Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Quam (ing. Territory of Guam) — Sakit okeanında Marian adaları qrupuna daxil olan ən böyük və ən cənubuda yerləşəm adası. Quam Havay adalarının 5 min kilometr qərbində yerləşir. Hüquqi baxımdan muxtar statusa malikdir, eyni zamanda Amerika Birləşmiş Ştatlarının federal torpaqlarından hesab olunan Quamda ABŞ hərbi qüvvələrinin böyük bazası vardır.
| Quam | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Territory of Guam Guåhån | |||||
| |||||
| Where America's Day Begins | |||||
| Himn: Fanohge Chamoru | |||||
 | |||||
| Tarixi | |||||
| • Quamın ABŞ-yə tabe olması | 1950 | ||||
| Rəsmi dilləri | |||||
| Paytaxt | |||||
| İdarəetmə forması | Muxtar ərazi | ||||
| Prezident | |||||
| Qubernator | [ I.2019 ~ ] | ||||
| Sahəsi | Dünyada 193-cü | ||||
| • Ümumi | 541 km² | ||||
| • Su sahəsi (%) | 63,23 % | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 163 min nəfər (190-cı) | ||||
| • Siyahıyaalma (2010) | 159 358 nəf. | ||||
| • Sıxlıq | 301 nəf./km² | ||||
| ÜDM (AQP) | |||||
| • Ümumi | 4 600 million dollar (172-ci) | ||||
| • Adambaşına | 28 700 dollar () | ||||
| Valyuta | ABŞ dolları | ||||
| İnternet domeni | .gu | ||||
| GU | |||||
| BOK kodu | GUM | ||||
| Telefon kodu | +1671 | ||||
| Saat qurşaqları | | ||||
| Nəqliyyatın yönü | sağ[d] | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarix
Portuqal səyyah Ferdinand Magellan 1521-ci ildə ispanlar tərəfindən Quama göndərilmişdir. Məqsəd ada və orada yaşayan yerlilər haqqında ətraflı məlumat toplamaq idi. Yerlilərin mənfi davranışları səbəbindən Magellan adada yaşayan xalqı Larones (vandallar) adlandırdığı ehtimal edilir. İspaniya 1565-ci ildə Quam adasının ona məxsus olduğunu rəsmən elan etdi; adada gəlmələrə qarşı başlanmış müqavimət qısa zamanda qırılıdı və 1668-ci ildən başlayaraq onlar İspaniya ağalığını tanımalı oldular. Quamda yaşayan yerli əhalinin zorla katoliklik məhzəbinə qəbul etdirilmişdir. 1898-ci ilə qədər Quam İspaniyanın nəzarətində qaldı.
Həmin il İspaniya ilə ABŞ arasında başlanan müharibədə İspaniyanın məğlub olması, adanın 200 ildən sonra əl dəyişdirməsinə səbəb olmuşdur. 1900–1930-cu illərdə ABŞ adadan əsasən hərbi uçuşları gercəkləşdirmək məqsədilə istifadə edirdi. İkinci dünya müharibəsindən az əvvəl ABŞ Quam adasından hərbi məqsədlə istifadə etmişdir. Həmin illərdə ada təyyarələrin əsas yanacaqdoldurma mərkəzi hesab edilirdi. 1941-ci ildə Quam Yaponiya tərəfindən işğal edildi. 3 il Yapon işğalında qalan ada yalnız 1944-cü ildə azad edilmişdir. 1950-ci ildə konqres tərəfindən qəbul olunan xüsusi qərara əsasən ABŞ Federal Torpaqlarına Quamda əlavə edildi. Bununla adada yaşayan yerli əhali ABŞ vətəndaşlığına qəbul edildi və ada rəsmən ABŞ-nin nəzarətinə keçdi.
Fiziki-coğrafi xarakteristika
Ərazis 541 km² olan ada fiziki-coğrafi baxımdan iki hissədən ibarətdir. Şimal hissədə, 150 metr hündürlüyündə, mərcan mənşəyli volkanik daşlardan təşkil olunmuş plato yerləşir. Cənubda isə adanın ən hündür nöqtəsi hesab olunan Lamlam dağı (406 metr) yerləşir. Quam əsasən tropik iqlimə sahibdir. Adada istilik 21–32 °C arasında dəyişir. Ən çox yağış iyun və sentyabr aylarında yağır. Quamda müxtəlif növ ağac və bitki növləri vardır. Sahil ərazilərində palma ağacları olduğu halda, mərkəzə doğru olan plantastiyalarda tütün becərilir. Bütün bunlar adanın Fiziki-coğrafi xarakteristikasının müxtəlif olduğunu göstərir.
