Qvineya-Bisau — Afrikanın qərbində, Atlantik okeanı sahilində dövlət. Ölkə şimaldan Seneqal , şərqdən və cənub-şərqdən isə Qvineya ilə həmsərhəddir.
Qvineya-Bisau | |||||
---|---|---|---|---|---|
República da Guiné-Bissau | |||||
| |||||
port. "Unidade, Luta, Progresso" "Birlik, Mübarizə, İnkişaf" | |||||
Himn: port. "" "Bura bizim sevgili ülkəmizdir" | |||||
Tarixi | |||||
• Portuqaliyadan müstəqilliyinin elanı | 23 sentyabr 1973 | ||||
• Tanınması | 10 sentyabr 1974 | ||||
Rəsmi dilləri | |||||
Paytaxt | Bisau | ||||
İdarəetmə forması | |||||
Prezident | Umaru Sisoku Embalo | ||||
Baş Nazir | |||||
Sahəsi | Dünyada 136-cı | ||||
• Ümumi | 36125 km² | ||||
• Su sahəsi (%) | 22.4 | ||||
Əhalisi | |||||
• Əhali | 1.726.170 nəfər (148-ci) | ||||
• Siyahıyaalma (2009) | 1.449.230 nəf. | ||||
• Sıxlıq | 46,9 nəf./km² (154-cü) | ||||
ÜDM (AQP) | |||||
• Ümumi | 1,720 milyard $ dollar | ||||
• Adambaşına | 1.068 $ dollar | ||||
ÜDM (nominal) | |||||
• Ümumi (2009) | 826 milyon $ dollar | ||||
• Adambaşına | 512 $ dollar | ||||
İİİ (2010) | 0.296 (artış; 164-cü) | ||||
İnternet domeni | .gw | ||||
GW | |||||
BOK kodu | GBS | ||||
Telefon kodu | +245 | ||||
Saat qurşaqları | |||||
Nəqliyyatın yönü | sağ[d] | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
XV əsrdə portuqal səyyahı Nunu Triştanın başçılıq etdiyi ekspedisiya tərəfindən kəşf olunmuşdur.
1973-cü ildə Portuqaliyadan müstəqilliyini elan etmişdir.
Əhalisi
Paytaxtı Bisau şəhəridir- 473 min sakin (2014-cü il).
Qvineya-Bisau gənc əhaliyə sahib olub, 2015 təxmini məlumatlarına görə əhalinin 59,45%-i 0-24 yaş aralığındadır. Ölkənin yalnız 3,4%-i 65 yaş və yuxarıdır.
0-14 yaş: 39.28% (kişi 344,976 / qadın 346,102) 15-24 yaş: 20.17% (kişi 176,050 / qadın 178,842) 25-54 yaş: 32.53% (kişi 285,258 / qadın 286,955) 55-64 yaş: 4.62% (kişi 31,030 / qadın 50,215) 65 yaş və üzəri: 3.4% (kişi 22,121 / qadın 37,610)
Şəhərdə yaşayanların nisbəti 2015-ci ilin məlumatlarına görə 49,3% olan ölkədə, əhalinin illik artım nisbəti 2016-cı ilin təxmini məlumatlarına görə 1,88% səviyyəsindədir.
Etnik qruplar
Əhalinin 99% -i Afrika mənşəli olub, Avropa mənşəlilər ölkə daxilində mövcudluğu 1% nisbətindədir. Ölkə daxilində fərqli dil, mədəniyyət və ictimai quruluşa sahib 25 ədəd etnik qrup yaşayır. Bu 25 fərqli etnik qrup ölkə əhalisinin 85%-lik hissəsi təşkil edir. Etnik qruplar içərisində çoxluk təşkil edənlər 28% ilə Balanta, 19% ilə Fulbe və 14% ilə Manjaco etnik qrupudur.
Dil
Ölkənin rəsmi dili Portuqalcadır. Məktəb çağından etibarən bütün dərslərin Portuqal dilində olmasına baxmayaraq ölkə daxilində bu dilidə hər hansı bir çətinlik çəkmədən danışa bilən hissəsi əhalinin 14%-ni təşkil edir. Hər bir etnik qrupun öz içərisində danışdığı o qrupa xas dilləri var. Bu dillər o qrupun əsas dili sayılır.Bundan başqa gündəlik həyatda Portuqal dili başda olmaq üzrə bir neçə dilin qarışığı olan Qvineya-Bisau Kreyol dili danışılmaqdadır. Ölkə daxilində bütün məktəblərdə Portuqalca olan tədris dilinin Qvineya Bisau Kreyol dili ilə əvəz edilməsi cəhdləri günümüzə qədər müvəffəqiyyətsiz olmuşdur. Hər nə qədər belə bir istək mövcud olsa da, tədris üçün lazımlı olan vəsaitləri bu dildə olmaması bu cəhdi müvəffəqiyyətsiz etməkdədir.
