Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qədim Yunanıstanın idarə edilməsində istifadə olunan qanunlar toplusuna verilən ad. Qədim Yunanıtan qanunlarının, hazırlanmasında Qədim Roma qanunlarının böyük rolu olmuşdur. Qədim Yunanıstan qanunlarının bu günə qədər böyük bir qisminin tarixə məlum olmasının səbəbi, qanunların German tayfaları tərəfindən əsrlər boyu qorunması olmuşdur.
İlk qanunlar
Qədim Yunanıstan qanunlarının yaranması haqqında bir sıra fikirlər vardır. Ən geniş yayılmış ehtimala görə, iki böyük şəhər arasında olan anlaşılmazlıqları aradan qaldırmaq üçün toplanan şura tərəfindən qanunların yaradılmasıdır. Qədim Yunanıstan qanunları əsasən miraslar üzərində olan mübahisələr, siyasət və ticarət sahəsində olan məsələlər, qulların azad edilməsi və ya edam edilməsi barədə olan məsələləri əhatə etmişdir.
Qədim Yunan qanunlarının ilk nümunələri günümüzə qədər qəlib çatmamışdır. Yunan qanunlarının ilkin nümunələrinə, dahi yunan şairi Homer nəğmələrində rast gəlinir. Həmin nəğmələrdə, Yunanıstanda boşanma və qullar haqqında olan qanunlardan bəhs edilir. Yunanıstanda ilk konstitusiya e.ə II əsrdə Aristo tərəfindən yaradılmışdır. Aritso Qədim Yunanıstanın məşhur mirzələrindən hesab edilirdi. Bütün qanunlar bir qayda olaraq, mülkədarların mənafeyni müdafiə edirdi. Qullara heç bir halda hüquqlar verilmirdi. Kasıb təbəqədən olan insanlarında hüquqları varlılara qarşı istifadə edilə bilməzdi.
Qanunların yazıya alınması
Qədim Yunanıstanda qanunların dəqiq hansı tarixdə yarandığı və nə zamandan tətbiq edildiyi məlum deyil. Ən qədim zamanlarda da qanunların olduğu, lakin bunların yazıya alınmadığı ehtimal edilir. Bu cür şifahi qanunlar əsrdən əsrə, dəyişir və ya yeniləri yaranırdı. Yunanıstan ərazisində olmuş bir çox kaloniyalarında hər birinin öz qanunları olduğu məlumdur. Ümumən bütün Yunanıstan ərazisində istifadə edilən qanunlar az sayda idi. Əsasən qanunlar bir şəhər və ya bölgəyə aid edilirdi. Məsələn, bir şəhərdə taxıl vergisi alınırdısa digər bir şəhərdə belə bir vergi mövcud deyildi.Bütün bunlar Qədim Yunanıstan qanunlarının müxtəlif olduğunu göstərir. Bizim eradan əvvəl 1200 və 900-cü ilə qədər, tarixi mənbələrdə yunan qanunlarına rast gəlinməmişdir. Bu dövrdə, mübahisələr zor gücü ilə həll edilirdi. Qətl hadisələri zamanı ağsaqqalların müdaxiləsi olmasa, qan davaları başlardı. Belə mübarizələr güclü ailələr arasında gedir və bir ailənin digərini üstələyənə qədərdə davam edirdi. E.ə VII əsrdə Qədim Yunanıstanda ilk yazılı qanunlar yazılmağa başlanılır. E.ə 620-ci ildə Drakon qədim yunan tarixin ilk yazılı qanun toplusunu hazırlamışdır. Drakon qanunları Ancaq varlıları müdafiə edirdi. Kasıb əhali Drakon qanunlarını qanla yazılmış qanunlar adlandırırdılar. Qanularda təsadüfən adam öldürmüş şəxsin şəhərdən qovulmasını, bilərəkdən adam öldürmüş şəxsin isə edam edilməsi göstərilirdi. Drakon və Solon tərəfindəb hazırlanan qanunlarda, zərər çəkmiş tərəfə pul ödənilməsi yolu ilə məsələnin həll edilməsi təklif edilirdi. Məsələn cinsi hücüm halında kişinin, qadına 100 qızıl verməli idi. Əgər bir şəxsin malı oğurlanardırsa, oğrudan əldə etdiyi malın iki qatını mal sahibinə verməsi tələb edilirdi. Pul cəzaları ödəndikə, təqsirləndirilən şəxs sərbəst bırağılırdı əks hallarda isə ağır formada döyülmə və ya təqirləndirilənin edam edilməsi icra edilirdi.
