Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rauf Denktaş (27 yanvar 1924, Pafos, Pafos rayonu[d] – 13 yanvar 2012[…], Şimali Nikosiya) — Şimali Kipr Türk Respublikasının qurucusu və 1-ci prezidenti.
| Rauf Denktaş | |
|---|---|
| türk. Rauf Raif Denktaş | |
 Rauf Dentaş | |
| Əvvəlki | vəzifə təsis olunub |
| Sonrakı | Mehmet Əli Tələt |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 27 yanvar 1924 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 13 yanvar 2012[…](87 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | bir neçə orqan çatışmazlığı sindromu |
| Dəfn yeri | |
| Partiya | Ulusal Birlik Partisi |
| Təhsili | Lincoln's Inn, Hüquq |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, vəkil |
| Atası | Mehmet Raif Denktaş |
| Həyat yoldaşı | Aydın Denktaş |
| Uşaqları | Raif Denktaş Münir Denktaş Sərdar Denktaş Dilek Denktaş Değer Denktaş Ender Denktaş |
| Dini | sünni islam |
| | |
 | |
| denktas.info | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
1.5 yaşı olarkən anasını itirib. Atası Mehmet Raif bəydir. Nənə və babası tərəfindən böyüdülərək 1930-cu ildə təhsil üçün İstanbula göndərildi. Arnavutköydə yerləşən ibtidai sinifdən orta məktəbə qədər təhsil verən Fevzi Ati internat məktəbində oxumağa başlayır. Orta məktəbi bitirdikdən sonra Kiprə geri dönərək 1941-ci ildə məzun oldu. Məzun olduqdan sonra Fazıl Küçüyün qəzetində məqalələr yazmağa başladı. Daha sonra bir müddət tərcüməçilik, məhkəmələrdə məmurluq və ingilis məktəbində müəllimlik etdi. 1944-cü ildə -də hüquq təhsili almaq üçün Birləşmiş Krallığa getdi. 1947-ci ildə adaya geri dönüb hüquqşünaslığa başladı. Sonradan prokuror oldu və 1956-cı ildə baş prokuror vəzifəsinə yüksəldi.
Siyasi Həyatı
Mübarizə illəri
27 noyabrın 1948-ci ildə Kipr türklərinin təşkil etdiyi ilk mitinqdə ilə bərabər natiqlik etdi. Xalqa ilk müraciətini də məhz bu münasibətlə və 24 yaşında edib. Türk icmasının iki mühüm adı Faiz Qaymaq və Fazıl Küçük arasında cəmiyyətin maraqlarının naminə vasitəçi rolunu öz üzərinə götürüb. təklifi və razılığı ilə konqresində sədr vəzifəsinə seçildi. Prokuror vəzifəsindən təqaüdə çıxmasına altı ay qalmış, Birləşmiş Krallıq rəhbərliyini zorla razı salaraq vəzifəsindən istefa verib icmanın problemləri ilə məşğul olmağa başladı. 1949-cu ilin yay aylarında hüquqşünaslıq etməyə başladı. Eyni ildə Aydın xanımla ailə qurdu. 1955-ci ildə terrorist bir mənliyə bürünən mübarizədə qarşısında Kipr Türklərinin mübarizəsinə yön verdi. 1958-ci ildə hökumətdəki vəzifəsindən istefa verərək dostlarıyla (TMT) qurdu.
1958-ci ildə yunan dəstələri türk kəndlərinə hücum edəndə türklər bu hadisələrə etiraz etdilər. öncə ilə birlikdə Ankaraya Xarici İşlər Naziri Fatin Rüştü Zorlu ilə görüşməyə getdi. Məhz bu görüşdə adaya türk əsgərinin göndərilməsi təklifini verdi. 1959-cu il bağlanmanılmasında və Kipr Cümhuriyyətinin Konstitusiyasının yaradılmasında çox böyük fəaliyyət göstərir. Həmin il üzvlüyü və rəhbərliyinə seçilir. 16 avqust 1960-cı ildə 650 nəfərlik Türk Alayı Famaqusta limanına gəlir. 1963-cü il hadisələrindən sonra əlaqələrini genişləndirmək üçün Türkiyəyə gedir və əlaqələrini genişləndirdikdən sonra yenidən Kiprə qayıdır və türklərin müqavimət hərəkatını təşkilatlandırmağa başlayır.
