasından olan zadəgan qadın. O, İngiltərə sərgüzəştçisi Robert Şirlinin həyat yoldaşı idi və onu Avropa ölkələrinə səyahət edir və Səfəvi padşahı I Şah Abbasın elçiliklərinin rəhəbi adı ilə müşayiət edirdi.
Tereza Sampsonia | |
---|---|
Doğum tarixi | 1589 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1668 |
Vəfat yeri | |
Həyat yoldaşı | |
Fəaliyyəti | tədqiqatçı-səyyah[d] |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tereza, aralarında İngiltərə sahzadəsi Henri Frederik və Danimarkalı Annanın (övladının vəliləri), həmçinin Tomas Herbert və Antonio Van Deyk kimi çağdaş dövrün yazıçı və sənətkarları da olmaqla Avropanın bir çox kral evində qonaq olmuşdur. Herbert, Robert Şirlini "dövrünün ən böyük səyyahı" hesab etsə də, "qorxmaz xanım Tereza"ya daha çox heyran qalmışdı.
1628-ci ildə Terezanın əri dizenteriyadan vəfat edir. Bunun ardınca o, Abbasın xələfi və nəvəsi olan Səfinin hakimiyyəti dövründə məhkəmə böyükləri və səlahiyyətlilərin yaratdığı maneələr səbəbiylə ölkəni tərk edir. Tereza qalan ömrünü Romadakı bir manastırda yaşayaraq xeyriyyəçilik və dinə həsr etmişdir.
Mömin bir xristian olduğundan və ərinə olan sevgisi səbəbiylə Tereza, əri Robert Şirlinin qalıqlarını İsfahandan Romaya gətirdərək burada dəfn edir. O, özünün və yoldaşının yanaşı qazılmış qəbrlərinin başdaşı üzərində səyahətlərini qeyd etmiş və öz nəcib Çərkəz mənşəyinə işarə etmişdir.
Teresa və Robert Şirlinin səyahətləri bir çox müasir ingilis, italyan, Latın və ispan mənbələrində, o cümlədən şahidlərin ifadələrində qeyd edilmişdir. Tereza öz dövrünün müsəlman və xristian mədəniyyətləri üçün ümumi olan patriarxal gender rollarını alt-üst edən biri kimi təsvir edilmişdir. Hibrid şəxsiyyətləri və sərgüzəştləri sayəsində Tereza və əri bir neçə müasir ədəbi və vizual əsərin mövzusuna çevrilirlər. Buna baxmayaraq, 17-ci əsrin əhəmiyyətli bir qadını kimi Teresanın hekayəsi əri Robert və qardaşlarının sərgüzəştlərinin kölgəsində qalır.
Həyatı
Tereza 1589-cu ildə Səfəvi İmperiyasında, Böyük Şah Abbas tərəfindən idarə olunan zadəgan pravoslav xristian Çərkəz ailəsində anadan olmuşdur. Padşahın qaynı İsmayıl Xanın qızı olan o, doğularkən Sampsoniya adını alır. Uşaqlığı İsfahanda, əfəvilərin şah sarayında keçir, burada tikmə və rəsm çəkməyi sevən gözəl, bacarıqlı zədəgan qadın kimi böyüyür.
Səyahətləri
Səfəvi səltənətindən çıxış
İstinadlar
- https://www.oxforddnb.com/view/10.1093/odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-112767.
- Andrea, 2019. səh. 102.
- Andrea, 2017a. səh. 29–30.
- Chick, Matthee, 2012. səh. 144; Blow, 2009. səh. 88.
- Chick, Matthee, 2012. səh. 144; Blow, 2009. səh. 88.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tereza Sampsoniya dogum adi Sampsoniya evlendikden sonraki adi ise Ledi Sirli olmusdur 1589 Sefeviler 1668 Roma Sefeviler Imperiyasindan olan zadegan qadin O Ingiltere serguzestcisi Robert Sirlinin heyat yoldasi idi ve onu Avropa olkelerine seyahet edir ve Sefevi padsahi I Sah Abbasin elciliklerinin rehebi adi ile musayiet edirdi Tereza SampsoniaDogum tarixi 1589Dogum yeri SefevilerVefat tarixi 1668Vefat yeri Roma Papa dovletiHeyat yoldasi Robert SirliFealiyyeti tedqiqatci seyyah d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Tereza aralarinda Ingiltere sahzadesi Henri Frederik ve Danimarkali Annanin ovladinin velileri hemcinin Tomas Herbert ve Antonio Van Deyk kimi cagdas dovrun yazici ve senetkarlari da olmaqla Avropanin bir cox kral evinde qonaq olmusdur Herbert Robert Sirlini dovrunun en boyuk seyyahi hesab etse de qorxmaz xanim Tereza ya daha cox heyran qalmisdi 1628 ci ilde Terezanin eri dizenteriyadan vefat edir Bunun ardinca o Abbasin xelefi ve nevesi olan Sefinin hakimiyyeti dovrunde mehkeme boyukleri ve selahiyyetlilerin yaratdigi maneeler sebebiyle olkeni terk edir Tereza qalan omrunu Romadaki bir manastirda yasayaraq xeyriyyecilik ve dine hesr etmisdir Momin bir xristian oldugundan ve erine olan sevgisi sebebiyle Tereza eri Robert Sirlinin qaliqlarini Isfahandan Romaya getirderek burada defn edir O ozunun ve yoldasinin yanasi qazilmis qebrlerinin basdasi uzerinde seyahetlerini qeyd etmis ve oz necib Cerkez menseyine isare etmisdir Teresa ve Robert Sirlinin seyahetleri bir cox muasir ingilis italyan Latin ve ispan menbelerinde o cumleden sahidlerin ifadelerinde qeyd edilmisdir Tereza oz dovrunun muselman ve xristian medeniyyetleri ucun umumi olan patriarxal gender rollarini alt ust eden biri kimi tesvir edilmisdir Hibrid sexsiyyetleri ve serguzestleri sayesinde Tereza ve eri bir nece muasir edebi ve vizual eserin movzusuna cevrilirler Buna baxmayaraq 17 ci esrin ehemiyyetli bir qadini kimi Teresanin hekayesi eri Robert ve qardaslarinin serguzestlerinin kolgesinde qalir HeyatiTereza 1589 cu ilde Sefevi Imperiyasinda Boyuk Sah Abbas terefinden idare olunan zadegan pravoslav xristian Cerkez ailesinde anadan olmusdur Padsahin qayni Ismayil Xanin qizi olan o dogularken Sampsoniya adini alir Usaqligi Isfahanda efevilerin sah sarayinda kecir burada tikme ve resm cekmeyi seven gozel bacariqli zedegan qadin kimi boyuyur SeyahetleriSefevi seltenetinden cixisIstinadlarhttps www oxforddnb com view 10 1093 odnb 9780198614128 001 0001 odnb 9780198614128 e 112767 Andrea 2019 seh 102 Andrea 2017a seh 29 30 Chick Matthee 2012 seh 144 Blow 2009 seh 88 Chick Matthee 2012 seh 144 Blow 2009 seh 88