Qərbi slavyan dilləri — slavyan dil qrupunun bir hissəsidir. Bunlara polyak, çex, slovak, kaşub, yuxarı sorb dili və aşağı sorb dili daxildir. Dillər Çexiya, Slovakiya və Polşanı, eləcə də keçmiş Şərqi Almaniyanı və Ukrayna və Belarusiyanın ən qərb bölgələrini (və Litvanı ) əhatə edən davamlı bir bölgədə danışılır.
Təsnifat
Qərbi Slavyan qarşılıqlı surətdə başa düşülə bilmək dərəcəsinə əsaslanan üç alt qrupa, Çex-Slovak, Lexitik və Sorba aşağıdakı kimi bölür:
Fərqli xüsusiyyətlər
Qərbi slavyan dillərinin, e.ə. III-VI əsrləri ətrafında Şərq slavyan və cənub slavyan budaqlarından ayrıldıqları kimi bəzi fərqli cəhətləri bunlardır:
- inkişaf proto-slavyan müasir Polish / Czech / Slovak noc kimi TJ, palatalized TS daxil dj, (d) z, ("gecə"; rus ночь müqayisə et );
- qrupların saxlanması, polyak gwiazda olduğu kimi kv, gv ("ulduz"; rus звезда müqayisə et ; lakin qeyd də rus цвет və Ukrayna квіт , "çiçək");
- tl, dl, Polyak / Slovak / Çex radlo/rádlo (" ard "; rus рало müqayisə et );
- palated h, Polşa musze kimi š-ə çevrildi ( Locative mucha işi , "uçmaq");
- pj, bj, mj, vj qrupları Polşalı kupię olduğu kimi l hərfini epentez etmədən (yumşaq) samit formalarına kupię ("Mən куплю "; rus куплю müqayisə et );
- meyl (ilk və ya son hecada);
- sifət deklentasiyasının mənşəli təklik üçün -ego / -ého sonluqlarından istifadə edilməsi;
- Slovak / Polish / Çex ten aparıcı deyil, tъ çox əvəzlik forma tъnъ istifadə ( "bu" (Masc). Müqayisə Russian тот );
- genitive forma čьso üçün adlıq və accusative čь (to) yerinə, Polşa gedən / Çex co uzadılması ("nə", rus что müqayisə edin ).
Qərbi Slavyan dilləri kiril istifadə Şərqi Slavyan qolu və hər ikisini istifadə edən Cənubi Slavyan dilindən fərqli olaraq latın qrafikalı hərflərlə yazılmışdır.
Tarix
Erkən slavyan genişlənməsi c. Orta Avropaya çatdı. 7-ci əsrdə və sonrakı əsrlərdə Qərbi Slavyan ləhcələri ortaq Slavyan dilindən ayrıldı. 9-cu əsrin Qərbi Slavyan poliqonlarına Nitra və Böyük Moraviya Knyazlığı daxildir. Qərbi slavyan tayfaları Limes Sakoniae boyunca Karolinq imperiyasının şərq hissələrində yerləşdilər..Obotritlərə Saksonlara qarşı apardığı müharibədəki dəstəyi müqabilində Charlemagne tərəfindən ərazilər verildi.
Orta əsrlərdə Qərbi Slavyan tayfaları XI əsrdə Wendish Səlib yürüşündən sonra qətiyyətli şəkildə Alman Ostsiedlung tərəfindən yenidən şərqə tərəf çəkildi. Sorbs və Obodrites və Veleti kimi digər Polabiya slavyanları Müqəddəs Roma İmperiyasının hakimiyyəti altına keçdilər və güclü almanlaşdırıldı.
Polyakların mərkəzi Polşa qəbiləsi öz dövlətini - Polşa Düşesi - 10-cu əsrdə Duke I Meşko altında qurdu; sonradan 1025-ci ildə bir krallıq oldu (bax: Polşa Krallığı (1025–1385) ). Hələ bir knyaz ikən , I Cəsur Boleslav Müqəddəs Roma İmperatoru Otto III tərəfindən Frater et Cooperator Imperii ("Qardaş və İmperatorun Partnyoru") olaraq elan edilmişdi ki, bu zaman Polşanın heç olmasa nominal olaraq Müqəddəs Romanın dayağı hesab olunduğunu bildirirdi.