Din
Ölkə əhalisinin 50%-ni müsəlmanlar təşkil edir. Yerli dinlərə inananın nisbəti 40% olduğu halda, xristianlığa inanların sayı 10%-dir.
Siyasət
23.VI.2014 etibarən ölkənin prezidenti - .
Həmçinin bax
- https://www.ethnologue.com/language/por.
- .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qvineya Bisau Afrikanin qerbinde Atlantik okeani sahilinde dovlet Olke simaldan Seneqal serqden ve cenub serqden ise Qvineya ile hemserheddir Qvineya BisauRepublica da Guine BissauBayraq Gerb d port Unidade Luta Progresso Birlik Mubarize Inkisaf Himn port Bura bizim sevgili ulkemizdir Tarixi Portuqaliyadan musteqilliyinin elani 23 sentyabr 1973 Taninmasi 10 sentyabr 1974Resmi dilleri portuqal diliPaytaxt BisauIdareetme formasiPrezident Umaru Sisoku EmbaloBas NazirSahesi Dunyada 136 ci Umumi 36125 km Su sahesi 22 4Ehalisi Ehali 1 726 170 nefer 148 ci Siyahiyaalma 2009 1 449 230 nef Sixliq 46 9 nef km 154 cu UDM AQP Umumi 1 720 milyard dollar Adambasina 1 068 dollarUDM nominal Umumi 2009 826 milyon dollar Adambasina 512 dollarIII 2010 0 296 artis 164 cu Internet domeni gwGWBOK kodu GBSTelefon kodu 245Saat qursaqlari UTC 0Neqliyyatin yonu sag d Vikianbarda elaqeli mediafayllarQvineya BisauTarixiXV esrde portuqal seyyahi Nunu Tristanin basciliq etdiyi ekspedisiya terefinden kesf olunmusdur 1973 cu ilde Portuqaliyadan musteqilliyini elan etmisdir EhalisiPaytaxti Bisau seheridir 473 min sakin 2014 cu il Qvineya Bisau genc ehaliye sahib olub 2015 texmini melumatlarina gore ehalinin 59 45 i 0 24 yas araligindadir Olkenin yalniz 3 4 i 65 yas ve yuxaridir 0 14 yas 39 28 kisi 344 976 qadin 346 102 15 24 yas 20 17 kisi 176 050 qadin 178 842 25 54 yas 32 53 kisi 285 258 qadin 286 955 55 64 yas 4 62 kisi 31 030 qadin 50 215 65 yas ve uzeri 3 4 kisi 22 121 qadin 37 610 Seherde yasayanlarin nisbeti 2015 ci ilin melumatlarina gore 49 3 olan olkede ehalinin illik artim nisbeti 2016 ci ilin texmini melumatlarina gore 1 88 seviyyesindedir Etnik qruplar Ehalinin 99 i Afrika menseli olub Avropa menseliler olke daxilinde movcudlugu 1 nisbetindedir Olke daxilinde ferqli dil medeniyyet ve ictimai qurulusa sahib 25 eded etnik qrup yasayir Bu 25 ferqli etnik qrup olke ehalisinin 85 lik hissesi teskil edir Etnik qruplar icerisinde coxluk teskil edenler 28 ile Balanta 19 ile Fulbe ve 14 ile Manjaco etnik qrupudur Dil Olkenin resmi dili Portuqalcadir Mekteb cagindan etibaren butun derslerin Portuqal dilinde olmasina baxmayaraq olke daxilinde bu dilide her hansi bir cetinlik cekmeden danisa bilen hissesi ehalinin 14 ni teskil edir Her bir etnik qrupun oz icerisinde danisdigi o qrupa xas dilleri var Bu diller o qrupun esas dili sayilir Bundan basqa gundelik heyatda Portuqal dili basda olmaq uzre bir nece dilin qarisigi olan Qvineya Bisau Kreyol dili danisilmaqdadir Olke daxilinde butun mekteblerde Portuqalca olan tedris dilinin Qvineya Bisau Kreyol dili ile evez edilmesi cehdleri gunumuze qeder muveffeqiyyetsiz olmusdur Her ne qeder bele bir istek movcud olsa da tedris ucun lazimli olan vesaitleri bu dilde olmamasi bu cehdi muveffeqiyyetsiz etmekdedir Din Olke ehalisinin 50 ni muselmanlar teskil edir Yerli dinlere inananin nisbeti 40 oldugu halda xristianliga inanlarin sayi 10 dir Siyaset23 VI 2014 etibaren olkenin prezidenti Hemcinin bax Qvineya Bisau ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin https www ethnologue com language por