Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rza Bərahəni (13 dekabr 1935, Təbriz – 25 mart 2022, Toronto) — Azərbaycan əsilli roman yazıçısı, ədəbi tənqidçi, siyasi mühacir və şair.
| Rza Bərahəni | |
|---|---|
| fars. رضا براهنی | |
 | |
| Doğum tarixi | 13 dekabr 1935 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 25 mart 2022(86 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Həyat yoldaşı | Sanaz Sehhəti |
| Uşaqları | Oktay Bərahəni Ərsalan Bərahəni |
| Fəaliyyəti | yazıçı, şair, roman yazıçısı, ədəbiyyat tənqidçisi |
| Əsərlərinin dili | fars dili, türk dili, ingilis dili |
| Janrlar | roman, poeziya |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Rza Bərahəni 1935-ci ildə Təbrizdə dünyaya gəlib. O, Azərbaycan Milli Höküməti (1945–1946) dönəmində ilk təsilini ana dilində almışdır. Bir sürə sonra ana dili olan türkcə yasaq edildiyindən təhsilini farsca davam etdirmişdir.
1965–1983-cü illərdə İranın Tehran Universitetində çalışan Rza Bərahəni istər Pəhləvi hakimiyyəti dövründə, istərsə də İslam Cümhuriyyəti dönəmində dəfələrlə siyasi baxşlarına görə həb olunmuşdur.
1996-cı ildə İranı tərk edərək Kanadada məskunlaşan Rza Bərahəni ömrünün son illərinə kimi Toronto şəhərində yaşamışdır.
O, uluslararası PEN-in üzvü olmuşdur. Həmçinin 2001-ci ildən ömrünün son illərinədək Kanada PEN-in başqanı kimi fəaliyyət göstərmişdir.
Rza Bərahəni 25 mart 2022-ci ildə Torontoda vəfat etmiş, şəhərin Elgin Mills qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur.
Xatirələri
Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə ana dilində təhsil almağı ilə bağlı bunları xatırlayır:
 | 4-cü sinfə başlayanda gördüm ki, ilk dəfə olaraq evdə danışdığım dillə məktəbdə oxuduğum dil arasında heç bir fərq yoxdur. Buna görə həmin bir il ərzində, öz-özümə yad olmaq kimi hiss keçirmədim. Lakin sonra Tehran ordusu gəldi və yenidən məktəbdə dil fars dili oldu. |  |
| | Məktəbdə oxuduğum ilk illərdə dava-dalaşdakı danışıqların hamısı türk dilində olurdu. Dərsdə hamı türkcə danışırdı. O zaman mən məktəbin divar qəzetini türk dilində çıxarırdım. Ancaq Milli Hökumət süquta uğrayandan sonra türk dili yasaq olundu. Əmr etdilər ki, qəzet fars dilində çıxmalıdır. Əlbəttə, bunu bizə türk dilində söylədilər. Həmin dövrdə mən fars dilində yaza bilmirdim. Bu səbəbdən də qəzetin çıxarılmasını başqa bir şagirdə tapşırdılar. Cümə günü mən evdə narahat oturmuşdum. Anam soruşdu: "Niyə tutqunsan?". Mən hadisəni ona danışdım. Anamın mənə dediyi "Oğul, türkcə yaz" - sözlərini heç vaxt unuda bilmərəm. Mən yenə köhnə kağızları bir-birinə yapışdırıb, mövzu tapıb yazdım. Səhəri gün onu fars dilində çıxan qəzetin yanından yapışdırdım. Sonra sinfə getdim. Məktəbin müdir müavini gəlib onu qopardı. | |
1946-cı ildə Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdikdən sonra baş verən hadisələr haqqında bunları xatırlayır:
| | Onlar bizi türk dilində yazılmış dərslikləri Şəhrdari(Bələdiyyə) meydanına toplayıb və onları yandırmağa məcbur etdilər. Kitabların alovları bizim başımız üstündə dar ağacından asılmış kişilərin ayaqlarına qədər qalxırdı. Gündüzləri Təbrizi qoruyub, gecələri isə onun küçələrinə asfalt örtən fədailər - demokrat firqəsi devrildikdən sonra evlərindən çıxarılır, biz uşaqların gözləri önündə onlardan arxalarına baxmadan yerimələrini istəyirdilər və sonra bizim gözümüzün önündə arxadan onlara güllə açıb, cəsədlərini küçədəki nova atırdılar. | |
Həmçinin bax
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- رضا براهنی، شاعر و نویسنده برجسته ایرانی، درگذشت.
- The Rising Tide of Cultural Pluralism: The Nation-State at Bay?, Crawford Young, p.126, 1993
- Pərvanə Məmmədli. Cәnubi Azәrbaycan: әdәbi şәxsiyyәtlәr, portretlәr (PDF). Bakı: Sabah. 2015. səh. 162. 2023-04-06 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-04-06.
- "Tanınmış azərbaycanlı yazıçı Dr. Rza Bərahəni". 2021-10-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-26.
- Rza Bərahəni kimdir? [ölü keçid]
- Türk dilində kitabların yandırılmasının 67-ci ildönümü
Mənbə
- , Nobel mükafatına təqdim edilmiş yazar Rza Bərahəni kimdir?