Bohemilər 9-cu əsrdə Müqəddəs Roma İmperiyasına daxil olan Bohemiya Hersoqluğunu qurdular. 12-ci əsrin sonlarında Güclü krallıq statusuna qaldırıldı ki, bu da 1212-ci ildə Siciliyanın Qızıl Buğasında qanuni olaraq tanınıb. Qalan Sorbsun vətəni olan Lusatia, 11-ci əsrdə Bohemiyanın tac ölkəsinə çevrildi və 1335-ci ildə Sileziya yolunu izlədi. Slovaklar isə əksinə, Macarıstan Krallığına daxil olaraq heç vaxt Müqəddəs Roma İmperiyasının bir hissəsi olmamışdılar. Macarıstan 16-cı əsrdə Avstriya və Bohemiya ilə birlikdə Habsburg monarxiyası altına keçdi və beləliklə Bohemians, Moravian, Slovaks və Sileansyanı vahid bir hökmdar altında birləşdirdi. Lusatia 1635-ci ildə Saksoniyaya, 1740-cı ildə Sileziya bölgəsinin əksər hissəsi Prussiyaya məğlub olsa da, qalan Qərbi Slavyan Habsburq hakimiyyəti Avstriya imperiyasının, sonra Avstriya-Macarıstan İmperiyasının tərkibində qaldı və bundan sonra 1992-ci ilədək Çexoslovakiya şəklində birləşdi.
Ötən əsrdə bəziləri Sileziya, Laçian və Moravianı ayrıca dil olaraq standartlaşdırmaq və tanımaq üçün səy göstərdilər.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Blažek, Václav. "Hind-Avropa dillərinin daxili təsnifatı haqqında: Anket" (PDF). 16–17. 2022-01-21 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-06-07. (#empty_citation)
- Zenon Klemensiewicz, Polyak Dili Tarixi, 7-ci nəşr, PWN Elmi Publisher, Varşava 1999. ISBN
- Kristianen, Erik (1997). Şimali səlib yürüşləri. London: Pinqvin Kitabları. səh. 287. ISBN .
- "Rez.MA: M. Borgolte (ed.): Polşa və Almaniya 1000 il əvvəl - H-Soz-u-Kult / icmallar / kitablar". 2014-04-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qerbi slavyan dilleri slavyan dil qrupunun bir hissesidir Bunlara polyak cex slovak kasub yuxari sorb dili ve asagi sorb dili daxildir Diller Cexiya Slovakiya ve Polsani elece de kecmis Serqi Almaniyani ve Ukrayna ve Belarusiyanin en qerb bolgelerini ve Litvani ehate eden davamli bir bolgede danisilir Balto slavyan dilleri TesnifatQruplar ve lehceler Qerbi Slavyan qarsiliqli suretde basa dusule bilmek derecesine esaslanan uc alt qrupa Cex Slovak Lexitik ve Sorba asagidaki kimi bolur Ferqli xususiyyetlerQerbi slavyan dillerinin e e III VI esrleri etrafinda Serq slavyan ve cenub slavyan budaqlarindan ayrildiqlari kimi bezi ferqli cehetleri bunlardir inkisaf proto slavyan muasir Polish Czech Slovak noc kimi TJ palatalized TS daxil dj d z gece rus noch muqayise et qruplarin saxlanmasi polyak gwiazda oldugu kimi kv gv ulduz rus zvezda muqayise et lakin qeyd de rus cvet ve Ukrayna kvit cicek tl dl Polyak Slovak Cex radlo radlo ard rus ralo muqayise et palated h Polsa musze kimi s e cevrildi Locative mucha isi ucmaq pj bj mj vj qruplari Polsali kupie oldugu kimi l herfini epentez etmeden yumsaq samit formalarina kupie Men kuplyu rus kuplyu muqayise et meyl ilk ve ya son hecada sifet deklentasiyasinin menseli teklik ucun ego eho sonluqlarindan istifade edilmesi Slovak Polish Cex ten aparici deyil t cox evezlik forma tn istifade bu Masc Muqayise Russian tot genitive