1964-cü il sonra tərəfindən istənilməyən adam elan edilir və Kiprə daxil olması qadağan edilir. Gizlicə gələrək mübarizəyə davam edir. 1967-ci ildə gizli şəkildə adaya girmək istəyərkən tutulur. uzun danışıqlar nəticəsində Türkiyəyə təslim edilir. 1968-ci ildə qadağa aradan qaldırıldıqdan sonra yenidən Kiprə qayıdır
Siyasət dönəmi
1970-ci il seçkilərində rəhbərliyinə seçilir. 1973-cü il 18 fevralda vəzifəsindən ayrılmasından sonra Kipr Prezidentinin müavini təyin edilir. Bu vəzifədən 28 fevral 1973-cü ildə imtina edir və həmin gün rəhbəri seçilir. Kipr Hərəkatı nəticəsində 1975-ci il 13 fevralda Kipr Türk Federativ Dövlətinin yaradılmasından sonra prezident və başnazir vəzifələrini həyata keçirir daha sonra isə konstitusiyaya uyğun olaraq 1976-cı ildə keçirilən seçkilərdə prezident seçilir. 1981-ci ildə ikinci dəfə bu vəzifəyə seçilir. 1983-cü il 15 noyabrda Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətinin yaradılmasından sonra yenidən prezident seçilir. 1990-cı il 22 apreldə keçirilən erkən seçkilərdə ikinci dəfə prezident seçilir. 1995-ci il seçkilərində də prezident seçilir. 2000-ci ildəki seçkilərdə 43,67% fazi səs yığaraq ikinci tura qalır, amma ikinci tura qalan digər namizəd seçkilərdən uzaqlaşdığı üçün yenə də prezident seçilir. 2004-cü ildə Kofi Annanın Kipr problemi ilə bağlı hazırladığı qarşı çıxır. Plan kiprli türklər tərəfindən qəbul edilsə də, kiprli yunanlar tərəfindən qəbul edilmir. 17 aprel 2005-ci il seçkilərində namizədliyini vermir və 24 aprel 2005-ci ildə vəzifə səlahiyyətlərini verir.
Sosial həyatı
Rauf Denktaş siyasi fəaliyyətdən əlavə həm də bir yazar kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1985-ci ilin sonlarından ölümünə qədər çap edilən kitabları var. Bundan əlavə Rauf Denktaş həm qəzetində yazılar yazır, həm də kanalında Denktaşın Gündemi adlı veriliş aparırdı.
Vəfatı
8 yanvar gecəsi orqan çatışmazlığı ilə xəstəxanasına aparılan Rauf Denktaş 13 yanvar 2012-ci ildə 88 yaşında vəfat etdi. Vəfatına görə Türkiyə və KKTC-də milli matəm elan edildi.. 17 yanvar 2012 tarixində təşkil edilən dövlət tədbiri vasitəsilə Lefkoşadakı Cümhuriyyət Parkında dəfn edildi.
Kitabları
- Saadet Sırları (1941)
- Ateşsiz Cehennem (1944)
- Criminal Cases (1953)
- 12'ye 5 Kala (1965)
- Planı (1972)
- A Short Discourse of Cyprus (1972)
- The Cyprus Problem (1973)
- Cyprus Triangle (1981)
- Gençlerle Başbaşa (1981)
- Kur'ân'dan İlhamlar (1986)
- Gençlere Öğütler (1988)
- İmtihan Dünyası
- Yarınlar İçin
- Kıbrıs Girit Olmasın
- A Handbook of Criminal Cases, 1955
- Cyprus Problem in a Nutshell, 1983
- Kadın ve Dünya — Woman and The World, 1985
- UN Speeches on Cyprus, 1986
- Seçenekler ve Kıbrıs Türkleri — The Options and The Turkish Cypriots, 1986
- Cyprus, An Indictment and Defence, 1987
- The Cyprus Problem 23rd Year, 1987
- My Vision for Cyprus, 1988
- Atatürk, Din ve Laiklik — Atatürk, Religion and Laïcité, 1989
- Kıbrıs'ta Bitmeyen Kavga — The Unending Fight in Cyprus, 1991
- Kıbrıs Davamız — Our Cyprus Issue, 1991
- İlk Altı Ay — The First Six Months, 1991
- What is the Cyprus Problem, 1991
- A Challenge on Cyprus, 1990–91
- Denktaş As A Photographer, Images From Northern Cyprus, 1991
- The Cyprus Problem and the Remedy, 1992, Nicosia (Lefkoşa)
- From My Album, 1992
- O Günler — Those days, 1993, Nicosia
- Images From Northern Cyprus, 1993
- Vizyon — The Vision, 1994, Nicosia
- Kapılar — Doors, 1995, Nicosia
