Rəşad Nuri Güntəkin (25 noyabr 1889, Konstantinopol, Osmanlı imperiyası – 7 dekabr 1956, London) — Türk yazıçı-dramaturqudur. Çalıquşu, Dodaqdan qəlbə, Yaşıl Gecə, Yarpaq tökümü və Anadolu qeydləri kimi əhəmiyyətli əsərləri vardır.
Rəşad Nuri Güntəkin | |
---|---|
türk. Reşat Nuri Güntekin | |
Doğum tarixi | 25 noyabr 1889 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 7 dekabr 1956(67 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Vəfat səbəbi | ağciyər xərçəngi |
Dəfn yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | diplomat, roman yazıçısı, siyasətçi, dramaturq, yazıçı, nasir |
Tanınmış əsəri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1889-cu ildə İstanbulda ordu zabiti Nuri bəy ilə Ərzurum valisi Yavər Paşanın qızı Lütfiyyə xanımın ailəsində anadan olmuşdur. İlk təhsilini Çanaqqala orta məktəbində alan Güntəkin daha sonra təhsilini İzmirdəki Frerler məktəbində davam etdirir. 1912-ci ildə isə İstanbul Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsini bitirir.
Güntəkin 1927-ci ilə qədər Sultanisi, İstanbul Beşiktaş İttihad və Tərəqqi Məktəbi, Fatih Vəqfi Kəbir Məktəbi, Ağşəmsəddin Məktəbi, Fənəryolu Muradı Hamis Məktəbi, Osman Qazi Paşa Məktəbi, Vəfa Sultanisi, İstanbul oğlanlar litseyi, Çamlıca qızlar litseyi, Kabataş oğlanlar litseyi, Qalatasaray Litseyi və Ərənköy qızlar litseyində fransız və türk dillərindən dərs deyir. 1927-ci ildə maarif müfəttişi vəzifəsinə təyin olunur və bu arada Dil Heyəti ilə birgə bəzi çalışmalarda bulunur. 1939-cu ildə Çanaqqaladan Türkiyə Böyük Millət Məclisinə millət vəkili seçilir. 1946-cı ilə qədər millət vəkili olur. 1947-ci ildə Cümhuriyyət Xalq Partiyasının Ankarada çap olunan "Ulus" qəzetinin İstanbul qolu olan "Məmləkət" qəzetini nəşr etdirir. Sonra yenidən müfəttiş kimi çalışır və 1950-ci ildə UNESCOnun Türkiyə təmsilçisi və tələbə müfəttişi olaraq Parisə gedir. 1954-cü ildə isə yaşı səbəbindən bu vəzifədən istefa verməli olur. Bundan sonra bir müddət İstanbul Şəhər Teatrlarının ədəbi şurasında fəaliyyət göstərir.
Ağciyər xərçəngi diaqnozu qoyulduqdan sonra yazıçı müalicə olunmaq üçün Londona yollanır və orada vəfat edir. R. N. Güntəkin 1956-cı il dekabr ayının 13-də Qaracamaat qəbristanlığında dəfn edilir.
Əsərləri
Yazıçılığı və maarif müfəttişi vəzifəsi Güntəkinə doğma qarış-qarış gəzmək imkanı verdiyindən ədib Anadolu insanına yaxından bələd ola bilmişdir. Əsərlərində Anadoludakı yaşamı və toplusal sorunları ələ almış, insanı insan-çevre münasibətləri içində yansıtmıştır. Romanlarında istifadə etdiyi dil və anlatım olduqca aydın, dialoqları isə canlıdır. Yazdığı, tərcümə etdiyi, kitab halına sala bildiyi və ya dərgi, qəzet səhifələrində, teatr reperturlarında bulunan əsərlərinin sayı yüzə çatır.
Romanları
- Çalıquşu (1921)
- (1924)
- Damğa (1924)
- Dodaqdan qəlbə (1924)
- (1926)
- Bir qadın düşməni (1927)
- (1928)
- (1928)
- Yarpaq tökümü (1939)
- (1944)
- (1944)
- (1946)
- (1953)
- (1961)
- (1961)
- (1962)
- (1953)
- Göy üzü (1935)
- (1938)
Teatr tamaşaları
- Xəncər (1920)
- Köhnə yuxu (1922)
- Ümidin günəşi (1924)
- Gazeteci Düşmanı, Şəmsiyə oğrusu, İhtiyar Serseri (1925, üç oyun)
- Daş parçası (1926)
- Yaşıl gecə (1928)
- İstiqlal (1933)
- Hülleci (1933)
- Yarpaq tökümü (1971)
- Köhnə nəğmə (1971)
- Balıkesir Muhasebecisi (1971)
- Tanrıdağı ziyafəti (1971)
- Kənd müəllimi
- Çalıquşu (N. Cumalı)
Səyahətnamələri
- (1936 iki cilt)
Mənbə
- "Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi". Cilt I (A-İ). "Güntekin, Reşat Nuri". Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılığı: mart 2003, İstanbul.
İstinadlar
- Resat Nuri Guntekin // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Reşat Nuri Güntekin // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- https://www.kibrispostasi.com/c49-KULTUR-SANAT/n450347-resat-nuri-guntekinin-vefatinin-uzerinden-66-yil-gecti.
Xarici keçidlər
- Rəşad Nuri Güntəkin. Çalıquşu /Azərbaycan türkcəsinə uyğunlaşdıran: M. Rzaquluzadə.- B.: Şərq-Qərb, 2006.- 376 s.