forma cso ucun adliq ve accusative c to yerine Polsa geden Cex co uzadilmasi ne rus chto muqayise edin Qerbi Slavyan dilleri kiril istifade Serqi Slavyan qolu ve her ikisini istifade eden Cenubi Slavyan dilinden ferqli olaraq latin qrafikali herflerle yazilmisdir TarixErken slavyan genislenmesi c Orta Avropaya catdi 7 ci esrde ve sonraki esrlerde Qerbi Slavyan lehceleri ortaq Slavyan dilinden ayrildi 9 cu esrin Qerbi Slavyan poliqonlarina Nitra ve Boyuk Moraviya Knyazligi daxildir Qerbi slavyan tayfalari Limes Sakoniae boyunca Karolinq imperiyasinin serq hisselerinde yerlesdiler Obotritlere Saksonlara qarsi apardigi muharibedeki desteyi muqabilinde Charlemagne terefinden eraziler verildi Orta esrlerde Qerbi Slavyan tayfalari XI esrde Wendish Selib yurusunden sonra qetiyyetli sekilde Alman Ostsiedlung terefinden yeniden serqe teref cekildi Sorbs ve Obodrites ve Veleti kimi diger Polabiya slavyanlari Muqeddes Roma Imperiyasinin hakimiyyeti altina kecdiler ve guclu almanlasdirildi Polyaklarin merkezi Polsa qebilesi oz dovletini Polsa Dusesi 10 cu esrde Duke I Mesko altinda qurdu sonradan 1025 ci ilde bir kralliq oldu bax Polsa Kralligi 1025 1385 Hele bir knyaz iken I Cesur Boleslav Muqeddes Roma Imperatoru Otto III terefinden Frater et Cooperator Imperii Qardas ve Imperatorun Partnyoru olaraq elan edilmisdi ki bu zaman Polsanin hec olmasa nominal olaraq Muqeddes Romanin dayagi hesab olundugunu bildirirdi Bohemiler 9 cu esrde Muqeddes Roma Imperiyasina daxil olan Bohemiya Hersoqlugunu qurdular 12 ci esrin sonlarinda Guclu kralliq statusuna qaldirildi ki bu da 1212 ci ilde Siciliyanin Qizil Bugasinda qanuni olaraq taninib Qalan Sorbsun veteni olan Lusatia 11 ci esrde Bohemiyanin tac olkesine cevrildi ve 1335 ci ilde Sileziya yolunu izledi Slovaklar ise eksine Macaristan Kralligina daxil olaraq hec vaxt Muqeddes Roma Imperiyasinin bir hissesi olmamisdilar Macaristan 16 ci esrde Avstriya ve Bohemiya ile birlikde Habsburg monarxiyasi altina kecdi ve belelikle Bohemians Moravian Slovaks ve Sileansyani vahid bir hokmdar altinda birlesdirdi Lusatia 1635 ci ilde Saksoniyaya 1740 ci ilde Sileziya bolgesinin ekser hissesi Prussiyaya meglub olsa da qalan Qerbi Slavyan Habsburq hakimiyyeti Avstriya imperiyasinin sonra Avstriya Macaristan Imperiyasinin terkibinde qaldi ve bundan sonra 1992 ci iledek Cexoslovakiya seklinde birlesdi Oten esrde bezileri Sileziya Lacian ve Moraviani ayrica dil olaraq standartlasdirmaq ve tanimaq ucun sey gosterdiler Hemcinin baxSlavyanlar Slavyan diliIstinadlarBlazek Vaclav Hind Avropa dillerinin daxili tesnifati haqqinda Anket PDF 16 17 2022 01 21 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 06 07 empty citation Zenon Klemensiewicz Polyak Dili Tarixi 7 ci nesr PWN Elmi Publisher Varsava 1999 ISBN 83 01 12760 0 Kristianen Erik 1997 Simali selib yurusleri London Pinqvin Kitablari seh 287 ISBN 0 14 026653 4 Rez MA M Borgolte ed Polsa ve Almaniya 1000 il evvel H Soz u Kult icmallar kitablar 2014 04 22 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 07