Əhali
Quam adasında 2007-ci ildə aparılmış əhalinin sayımına əsasən adada 173.456 nəfər yaşayır. Ada əhalisinin 57% ispan mənşəyli Kamorlar təşkil edir. Quamda yaşayan ikinci böyük etnik qrup Filippinlilərdir. Onlar ada əhalisinin 25% təşkil edirlər. Çinli, Yapon və Koreyalı kimi xalqların nümayəndələridə adada kompakt şəkildə yaşayır. Quamda iki dil danışılır. Ada əhalisinin 98% ingilis dilini başa düşür. Bu dillə yanaşı, Komorlar tərəfindən danışılan Komor dilidə ən çox danışılan ikinci dildir.
Siyasət
Quam siyasi baxımdan ABŞ-dən tam asılı olsa da, daxili məsələlərin həll edilməsinə müəyyən səlahiyyətləri vardır. Ada ABŞ prezident tərəfindən təyin edilən qubernator tərəfindən idarə edilir. Quamda 19 seçki məntəqəsi vardır və hər bir məntəqəyə bir nəfər rəhbər şəxs başçılıq edir. Bu şəxslər qubernatora tabedir. 1972-ci ildə ABŞ tərəfindən qəbul olunmuş qərara əsasən adaya iki ildən bir yeni qubernator təyin edilir. Quamda ABŞ federal məhkəməsindən aslı olmayan federal məhkəmə fəaliyyət göstərir. Adanın yerli əhalisi 1950-ci ildən etibarən ABŞ vətəndaşlığına qəbul edilmişdir və hər bir ABŞ vətəndaşının istifadə etdiyi hüquqlardan istifadə etmək imkanı vardır.
İqtisadiyyat
Ada iqtisadiyyatını turizm və aviasiya sahəsi təşkil edir. Uzaq məsafələrə ucan təyyarələr adadan yancaq doldurmaq məqsədilə istifadə edir. Quama hər il minlərlə turist gəlir. Turistlər əsasən Çin və Yaponiyadan gəlir. Hər il ABŞ tərəfindən ada iqtisadiyyatına milyonlara dollar pul ayrılır. Son illər ada əhalisinin ABŞ miqrasiya etməsi azalmışdır. Bunun əsas səbəbi adada yeni iş yerlərinin acılmasıdır.2009-cu ildə 755 million kVt-saat elektrik enerji istehsal edildi.
 | Quam ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
- United States Summary: 2010, Population and Housing Unit Counts, 2000 Census of Population and Housing.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Quam ing Territory of Guam Sakit okeaninda Marian adalari qrupuna daxil olan en boyuk ve en cenubuda yerlesem adasi Quam Havay adalarinin 5 min kilometr qerbinde yerlesir Huquqi baximdan muxtar statusa malikdir eyni zamanda Amerika Birlesmis Statlarinin federal torpaqlarindan hesab olunan Quamda ABS herbi quvvelerinin boyuk bazasi vardir QuamTerritory of Guam GuahanBayraq d GerbWhere America s Day BeginsHimn Fanohge ChamoruTarixi Quamin ABS ye tabe olmasi 1950Resmi dilleri ingilis dili CamorroPaytaxtIdareetme formasi Muxtar eraziPrezidentQubernator I 2019 Sahesi Dunyada 193 cu Umumi 541 km Su sahesi 63 23 Ehalisi Ehali 163 min nefer 190 ci Siyahiyaalma 2010 159 358 nef Sixliq 301 nef km UDM AQP Umumi 4 600 million dollar 172 ci Adambasina 28 700 dollar Valyuta ABS dollariInternet domeni guGUBOK kodu GUMTelefon kodu 1671Saat qursaqlari UTC 10 00Neqliyyatin yonu sag d Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixPortuqal seyyah Ferdinand Magellan 1521 ci ilde ispanlar terefinden Quama gonderilmisdir Meqsed ada ve orada yasayan yerliler haqqinda etrafli melumat toplamaq idi Yerlilerin menfi davranislari sebebinden Magellan adada yasayan xalqi Larones vandallar adlandirdigi ehtimal edilir Ispaniya 1565 ci ilde Quam adasinin ona mexsus oldugunu resmen elan etdi adada gelmelere qarsi baslanmis muqavimet qisa zamanda qirilidi ve 1668 ci ilden baslayaraq onlar Ispaniya agaligini tanimali