Xarici keçidlər
- Rza Bərahəni öz həyatı və yaradıcılığı haqqında danışırfars.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rza Beraheni 13 dekabr 1935 Tebriz 25 mart 2022 Toronto Azerbaycan esilli roman yazicisi edebi tenqidci siyasi muhacir ve sair Rza Berahenifars رضا براهنی Dogum tarixi 13 dekabr 1935 1935 12 13 Dogum yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 25 mart 2022 2022 03 25 86 yasinda Vefat yeri Toronto Ontario KanadaHeyat yoldasi Sanaz SehhetiUsaqlari Oktay Beraheni Ersalan BeraheniFealiyyeti yazici sair roman yazicisi edebiyyat tenqidcisiEserlerinin dili fars dili turk dili ingilis diliJanrlar roman poeziya Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiRza Beraheni 1935 ci ilde Tebrizde dunyaya gelib O Azerbaycan Milli Hokumeti 1945 1946 doneminde ilk tesilini ana dilinde almisdir Bir sure sonra ana dili olan turkce yasaq edildiyinden tehsilini farsca davam etdirmisdir 1965 1983 cu illerde Iranin Tehran Universitetinde calisan Rza Beraheni ister Pehlevi hakimiyyeti dovrunde isterse de Islam Cumhuriyyeti doneminde defelerle siyasi baxslarina gore heb olunmusdur 1996 ci ilde Irani terk ederek Kanadada meskunlasan Rza Beraheni omrunun son illerine kimi Toronto seherinde yasamisdir O uluslararasi PEN in uzvu olmusdur Hemcinin 2001 ci ilden omrunun son illerinedek Kanada PEN in basqani kimi fealiyyet gostermisdir Rza Beraheni 25 mart 2022 ci ilde Torontoda vefat etmis seherin Elgin Mills qebiristanliginda defn olunmusdur XatireleriAzerbaycan Milli Hokumeti dovrunde ana dilinde tehsil almagi ile bagli bunlari xatirlayir 4 cu sinfe baslayanda gordum ki ilk defe olaraq evde danisdigim dille mektebde oxudugum dil arasinda hec bir ferq yoxdur Buna gore hemin bir il erzinde oz ozume yad olmaq kimi hiss kecirmedim Lakin sonra Tehran ordusu geldi ve yeniden mektebde dil fars dili oldu Mektebde oxudugum ilk illerde dava dalasdaki danisiqlarin hamisi turk dilinde olurdu Dersde hami turkce danisirdi O zaman men mektebin divar qezetini turk dilinde cixarirdim Ancaq Milli Hokumet suquta ugrayandan sonra turk dili yasaq olundu Emr etdiler ki qezet fars dilinde cixmalidir Elbette bunu bize turk dilinde soylediler Hemin dovrde men fars dilinde yaza bilmirdim Bu sebebden de qezetin cixarilmasini basqa bir sagirde tapsirdilar Cume gunu men evde narahat oturmusdum Anam sorusdu Niye tutqunsan Men hadiseni ona danisdim Anamin mene dediyi Ogul turkce yaz sozlerini hec vaxt unuda bilmerem Men yene kohne kagizlari bir birine yapisdirib movzu tapib yazdim Seheri gun onu fars dilinde cixan qezetin yanindan yapisdirdim Sonra sinfe getdim Mektebin mudir muavini gelib onu qopardi 1946 ci ilde Azerbaycan Milli Hokumeti suqut etdikden sonra bas veren hadiseler haqqinda bunlari xatirlayir Onlar bizi turk dilinde yazilmis derslikleri Sehrdari Belediyye meydanina toplayib ve onlari yandirmaga mecbur etdiler Kitablarin alovlari bizim basimiz ustunde dar agacindan asilmis kisilerin ayaqlarina qeder qalxirdi Gunduzleri Tebrizi qoruyub geceleri ise onun kucelerine asfalt orten fedailer demokrat firqesi devrildikden sonra evlerinden cixarilir biz usaqlarin gozleri onunde onlardan arxalarina baxmadan yerimelerini isteyirdiler ve sonra bizim gozumuzun onunde arxadan onlara gulle acib cesedlerini kucedeki nova atirdilar Hemcinin baxCavad Heyet Hemid Nitqi Varliq jurnal IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir رضا براهنی شاعر و نویسنده برجسته ایرانی درگذشت The Rising Tide of Cultural Pluralism The Nation State at Bay Crawford Young p 126 1993 Pervane Memmedli Cәnubi Azәrbaycan әdәbi sәxsiyyәtlәr portretlәr PDF Baki Sabah 2015 seh 162 2023 04 06 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 04 06 Taninmis azerbaycanli yazici Dr Rza Beraheni 2021 10 18 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 26 Rza Beraheni kimdir olu kecid Turk dilinde kitablarin yandirilmasinin 67 ci ildonumuMenbe Nobel mukafatina teqdim edilmis yazar Rza Beraheni kimdir Xarici kecidlerRza Beraheni oz heyati ve yaradiciligi haqqinda danisirfars