Solon qanunları
Solon qanunları Qədim Yunanıstanın ən məşhur qanunlarından hesab edilir. Solon qanunlarında əsasən ailə daxilində ər və arvada verilən hüquq və vəzifələr qeyd edilmişdir. Qanunlarda övladların hüquq və vəzifələri və ailə daxilində olan miras məsələləridə yer alırdı. Solon qanunlarında üstünlük kişilərə verilirdi. Qədim Yunanıstanda qadınların rolu zəif olduğundan onların hüququları məhdud formada olur və əsasən qanunlarda qadınlara xitabən qadının atasına müraciət edilirdi. Yəni qadının atası nüfuzlu şəxs idisə, qadına verilən hüquqlarda, onun xeyrinə dəyişə bilərdi. Solon qanunlarında diqqət ayrılan digər bir sahə təsərüffat sahəsi idi. Şəhərdən kənarda yaşayan şəxslərə su quyuları qazmağa icazə verilirdi. Zeytun yağından başqa digər növ məmulatların ixracı qadağan edilmişdir. Solon Yunanıstanda borc daşının ləğv edilməsinə nail olmuşdur. Borc daşı kasıb kəndlilərin qula cevrilməsinin ən rahat yolu hesab edilirdi. İmkanlı mülkadar, hər hansısa bir kəndliyə borca məmulat verir və bu borc kəndlinin torpaq sahəsində, qoyulan daşın üzərində borcun miqdarı, kim tərəfindən və kimə verilməsi barədə borcun qaytarılacağı müddət yazılırdı. Borcunu qaytara bilməyən kəndli ailəsi ilə birgə, borclu olduğu şəxsin quluna çevrilirdi. Solon ilk olaraq borc daşına görə qula çevrilməni ləğv etmiş və borclu kəndliyə borcunu qaytarmaq üçün daha 3 il vaxt ayrılmasına göstəriş vermişdir.Qədim Yunanıstanda qanunlar savadlı mirzə və natiqlər tərəfindən hazırlanırdı. Mirzələr nüfuzlu ailələrdən seçilirdi. Mirzələr yüksək savada, gözəl yazı qabiliyyətinə sahib idilər.Qanunlar hazırlandığdan sonra şuranın müzakirəsinə verilirdi. Bu zaman mirzələr müzakirələrdə iştirak etmirdilər. Onlar daha çox bitərəf mövqe göstərir və bununla tərəflərindən hazırlanmış qanunların qəbul olunmasına nail olurdular. Məşhur yunan mirzəsi olmuş Kinon şəhər məclisinin ləğv edilməsi haqqında qanun layihəsi hazırlamışdır. Daha sonra onun bu qanunu şəxsi marağlara görə yazdığı məlum olmuş və onun mirzə statusu əlindən alınmışdır. Qədim Yunanıstanda ən bitərəf mirzə Drakon hesab edilir. Drakon qanunları özü şəxsən yazırdı.Drakon ilk dəfə olaraq ağır cinayət törətmiş şəxsin edam edilməsi barədə qanun hazırlamışdır.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qedim Yunanistanin idare edilmesinde istifade olunan qanunlar toplusuna verilen ad Qedim Yunanitan qanunlarinin hazirlanmasinda Qedim Roma qanunlarinin boyuk rolu olmusdur Qedim Yunanistan qanunlarinin bu gune qeder boyuk bir qisminin tarixe melum olmasinin sebebi qanunlarin German tayfalari terefinden esrler boyu qorunmasi olmusdur Bu meqaleler olke seriyasindandirYunan mifologiyasiYunan felsefesiMinoy sivilizasiyasiQedim YunanistanQedim Yunanistan qanunlariQedim Yunanistan medeniyyetiRoma ve Bizans dovruBizans imperiyasiFrankokratiyaAfina hersoqluguOsmanli YunanistaniYeni dovrYunanistan Istiqlaliyyet muharibesiYunanistan kralligibrIlk qanunlarQedim Yunanistan qanunlarinin yaranmasi haqqinda bir sira fikirler vardir En genis yayilmis ehtimala gore iki boyuk seher arasinda olan anlasilmazliqlari aradan qaldirmaq ucun toplanan sura terefinden qanunlarin yaradilmasidir Qedim Yunanistan qanunlari esasen miraslar uzerinde olan mubahiseler siyaset ve ticaret sahesinde olan meseleler qullarin azad edilmesi ve ya edam edilmesi barede olan meseleleri ehate etmisdir Miras meseleleri uzre hazirlanan qanunlar toplusunun IX hissesi Qedim Yunan qanunlarinin ilk numuneleri gunumuze qeder qelib catmamisdir Yunan qanunlarinin ilkin numunelerine dahi yunan sairi Homer negmelerinde rast gelinir Hemin negmelerde Yunanistanda bosanma ve qullar haqqinda olan qanunlardan behs edilir Yunanistanda ilk konstitusiya e e II esrde Aristo terefinden yaradilmisdir Aritso Qedim Yunanistanin meshur mirzelerinden hesab edilirdi Butun qanunlar bir qayda olaraq mulkedarlarin menafeyni mudafie edirdi Qullara hec bir halda huquqlar verilmirdi Kasib tebeqeden olan insanlarinda huquqlari varlilara qarsi istifade edile bilmezdi Qanunlarin yaziya alinmasiQedim Yunanistanda qanunlarin