- Observations on the Cyprus Dispute, 1996
- Kıbrıs Meselesinde Son Durum — The Latest Situation in Cyprus Issue, 1996, Nicosia
- Rum Yunan İkilisi: İstenmeyen Cumhuriyetten Nereye? — Cypriot Greek Duo: Where to from the Unwanted Republic, 1996, Nicosia
- Karkot Deresi — Karkot Creek, 1996
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964–74, I. cilt (1964) — Memoirs of Rauf Denktaş, 1964–74, volume I (1964), 1996
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964–74, II. cilt (1965), 1997
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964–74, III. cilt (1966), 1997
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964–74, IV. cilt (1967), 1997
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964–74, V. cilt (1968), 1997
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964–74, VI. cilt (1969), 1997
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964–74, VII. cilt (1970), 1997
- Kalbimin Sesi — The voice of my heart, 1997
- In Search of Justice, 1997
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964–74, VIII. cilt (1971–72), 1998
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964–74, IX. cilt (1973–74), 1999
- Hatıralar, Toplayış, X. cilt — Memoirs, Conclusion, vol X, 2000
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Founder of Turkish Cyprus, Rauf Denktaş, dies at age 88.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #119478889 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- "Rauf Denktaş hayatını kaybetti". Hurriyet.com.tr. 13 Yanvar 2012. 2015-02-12 tarixində . İstifadə tarixi: 13 Ocak 2012.
- Taşçı, Yıltan. İngiliz Okulu'nda Öğrenim Görmüş Kıbrıslı Türk Değerler. Deniz Plaza Yayınları. 2010. sf. 36.
- Hakeri, Bener Hakkı. Kıbrıs Türk Ansiklopedisi. II. Kıbrıs Gazetesi Yayınları. 1992. sf. 303-4.
- Güven, Erdal. "KKTC'nin 'Atatürk'ü". (37. number): sf. 22-23.
- Eroğlu yarıştan çekildi 2012-01-17 at the Wayback Machine () Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-01-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-13.
- . . 13 Ocak 2012. 2012-03-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 Ocak 2012.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Rauf Rauf Denktas 27 yanvar 1924 Pafos Pafos rayonu d 13 yanvar 2012 Simali Nikosiya Simali Kipr Turk Respublikasinin qurucusu ve 1 ci prezidenti Rauf Denktasturk Rauf Raif DenktasRauf DentasKKTCnin 1 ci prezidentiEvvelkivezife tesis olunubSonrakiMehmet Eli TeletSexsi melumatlarDogum tarixi 27 yanvar 1924 1924 01 27 Dogum yeri Pafos Pafos rayonu d Kipr RespublikasiVefat tarixi 13 yanvar 2012 2012 01 13 87 yasinda Vefat yeri Simali Nikosiya Simali KiprVefat sebebi bir nece orqan catismazligi sindromuDefn yeri Simali NikosiyaPartiya Ulusal Birlik PartisiTehsili Lincoln s Inn HuquqFealiyyeti siyasetci vekilAtasi Mehmet Raif DenktasHeyat yoldasi Aydin DenktasUsaqlari Raif Denktas Munir Denktas Serdar Denktas Dilek Denktas Deger Denktas Ender DenktasDini sunni islamdenktas info Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1 5 yasi olarken anasini itirib Atasi Mehmet Raif beydir Nene ve babasi terefinden boyudulerek 1930 cu ilde tehsil ucun Istanbula gonderildi Arnavutkoyde yerlesen ibtidai sinifden orta mektebe qeder tehsil veren Fevzi Ati internat mektebinde oxumaga baslayir Orta mektebi bitirdikden sonra Kipre geri donerek 1941 ci ilde mezun oldu Mezun olduqdan sonra