- Rəşad Nuri Güntəkin. Dodaqdan qəlbə /Nəşrə hazırlayan: M. Axundov.- Bakı: Şərq-Qərb, 2006.- 280 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Resad Nuri Guntekin 25 noyabr 1889 Konstantinopol Osmanli imperiyasi 7 dekabr 1956 London Turk yazici dramaturqudur Caliqusu Dodaqdan qelbe Yasil Gece Yarpaq tokumu ve Anadolu qeydleri kimi ehemiyyetli eserleri vardir Resad Nuri Guntekinturk Resat Nuri GuntekinDogum tarixi 25 noyabr 1889 1889 11 25 Dogum yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiVefat tarixi 7 dekabr 1956 1956 12 07 67 yasinda Vefat yeri London London qrafligi d Ingiltere Birlesmis KralliqVefat sebebi agciyer xercengiDefn yeri Qaracaehmed qebiristanligiTehsili Istanbul UniversitetiFealiyyeti diplomat roman yazicisi siyasetci dramaturq yazici nasirTaninmis eseri Caliqusu Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1889 cu ilde Istanbulda ordu zabiti Nuri bey ile Erzurum valisi Yaver Pasanin qizi Lutfiyye xanimin ailesinde anadan olmusdur Ilk tehsilini Canaqqala orta mektebinde alan Guntekin daha sonra tehsilini Izmirdeki Frerler mektebinde davam etdirir 1912 ci ilde ise Istanbul Universitetinin Edebiyyat fakultesini bitirir Guntekin 1927 ci ile qeder Sultanisi Istanbul Besiktas Ittihad ve Tereqqi Mektebi Fatih Veqfi Kebir Mektebi Agsemseddin Mektebi Feneryolu Muradi Hamis Mektebi Osman Qazi Pasa Mektebi Vefa Sultanisi Istanbul oglanlar litseyi Camlica qizlar litseyi Kabatas oglanlar litseyi Qalatasaray Litseyi ve Erenkoy qizlar litseyinde fransiz ve turk dillerinden ders deyir 1927 ci ilde maarif mufettisi vezifesine teyin olunur ve bu arada Dil Heyeti ile birge bezi calismalarda bulunur 1939 cu ilde Canaqqaladan Turkiye Boyuk Millet Meclisine millet vekili secilir 1946 ci ile qeder millet vekili olur 1947 ci ilde Cumhuriyyet Xalq Partiyasinin Ankarada cap olunan Ulus qezetinin Istanbul qolu olan Memleket qezetini nesr etdirir Sonra yeniden mufettis kimi calisir ve 1950 ci ilde UNESCOnun Turkiye temsilcisi ve telebe mufettisi olaraq Parise gedir 1954 cu ilde ise yasi sebebinden bu vezifeden istefa vermeli olur Bundan sonra bir muddet Istanbul Seher Teatrlarinin edebi surasinda fealiyyet gosterir Agciyer xercengi diaqnozu qoyulduqdan sonra yazici mualice olunmaq ucun Londona yollanir ve orada vefat edir R N Guntekin 1956 ci il dekabr ayinin 13 de Qaracamaat qebristanliginda defn edilir EserleriYaziciligi ve maarif mufettisi vezifesi Guntekine dogma qaris qaris gezmek imkani verdiyinden edib Anadolu insanina yaxindan beled ola bilmisdir Eserlerinde Anadoludaki yasami ve toplusal sorunlari ele almis insani insan cevre munasibetleri icinde yansitmistir Romanlarinda istifade etdiyi dil ve anlatim olduqca aydin dialoqlari ise canlidir Yazdigi tercume etdiyi kitab halina sala bildiyi ve ya dergi qezet sehifelerinde teatr reperturlarinda bulunan eserlerinin sayi yuze catir Romanlari Caliqusu 1921 1924 Damga 1924 Dodaqdan qelbe 1924 1926 Bir qadin dusmeni 1927 1928 1928 Yarpaq tokumu 1939 1944 1944 1946 1953 1961 1961 1962 1953 Goy uzu 1935 1938 Teatr tamasalari Xencer 1920 Kohne yuxu 1922 Umidin gunesi 1924 Gazeteci Dusmani Semsiye ogrusu Ihtiyar Serseri 1925 uc oyun Das parcasi 1926 Yasil gece 1928 Istiqlal 1933 Hulleci 1933 Yarpaq tokumu 1971 Kohne negme 1971 Balikesir Muhasebecisi 1971 Tanridagi ziyafeti 1971 Kend muellimi Caliqusu N Cumali Seyahetnameleri 1936 iki cilt MenbeVikianbarda Resad Nuri Guntekin ile elaqeli mediafayllar var Tanzimat tan Bugune Edebiyatcilar Ansiklopedisi Cilt I A I Guntekin Resat Nuri Yapi Kredi Kultur Sanat Yayinciligi mart 2003 Istanbul IstinadlarResat Nuri Guntekin Encyclopaedia Britannica ing Resat Nuri Guntekin Brockhauz Ensiklopediyasi alm https www kibrispostasi com c49 KULTUR SANAT n450347 resat nuri guntekinin vefatinin uzerinden 66 yil gecti Xarici kecidlerResad Nuri Guntekin Caliqusu Azerbaycan turkcesine uygunlasdiran M Rzaquluzade B Serq Qerb 2006 376 s Resad Nuri Guntekin Dodaqdan qelbe Nesre hazirlayan M Axundov Baki Serq Qerb 2006 280 s