deqiq hansi tarixde yarandigi ve ne zamandan tetbiq edildiyi melum deyil En qedim zamanlarda da qanunlarin oldugu lakin bunlarin yaziya alinmadigi ehtimal edilir Bu cur sifahi qanunlar esrden esre deyisir ve ya yenileri yaranirdi Yunanistan erazisinde olmus bir cox kaloniyalarinda her birinin oz qanunlari oldugu melumdur Umumen butun Yunanistan erazisinde istifade edilen qanunlar az sayda idi Esasen qanunlar bir seher ve ya bolgeye aid edilirdi Meselen bir seherde taxil vergisi alinirdisa diger bir seherde bele bir vergi movcud deyildi Butun bunlar Qedim Yunanistan qanunlarinin muxtelif oldugunu gosterir Bizim eradan evvel 1200 ve 900 cu ile qeder tarixi menbelerde yunan qanunlarina rast gelinmemisdir Bu dovrde mubahiseler zor gucu ile hell edilirdi Qetl hadiseleri zamani agsaqqallarin mudaxilesi olmasa qan davalari baslardi Bele mubarizeler guclu aileler arasinda gedir ve bir ailenin digerini usteleyene qederde davam edirdi E e VII esrde Qedim Yunanistanda ilk yazili qanunlar yazilmaga baslanilir E e 620 ci ilde Drakon qedim yunan tarixin ilk yazili qanun toplusunu hazirlamisdir Drakon qanunlari Ancaq varlilari mudafie edirdi Kasib ehali Drakon qanunlarini qanla yazilmis qanunlar adlandirirdilar Qanularda tesadufen adam oldurmus sexsin seherden qovulmasini bilerekden adam oldurmus sexsin ise edam edilmesi gosterilirdi Drakon ve Solon terefindeb hazirlanan qanunlarda zerer cekmis terefe pul odenilmesi yolu ile meselenin hell edilmesi teklif edilirdi Meselen cinsi hucum halinda kisinin qadina 100 qizil vermeli idi Eger bir sexsin mali ogurlanardirsa ogrudan elde etdiyi malin iki qatini mal sahibine vermesi teleb edilirdi Pul cezalari odendike teqsirlendirilen sexs serbest biragilirdi eks hallarda ise agir formada doyulme ve ya teqirlendirilenin edam edilmesi icra edilirdi Solon qanunlariUzerinde qanunlarin yazildigi divar Solon qanunlari Qedim Yunanistanin en meshur qanunlarindan hesab edilir Solon qanunlarinda esasen aile daxilinde er ve arvada verilen huquq ve vezifeler qeyd edilmisdir Qanunlarda ovladlarin huquq ve vezifeleri ve aile daxilinde olan miras meseleleride yer alirdi Solon qanunlarinda ustunluk kisilere verilirdi Qedim Yunanistanda qadinlarin rolu zeif oldugundan onlarin huququlari mehdud formada olur ve esasen qanunlarda qadinlara xitaben qadinin atasina muraciet edilirdi Yeni qadinin atasi nufuzlu sexs idise qadina verilen huquqlarda onun xeyrine deyise bilerdi Solon qanunlarinda diqqet ayrilan diger bir sahe teseruffat sahesi idi Seherden kenarda yasayan sexslere su quyulari qazmaga icaze verilirdi Zeytun yagindan basqa diger nov memulatlarin ixraci qadagan edilmisdir Solon Yunanistanda borc dasinin legv edilmesine nail olmusdur Borc dasi kasib kendlilerin qula cevrilmesinin en rahat yolu hesab edilirdi Imkanli mulkadar her hansisa bir kendliye borca memulat verir ve bu borc kendlinin torpaq sahesinde qoyulan dasin uzerinde borcun miqdari kim terefinden ve kime verilmesi barede borcun qaytarilacagi muddet yazilirdi Borcunu qaytara bilmeyen kendli ailesi ile birge borclu oldugu sexsin quluna cevrilirdi Solon ilk olaraq borc dasina gore qula cevrilmeni legv etmis ve borclu kendliye borcunu qaytarmaq ucun daha 3 il vaxt ayrilmasina gosteris vermisdir Qedim Yunanistanda qanunlar savadli mirze ve natiqler terefinden hazirlanirdi Mirzeler nufuzlu ailelerden secilirdi Mirzeler yuksek savada gozel yazi qabiliyyetine sahib idiler Qanunlar hazirlandigdan sonra suranin muzakiresine verilirdi Bu zaman mirzeler muzakirelerde istirak etmirdiler Onlar daha cox biteref movqe gosterir ve bununla tereflerinden hazirlanmis qanunlarin qebul olunmasina nail olurdular Meshur yunan mirzesi olmus Kinon seher meclisinin legv edilmesi haqqinda qanun layihesi hazirlamisdir Daha sonra onun bu qanunu sexsi maraglara gore yazdigi melum olmus ve onun mirze statusu elinden alinmisdir Qedim Yunanistanda en biteref mirze Drakon hesab edilir Drakon qanunlari ozu sexsen yazirdi Drakon ilk defe olaraq agir cinayet toretmis sexsin edam edilmesi barede qanun hazirlamisdir Hemcinin bax