Fazil Kucuyun qezetinde meqaleler yazmaga basladi Daha sonra bir muddet tercumecilik mehkemelerde memurluq ve ingilis mektebinde muellimlik etdi 1944 cu ilde de huquq tehsili almaq ucun Birlesmis Kralliga getdi 1947 ci ilde adaya geri donub huquqsunasliga basladi Sonradan prokuror oldu ve 1956 ci ilde bas prokuror vezifesine yukseldi Siyasi HeyatiMubarize illeri 27 noyabrin 1948 ci ilde Kipr turklerinin teskil etdiyi ilk mitinqde ile beraber natiqlik etdi Xalqa ilk muracietini de mehz bu munasibetle ve 24 yasinda edib Turk icmasinin iki muhum adi Faiz Qaymaq ve Fazil Kucuk arasinda cemiyyetin maraqlarinin namine vasiteci rolunu oz uzerine goturub teklifi ve raziligi ile konqresinde sedr vezifesine secildi Prokuror vezifesinden teqaude cixmasina alti ay qalmis Birlesmis Kralliq rehberliyini zorla razi salaraq vezifesinden istefa verib icmanin problemleri ile mesgul olmaga basladi 1949 cu ilin yay aylarinda huquqsunasliq etmeye basladi Eyni ilde Aydin xanimla aile qurdu 1955 ci ilde terrorist bir menliye burunen mubarizede qarsisinda Kipr Turklerinin mubarizesine yon verdi 1958 ci ilde hokumetdeki vezifesinden istefa vererek dostlariyla TMT qurdu 1958 ci ilde yunan desteleri turk kendlerine hucum edende turkler bu hadiselere etiraz etdiler once ile birlikde Ankaraya Xarici Isler Naziri Fatin Rustu Zorlu ile gorusmeye getdi Mehz bu gorusde adaya turk esgerinin gonderilmesi teklifini verdi 1959 cu il baglanmanilmasinda ve Kipr Cumhuriyyetinin Konstitusiyasinin yaradilmasinda cox boyuk fealiyyet gosterir Hemin il uzvluyu ve rehberliyine secilir 16 avqust 1960 ci ilde 650 neferlik Turk Alayi Famaqusta limanina gelir 1963 cu il hadiselerinden sonra elaqelerini genislendirmek ucun Turkiyeye gedir ve elaqelerini genislendirdikden sonra yeniden Kipre qayidir ve turklerin muqavimet herekatini teskilatlandirmaga baslayir 1964 cu il sonra terefinden istenilmeyen adam elan edilir ve Kipre daxil olmasi qadagan edilir Gizlice gelerek mubarizeye davam edir 1967 ci ilde gizli sekilde adaya girmek isteyerken tutulur uzun danisiqlar neticesinde Turkiyeye teslim edilir 1968 ci ilde qadaga aradan qaldirildiqdan sonra yeniden Kipre qayidir Siyaset donemi 1970 ci il seckilerinde rehberliyine secilir 1973 cu il 18 fevralda vezifesinden ayrilmasindan sonra Kipr Prezidentinin muavini teyin edilir Bu vezifeden 28 fevral 1973 cu ilde imtina edir ve hemin gun rehberi secilir Kipr Herekati neticesinde 1975 ci il 13 fevralda Kipr Turk Federativ Dovletinin yaradilmasindan sonra prezident ve basnazir vezifelerini heyata kecirir daha sonra ise konstitusiyaya uygun olaraq 1976 ci ilde kecirilen seckilerde prezident secilir 1981 ci ilde ikinci defe bu vezifeye secilir 1983 cu il 15 noyabrda Simali Kipr Turk Cumhuriyyetinin yaradilmasindan sonra yeniden prezident secilir 1990 ci il 22 aprelde kecirilen erken seckilerde ikinci defe prezident secilir 1995 ci il seckilerinde de prezident secilir 2000 ci ildeki seckilerde 43 67 fazi ses yigaraq ikinci tura qalir amma ikinci tura qalan diger namized seckilerden uzaqlasdigi ucun yene de prezident secilir 2004 cu ilde Kofi Annanin Kipr problemi ile bagli hazirladigi qarsi cixir Plan kiprli turkler terefinden qebul edilse de kiprli yunanlar terefinden qebul edilmir 17 aprel 2005 ci il seckilerinde namizedliyini vermir ve 24 aprel 2005 ci ilde vezife selahiyyetlerini verir Sosial heyatiRauf Denktas siyasi fealiyyetden