oldular Quamda yasayan yerli ehalinin zorla katoliklik mehzebine qebul etdirilmisdir 1898 ci ile qeder Quam Ispaniyanin nezaretinde qaldi Hemin il Ispaniya ile ABS arasinda baslanan muharibede Ispaniyanin meglub olmasi adanin 200 ilden sonra el deyisdirmesine sebeb olmusdur 1900 1930 cu illerde ABS adadan esasen herbi ucuslari gerceklesdirmek meqsedile istifade edirdi Ikinci dunya muharibesinden az evvel ABS Quam adasindan herbi meqsedle istifade etmisdir Hemin illerde ada teyyarelerin esas yanacaqdoldurma merkezi hesab edilirdi 1941 ci ilde Quam Yaponiya terefinden isgal edildi 3 il Yapon isgalinda qalan ada yalniz 1944 cu ilde azad edilmisdir 1950 ci ilde konqres terefinden qebul olunan xususi qerara esasen ABS Federal Torpaqlarina Quamda elave edildi Bununla adada yasayan yerli ehali ABS vetendasligina qebul edildi ve ada resmen ABS nin nezaretine kecdi Fiziki cografi xarakteristikaErazis 541 km olan ada fiziki cografi baximdan iki hisseden ibaretdir Simal hissede 150 metr hundurluyunde mercan menseyli volkanik daslardan teskil olunmus plato yerlesir Cenubda ise adanin en hundur noqtesi hesab olunan Lamlam dagi 406 metr yerlesir Quam esasen tropik iqlime sahibdir Adada istilik 21 32 C arasinda deyisir En cox yagis iyun ve sentyabr aylarinda yagir Quamda muxtelif nov agac ve bitki novleri vardir Sahil erazilerinde palma agaclari oldugu halda merkeze dogru olan plantastiyalarda tutun becerilir Butun bunlar adanin Fiziki cografi xarakteristikasinin muxtelif oldugunu gosterir EhaliQuam adasinda 2007 ci ilde aparilmis ehalinin sayimina esasen adada 173 456 nefer yasayir Ada ehalisinin 57 ispan menseyli Kamorlar teskil edir Quamda yasayan ikinci boyuk etnik qrup Filippinlilerdir Onlar ada ehalisinin 25 teskil edirler Cinli Yapon ve Koreyali kimi xalqlarin numayendeleride adada kompakt sekilde yasayir Quamda iki dil danisilir Ada ehalisinin 98 ingilis dilini basa dusur Bu dille yanasi Komorlar terefinden danisilan Komor dilide en cox danisilan ikinci dildir SiyasetQuam siyasi baximdan ABS den tam asili olsa da daxili meselelerin hell edilmesine mueyyen selahiyyetleri vardir Ada ABS prezident terefinden teyin edilen qubernator terefinden idare edilir Quamda 19 secki menteqesi vardir ve her bir menteqeye bir nefer rehber sexs basciliq edir Bu sexsler qubernatora tabedir 1972 ci ilde ABS terefinden qebul olunmus qerara esasen adaya iki ilden bir yeni qubernator teyin edilir Quamda ABS federal mehkemesinden asli olmayan federal mehkeme fealiyyet gosterir Adanin yerli ehalisi 1950 ci ilden etibaren ABS vetendasligina qebul edilmisdir ve her bir ABS vetendasinin istifade etdiyi huquqlardan istifade etmek imkani vardir IqtisadiyyatAda iqtisadiyyatini turizm ve aviasiya sahesi teskil edir Uzaq mesafelere ucan teyyareler adadan yancaq doldurmaq meqsedile istifade edir Quama her il minlerle turist gelir Turistler esasen Cin ve Yaponiyadan gelir Her il ABS terefinden ada iqtisadiyyatina milyonlara dollar pul ayrilir Son iller ada ehalisinin ABS miqrasiya etmesi azalmisdir Bunun esas sebebi adada yeni is yerlerinin acilmasidir 2009 cu ilde 755 million kVt saat elektrik enerji istehsal edildi Quam ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin United States Summary 2010 Population and Housing Unit Counts 2000 Census of Population and Housing