elave hem de bir yazar kimi fealiyyet gostermisdir 1985 ci ilin sonlarindan olumune qeder cap edilen kitablari var Bundan elave Rauf Denktas hem qezetinde yazilar yazir hem de kanalinda Denktasin Gundemi adli verilis aparirdi Vefati8 yanvar gecesi orqan catismazligi ile xestexanasina aparilan Rauf Denktas 13 yanvar 2012 ci ilde 88 yasinda vefat etdi Vefatina gore Turkiye ve KKTC de milli matem elan edildi 17 yanvar 2012 tarixinde teskil edilen dovlet tedbiri vasitesile Lefkosadaki Cumhuriyyet Parkinda defn edildi KitablariSaadet Sirlari 1941 Atessiz Cehennem 1944 Criminal Cases 1953 12 ye 5 Kala 1965 Plani 1972 A Short Discourse of Cyprus 1972 The Cyprus Problem 1973 Cyprus Triangle 1981 Genclerle Basbasa 1981 Kur an dan Ilhamlar 1986 Genclere Ogutler 1988 Imtihan Dunyasi Yarinlar Icin Kibris Girit Olmasin A Handbook of Criminal Cases 1955 Cyprus Problem in a Nutshell 1983 Kadin ve Dunya Woman and The World 1985 UN Speeches on Cyprus 1986 Secenekler ve Kibris Turkleri The Options and The Turkish Cypriots 1986 Cyprus An Indictment and Defence 1987 The Cyprus Problem 23rd Year 1987 My Vision for Cyprus 1988 Ataturk Din ve Laiklik Ataturk Religion and Laicite 1989 Kibris ta Bitmeyen Kavga The Unending Fight in Cyprus 1991 Kibris Davamiz Our Cyprus Issue 1991 Ilk Alti Ay The First Six Months 1991 What is the Cyprus Problem 1991 A Challenge on Cyprus 1990 91 Denktas As A Photographer Images From Northern Cyprus 1991 The Cyprus Problem and the Remedy 1992 Nicosia Lefkosa From My Album 1992 O Gunler Those days 1993 Nicosia Images From Northern Cyprus 1993 Vizyon The Vision 1994 Nicosia Kapilar Doors 1995 Nicosia Observations on the Cyprus Dispute 1996 Kibris Meselesinde Son Durum The Latest Situation in Cyprus Issue 1996 Nicosia Rum Yunan Ikilisi Istenmeyen Cumhuriyetten Nereye Cypriot Greek Duo Where to from the Unwanted Republic 1996 Nicosia Karkot Deresi Karkot Creek 1996 Rauf Denktas in Hatiralari 1964 74 I cilt 1964 Memoirs of Rauf Denktas 1964 74 volume I 1964 1996 Rauf Denktas in Hatiralari 1964 74 II cilt 1965 1997 Rauf Denktas in Hatiralari 1964 74 III cilt 1966 1997 Rauf Denktas in Hatiralari 1964 74 IV cilt 1967 1997 Rauf Denktas in Hatiralari 1964 74 V cilt 1968 1997 Rauf Denktas in Hatiralari 1964 74 VI cilt 1969 1997 Rauf Denktas in Hatiralari 1964 74 VII cilt 1970 1997 Kalbimin Sesi The voice of my heart 1997 In Search of Justice 1997 Rauf Denktas in Hatiralari 1964 74 VIII cilt 1971 72 1998 Rauf Denktas in Hatiralari 1964 74 IX cilt 1973 74 1999 Hatiralar Toplayis X cilt Memoirs Conclusion vol X 2000IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Founder of Turkish Cyprus Rauf Denktas dies at age 88 Deutsche Nationalbibliothek Record 119478889 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Rauf Denktas hayatini kaybetti Hurriyet com tr 13 Yanvar 2012 2015 02 12 tarixinde Istifade tarixi 13 Ocak 2012 Tasci Yiltan Ingiliz Okulu nda Ogrenim Gormus Kibrisli Turk Degerler Deniz Plaza Yayinlari 2010 sf 36 Hakeri Bener Hakki Kibris Turk Ansiklopedisi II Kibris Gazetesi Yayinlari 1992 sf 303 4 Guven Erdal KKTC nin Ataturk u 37 number sf 22 23 Eroglu yaristan cekildi 2012 01 17 at the Wayback Machine Erisim tarihi 14 Ocak 2012 Arxivlenmis suret 2012 01 17 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 13 13 Ocak 2012 2012 03 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 Ocak 2012 Xarici kecidler